Kiến là một trong các loài có tập tính xã hội cao

Giải SBT Sinh học 11 Chương 2: Cảm ứng ở sinh vật - Kết nối tri thức

Câu 18 trang 62 sách bài tập Sinh học 11: Kiến là một trong các loài có tậptính xã hội cao, ngoài ra kiến còn có tập tính sử dụng pheromone để đánh dấu đường đi của mình. Các nhà khoa học bị hấp dẫn bởi sự di chuyển của kiến, trong nghiên cứu tìm câu trả lời cho câu hỏi kiến tìm được đường đi ngắn nhất như thế nào, các nhà khoa học đã thiết kế thí nghiệm như mô tả ở hình bên.

a) Kiến sẽ sử dụng con đường di chuyển nào khi vừa bắt đầu thí nghiệm và sau một khoảng thời gian.

b) Đưa ra dự đoán giải thích vì sao kiến có thể xác định được con đường đi ngắn nhất trong các con đường.

c) Thí nghiệm được tiến hành tương tự như trên, nhưng các nhà khoa học chặn đường ngắn, mở đường dài. Sau khi mở đường dài được 30 phút thì mở đường ngắn cho kiến đi. Kết quả nhận thấy kiến chỉ tập trung đi trên đường dài, số lượng đi trên đường ngắn rất ít. Kết quả thí nghiệm này có mâu thuẫn với kết quả của thí nghiệm trên không? Giải thích.

d) Mùi cũng giúp kiến xác định được nhiệm vụ của những con mà nó gặp: nhóm kiến tìm thức ăn, nhóm kiến tuần tra, nhóm kiến bảo dưỡng tổ và nhóm kiến xử lí chất thải,... Mỗi nhóm kiến có hỗn hợp hydrocarbon riêng, được chúng tiết ra và bôi lên nhau. Kiến nhận ra mình phải làm gì khi nó tiếp xúc với những con kiến khác. Bộ phận nào giúp kiến nhận ra được các tín hiệu khi nó tiếp xúc với nhau?

Phân tích đề:

- Cần chú ý gợi ý câu trả lời trong cách đặt câu hỏi “khi vừa bắt đầu thí nghiệm" và “sau một khoảng thời gian”.

- Khai thác thông tin đề bài cho: “kiến sử dụng pheromone để đánh dấu đường đi".

- Thí nghiệm có sự thay đổi so với thí nghiệm gốc ban đầu nên kết quả cũng có sự thay đổi.

- Pheromone là chất hoá học được giải phóng vào môi trường sống của động vật, cần xác định bộ phận giúp kiến cảm nhận về pheromone là gì.

Lời giải:

a)

- Khi vừa tiến hành thí nghiệm, kiến sử dụng ngẫu nhiên một trong hai con đường đi (đường ngắn hoặc đường dài).

- Sau một thời gian tiến hành thí nghiệm, đa số kiến di chuyển nhiều trên đường đi ngắn.

b) DDự đoán giải thích vì sao kiến có thể xác định được con đường đi ngắn nhất trong các con đường:

- Trong quá trình di chuyển từ tổ đến hộp đựng thức ăn và ngược lại, kiến tiết ra pheromone, chất hoá học dễ bay hơi.

- Những con kiến vô tình chọn được đường đi ngắn, chúng sẽ quay về tổ sớm, chúng thực hiện được nhiều chuyến đi hơn, nên trên con đường này nồng độ pheromone cao hơn trên con đường dài (kiến vẫn chưa quay về tổ), nhờ vậy những chú kiến chưa di chuyển sẽ sớm xác định được con đường đi ngắn nhất.

c)

- Kết quả này không ngược với kết quả thí nghiệm trên, ngược lại còn ủng hộ giả thuyết được đưa ra ở câu b.

- Khi mở đường dài trước 30 phút, kiến tập trung đi đường này, nồng độ pheromone trên con đường dài cao hơn so với đường ngắn. Do đó, khi mở đường ngắn, nồng độ pheromone trên đường này không đủ để các con kiếntập trung đi theo.

d) - Kiến dùng anten. Anten là cơ quan nhận biết hoá chất của kiến.

- Khi kiến gặp nhau, kiến đụng anten vào nhau, đó là khi kiến ngửi nhau để phát hiện các chất hoá học trên cơ thể nhau.

Lời giải sách bài tập Sinh 11 Chương 2: Cảm ứng ở sinh vật hay khác:

• Câu 1 trang 48 sách bài tập Sinh học 11: Cảm ứng ở sinh vật là gì? ....

• Câu 2 trang 49 sách bài tập Sinh học 11: Thực vật có nhiều phản ứng chống lại động vật ăn thực vật và các sinh vật gây bệnh ....

• Câu 3 trang 50 sách bài tập Sinh học 11: Thân cây non uốn cong về phía có ánh sáng là ví dụ điển hình của hiện tượng cảm ứng ở thực vật ....

• Câu 4 trang 50 sách bài tập Sinh học 11: Nêu một số tác nhân gây ra hiện tượng hướng hoá ở thực vật ....

• Câu 5 trang 51 sách bài tập Sinh học 11: Lập bảng phân biệt hiện tượng hướng động và ứng động ở thực vật về tác nhân kích thích, hình thức ....

• Câu 6 trang 52 sách bài tập Sinh học 11: Giải thích cơ chế dẫn đến phản ứng leo giàn của thân/tua cuốn ở thực vật thông qua vai trò của auxin ....

• Câu 7 trang 52 sách bài tập Sinh học 11: Ở động vật có hệ thần kinh, tuỳ theo đặc điểm cấu trúc, hệ thần kinh được chia làm các nhóm ....

• Câu 8 trang 53 sách bài tập Sinh học 11: Mối quan hệ giữa vận tốc dẫn truyền và chức năng của các dây thần kinh có đường kính khác nhau ở động vật ....

• Câu 9 trang 54 sách bài tập Sinh học 11: Dẫn truyền xung thần kinh trên sợi trục có bao myelin theo cách nhảy cóc ....

• Câu 10 trang 55 sách bài tập Sinh học 11: Xung thần kinh chỉ truyền qua được synapse khi có đủ cả hai điều kiện ....

• Câu 11 trang 56 sách bài tập Sinh học 11: Bệnh nhược cơ là bệnh tự miễn, đặc trưng bởi sự yếu cơ và tình trạng dễ mệt mỏi do sự phá huỷ ....

• Câu 12 trang 57 sách bài tập Sinh học 11: Dựa vào hình vẽ, cho biết các phát biểu sau đây đúng hay sai? Giải thích ....

• Câu 13 trang 58 sách bài tập Sinh học 11: Vào mùa sinh sản những con hươu đực thường “giao đấu” với nhau để chọn ra con khoẻ hơn ....

• Câu 14 trang 59 sách bài tập Sinh học 11: Một số loài động vật thường di cư đến một vùng lãnh thổ khác khi điều kiện môi trường sống ....

• Câu 15 trang 59 sách bài tập Sinh học 11: Một con ngựa vằn có thể trở thành mồi ngon cho những con sư tử, báo hay linh cẩu ....

• Câu 16 trang 60 sách bài tập Sinh học 11: Chim giẻ cùi lam (Cyanocitta cristata) nôn mửa ngay lập tức sau khi ăn phải các con bướm chúa ....

• Câu 17 trang 61 sách bài tập Sinh học 11: Pheromone là chất hoá học do động vật sản sinh và giải phóng vào môi trường gây ra các tập tính ....

• Câu 19 trang 63 sách bài tập Sinh học 11: Ở một số loài cá, con đực có tập tính chăm sóc con non. Để thu hút cá cái, con đực thường có lãnh thổ ....

• Câu 1 trang 64 sách bài tập Sinh học 11: Điều nào sau đây đúng khi nói về cảm ứng ở sinh vật? ....

• Câu 2 trang 65 sách bài tập Sinh học 11: Nối mỗi hiện tượng cảm ứng ở cột A với một vai trò tương ứng ở cột B ....

• Câu 3 trang 65 sách bài tập Sinh học 11: Cơ chế cảm ứng ở sinh vật có sự tham gia của các bộ phận và theo thứ tự như sau ....

• Câu 4 trang 65 sách bài tập Sinh học 11: Các giai đoạn trong cơ chế cảm ứng và diễn biến tương ứng của chúng được thể hiện như bảng dưới đây ....

• Câu 5 trang 66 sách bài tập Sinh học 11: Trong phản ứng rụt tay lại khi tay vô tình chạm vào gai nhọn như hình bên, bộ phận tiếp nhận thông tin ....

• Câu 6 trang 66 sách bài tập Sinh học 11: Những ý nào sau đây là đặc điểm của cảm ứng ở động vật? ....

• Câu 7 trang 66 sách bài tập Sinh học 11: Điều nào sau đây đúng khi nói về cơ chế cảm ứng ở sinh vật? ....

• Câu 8 trang 66 sách bài tập Sinh học 11: Cảm ứng của sinh vật không có vai trò nào sau đây? ....

• Câu 9 trang 67 sách bài tập Sinh học 11: Cảm ứng ở động vật được thực hiện thông qua các bộ phận nào? ....

• Câu 10 trang 67 sách bài tập Sinh học 11: Nhận định nào sau đây là sai khi nói về cảm ứng ở thực vật? ....

• Câu 11 trang 67 sách bài tập Sinh học 11: Cảm ứng ở thực vật có vai trò A. rút ngắn thời gian ra hoa của thực vật ....

• Câu 12 trang 67 sách bài tập Sinh học 11: Trong các ví dụ dưới đây, có bao nhiêu ví dụ thuộc kiểu hướng động? ....

• Câu 13 trang 67 sách bài tập Sinh học 11: Phát biểu nào dưới đây chỉ ra đặc điểm khác nhau cơ bản giữa hướng động và ứng động? ....

• Câu 14 trang 68 sách bài tập Sinh học 11: Phát biểu nào dưới đây giải thích đúng cho cơ chế của phản ứng hướng động? ....

• Câu 15 trang 68 sách bài tập Sinh học 11: Sự thay đổi tương quan hàm lượng hormone kích thích sinh trưởng và ức chế sinh trưởng trong cây ....

• Câu 16 trang 68 sách bài tập Sinh học 11: Bón phân và tưới nước quanh gốc nhằm mở rộng đường kính của hệ rễ là ứng dụng dựa trên hiểu biết ....

• Câu 17 trang 68 sách bài tập Sinh học 11: Những hiện tượng nào dưới đây thuộc kiểu ứng động? ....

• Câu 18 trang 69 sách bài tập Sinh học 11: Động vật nào sau đây phản ứng lại kích thích bằng cách chuyển động cả cơ thể? ....

• Câu 19 trang 69 sách bài tập Sinh học 11: Hình thức cảm ứng nào sau đây được gọi là phản xạ? ....

• Câu 20 trang 69 sách bài tập Sinh học 11: Cho các đặc điểm sau 1. Các tế bào thần kinh nằm rải rác trong cơ thể ....

• Câu 21 trang 69 sách bài tập Sinh học 11: Các động vật sau đây có hệ thần kinh dạng nào? ....

• Câu 22 trang 70 sách bài tập Sinh học 11: Chức năng của neuron là A. tiếp nhận kích thích, truyền xung thần kinh ....

• Câu 23 trang 70 sách bài tập Sinh học 11: Điện thế ...(1)... là sự chênh lệch điện thế giữa hai bên màng tế bào khi tế bào không bị kích thích ....

• Câu 24 trang 70 sách bài tập Sinh học 11: Điện thế hoạt động được hình thành qua các giai đoạn theo trình tự ....

• Câu 25 trang 70 sách bài tập Sinh học 11: Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi trục được mô tả ở hình a và hình b dưới đây ....

• Câu 26 trang 71 sách bài tập Sinh học 11: Cấu trúc synapse hoá học được mô tả như hình bên, các vị trí từ 1 – 8 mô tả cấu trúc nào của synapse? ....

• Câu 27 trang 71 sách bài tập Sinh học 11: Cho các đặc điểm của synapse hoá học như sau ....

• Câu 28 trang 72 sách bài tập Sinh học 11: Acetylcholinesterase ở màng sau synapse có vai trò nào sau đây? ....

• Câu 29 trang 72 sách bài tập Sinh học 11: Khi nói về quá trình truyền tin qua synapse hoá học, cho các phát biểu sau ....

• Câu 30 trang 72 sách bài tập Sinh học 11: Một số các hợp chất hữu cơ chứa phosphorus như các chất độc thần kinh, thuốc trừ sâu gây ức chế ....

• Câu 31 trang 73 sách bài tập Sinh học 11: Trong dẫn truyền xung thần kinh qua synapse hóa học, khi chất trung gian hoá học ....

• Câu 32 trang 73 sách bài tập Sinh học 11: Phản xạ là ...(1)... của cơ thể trả lời các kích thích từ môi trường ...(2)... thông qua hệ thần kinh ....

• Câu 33 trang 73 sách bài tập Sinh học 11: Một cung phản xạ điển hình bao gồm 5 bộ phận như sau ....

• Câu 34 trang 74 sách bài tập Sinh học 11: Cho các bộ phận sau đây 1. Cơ ngón tay 2. Tuỷ sống ....

• Câu 35 trang 74 sách bài tập Sinh học 11: Ghép mỗi loại thụ thể với vai trò tương ứng ....

• Câu 36 trang 74 sách bài tập Sinh học 11: Cho các ví dụ sau về các loại thụ thể cảm giác ....

• Câu 37 trang 75 sách bài tập Sinh học 11: Ở võng mạc, ánh sáng qua các lớp neuron nào trước khi tới các thụ thể quang học? ....

• Câu 38 trang 75 sách bài tập Sinh học 11: Các tín hiệu từ tế bào que và tế bào nón có thể truyền trực tiếp đến ....

• Câu 39 trang 76 sách bài tập Sinh học 11: Tín hiệu được truyền đi (mũi tên) từ tế bào que và tế bào nón như thế nào là hợp lí? ....

• Câu 40 trang 76 sách bài tập Sinh học 11: Cho các bước truyền âm thanh từ nguồn âm như sau ....

• Câu 41 trang 76 sách bài tập Sinh học 11: Cho các phát biểu sau đây về chức năng thăng bằng của tai ....

• Câu 42 trang 76 sách bài tập Sinh học 11: Biểu đồ cho thấy hàm lượng serotonin trên hai nhóm chuột ....

• Câu 43 trang 77 sách bài tập Sinh học 11: Tập tính là những hành động của động vật trả lời lại kích thích từ môi trường ....

• Câu 44 trang 77 sách bài tập Sinh học 11: Tập tính của động vật không có vai trò nào sau đây? ....

• Câu 45 trang 77 sách bài tập Sinh học 11: Trong các tập tính sau đây, có bao nhiêu tập tính học được? ....

• Câu 46 trang 78 sách bài tập Sinh học 11: Ở một số loài chim, chim đực đậu trên cành cây cao và cất tiếng hót thông báo cho các con chim đực ....

• Câu 47 trang 78 sách bài tập Sinh học 11: Thả một hòn đá nhỏ vào cạnh con rùa, rùa sẽ rụt đầu và chân vào mai ....

• Câu 48 trang 78 sách bài tập Sinh học 11: Trong tổ ong mật, các con ong thợ kiếm ăn cho cả đàn ong, chúng cũng sẵn sàng chiến đấu hi sinh ....

• Câu 49 trang 78 sách bài tập Sinh học 11: Ghép mỗi ví dụ ở cột A với một hình thức học tập tương ứng của động vật ở cột B trong bảng sau ....

• Câu 50 trang 79 sách bài tập Sinh học 11: Loại thụ thể nào tiếp nhận tín hiệu pheromone ở động vật? ....

• Câu 51 trang 79 sách bài tập Sinh học 11: Dạng tập tính và vai trò của nó đối với động vật được mô tả ở hình bên là ....

• Câu 52 trang 79 sách bài tập Sinh học 11: Thí nghiệm kinh điển của I. Pavlov được mô tả như hình dưới Đây là hình thức học tập nào của động vật? ....

• Câu 53 trang 80 sách bài tập Sinh học 11: Thí nghiệm kinh điển của I. Pavlov được mô tả như hình dưới Có bao nhiêu nhận định sau đây về thí nghiệm ....

• Câu 54 trang 80 sách bài tập Sinh học 11: Thí nghiệm kinh điển của I. Pavlov được mô tả như hình dưới Đặc điểm nào sau đây đúng ....

• Câu 55 trang 80 sách bài tập Sinh học 11: Các con gấu xám Bắc Mỹ dành hàng giờ để đào sóc đất Bắc Cực trong hang ....

• Câu 56 trang 80 sách bài tập Sinh học 11: Cô giáo cho một ví dụ về hình thức học tập ở động vật và yêu cầu học sinh xác định loại hình thức ....

• Câu 57 trang 81 sách bài tập Sinh học 11: Khi nói về cơ chế học tập ở người, có bao nhiêu nhận định sau đây đúng? ....

• Câu 58 trang 81 sách bài tập Sinh học 11: Quá trình học tập diễn ra gồm các giai đoạn ....

• Câu 59 trang 81 sách bài tập Sinh học 11: Có bao nhiêu ví dụ sau đây là ứng dụng sự hiểu biết về tập tính của động vật vào trong cuộc sống? ....

• Câu 60 trang 81 sách bài tập Sinh học 11: Cho biết tính đúng, sai của các phát biểu dưới đây bằng cách ghi Đ (đúng) hoặc S (sai) ....

• Câu 61 trang 82 sách bài tập Sinh học 11: Ghép các ví dụ ở cột A với các hình thức cảm ứng tương ứng ở cột B ....

• Câu 62 trang 82 sách bài tập Sinh học 11: Trong canh tác cây khoai tây, khoai lang người ta tiến hành trồng khoai trên luống được đánh cao ....

• Câu 63 trang 82 sách bài tập Sinh học 11: Rễ đáp ứng như thế nào với tác nhân kích thích là ánh sáng và trọng lực ....

• Câu 64 trang 82 sách bài tập Sinh học 11: Hình dưới đây mô tả cấu tạo của một neuron có bao myelin Cho biết các vị trí từ 1 – 6 trong hình mô tả ....

• Câu 65 trang 82 sách bài tập Sinh học 11: Phản xạ rút tay ra khi vô tình chạm vào ngọn lửa được minh hoạ như hình dưới đây ....

• Câu 66 trang 83 sách bài tập Sinh học 11: Trình bày cơ chế truyền tin qua synapse thần kinh – cơ xương ở động vật ....

• Câu 67 trang 83 sách bài tập Sinh học 11: Monoamine là các chất dẫn truyền thần kinh có nguồn gốc từ amino acid như dopamine ....

• Câu 68 trang 83 sách bài tập Sinh học 11: Bệnh Alzheimer có biểu hiện suy giảm trí nhớ và những khiếm khuyết ngôn ngữ cùng nhận thức ....

• Câu 69 trang 83 sách bài tập Sinh học 11: Trình bày cơ chế giảm đau của thuốc giảm đau. Có nên sử dụng thuốc giảm đau liều cao ....

• Câu 70 trang 83 sách bài tập Sinh học 11: Để bảo vệ hệ thần kinh, chúng ta cần phải làm gì trong học tập và sinh hoạt hằng ngày? ....

• Câu 71 trang 83 sách bài tập Sinh học 11: Các ví dụ sau đây là tập tính bẩm sinh hay tập tính học được? Giải thích ....

• Câu 72 trang 84 sách bài tập Sinh học 11: Hình dưới mô tả một hình thức học tập ở các loài chim, gà, vịt, ngỗng ....

• Câu 73 trang 84 sách bài tập Sinh học 11: Phân biệt tập tính bẩm sinh và tập tính học được theo các tiêu chí như bảng dưới đây ....

• Câu 74 trang 84 sách bài tập Sinh học 11: Tại sao pheromone là tín hiệu hoá học giao tiếp đặc trưng cho các cá thể cùng loài? ....

Xem thêm các bài giải sách bài tập Sinh học lớp 11 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

• SBT Sinh 11 Chương 1: Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật
• SBT Sinh 11 Chương 3: Sinh trưởng và phát triển ở sinh vật
• SBT Sinh 11 Chương 4: Sinh sản ở sinh vật
• SBT Sinh 11 Chương 5: Mối quan hệ giữa các quá trình sinh lí trong cơ thể sinh vật và một số ngành nghề liên quan đến sinh học cơ thể

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 11 hay khác:

• Giải sgk Sinh học 11 Kết nối tri thức
• Giải Chuyên đề Sinh 11 Kết nối tri thức
• Giải SBT Sinh học 11 Kết nối tri thức
• Giải lớp 11 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 11 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 11 Cánh diều (các môn học)

---