20+ Tóm tắt Một thời đại trong thi ca (ngắn nhất)

---

---

Tóm tắt tác phẩm Một thời đại trong thi ca hay, ngắn nhất giúp bạn nắm được nội dung chính của văn bản.

20+ Tóm tắt Một thời đại trong thi ca (ngắn nhất)

Bài giảng: Một thời đại trong thi ca - Cô Thúy Nhàn (Giáo viên VietJack)

Tóm tắt Một thời đại trong thi ca - Mẫu 1

Trong tiểu luận này, Hoài Thanh đã nêu một vấn đề quan trọng là đi tìm tinh thần thơ Mới. Tác giả đã đưa ra nguyên tắc nhận diện tinh thần thơ Mới: Không căn cứ vào cục bộ và bài dở, phải căn cứ vào đại thể và bài hay. Xác định tinh thần thơ Mới là chữ “tôi” trong thơ Mới đối lập với chữ “ta” trong thơ cũ và cho thấy bi kịch của cái Tôi trong thơ Mới. Cuối cùng chỉ ra sự vận động của cái “tôi” và việc giải quyết bi kịch thời đại của nó bằng cách gửi cả vào tình yêu tiếng Việt.

Tóm tắt Một thời đại trong thi ca - Mẫu 2

Một thời đại trong thi ca là tiểu luận mở đầu cuốn Thi nhân Việt Nam xuất bản năm 1942.

Sau khi điểm lại quá trình hình thành của thơ Mới, quá trình đấu tranh quyết liệt với phái thơ cũ để chiếm lĩnh chỗ đứng trên thi đàn của thơ Mới, Hoài Thanh đã nêu lên vấn đề: Bây giờ hãy đi tìm cái điều ta cho là quan trọng hơn: tinh thần thơ Mới.

Tinh thần thơ Mới là ở chữ “tôi” với quan niệm cá nhân. Nhưng chữ “tôi” với nghĩa tuyệt đối của nó xuất hiện gắn liền với sự bơ vơ, lạc lõng trong bối cảnh xã hội tăm tối của đất nước. Nhà phê bình cũng đã khái quát sự bế tắc đáng thương của một thời đại qua phong cách của các tác giả: Thế Lữ (thoát lên tiên), Lưu Trọng Lư (phiêu lưu cùng trường tình), Xuân Diệu (đắm say), Hàn Mặc Tử (điên cuồng), Huy Cận (Ngơ ngẩn buồn).

Cái bi kịch ngấm ngầm được các nhà thơ gửi vào tiếng Việt để chống chọi với hiện tại, để giữ lòng tin vào ngày mai.

Tóm tắt Một thời đại trong thi ca - Mẫu 3

Mở đầu văn bản, tác giả đề cập đến cái khó khăn trên con đường đi tìm tinh thần trong thơ mới. Tác giả đưa ra nguyên tắc giúp chúng ta nhận diện thơ Mới và thơ cũ một cách khái quát nhất và nhấn mạnh cốt lõi làm nên tinh thần thơ mới đó chính là cái "tôi" cá nhân. Hoài Thanh đề cập đến sự đối lập giữa cái "tôi" trong thơ Mới với cái "ta" trong thơ cũ để làm nổi bật lên bi kịch tinh thần của cái "tôi" trong thơ Mới. Cuối cùng tác giả chỉ ra sự vận động của cái "tôi" và việc giải quyết bi kịch thời đại của nó là gửi cả vào tình yêu tiếng Việt.

Tóm tắt Một thời đại trong thi ca - Mẫu 4

Văn bản được chia làm ba phần chính. Mở đầu văn bản tác giả Hoài Thanh đề cập đến cái khó khăn trên con đường đi tìm tinh thần trong thơ mới. Đối với tác giả điều này vô cùng khó khăn, trong cả việc đưa ra và so sánh các tác phẩm và đặt chúng trong bối cảnh của thời đại. Và tác giả đã giúp chúng ta nhận diện thơ mới và thơ cũ một cách khái quát nhất. Sau khi tìm được tinh thần thơ mới, tác giả đi vào cốt lõi làm nên tinh thần thơ mới đó chính là cái “tôi” cá nhân. Khi cái “tôi” xuất hiện thì quá xa lạ vì họ đã quá quen thuộc với cái “ta” chung và khá rộng. Vả lại cái “tôi” xuất hiện trong bối cảnh tăm tối của đất nước, cả bầu trời của dân tộc đang bị bao phủ bởi bóng ngoại xâm. Ông cũng nói đến cái tôi xuất hiện bởi các nhà tri thức tiểu tư sản như: Xuân Diệu, Huy Cận, Nguyễn Bính, Hàn Mặc Tử,.. lúc bây giờ cũng đi vào bế tắc, mất niềm tin khi đứng trước bối cảnh thời đại. Và những nhà thơ mới họ tìm lại niềm tin bằng cách gửi vào tình yêu tiếng việt. Họ tìm vào quá khứ, vào dĩ vãng để quên đi hiện tại bi thương.

Tóm tắt Một thời đại trong thi ca - Mẫu 5

Hoài Thanh từng nói rằng “một đời tôi chỉ tìm cái hay cái đẹp để bình. Đó là điều ham muốn của tôi. Vậy mà tôi đã vấp phải khối chuyện phiền: kẻ yêu, người ghét. Thậm chí tôi còn bị vu cáo, bị nói oan. Tôi biết vậy nhưng không thể sống khác. Viết khác cái tạng của mình. Điều mà tôi có thể hoàn toàn yên tâm và tự hào trước lúc đi xa là tôi đã sống và viết hoàn toàn trung thực”. Ông không chỉ là một nhà văn, mà ông là một nhà phê bình với nhiều tác phẩm phê bình nổi tiếng trong đó có tác phẩm Một thời đại trong thi ca. Một tiểu luận bình về những cái hay cái đẹp của thơ mới trong phong trào Thơ Mới năm 1932-1945. Trong chương trình lớp 11, chúng ta được tiếp cận với bài tiểu luận qua văn bản Một Thời Đại Trong Thi Ca trích từ tác phẩm. Dưới đây là bàn văn hướng dẫn tóm tắt văn bản của Hoài Thanh ngắn gọn, hàm súc nhất để các bạn tham khảo và có thêm cho mình những kiến thức về văn học cụ thể là thơ mới những năm 1923-1945.

Tóm tắt Một thời đại trong thi ca - Mẫu 6

Bằng việc kết hợp các biện pháp tu từ một cách khéo léo và giọng văn vừa thân mật, gần gũi mà cũng vô cùng sâu sắc, chặt chẽ, Hoài Thanh đã nêu lên cốt lõi của phong trào Thơ mới gói gọn trong “cái tôi” và những bi kịch của người thanh niên đương thời. Từ đó nêu bật được cả ý nghĩa văn chương và ý nghĩa thời đại.

Tóm tắt Một thời đại trong thi ca - Mẫu 7

Tác phẩm đã nêu rõ nội dung cốt yếu của tinh thần Thơ mới: Lần đầu tiên chữ tôi với cái nghĩa tuyệt đối của nó, xuất hiện trong thi ca đồng thời cũng nói lên cái bi kịch ngấm ngầm trong hồn người thanh niên lúc bấy giờ.

Tóm tắt Một thời đại trong thi ca - Mẫu 8

Bằng cách kết hợp các phép tu từ một cách tài tình và sử dụng ngôn từ gần gũi, Hoài Thanh đã đề cập đến bản chất của phong trào Thơ mới, với tâm trạng của thanh niên thời đại được thể hiện qua 'cái tôi' và những bi kịch của họ. Điều này đã làm nổi bật ý nghĩa văn học và ý nghĩa của thời đại.

Tóm tắt Một thời đại trong thi ca - Mẫu 9

Mở đầu văn bản, tác giả nói về những khó khăn trên hành trình tìm kiếm tinh thần của thơ mới. Ông đề xuất các nguyên tắc giúp nhận diện thơ Mới và thơ cũ một cách tổng quát và nhấn mạnh rằng cái 'tôi' cá nhân là trung tâm của tinh thần thơ mới. Ông nhấn mạnh sự đối lập giữa 'tôi' trong thơ mới và 'ta' trong thơ cũ để làm nổi bật bi kịch tinh thần của 'tôi' trong thơ mới. Cuối cùng, ông chỉ ra sự vận động của 'tôi' và cách giải quyết bi kịch thời đại của nó thông qua tình yêu với tiếng Việt.

Tóm tắt Một thời đại trong thi ca - Mẫu 10

Một thời đại trong thi ca là tiểu luận mở đầu cuốn Thi nhân Việt Nam xuất bản năm 1942.

Sau khi điểm lại quá trình hình thành của thơ Mới, quá trình đấu tranh quyết liệt với phái thơ cũ để chiếm lĩnh chỗ đứng trên thi đàn của thơ Mới, Hoài Thanh đã nêu lên vấn đề: Bây giờ hãy đi tìm cái điều ta cho là quan trọng hơn: tinh thần thơ Mới.

Tinh thần thơ Mới là ở chữ “tôi” với quan niệm cá nhân. Nhưng chữ “tôi” với nghĩa tuyệt đối của nó xuất hiện gắn liền với sự bơ vơ, lạc lõng trong bối cảnh xã hội tăm tối của đất nước. Nhà phê bình cũng đã khái quát sự bế tắc đáng thương của một thời đại qua phong cách của các tác giả: Thế Lữ (thoát lên tiên), Lưu Trọng Lư (phiêu lưu cùng trường tình), Xuân Diệu (đắm say), Hàn Mặc Tử (điên cuồng), Huy Cận (Ngơ ngẩn buồn).

Cái bi kịch ngấm ngầm được các nhà thơ gửi vào tiếng Việt để chống chọi với hiện tại, để giữ lòng tin vào ngày mai.

Tóm tắt Một thời đại trong thi ca - Mẫu 11

Trong bài tiểu luận này, Hoài Thanh đã đề cập đến một vấn đề quan trọng là việc tìm kiếm tinh thần của Thơ Mới. Tác giả đã đề xuất một số nguyên tắc nhận diện tinh thần Thơ Mới: không tập trung vào phần mở đầu và phần kết, mà thay vào đó tập trung vào nội dung chính và những bài thơ xuất sắc. Ông chỉ ra rằng tinh thần của Thơ Mới là sự đối lập giữa 'tôi' và 'ta' trong thơ cũ và đưa ra ví dụ về bi kịch của 'tôi' trong thơ Mới. Cuối cùng, ông chỉ ra cách 'tôi' di chuyển và cách giải quyết bi kịch của thời đại thông qua tình yêu đối với ngôn ngữ Việt Nam.

Tóm tắt Một thời đại trong thi ca - Mẫu 12

Một thời đại trong thi ca là tiểu luận khởi đầu trong cuốn Thi nhân Việt Nam xuất bản năm 1942.

Sau khi đánh giá lại quá trình hình thành của thơ Mới và cuộc chiến đấu gay gắt với phái thơ cũ để chiếm lĩnh vị trí trên thi đàn của thơ Mới, Hoài Thanh đặt ra vấn đề: Bây giờ hãy tìm cái quan trọng hơn: tinh thần của thơ Mới.

Tinh thần của Thơ Mới hiện diện trong chữ “tôi”, thể hiện niềm tin cá nhân. Tuy nhiên, 'tôi' thường đi kèm với sự cô đơn, lạc lõng trong một xã hội u ám. Các nhà phê bình đã tóm tắt được tình trạng khó khăn của một thời đại qua phong cách của các tác giả như: Thế Lữ (sự trốn tránh), Lưu Trọng Lư (phiêu lưu trong tình yêu), Xuân Diệu (sự chìm đắm), Hàn Mặc Tử (điên cuồng), Huy Cận (hồn trống).

Các nhà thơ đã lồng ghép cái bi kịch âm thầm vào tiếng Việt như một cách để đấu tranh với hiện tại, để nuôi hy vọng cho tương lai.

Tóm tắt Một thời đại trong thi ca - Mẫu 13

Văn bản được chia thành ba phần chính. Ông Hoài Thanh mở đầu bằng việc thảo luận về những khó khăn trong việc tìm kiếm tinh thần của thơ mới. Đối với ông, điều này là một thách thức lớn, đặc biệt là việc so sánh các tác phẩm và đặt chúng vào bối cảnh thời đại. Sau khi xác định được tinh thần thơ mới, ông đi vào cốt lõi của nó, nhấn mạnh rằng 'tôi' cá nhân là trung tâm của tinh thần thơ mới. Việc xuất hiện của 'tôi' gây ra sự lạ lẫm, bởi vì mọi người đã quen với khái niệm 'ta' chung và phổ biến hơn. Ngoài ra, việc 'tôi' xuất hiện trong bối cảnh u ám của đất nước, nơi mà bầu trời của dân tộc bị bao phủ bởi bóng tối của ngoại xâm. Ông cũng đề cập đến 'tôi' xuất hiện từ các nhà tri thức tiểu tư sản như Xuân Diệu, Huy Cận, Nguyễn Bính, Hàn Mặc Tử,.. đã rơi vào bế tắc, mất niềm tin khi đối mặt với bối cảnh thời đại. Và những nhà thơ mới đã tìm lại niềm tin bằng cách gửi vào tình yêu với tiếng Việt. Họ tìm về quá khứ, vào những kí ức để quên đi nỗi đau của hiện tại.

Tác giả tác phẩm Một thời đại trong thi ca

A. Nội dung tác phẩm

Trong tiểu luận này, Hoài Thanh đã nêu một vấn đề quan trọng là đi tìm tinh thần Thơ mới. Tác giả đã đưa ra nguyên tắc nhận diện tinh thần Thơ mới: Không căn cứ vào cục bộ và bài dở, phải căn cứ vào đại thể và bài hay. Xác định tinh thần Thơ mới là chữ “tôi” trong Thơ mới đối lập với chữ “ta” trong thơ cũ và cho thấy bi kịch của cái Tôi trong Thơ mới. Cuối cùng chỉ ra sự vận động của cái “tôi” và việc giải quyết bi kịch thời đại của nó bằng cách gửi cả vào tình yêu tiếng Việt.

B. Đôi nét về tác phẩm

1. Tác giả

*Tiểu sử:

- Hoài Thanh (1909 – 1982), tên khai sinh Nguyễn Đức Nguyên.

- Quê ở Nghi Trung, Nghi Lộc, Nghệ An, xuất thân trong một gia đình nhà Nho nghèo.

- Trước cách mạng:

+ Tham gia các phong trào yêu nước ngay từ thời đi học và bị thực dân Pháp bắt giam.

+ Tham gia cách mạng Tháng Tám và làm chủ tịch Hội Văn hóa cứu quốc ở Huế.

- Sau cách mạng Tháng Tám:

+ Chủ yếu hoạt động trong ngành Văn hóa – nghệ thuật và từng giữ nhiều chức vụ quan trọng: Tổng thư ký Hội Văn hóa cứu quốc Việt Nam, Hội Văn nghệ Việt Nam, Tổng thư ký Hội Liên Hiệp văn học nghệ thuật Việt Nam…

*Sự nghiệp văn học:

- Các tác phẩm chính: Văn chương và hành động (1936), Thi nhân Việt Nam (1942), Nói chuyện thơ kháng chiến(1950)…

- Phong cách phê bình:

+ Là nhà lý luận phê bình xuất sắc của nền Văn học Việt Nam hiện đại: “lấy hồn tôi để hiểu hồn người”

+ Cách phê bình của ông nhẹ nhàng, tinh tế gần gũi và giàu cảm xúc, hình ảnh. Có sự kết hợp giữa tính khoa học với tính văn chương logic, độc đáo.

- Năm 2000 ông được nhận giải thưởng HCM về văn học nghệ thuật.

2. Tác phẩm

a. Vị trí đoạn trích:

- Đoạn trích thuộc phần đầu của quyển Thi Nhân Việt Nam, là phần cuối của tiểu luận Một thời đại trong thi ca.

- Giá trị văn bản: tổng kết một cách sâu sắc toàn diện của phong trào thơ Mới.

*Văn bản Thi nhân Việt Nam

-  Là bản tổng kết sự kiện văn học lớn: phong trào thơ mới – cuộc cách mạng trong thi caViệt Nam đầu thế kỉ XX.

- Bố cục: 3 phần

+ Phần 1: Cung chiêu anh hồn Tản Đà và Tiểu luận một thời đại trong thi ca (Nguồn gốc quá trình phát triển của thơ mới; sự phân hóa của thơ mới; định nghĩa thơ mới và sự phân biệt thơ mới với thơ cũ).

+ Phần 2: 169 bài thơ của 46 nhà thơ (1932 – 1941)

+ Phần 3: Nhỏ to – lời tác giả.

⇒ Cuốn tiểu luận có giá trị lớn trong việc tổng kết một chặng đường thơ và nêu lên được đặc trưng cơ bản của thơ mới.

b. Hoàn cảnh sáng tác: Năm 1942.

c. Thể loại: Phê bình văn học.

d. Phương thức biểu đạt: Nghị luận.

e. Bố cục: 3 phần:

+ Phần 1 (Từ đầu ... phải nhìn vào đại thể): Nguyên tắc để xác định tinh thần thơ mới.

+ Phần 2 (Tiếp theo ... rẻ rúng đến thế): Tinh thần thơ mới: chữ tôi

+ Phần 3 (Còn lại): Sự vận động của thơ mới xung quanh cái tôi và bi kịch của nó.

f. Giá trị nội dung:

- Chỉ ra được nội dung cốt lõi của tinh thần thơ mới: cái tôi và nói lên cái bi kịch ngấm ngầm trong hồn người thanh niên hồi bấy giờ.

- Đánh giá được thơ mới trong cả ý nghĩa văn chương và xã hội.

g. Giá trị nghệ thuật:

- Kết hợp một cách hài hòa giữa tính khoa học và tính văn chương nghệ thuật.

- Luận điểm khoa học, chính xác, mới mẻ; kết cấu và triển khai hệ thống luận điểm cũng như nghệ thuật lập luận rất chặt chẽ, logic.

- Các biện pháp nghệ thuật được sử dụng một cách khéo léo, tài tình có khả năng khơi gợi và tạo sức cuốn hút lớn....

C. Đọc hiểu văn bản

1. Nguyên tắc để xác định tinh thần Thơ mới

- Khó khăn:

+ Ranh giới giữa thơ mới thơ cũ không phải lúc nào cũng rõ ràng, dễ nhận ra.

+ Cả thơ mới và thơ cũ đều có những cái hay, cái dở.

⇒ Nhận xét: Bằng những câu văn giả định, cảm thán, với một giọng điệu thân mật, gần gũi, thiết tha, bức xúc mà chân thành, tác giả đã nêu lên được cái khó khăn mà cũng là cái khao khát của kẻ yêu văn quyết tìm cho được tinh thần thơ mới.

- Nguyên tắc xác định:

+ Phương pháp so sánh: Sánh bài hay với bài hay, không căn cứ vào bài dở.

+ Cái nhìn biện chứng, nhiều chiều, không phiến diện: Nhìn vào đại thể, không nhìn vào cục bộ. 

⇒ Nhận xét: Nguyên tắc ấy có sức thuyết phục, khách quan, đúng đắn. Bởi vì:

- Cái dở thời nào cũng có nó chẳng tiêu biểu gì hết, nó cũng không đủ tư cách đại diện cho thời đại và nghệ thuật luôn có sự tiếp nối giữa cái cũ và cái mớ.

- Đồng thời nhìn nhận đánh giá phải nhìn nhận toàn diện.

2. Tinh thần thơ mới

- Tinh thần thơ mới bao gồm trong chữ "tôi":

+ Bản chất chữ "tôi": Quan niệm con người cá nhân trong sự giải phóng, trỗi dậy, bùng nổ của ý thức cá nhân (cái nghĩa tuyệt đối của nó).

+ Hành trình: chập chững, lạ lẫm – được quen biết – được cho là đáng thương và tội nghiệp.

⇒ Nhận xét:

- Thơ cũ là tiếng nói của cái ta, gắn liền với đoàn thể, cộng đồng, dân tộc.

- Thơ mới là tiếng nói của cái tôi với nghĩa tuyệt đối, gắn liền với cái riêng, cái cá nhân, cá thể.

- Thủ pháp nghệ thuật so sánh, đối chiếu được kết hợp chặt chẽ với cái nhìn biện chứng, lịch sử, nhiều chiều:

+ Đặt cái tôi trong mối quan hệ đối chiếu với cái ta.

+ Đặt cái tôi trong mối quan hệ với thời đại, với tâm lí người thanh niên đương thời để phân tích, đánh giá.

+ Đặt cái tôi trong cái nhìn lịch sử để nhận định: Lịch sử xuất hiện, lịch sử phát triển, lịch sử tiếp nhận...

3. Sự vận động của thơ mới xung quanh cái "tôi" và bi kịch của nó

- Cái tôi đáng thương và đáng tội nghiệp:

+ Mất cốt cách hiên ngang: không có khí phách ngang tàng như Lí Bạch, không có lòng tự trọng khinh cảnh cơ hàn như Nguyễn Công Trứ.

+ Rên rỉ, khổ sở, thảm hại.

+ Thiếu một lòng tin đầy đủ vào thực tại, tìm cách thoát li thực tại nhưng lại rơi vào bi kịch.

→ Cách trình bày có tính khái quát cao (về sự bế tắc của cái tôi Thơ mới và phong cách riêng của từng nhà văn). Lập luận logic, chặt chẽ nhưng cách diễn đạt lại giàu cảm xúc và có tính hình tượng.

- Các hướng mà nhà Thơ mới đào sâu:

+ Thế Lữ: Thoát lên tiên.

+ Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên: Điên cuồng.

+ Xuân Diệu: Say đắm.

+ Huy Cận: Ngẩn ngơ buồn.

→ Tuyệt vọng, càng đi sâu càng lạnh.

- Bi kịch của người thanh niên thời ấy:

+ Cô đơn, buồn chán, tìm cách thoát li thực tại vì thiếu lòng tin vào thực tại nhưng cuối cùng vẫn rơi vào bế tắc (Đây cũng chính là đặc trưng cơ bản của thơ mới).

+ Cái tôi bi kịch này “đại biểu đầy đủ nhất cho thời đại” nên nó vừa có ý nghĩa văn chương vừa có ý nghĩa xã hội.

- Giải quyết bi kịch: Gửi cả vào tiếng việt.

+ Họ yêu vô cùng thứ tiếng đã chia sẻ buồn vui với cha ông.

+ Họ dồn tình yêu quê hương trong tình yêu tiếng Việt.

+ Tiếng Việt là tấm lụa đã hứng vong hồn những thế hệ đã qua.

+ Họ muốn mượn tấm hồn bạch chung để gửi nỗi băn khoăn riêng.

+ Họ tin rằng tiếng ta còn, nước ta còn.

+ Họ cần tìm về dĩ vãng để vin vào những gì bất diệt đủ bảo đảm cho ngày mai.

D. Sơ đồ tư duy

Để học tốt bài học Một thời đại trong thi ca lớp 11 hay khác:

• Soạn bài Một thời đại trong thi ca (hay nhất)

• Soạn bài Một thời đại trong thi ca (ngắn nhất)

Xem thêm các bài soạn văn 11 hay khác:

• Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác (Ph.Ăng-ghen)
• Phong cách ngôn ngữ chính luận
• Phong cách ngôn ngữ chính luận (tiếp theo)
• Một số thể loại văn học: kịch, văn nghị luận
• Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận
• Ôn tập phần văn học (Kì 2)

---

---

---