Chỉ ra và phân tích tác dụng của phép đối trong những câu thơ sau

Chỉ ra và phân tích tác dụng của phép đối trong những câu thơ sau

Câu 3 trang 11 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Chỉ ra và phân tích tác dụng của phép đối trong những câu thơ sau:

a.

Quân trước đã gần ngoài doanh Liễu,

Kị sau còn khuất nẻo Tràng Dương.

b.

Tiếng địch thổi nghe chừng đồng vọng,

Hàng cờ bay trông bóng phất phơ.

c.

Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?

Trả lời:

Em chỉ ra và phân tích tác dụng của phép đối trong những câu thơ:

a. Đây là trường hợp đối liên (mỗi câu thơ là một liên/ vế),

- Về ngữ pháp, hai câu thơ sử dụng cùng một cấu trúc ngữ pháp, tạo sự hô ứng:

Chủ ngữ	Vị ngữ
Quân trước	đã gần ngoài doanh Liễu,
Kị sau	còn khuất nẻo Tràng Dương,

- Về ngắt nhịp, hai câu thơ đều ngắt nhịp chân trước lẻ sau, tạo âm hưởng sóng đôi khi đọc, chẳng hạn ngắt nhịp 2/2/3:

Quân trước/ đã gần/ ngoài doanh Liễu,

Kị sau/ còn khuất/ nẻo Tràng Dương,

Hoặc cùng ngắt nhịp lẻ trước chẵn sau (3/4);

Quân trước đã/ gần ngoài doanh Liễu,

Kị sau còn/ khuất nẻo Tràng Dương,

- Về nội dung, ý nghĩa (đây là yếu tố quan trọng nhất cần phân tích để chỉ ra giá trị của phép đối), có thể tham khảo bảng sau:

Vế đối 1	Quân trước	đã gần ngoài doanh Liễu,
	Đối tượng được miêu tả: đội quân đi trước.	Thực trạng hành quân; đã đi tới một địa phương.
Vế đối 2	Kị sau	còn khuất nẻo Tràng Dương.
	Đối tượng được miêu tả: đội quân (cưỡi ngựa) đi sau.	Thực trạng hành quân: vẫn đang ở một địa phương khác.

Phép đối có tác dụng nhấn mạnh sự đông đảo của đội quân ra trận.

b. Đây cũng là trường hợp đối liên.

- Về ngữ pháp, hai câu thơ sử dụng cùng một cấu trúc ngữ pháp, tạo sự hô ứng:

Chủ ngữ	Vị ngữ
Tiếng địch thổi	nghe chừng đồng vọng,
Hàng cờ bay	trong bóng phất phơ

- Về ngắt nhịp, hai câu thơ đều ngắt nhịp lẻ trước chẵn sau, tạo âm hưởng sóng đôi khi đọc, chẳng hạn ngắt nhịp 3/2/2:

Tiếng địch thổi/ nghe chừng/ đồng vọng,

Hàng cờ bay/ trông bóng/ phất phơ.

- Về nội dung, ý nghĩa:

Vế đối 1	Tiếng địch thổi	nghe chừng đồng vọng
	Đối tượng: tiếng sáo báo hiệu lên đường.	Cảm nhận về đối tượng: thời khắc chia xa, khiến hai người chỉ còn biết nhìn về phía nhau lưu luyến.
Vế đối 2	Hàng cờ bay	trông bóng phất phơ
	Đối tượng: hàng cờ hiệu đang chuyển động.	Cảm nhận về đối tượng: người chinh phụ đã lên đường, người chính phụ chỉ có thể nhìn theo lưu luyến.

Phép đối có tác dụng nhấn mạnh sự ly biệt là điều không thể cưỡng lại, người trong cuộc chỉ có thể chấp nhận thực tại này.

c. Đây là trường hợp tiểu đối (đối ngay trong một câu thơ).

- Về ngữ pháp, hai vế tiểu đối sử dụng cùng một cấu trúc ngữ pháp (cụm danh từ), tạo sự hô ứng: lòng chàng/ ý thiếp.

- Về nội dung, ý nghĩa: hai vế tiểu đối nhắc tới tâm trạng của người chinh phụ và người chinh phụ. Phép đối có tác dụng nhấn mạnh nỗi niềm “tuy hai mà một” của hai người.

Lời giải sách bài tập Ngữ Văn 9 Bài tập 1 trang 11 hay khác:

• Câu 1 trang 11 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Nêu chủ đề và cảm hứng chủ đạo của đoạn trích.
• Câu 2 trang 11 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Đề xuất phương án ngắt nhịp bốn câu thơ sau và cho biết tác dụng của cách ngắt nhịp đó:
• Câu 4 trang 11 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Nêu cách hiểu của em đối với câu thơ “Liễu dương biết thiếp đoạn trường này chăng?”.
• Câu 5 trang 11 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Những từ ngữ nào được sử dụng nhiều nhất trong đoạn trích? Nêu tác dụng của việc sử dụng nhiều lần những từ ngữ này.
• Câu 6 trang 11 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Nêu cảm nhận của em về tình cảm của người chinh phụ dành cho người chinh phu.

Xem thêm giải sách bài tập Ngữ Văn lớp 9 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

• SBT Ngữ văn 9 Bài 3: Hồn nước nằm trong tiếng mẹ cha

• SBT Ngữ văn 9 Đọc mở rộng trang 23 Tập 1

• SBT Ngữ văn 9 Bài 4: Khám phá vẻ đẹp văn chương

• SBT Ngữ văn 9 Bài 5: Đối diện với nỗi đau

• SBT Ngữ văn 9 Đọc mở rộng trang 35 Tập 1

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---