Lý thuyết Tổng hợp chương Khúc xạ ánh sáng hay, chi tiết nhất

---

---

Bài viết Lý thuyết Tổng hợp chương Khúc xạ ánh sáng với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Lý thuyết Tổng hợp chương Khúc xạ ánh sáng.

Lý thuyết Tổng hợp chương Khúc xạ ánh sáng

A. Tóm tắt lý thuyết

1. Khúc xạ ánh sáng

- Khúc xạ ánh sáng là hiện tượng lệch phương (gãy) của các tia sáng khi truyền xiên góc qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt khác nhau.

- Định luật khúc xạ ánh sáng

    + Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới (tạo bởi tia tới và pháp tuyến) và ở phía bên kia pháp tuyến so với tia tới.

    + Với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin góc tới (sini) và sin góc khúc xạ (sinr) luôn không đổi:

- Tỉ số gọi là chiết suất tỉ đối n21 của môi trường (2) chứa tia khúc xạ đối với môi trường (1) chứa tia tới.

- Chiết suất tuyệt đối (thường gọi tắt là chiết suất) của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không.

- Hệ thức giữa chiết suất tỉ đối và chiết suất tuyệt đối:

Chú ý:

- Hệ thức giữa chiết suất tỉ đối và vận tốc truyền ánh sáng trong các môi trường:

- Chiết suất của một môi trường:

c = 3.10⁸ m/s là vận tốc ánh sáng trong chân không.

- Biểu thức khác của định luật khúc xạ ánh sáng: n₁sini = n₂sinr

- Ánh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng truyền ngược lại theo đường đó:

2. Phản xạ toàn phần

- Góc giới hạn phản xạ toàn phần

- Phản xạ toàn phần là hiện tượng phản xạ toàn bộ tia sáng tới, xảy ra ở mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt.

Khi có phản xạ toàn phần thì không có tia khúc xạ.

- Điều kiện để có phản xạ toàn phần

    + Ánh sáng truyền từ một môi trường tới môi trường chiết quang kém hơn: n₂ < n₁

    + Góc tới lớn hơn hoặc bằng góc giới hạn: i ≥ i_gh

- Ứng dụng: Cáp quang (sử dụng trong công nghệ thông tin, y học, nghệ thuật, làm đồ trang sức …)

Bài tập tự luyện

Bài 1: Hiện tượng khúc xạ là hiện tượng

A. ánh sáng bị gãy khúc khi truyền xiên góc qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt.

B. ánh sáng bị giảm cường độ khi truyền qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt.

C. ánh sáng bị hắt lại môi trường cũ khi truyền tới mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt.

D. ánh sáng bị thay đổi màu sắc khi truyền qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt.

Bài 2: Khi góc tới tăng 2 lần thì góc khúc xạ

A. tăng 2 lần.                

C. tăng 1,4142 lần

B. tăng 4 lần.                 

D. chưa đủ dữ kiện để xác định.

Bài 3: Nhận định nào sau đây về hiện tượng khúc xạ là không đúng?

A. Tia khúc xạ nằm ở môi trường thứ 2 tiếp giáp với môi trường chứa tia tới.

B. Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và pháp tuyến.

C Khi góc tới bằng 0, góc khúc xạ cũng bằng 0.

D. Góc khúc xạ luôn bằng góc tới.

Bài 4: Chiết suất tuyệt đối của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trong đó so với

A. chính nó.         

B. chân không.     

C. không khí.       

D. nước.

Bài 5: Trong trường hợp sau đây, tia sáng không truyền thẳng khi

A. truyền qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt có cùng chiết suất.

B. tia tới vuông góc với mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt.

C. tia tới có hướng đi qua tâm của một quả cầu trong suốt.

D. truyền xiên góc từ không khí vào kim cương.

Bài 6: Một tia sáng đi từ nước ra không khí thì tia khúc xạ

A. ở phía bên kia của pháp tuyến so với tia tới và gần mặt phân cách hơn tia tới.

B. ở cùng phía của pháp tuyến so với tia tới và gần mặt phân cách hơn tia tới.

C. ở phía bên kia của pháp tuyến so với tia tới và gần pháp tuyến hơn tia tới.

D. ở cùng phía của pháp tuyến so với tia tới và gần pháp tuyến hơn tia tới.

Bài 7: Chiết suất tỉ đối giữa hai môi trường:

A. cho biết tia sáng khúc xạ nhiều hay ít khi đi từ môi trường này vào môi trường kia.

B. càng lớn khi góc tới của tia sáng càng lớn.

C. càng lớn khi góc khúc xạ càng nhỏ.

D. bằng tỉ số giữa góc khúc xạ và góc tới.

Bài 8: Chọn phát biểu đúng về hiện tượng khúc xạ. Đối với một cặp môi trường trong suốt nhất định thì:

A. tỉ số giữa góc tới và góc khúc xạ luôn là hằng số.

B. góc khúc xạ luôn lớn hơn góc tới.

C. góc khúc xạ luôn nhỏ hơn góc tới.

D. khi góc tới tăng dần thì góc khúc xạ cũng tăng dần.

Bài 9: Phát biểu nào sau đây là đúng?

A. Chiết suất tỉ đối của môi trường chiết quang nhiều so với môi trường chiết quang ít thì nhỏ hơn đơn vị.

B. Môi trường chiết quang kém có chiết suất tuyệt đối nhỏ hơn đơn vị.

C. Chiết suất tỉ đối của môi trường 2 so với môi trường 1 bằng tỉ số chiết suất tuyệt đối của môi trường 2 với chiết suất tuyệt đối của môi trường 1.

D. Chiết suất tỉ đối của hai môi trường luôn lớn hơn đơn vị vì vận tốc ánh sáng trong chân không là vận tốc lớn nhất.

Bài 10: Chọn câu trả lời đúng. Trong hiện tượng khúc xạ ánh sáng

A. góc khúc xạ luôn bé hơn góc tới    

B. góc khúc xạ luôn lớn hơn góc tới

C. góc khúc xạ tỉ lệ thuận với góc tới 

D. khi góc tới tăng dần thì góc khúc xạ cũng tăng dần.

Xem thêm các phần Lý thuyết Vật Lí lớp 11 Ôn thi THPT Quốc gia hay, chi tiết khác:

• Lý thuyết Khúc xạ ánh sáng
• Lý thuyết Phản xạ toàn phần
• 30 câu trắc nghiệm Khúc xạ ánh sáng có lời giải (cơ bản)
• 30 câu trắc nghiệm Khúc xạ ánh sáng có lời giải (nâng cao)

---

---

---