Luyện tập viết đoạn văn thuyết minh - Ngữ văn lớp 10

Luyện tập viết đoạn văn thuyết minh - Ngữ văn lớp 10

A. KIẾN THỨC CẦN NHỚ

1. Đoạn văn thuyết minh

- Đoạn văn là đơn vị cơ sở của văn bản,lớn hơn câu, diễn đạt một nội dung nhất định, được mở đầu bằng chỗ lùi đầu dòng, viết hoa và kết thúc bằng dấu ngắt đoạn.

- Một đoạn văn cần đạt các yêu cầu:

   + Tập trung làm rõ một ý chung, một chủ đề thống nhất và duy nhất.

   + Diễn đạt chính xác ,trong sáng

- Cấu trúc thông thường của một đoạn văn thuyết minh:

   + Câu mở đoạn: Giới thiệu khái quát về đối tượng (đặc điểm) cần thuyết minh.

   + Các câu tiếp theo: Thuyết minh cụ thể về đối tượng (đặc điểm)

   + Câu kết đoạn:Khẳng định, kết ý của cả đoạn.

2. Viết đoạn văn thuyết minh:

a. Ví dụ: Viết một đoạn văn thuyết minh vế tác hại của ma túy

- Xác định đối tượng thuyết minh: Tác hại của ma túy

- Phác qua dàn ý đại cương cho bài viết:

   + Ma túy là gì

   + Thực trạng sử dụng ma túy hiện nay

   + Nguyên nhân dẫn đến việc con người sa vào tệ nạn ma túy

   + Tác hại của ma túy với con người

   + Biện pháp để phòng tránh

- Chọn 1 ý để viết thành đoạn văn: Tác hại của ma túy với con người

- Viết đoạn văn:

Ma túy có rất nhiều loại và mỗi loại lại gây những tác động tiêu cực khác nhau tới người sử dụng. Nào là ma túy cần sa, thuốc phiện, heroin, ma túy đá. Mỗi loại có tác hại khác nhau nhưng tựu chung lại chúng đều gây nghiện, gây ảo giác cho con người. Chúng ta có thể thấy rất rõ những người nghiện ma túy thường có những dấu hiệu bất thường so với người khác như không làm chủ được hành vi của mình, đầu óc không tỉnh táo. Người bị nghiện ma túy sẽ làm mọi cách để có thuốc sử dụng, cho nên sử dụng ma túy có thể kéo theo nhiều tệ nạn khác như ăn cắp, ăn trộm, đánh nhau, giết người…làm đạo đức xã hội suy đồi. Ma túy không chỉ có hại cho chính bản thân người bệnh mà còn có ảnh hưởng lớn đến gia đình và toàn xã hội, chính vì thế chúng ta cần phải tránh xa tệ nạn này.

- Sửa những lỗi sai (nếu có)

b. Cách viết đoạn văn thuyết minh:

* Chuẩn bị: Trả lời các câu hỏi:

- Viết đoạn văn nào? Đoạn văn đó nằm ở vị trí nào trong bài?

- Câu chuyển đoạn viết thế nào để liên kết ý với đoạn văn trước?

- Sắp xếp các ý như thế nào để đảm bảo tính chặt chẽ, mạch lạc cho đoạn văn?

- Sử dụng những phương pháp thuyết minh nào và diễn đạt như thế nào để đoạn văn thuyết minh vừa chuẩn xác, vừa hấp dẫn?

* Viết và sữa chữa:

Viết nháp, kiểm tra:

- Chủ đề có nhất quán không?

- Sử dụng phương pháp thuyết minh có phù hợp không?

- Các câu trong đoạn có rõ nghĩa, có liên kết với nhau không?

- Sửa lỗi nếu có

B. LUYỆN TẬP CỦNG CỐ

1. Em hãy viết đoạn văn thuyết minh về công lao của chủ tịch Hồ Chí Minh với đất nước Việt Nam.

Hồ Chí Minh, lãnh tụ vĩ đại của nhân dân Việt Nam. Bác là nhà cách mạng lỗi lạc, người sáng lập ra Đảng Cộng sản Việt Nam. Người sinh ra tại quê ngoại Kim Liên, Nghệ An trong một gia đình có truyền thống Nho học. Năm 1911 với bí danh là Văn Ba, Người rời bến cảng Nhà Rồng ra đi tìm đường cứu nước. Suốt những năm tháng bôn ba ở nước ngoài Người đã tìm kiếm, học hỏi và nghiên cứu con đường cứu nước. Sau khi trở về Việt Nam, Người trực tiếp lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ đi tới thắng lợi. Người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, hạnh phúc của nhân dân

2. Hãy viết một đoạn văn thuyết minh về lợi ích của cây lúa

Cây lúa cung cấp lương thực cho con người. Lúa cho thóc, gạo dùng làm cơm trong các bữa ăn hàng ngày. Từ gạo người ta cũng có thể làm ra đươc các loại bánh như bánh chưng, bánh giày, bánh nếp,... Từ gạo người ta cũng làm ra bún, phở... Một món ăn rất ngon, một thức quà đặc biệt làm từ lúa non, đó là cốm. Những hạt cốm xanh non, thơm mùi lúa là thức quà thanh nhã. Cây lúa khi đã lấy hết những hạt thóc, còn lại thân và lá, người ta đem phơi khô làm thành rơm, rạ. Rơm làm thức ăn cho trâu, bò; làm chất đốt, để lợp nhà,... Rơm ủ mục làm phân bón cho ruộng đồng. Từ rơm, người ta cũng có thế trồng nấm rơm hay để làm chổi; đan, tết lại để làm mũ. Trong thời kỳ đất nước còn chiến tranh, người dân thường rất quý chiếc mũ rơm, vừa che nắng, che mưa, lại có thể dùng để nguỵ trang, tránh được bom đạn. Vỏ trấu có thể dùng làm chất đốt hay để ấp trứng. Cám gạo còn là thức ăn chủ yếu cho gia súc. Cây lúa có rất nhiều công dụng, từ thân đến lá, thóc, gạo đều có thể sử dụng

Xem thêm tài liệu Ngữ văn lớp 10 phần Tiếng Việt và Tập làm văn chọn lọc, hay khác:

• Những yêu cầu về sử dụng tiếng Việt
• Tóm tắt văn bản thuyết minh
• Lập dàn ý bài văn nghị luận
• Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật
• Lập luận trong văn nghị luận

Lời giải bài tập lớp 10 sách mới:

• Giải bài tập Lớp 10 Kết nối tri thức
• Giải bài tập Lớp 10 Chân trời sáng tạo
• Giải bài tập Lớp 10 Cánh diều

---