5+ Phân tích truyện Người trong bao (hay, ngắn gọn)

Đề bài: Phân tích truyện ngắn “Người trong bao” của Sê-khốp

Bài giảng: Người trong bao - Cô Thúy Nhàn (Giáo viên VietJack)

Bài văn mẫu 1

   A.P.Sê-khốp là nhà văn kiệt xuất, đại biểu cuối cùng về văn học hiện thực Nga nửa cuối thế kỉ XIX, nhà cách tân thiên tài về truyện ngắn và kịch nói đã để lại hơn 500 truyện ngắn và truyện vừa trong đó tác phẩm “Người trong bao” câu chuyện cười ra nước mắt về cuộc đời một con người mắc chứng bệnh sợ hãi không chỉ để phản ánh thực trạng xã hội mà còn ý nghĩa nhân sinh sâu sắc.

   Nhan đề “Người trong bao” đã mang một dụng ý nghệ thuật đặc sắc. Cái bao theo nghĩa gốc là vật dùng để bọc, gói và đựng đồ vật có thể là hình túi hay hình hộp. Theo lớp nghĩa chuyển là để chỉ lối sống và tính cách của những con người luôn khép kín, luôn bao bọc, bảo vệ mình bằng một lớp vỏ như nhân vật Bê-li-cốp. Mặt khác theo lớp nghĩa biểu trưng để chỉ kiểu người bị vây hãm, tù túng. Xã hội là một cái bao khổng lồ, trói buộc, bủa vây con người không có tự do, không có lối thoát. Đó là hiện thực xã hội Nga cuối thế kỉ XIX được nhà văn tái hiện lại qua hình tượng nhân vật Bê-li-cốp_hắn chính là con người luôn khao khát mình và mọi đồ vật của bản thân được chui rúc trong cái bao chật hẹp đến ngạt thở.

   Tác phẩm được sáng tác năm 1898 khi Sê-khốp đang trong thời gian dưỡng bệnh, xã hội Nga lúc ấy đang ngạt thở trong bầu không khí chuyên chế nặng nề, cuộc sống con người bị bó hẹp. Câu chuyện được kể theo ngôi thứ ba từ lời của nhân vật Bu-rơ-kin là đồng nghiệp Bê-li-cốp, dạy cùng trường, sống cùng nhà với hai phòng đối diện nhau. Người giáo viên kể lại cho bác sĩ I-van I-va- nứt nghe về con người của Bê-li-cốp từ ngoại hình đến suy nghĩ, tính cách, hành động. Nhân vật hiện lên chủ yếu qua lời của người kể chuyện, người nghe và phần lời tác giả rất ít nên câu chuyện được khách quan, mang tính chân thực, gần gũi.

   Bê-li-cốp hiện lên qua lời kể và giọng kể mỉa mai của đồng nghiệp là một kẻ rất khác thường, giống như một bức tranh biếm họa giữa cuộc đời. Hắn là kẻ sống trong bao nhưng một câu hỏi đặt ra là hắn bị người ta nhét vào bao hay tự mình chui vào? Có lẽ là cả hai, nguyên nhân sâu xa là ngoại cảnh tác động, xô đẩy con người vào lối sống ấy. Nguyên nhân trực tiếp là do con người không thực sự có ý thức hay chính là nhận thức sai vấn đề nên để cuộc sống bên ngoài ảnh hưởng. Nghe chừng có vẻ phi lí vì Bê-li-cốp luôn che đậy mình bằng vỏ bọc kín đáo. Hắn nổi tiếng khi mùa nào cũng vậy, quanh năm suốt tháng chỉ có áo bành tô ấm cốt bông, đôi giày cao su và cầm theo cái ô. Tất cả mọi vật dụng của hắn đều được đựng trong bao từ đồng hồ quả quýt, con dao gọt bút chì, cả bộ mặt bị dấu đi sau cổ áo bành tô, đeo kính râm, bông nhét lỗ tai, đi xe ngựa phải cho mui lên, luôn giấu đi suy nghĩ bản thân hay trong căn phòng chật hẹp như một cái hộp tù túng đến ngạt thở và còn biết bao nhiêu điều nữa. Tóm lại cả cuộc đời hắn dường như chỉ có một “khao khát mãnh liệt thu mình vào trong một cái vỏ, tạo ra cho mình một thứ bao có thể ngăn cách, bảo vệ hắn khỏi những ảnh hưởng bên ngoài”. Hắn luôn sống trong nỗi sợ hãi, lo âu lúc nào cũng nơm nớp lo sợ “nhỡ ra có chuyện gì”, đi ngủ trùm chăn kín mít nhưng “vẫn thấy rợn rợn, sợ kẻ trộm chui vào nhà”.

   Chỉ với vài chi tiết đặc tả ngoại hình và tính cách nhân vật ta có thể thấy được hiện thực xã hội Nga lúc bấy giờ vô cùng rối ren, con người luôn sống trong nỗi sợ hãi dù là điều nhỏ nhặt nhất. Nỗi sợ của ông thầy giáo có thể cho ta thấy bộ mặt thật sự của tầng lớp trí thức Nga lúc bấy giờ rất hèn nhát, bạc nhược không dám đối diện trực tiếp với thế giới bên ngoài. Những con người ấy lúc nào cũng chỉ biết và chỉ thích làm theo thông tư, chỉ thị những thứ mang tính bắt buộc cứng nhắc, ở một mặt nào đó cho thấy điều ấy là chấp hành, mẫu mực nhưng xét trong bối cảnh hiện tại thì lại là sự bảo thủ, ích kỉ. Con người ấy mù quáng tôn thờ chính quyền, sợ hãi quyền lực, quyền uy nên tất cả những hành động của hắn như là để bào chữa cho thái độ nhút nhát, ghê tởm với hiện tại.

   Cái chết của hắn do tiếng cười haha của cô-va-ren-ca khi hắn bị em trai cô đẩy xuống ngã cầu thang đã chấm dứt tất cả. Chấm dứt chuyện cưới xin, chấm dứt cuộc đời hắn. Tiếng cười ấy như là sự châm biếm, mỉa mai đả kích tột cùng hành động “sờ lên mũi xem cặp kính có còn vẹn nguyên không”, với con người ấy sĩ diện cao hơn cả sự nguy hiểm của tính mạng. Từ sự kiện đó hắn có thể tưởng tượng ra biết bao câu chuyện phía sau: nào là hắn sẽ biến thành trò cười cho thiên hạ, cả thành phố biết chuyện, rồi đến tai hiệu trưởng, thanh tra dẫn đến chuyện người ta ép hắn về hưu non…một tháng sau hắn chết. Như vậy là khao khát, ước nguyện được bọc bởi cái bao kín, vững chắc, bền bỉ không còn gì tốt hơn chiếc quan tài. Cái chết ấy đến thật bất ngờ đối với những người trong thành phố, mọi người đều cảm thấy nhẹ nhõm và thoải mái, mừng thầm vì không phải sợ hắn. Nhưng cuộc sống ngay sau đó lại diễn ra như cũ vẫn nặng nề ngột ngạt. Chi tiết ấy khiến ta nhớ tới cái lò gạch cũ hiện ra cuối tác phẩm “Chí Phèo” của Nam Cao phản ánh hiện thực xã hội nếu không thay đổi thì không biết còn có nhiêu người như Bê-li-cốp trong tương lai. Qua hình tượng nhân vật điển hình Bê-li-cốp nhà văn đã trực tiếp lên án tố cáo xã hội hiện thực phong kiến Nga cuối thế kỉ XIX mục ruỗng, thối nát với những tư tưởng bảo thủ, lạc hậu kém tiến bộ chính điều đó đã đẩy cuộc sống con người vào sự bế tắc, tăm tối, mịt mờ. Đồng thời cũng cho ta thấy thái độ khinh bỉ, coi thường những kẻ có lối sống thấp hèn, vị kỉ cá nhân. Kết thúc truyện bằng ấn tượng mạnh mẽ về câu nói “Không thể sống như thế này mãi được” thể hiện sự day dứt muốn bứt phá, muốn thay đổi xã hội, canh tân đất nước, giải phóng con người ra khỏi những ràng buộc vô hình hay muốn bầu xóa tan bầu không khí ngột ngạt để cho dân tộc Nga phát triển tiến bộ hơn.

   Về đặc sắc nghệ thuật trong tác phẩm được thể hiện qua cách chọn ngôi kể thứ nhất và ngôi kể thứ ba đan xen nhau tạo nên cấu trúc kể chuyện lồng trong truyện, giọng kể mỉa mai, châm biếm mà điềm tĩnh, thâm trầm ẩn giấu đằng sau đó là cảm xúc buồn đau, bức xúc, trăn trở của tác giả khi chứng kiến hiện thực xã hội. Nghệ thuật đối trong tính cách và lối sống giữa Bê-li-cốp và chị em Va-ren-ca, các đồng nghiệp giáo viên trường trung học, những người trong thành phố. Đặc biệt nhất là nghệ thuật xây dựng hình tượng về “cái bao”, lời nói “sợ nhỡ lại xảy ra chuyện gì” và câu nói kết luận của I-va-nứt ở cuối truyện.

   Dù Bê-li-cốp đã khuất bóng trong trang văn nhưng ở đâu đó trong xã hội này vẫn còn có biết bao Bê-li-cốp thời hiện đại bằng xương bằng thịt tồn tại hằng ngày, những con người ấy luôn mang trong mình thái độ sống vô cảm, thờ ơ không quan tâm đến người khác chỉ biết lợi ích cá nhân. Lối sống ấy cần được xóa bỏ đừng để những trái tim yêu thương bỗng trở nên lạnh tanh, hóa đá. Tác phẩm “Người trong bao” của Sê-khốp có ý nghĩa phổ quát và sâu sắc với xã hội đương thời, không những thế kiểu người sống trong bao còn có ý nghĩa lâu dài đối với vọi thời đại, mọi quốc gia trên thế giới. Tác phẩm đáng cho ta suy ngẫm về bài học làm người đúng nghĩa trong cuộc sống hữu hạn này.

Bài văn mẫu 2

    Sê-khốp cây bút hiện thực xuất sắc của Nga cuối thế kỉ XIX. Ông sáng tác trên nhiều thể loại, nhưng thành công nhất là ở mảng truyện ngắn. Với nội dung hàm súc, giản dị đã vạch trần, lên án xã hội, tầng lớp cầm quyền đương thời, đồng thời phê phán sự sa đọa về một tinh thần của một bộ phận trí thức ở Nga lúc bấy giờ. Người trong bao là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của ông mang tinh thần phê phán sâu sắc.

    Người trong bao được sáng tác khi Sê-khốp đang được điều trị bệnh tại thành phố Ianta, lúc này chế độ chuyên chế ở Nga đi vào giai đoạn khủng hoảng trầm trọng. Các tầng lớp trong xã hội đều bộc lộ những ung nhọt, thối nát, và ngòi bút của ông trong tác phẩm này hướng đến lối sống “trong bao” của họ.

    Nổi bật nhất trong đoạn trích này là nhân vật Bê-li-cốp. Hắn ta quả là một cái bao khổng lồ của xã hội bấy giờ. Mọi đồ dùng của hắn đều được cất giấu trong bao một cách cẩn trọng, kĩ lưỡng: cái ô, dao gọt bút chì, đồng hồ quả quýt. Không chỉ đồ dùng mà cả con người Bê-li-cốp cũng được gói gém trong những chiếc bao. Trang phục của ông ta là đôi giày cao su, cầm ô, và mặc áo bành tô trần bông, cổ cao luôn được dựng đứng để khuôn mặt được giấu kín, khiến không ai có thể nhìn thấy, nực cười hơn là tai ông ta cũng luôn được nhét bông, như sợ trúng gió. Đi xe ngựa hắn cũng phải che mui cho kín. Trong căn phòng ngủ, nơi hết sức riêng tư, nhưng hắn dường như vẫn sợ người ta nhòm ngó nên cửa lúc nào cũng được đóng kín, khi ngủ đắp chăn kín đầu bất kể thời tiết hôm đó ra sao. Bê-li-cốp luôn cố gắng thu mình vào vỏ ốc hết sức có thể, tạo một chiếc bao tự ngăn cách bản thân với thế giới bên ngoài. Bê-li-cốp quả là một kẻ lập dị, khác người.

    Không chỉ ở hành động, mà tính cách của Bê-li-cốp cũng hết sức khác thường. Hắn là người nhút nhát, lo âu, sợ hãi, ghê tởm hiện tại, trong đầu hắn luôn hiển hiện câu nói: “Nhỡ lại xảy ra chuyện gì”. Bởi vì ghê tởm hiện tại, sợ hãi tương nên Bê-li-cốp chọn dạy tiếng Hi Lạp cổ, một thứ tiếng lỗi thời mà ít người muốn học. Mọi ý nghĩ của hắn cũng đều giấu trong bao, luôn tuân thủ theo thông tư, chỉ định của cấp trên, coi đó như là một thiên lệnh, không dám chống lại, không dám làm khác. Bê-li-cốp là con người thảm hại, yếu đuối, hắn ta là đại diện điển hình cho lối sống của một bộ phận không nhỏ ở Nga lúc bấy giờ, đó là sản phẩm của chế độ nông nô chuyên chế đương thời, đẩy mỗi người vào một cái bao do mình tự tạo ra.

    Trong mối quan hệ với mọi người, Bê-li-cốp cũng tỏ ra mình là người cực kì dị thường. Cái cách mà hắn tạo nên mối quan hệ thân mật, gần gũi với người khác cũng khiến người ta vô cùng bực mình. Hắn đi hết nhà này đến nhà khác, kéo ghế ngồi và chẳng nói điều gì, hắn chỉ đưa con mắt vô hồn của mình nhìn mọi vật xung quanh trong khoảng một giờ rồi ra về. Hắn tưởng đó là cách duy trì quan hệ với mọi người nhưng thực chất đều khiến đồng nghiệp sợ hãi, xa lánh. Hắn sợ tất cả, sợ lối sống thiếu lạnh mành, sợ cả những hành vi tích cực: đọc sách, giúp đỡ người nghèo,… Nỗi sợ hãi của hắn dị thường như chính tính cách của hắn.

    Những tưởng cuộc đời Bê-li-cốp sẽ được rẽ sang một trang mới, bước ra khỏi chiếc bao khổng lồ của mình khi gặp gỡ Va-ren-ca. Tình yêu nảy nở trong tim một kẻ dường như không biết đến tình yêu là gì. Hắn trân trọng đặt bức ảnh của Va-ren-ca lên bàn, ý nghĩa lấy vợ choán ngợp trong đầu hắn. Nhưng bức tranh biếm họa về hắn và Ve-ren-ca xuất hiện, nó được gửi đến tất cả các giáo viên trong trường, điều đó làm Bê-li-cốp giận tím người, “một ấn tượng nặng nề cho hắn”. Và điều làm cho y sốc nhất chính là hình ảnh hai chị em Va-ren-ca cưỡi xe đạp, cười nói ồn ào: “Trời hôm nay đẹp thật, đẹp tuyệt, đẹp gớm”, trước cảnh tượng đó Bê-li-cốp “ngẩn người ra” “mặt mày đang từ xanh mét chuyển sang trắng bệnh” và hắn nghĩ: “Chẳng lẽ giáo viên và đàn bà, con gái lại có thể cưỡi xe đạp, làm như thế coi sao tiện”. Điều mà mọi người coi là hết sức bình thường, là hành động tán dương cuộc sống thì hắn lại cho “coi sao tiện”, một điều bất bình thường. Bởi những hành động đó đã vượt ra khỏi cái bao chật hẹp, đầy kín những luật lệ của hắn. Suốt ngày hôm sau hắn sống trong dằn vặt, đau khổ, toàn thân run lên, giận đến tím người. Và hắn đã đến gặp Cô-va-len-cô với thiện chí để giãi bày nỗi buồn bực về bức tranh một người si tình mà một kẻ nào đó đã vẽ để chế nhạo hắn. Không chỉ vậy hắn còn đến để nhắc nhở, khuyên Cô-va-len-cô không nên đi xe đạp, không nên mặc áo thêu ra đường,… Điều đó làm Cô-va-len-cô một người bình thường, ưa tự do cảm thấy khó chịu: “Nhưng mà ông muốn cái gì mới được” và yêu cầu Bê-li-cốp không được thò mũi vào chuyện của gia đình anh. Kết thúc cuộc đấu khẩu là màn ẩu đả, Bê-li-cốp luống cuống, hoảng hốt khi bị Cô-va-len-cô túm cổ và ấn nhào xuống cầu thang. Hắn nhận lấy kết cục thảm hại dẫn đến cái chết đầy bi hài.

    Cái chết của Bê-li-cốp trực tiếp là do tiếng cười của Va-ren-ca, tiếng cười đó đã đẩy nỗi sợ hãi của Bê-li-cốp lên đến đỉnh điểm, khi giờ đây hắn sẽ trở thành trò cười cho toàn thành phố, và có thể là nhân vật chính cho bức tranh biếm họa khác, không chị vậy hắn còn sợ các cấp chính quyền. Nỗi sợ bủa vây, khiến hắn trở về nhà, nằm đắp chăn suốt một tháng và chết. Cái chết của Bê-li-cốp là một điều tất yếu, bởi thực chất hắn đã chết từ mười lăm năm trước, hắn chỉ tồn tại chứ không hề sống. Cái chết của hắn đã hoàn thiện ước nguyện cuộc đời, được chui vào cái bao an toàn nhất, chắc chắn nhất mà không bao giờ phải chui ra nữa. Cũng bởi vậy, từ lúc đó gương mặt hắn trở nên hiền lành, dễ chịu và có phần tươi tỉnh hơn nữa.

    Cái chết của hắn ban đầu cũng có ảnh hưởng đến mọi người, cuộc sống trở nên thoải mái, vui vẻ vì được giải thoát. Nhưng chỉ một tuần sau đó mọi thứ lại trở về như cũ, không có gì thay đổi. Kết thúc truyện Sê-khốp đã để lại bài học lớn cho người đọc, cái chết của một người không thể thay đổi xã hội, mà cần phải có một cuộc cách mạng, chỉ khi ấy mọi việc mới được thay đổi triệt để nhất.

    Để tạo nên thành công cho tác phẩm không thể không nhắc đến những đóng góp về nghệ thuật. Cấu trúc truyện lồng trong truyện khiến câu chuyện trở nên chân thực, khách quan. Giọng điệu linh hoạt, khi mỉa mai châm biếm, khi điềm tĩnh trầm buồn. Nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc, với việc lựa chọn chi tiết điển hình để xây dựng nhân vật điển hình. Xây dựng biểu tượng đặc sắc, giàu ý nghĩa: cái bao – lối sống trong bao kìm hãm, đè nén và giết chết con người.

    Với nghệ thuật kể chuyện và xây dựng nhân vật đặc sắc, Sê-khốp đã xây dựng thành công hình tượng người trong bao xuất sắc nhất của văn học. Bê-li-cốp không chết bởi trong mỗi chúng ta đều có một phần, một mảnh nhỏ Bê-li-cốp đang sống. Tác phẩm lên án, phê phán kiểu người và lối sống trong bao, đồng thời thức tỉnh mọi người cần thay đổi suy nghĩ, cách sống để bước ra khỏi những cái bao đó.

Bài văn mẫu 3

    A.P.Sê-khốp (1860 – 1904) xuất thân từ một gia đình buôn bán nhỏ bên bờ biển A-dốp, miền Nam nước Nga. Ông tốt nghiệp Đại học Y khoa, vừa làm bác sĩ nông thôn vừa viết văn, viết báo và tham gia các hoạt động giáo dục, văn hóa, xã hội. Sê-khốp đã có những đổi mới táo bạo về nghệ thuật viết truyện ngắn và kịch, ông đã để lại cho đời hơn 500 tác phẩm mà nội dung thường xoay quanh những vấn đề có ý nghĩa xã hội và ý nghĩa nhân đạo sâu sắc. Sê-khốp được trao Giải thưởng Pu-skin năm 1887 và được bầu làm Viện sĩ Viện Hàn lâm khoa học Nga năm 1890. Ông được tôn vinh là nhà văn lớn của nền văn học Nga thế kỉ XIX.

    Truyện ngắn Người trong bao sáng tác năm 1898, trong thời gian Sê-khốp an dưỡng ở thành phố l-an-ta. Xã hội Nga đương thời đang ở tình trạng bế tắc và ngạt thở bởi bầu không khí chuyên chế nặng nề. Môi trường ấy đã đẻ ra những kiểu người kì quái mà Bê-li-cốp là một nhân vật điển hình đặc sắc của nhà văn sê-khốp trong tác phẩm Người trong bao.

    Qua truyện ngắn này, Sê-khốp phô phán mạnh mẽ kiểu "người trong bao", "lối sống trong bao" cùng tác hại của nó đối với hiện tại và tương lai nước Nga; đồng thời cảnh báo và kêu gọi mọi người cần phải thay đổi cách sống, không thể sống tầm thường, hèn nhát, ích kỉ, vô vị và hủ lậu mãi như thế.

   Truyện kể về Bê-li-cốp, một giáo viên trung học dạy tiếng Hi Lạp có có cuộc sống và tính cách dị thường. Anh ta luôn sợ hãi cho nên không bao giờ dám bộc lộ ý nghĩ của mình trước người khác. Để tạo cảm giác an toàn, Bê- li-cốp đi giày cao su, che ô, mặc áo bành tô cốt bông, đeo kính đen, kéo cổ áo lên cao giấu kín mặt. Trong cái vỏ bọc linh kỉnh đó, anh ta thấy yên tâm.

    Bê-li-cốp say mê và tôn sùng quá khứ đến mức cực đoan. Theo anh ta thì tiếng Hi Lạp cổ là một ngôn ngữ tuyệt vời hơn hết thảy, nhờ nó mà anh ta có thể trốn tránh hiện thực. Thói quen của Bê-li-cốp là đến nhà những giáo viên cùng trường, tự kéo ghế và ngồi im lặng khoảng một tiếng rồi về. Đó là cách anh ta duy trì quan hệ đồng nghiệp. Khi đi ngủ, anh ta thường đóng cửa kín mít rồi kéo chăn trùm đầu mặc dù trời rất nóng, vì sợ nhỡ có việc gì xảy ra thì sao ?

    Bê-li-cốp định ngỏ lời cầu hôn với Va-ren-ca, chị gái của một giáo viên trẻ mới về trường. Có kẻ nào đó đã vẽ bức tranh châm biếm dề dòng chữ Một kẻ si tình rồi gửi cho Bê-li-cốp. Hôm sau, anh ta ngạc nhiên khi nhìn thấy hai chị em Va-ren-ca và Cô-va-len-cô phóng xe đạp rất nhanh ngoài đường nên quyết định sẽ góp ý với họ. Cô-va-len-cô nổi nóng cự lại và đẩy Bê-li-cốp ngã lộn nhào xuống cầu thang, đúng lúc Va-ren-ca đi đâu về. Va-ren-ca nhìn thấy cảnh đó và cất tiếng cười nhạo báng.

    Trở về nhà, Bê-li-cốp vừa buồn bực vừa nhục nhã. Anh ta trùm chăn kín mít và nằm im lặng trên giường, ai hỏi gì thì chi đáp không hay có. Một tháng sau thì anh ta chết.

    Cái bao thường dược dùng để gói, đựng đồ vật, hàng hóa, có hình túi hoặc hình hộp. Sê-khốp đã biến nó thành một biểu tượng nghệ thuật giàu ý nghĩa ngụ ngôn trong tác phẩm của mình. Cái bao được tác giả nhắc đến nhiều lần và gắn chặt với nhân vật Bê-li-cốp. Nhà văn đã dùng hình ảnh cái bao để nói về lối sống, tính cách của Bê-li-cốp và hơn thế, ông đề cập đến kiểu "người trong bao", "lối sống trong bao", một kiểu người và lối sống phổ biến trong tầng lớp trí thức Nga cuối thế kỉ XIX. Đây là vấn đề có ý nghĩa xã hội sâu sắc của tác phẩm.

    Có thể khái quát con người và tính cách cửa Bê-li-cốp bằng những hình ảnh, từ ngữ như hèn nhát, cô độc, máy móc, giáo điều, thu mình trong "bao", trong vỏ ốc và cảm thấy yên tâm, mãn nguyện về lối sống đó.

    Chân dung Bê-li-cốp được tác giả miêu tả và thể hiện bằng những nét vẽ thần tình. Chân dung kì quái ấy dần dần được bổ sung, tô đậm thêm, về hình thức, Bê-li-cốp "nổi tiếng" vì cách phục sức khác người: cặp kính đen to tướng che gần hết khuôn mặt nhợt nhạt, choắt như mặt chồn, chiếc áo bành tô cốt bông bẻ cổ đứng lên, lỗ tai nhét bông, chân đi giày cao su… Tất cả các vật dụng lúc không dùng đến anh ta đều để trong bao.

    Bê-li-cốp luôn tự tin và tự hào về cách sống "đúng mực" của mình. Anh ta kinh ngạc và không thể chấp nhận lối sống tự nhiên của chị em Va-ren-ca; thực sự hoảng hốt khi có người dám vẽ bức tranh châm biếm chế giễu tình yêu của mình. Bê-li-cốp càng không hiểu nổi vì sao anh chàng giáo viên Cô- va-len-cô lại có thể đối xử thô bạo, bất nhã với mình đến như vậy?!

    Quả thật, Bê-li-cốp không hiểu gì về đồng nghiệp, về xã hội và cuộc sống xung quanh. Anh ta luôn đắm chìm trong quá khứ, trong những giáo điều cũ kĩ, lạc hậu, giống như cặp kính đen luôn che kín đôi mắt nhỏ. Bê-li-cốp quả thật là một con người lạc lõng, cô độc và kì quái, chẳng thể nào hòa hợp với mọi người.

    Bê-li-cốp luôn trốn tránh cuộc sống hiện tại nhưng lại tôn thờ và ngợi ca quá khứ. Anh ta say mê tiếng Hi Lạp cổ mà rất ít người biết và cho đó là thứ tiếng tuyệt vời. Anh ta sống một cách rập khuôn, cứng nhắc theo những thông tư, chỉ thị của cấp trên, của chính quyền như một người máy vô hồn và cho rằng chỉ những bài báo cấm đoán điều này điều nọ mới là những cái rõ ràng. Bê-li-cốp sống trong tình trạng cô độc và luôn luôn lo lắng, sợ hãi, sợ tất cả. Lời nói cửa miệng: …sợ nhỡ lại xảy ra chuyện gì thì sao ? góp phần khắc họa tính cách nhút nhát đến mức lập dị của Bê-li-cốp.

    Tính nết kì quặc của Bê-li-cốp còn được tô đậm qua thói quen đến nhà đồng nghiệp ngồi im như phỗng độ một giờ rồi cáo từ. Anh ta cho rằng đó là cách để duy trì mối quan hệ tốt với đồng nghiệp. Buồng ngủ của Bê-li-cốp cũng là một cái bao lớn mang hình dáng của một cái hộp. Đêm đêm, anh ta đóng chặt tất cả cửa lớn cửa nhỏ rồi trùm chăn kín đầu mà ngủ, mặc dù trời nóng bức, ngột ngạt.

    Bê-li-cốp tự coi lối sống của mình là "chuẩn mực" nên thỏa mãn, hài lòng với những gì cổ lỗ, lạc hậu. Anh ta tuân thủ "lối sống trong bao" và khẳng định như thế mới là công dân tốt, là viên chức mẫn cán.Trên cơ sở triết lí sống "chui trong vỏ ốc" đó, Bê-li-cốp không thể nào chịu đựng và hiểu nổi cách sống cùng thái độ của mọi người xung quanh, cho nên anh ta hay phán xét và khuyên giải theo ý mình.

    Lối sống "trong bao" của Bê-li-cốp đã ảnh hưởng không nhỏ đến cái xã hội nhỏ bé nơi anh ta dạy học. Ai cũng chán ghét và sợ hãi khi gặp anh ta, không muốn dây vào làrn gì. Cũng có người muốn thử thay đổi cách sống của Bê-li-cốp, song chẳng ăn thua. Lối sống "trong bao" ấy ám ảnh và tác động tiêu cực tới mọi người bởi suốt mười lăm năm trời, họ phải hít thở bầu không khí ô nhiễm do Bê-li-cốp tạo ra. Anh ta đã trùm một cái bóng nặng nề u ám lên bầu không gian của họ, khiến họ có cảm giác nghẹt thở. Mọi người sợ hãi, căm ghét và bị ám ảnh sâu sắc khi Bê-li-cốp còn sống. Bởi vậy khi Bê- li-cốp chết, mọi người nhẹ nhõm như trút đi được gánh nặng, cuộc sống thoải mái, dễ chịu hẳn ra.

    Với Bê-li-cốp, cái chết này là một lôgic tất yếu trong sự phát triển của tính cách nhân vật. Lối sống "trong bao" bản thân nó đã là một cái chết, chết trong khi đang sống. Hơn thế, ngay trong lúc sống, khát vọng mãnh liệt nhất của Bê-li-cốp là được chui vào bao. Kể cả ý nghĩ, vốn là sở hữu của riêng mình anh ta cũng giấu kín, cho vào bao tuốt! Niềm hạnh phúc lớn lao của Bê- li-cốp là từ nay (sau khi chết), anh ta sẽ được nằm trong cái bao vĩnh viễn, không còn phải lo lắng nhỡ lại xảy ra việc gì thì sao?

    Hình ảnh cái chết của Bê-li-Cốp là một trong những chi tiết quan trọng của tác phẩm. Bằng cái chết khá lạ lùng này, nhà văn đã tô đậm và đẩy tính cách của nhân vật lên tới điểm đỉnh. Cái chết của nhân vật Bê-li-cốp chỉ ra cho mọi người thấy thực chất lối sống "trong bao" và tính cách ấy đâu phải chi có ở một mình anh ta. Anh ta chết nhưng rồi mọi thứ lại đâu vào đấy, vẫn y nguyên. Cuộc sống vẫn nặng nề, mệt nhọc, vô vị, tù túng y như khi Bê-li-cốp còn sống và kiểu người như anh ta vẫn nhan nhản trên đời. Qua chi tiết ấy, nhà văn Sê-khốp nhấn mạnh rằng Bê-li-cốp chính là điển hình cho một kiểu người, một hiện tượng xã hội đáng báo động trong tầng lớp trí thức Nga cuối thế kỉ XIX. Nó chỉ chấm dứt khi có một cuộc cách mạng xã hội thay đổi tận gốc rễ quan niệm sống, nếu không thì cũng giống như cái xác Bê-li-cốp nằm trong quan tài kia thôi. Mặc dù Bê-li-cốp chết nhưng lối sống "trong bao" của anh ta vẫn tồn tại.

    Tài năng của Sê-khốp thể hiện rất rõ qua nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, qua cách chọn ngôi kể, cách xây dựng nhân vật điển hình. Vì thế nến truyện ngắn Người trong bao đã để lại ấn tượng khó quên trong lòng người đọc. Nhân vật điển hình Bê-li-cốp tuy có nét riêng kì quái không giống bất cứ ai nhưng lại tiêu biểu cho một kiểu người, một lối sống khá phổ biến trong xã hội Nga đương thời. Bê-li-cốp đã vĩnh viễn nằm trong bao cách đây hơn thế kỉ, nhưng kiểu "người trong bao" và lối sống "trong bao" cùng những biến thể của nó vẫn tồn tại đây đó trong xã hội hiện đại. Chẳng hạn vẫn có không ít người chẳng bao giờ dám sống thật, nói thật những điều mình nghĩ, hoặc chỉ lo vun vén cho cuộc sống cá nhân, trang bị đầy đủ cho cái bao của mình mà không cần biết đến những người xung quanh. Vì thế mà ý nghĩa thời sự của truyện ngắn Người trong bao cho đến nay vẫn còn nguyên vẹn.

Xem thêm các bài Văn mẫu phân tích, dàn ý tác phẩm lớp 11 khác:

• 30+ Phân tích hình tượng Bê-li-cốp trong tác phẩm Người trong bao

---