Soạn bài Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh

---

---

Soạn bài Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh

I. KẾT CẤU CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH

a. Đối tượng và mục đích thuyết minh

   - Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân:

       + Đối tượng thuyết minh: hội thổi cơm thi ở Đồng Vân.

       + Mục đích thuyết minh: giới thiệu cho người đọc về thời gian, địa điểm, diễn biến của hội thổi cơm thi và ý nghĩa của lễ hội này đối với đời sống tinh thần của người lao động vùng đồng bằng Bắc Bộ.

   - Bưởi Phúc Trạch:

       + Đối tượng thuyết minh: bưởi Phúc Trạch – một loại quả ở Hà Tĩnh

       + Mục đích thuyết minh: giúp người đọc có them kiến thức về hình dáng, màu sắc, hương vị và giá trị dinh dưỡng của loại trái cây này.

b. Ý chính tạo thành nội dung thuyết minh:

   - Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân:

       + Thời gian, địa điểm diễn ra lễ hội

       + Diễn biến của lễ hội:

       • Thi nấu cơm: làm thủ tục bắt đầu cuộc thi, lấy lửa trên ngọn cây chuối cao, nấu cơm

       • Chấm thi: tiêu chuẩn chấm thi, cách chấm thi để đảm bảo tính chính xác, công bằng.

   - Bưởi Phúc Trạch:

       + Hình dáng bên ngoài

       + Hương vị đặc sắc

       + Sự hấp dẫn và bổ dưỡng

       + Danh tiếng

c. Cách sắp xếp ý và cơ sở của cách sắp xếp ấy:

   - Cách sắp xếp ý:

       + Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân: theo trình tự thời gian, xen lẫn lời kể và lời tả

       + Bưởi Phúc Trạch: quan hệ không gian và quan hệ logic

   - Cơ sở của những cách sắp xếp này: do quá trình hình thành, phát triển; do đặc điểm vốn có và dựa trên các mối quan hệ khác nhau.

d. Các hình thức kết cấu chủ yếu của văn bản thuyết minh:

   - Theo trình tự thời gian

   - Theo trình tự không gian

   - Theo trình tự logic

   - Theo trình tự hỗn hợp

Luyện tập

Câu 1 (trang 168 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Nếu thuyết minh bài Tỏ lòng (Thuật hoài) của Phạm Ngũ Lão, ta có thể kết cấu như sau:

- Mở bài: Giới thiệu, dẫn dắt vào bài thơ.

- Thân bài:

   - Tác giả - vị trí văn học sử

   - Tác phẩm:

       + Phân tích chung về tác phẩm, hoàn cảnh ra đời dựa trên các kiến thức đã có.

       + Đánh giá: - Giá trị nội dung: hào khí, sức mạnh của quân đội nhà Trần, chí làm trai theo quan niệm Nho giáo.

   - Giá trị nghệ thuật: sự cô đọng, đạt tới độ súc tích cao, nhấn mạnh tính kì vĩ về thời gian, không gian và con người

       + Bài học nhân sinh cho hậu thế

- Kết bài: Khẳng định vai trò của tác phẩm, bài học đối với người đọc.

Câu 2 (trang 168 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Nếu phải thuyết minh một di tích, một thắng cảnh của đất nước, ta có thể giới thiệu những nội dung sau:

- Mở bài: Giới thiệu về cảnh đẹp quê hương để dẫn đến địa danh mình sẽ trình bày

- Thân bài:

   - Vị trí

   - Quang cảnh

   - Sự tích, những câu chuyện liên quan

   - Sức hấp dẫn: thu hút lượng khách du lịch trong và ngoài nước.

   - Giá trị của di tích, thắng cảnh: đối với người dân địa phương, cho cộng đồng và tầm quan trọng của địa danh đó đối với dân tộc.

- Kết bài: Các bảo vệ và phát huy giá trị của địa danh

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 10 cực ngắn, hay khác:

• Lập dàn ý bài văn thuyết minh
• Phú sông Bạch Đằng (Bạch Đằng giang phú)
• Đại cáo bình Ngô - Phần 1: Tác giả Nguyễn Trãi
• Viết bài làm văn số 4: Văn thuyết minh (Bài làm ở nhà)
• Đại cáo bình Ngô - Phần 2: Tác phẩm

Lời giải bài tập lớp 10 sách mới:

• Giải bài tập Lớp 10 Kết nối tri thức
• Giải bài tập Lớp 10 Chân trời sáng tạo
• Giải bài tập Lớp 10 Cánh diều

---

---

---