Soạn bài Một chuyện đùa nho nhỏ - ngắn nhất Kết nối tri thức

Soạn bài Một chuyện đùa nho nhỏ trang 53, 54, 55, 56, 57, 58 ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 10 Kết nối tri thức với cuộc sống giúp học sinh soạn văn 10 dễ dàng hơn.

Soạn bài Một chuyện đùa nho nhỏ - ngắn nhất Kết nối tri thức

* Trước khi đọc

Câu hỏi (trang 53 , sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

- Một số kỉ niệm thơ ấu: ngày sinh nhật bên bạn bè, gia đình, chuyến đi tham quan, du lịch, ngày Tết, một lần bị ốm, .... 

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc: 

1. Lưu ý về ngôi kể. Lời kể xuất phát chủ yếu từ điểm nhìn “lúc đó” hay “bây giờ”?

- Ngôi kể thứ nhất, người kể xưng “tôi”

- Người kể xuất phát chủ yếu từ điểm nhìn “lúc đó”

2. Lưu ý sự đồng cảm của người kể chuyện với Na-đi-a.

- Người kể chuyện đồng cảm với nỗi sợ độ cao và sợ trượt tuyết của Na-đi-a

3. Lưu ý câu văn hé lộ ý đùa cợt của nhân vật “tôi”.

- Ôi, gương mặt đáng yêu của nàng mới ngộ nghĩnh làm sao!

4. Vì sao Na-đi-a “không muốn tin rằng gió đã nói điều ấy”.

- Na-đi-a “không muốn tin rằng gió đã nói điều ấy” vì gió không biết nói, không thể nói được những điều ấy và nàng không biết ai là người nói nhưng trong tâm nàng nghĩ rằng “tôi” nói điều ấy và không muốn tin gió nói điều ấy.

5. Lưu ý “độ vênh” giữa suy đoán của người kể chuyện với hành động tiếp theo của Na-đi-a.

- Người kể chuyện suy đoán rằng một người sợ độ cao và nhát gan như Na-đi-a sẽ không trượt tuyết một mình vì mặt nàng nhìn trắng bệch, chân thì run rẩy khi đứng nhìn đỉnh đồi.

- Hành động của Na-đi-a là nàng run rẩy, sợ hãi nhưng vẫn xăm xăm đi bước lên bậc thang lên đỉnh đồi và quyết định một mình trượt xuống dưới để xem có còn nghe thấy câu nói ấy không.

6. Lưu ý hình ảnh “hàng rào cao có đinh nhọn” ngăn cách hai nhân vật và hành động “ghé nhìn qua khe hở” của nhân vật “tôi”.

- Hàng rào cao có đinh nhọn chính là cản trở ngăn cách 2 nhân vật

- Hành động “ghé nhìn qua khe hở” của nhân vật “tôi” đã cho thấy sự tò mò, muốn tìm hiểu Na-đi-a

7. Xác định tâm trạng của nhân vật “tôi” khi chuyển về thời điểm kể “bây giờ”.

Tâm trạng hoài niệm, đầy phức tạp

* Sau khi đọc

Nội dung chính: 

“Một chuyện đùa nho nhỏ” kể về những khát vọng, trăn trở trong tình yêu của cô gái Na-đi-a nhưng không dám khẳng định tình yêu ấy, lời nói đùa của nhân vật “tôi” đã vô tình gieo hi vọng cho cô gái và khiến họ không thể ở bên nhau. 

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:

Câu 1 (trang 58 sgk Ngữ văn 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

- Ngôi kể thứ nhất, là nhân vật tham gia hành động chính

Câu 2 (trang 58 sgk Ngữ văn 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

- Có thể xác định truyện ngắn gồm 4 phần:

+ Đoạn 1 (từ đầu ... đã nói những lời ấy): Lời yêu thương chân thành bột phát của nhân vật “tôi” bất giác trở thành một chuyện đùa, song lại nhen lên trong lòng Na-đi-a khát vọng hạnh phúc cùng những băn khoăn

+ Đoạn 2 (tiếp ... không còn khả năng hiểu nữa): Na-đi-a say sưa với khát vọng yêu thương, quyết tâm tìm ra nỗi sợ, truy tìm sự thật một mình

+ Đoạn 3 (tiếp ... thu xếp đồ đạc): cảnh chia tay lúc xuân sang, khoảnh khắc giao cảm một lần nữa bùng lên rồi vụt tắt

+ Đoạn 4: (còn lại): những suy tư, tiếc nuối, trăn trở nhiều năm sau, khi tất cả chỉ còn là kỉ niệm

Câu 3 (trang 58 sgk Ngữ văn 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

Tình cảm nhân vật “tôi” dành cho Na-đi-a là tình cảm yêu quý nhưng chưa đủ chân thành để trở thành tình yêu. Bởi nhân vật “tôi” đã nhiều lần nói “Anh yêu em” với Na-đi-a nhưng không thừa nhận, không nói trực tiếp và ngay cả khi thấy cô liều mình trượt tuyết thì vẫn tỏ ra thờ ơ, lạnh lùng. 

Câu 4 (trang 58 sgk Ngữ văn 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

- Trong lần trượt tuyết thứ hai, nhân vật bắt đầu tính toán “đúng vào lúc chiếc xe lao nhanh nhất, tiếng gió gào rít ghê gớm nhất, tôi lại nói” và sau đó lại thể hiện giọng thờ ơ, lãnh đạm

- Lần thứ ba, anh ta cẩn thận “lấy chiếc khăn tay che miệng đi rồi khẽ hắng lên mấy tiếng”

=> Nhân vật “tôi” không đủ dũng khí thú nhận tình yêu đích thực của mình mà biến nó trở thành một trò đùa cợt, khiến hạnh phúc biến mất trong tầm tay. 

Câu 5 (trang 58 sgk Ngữ văn 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

- Câu nói “Na-đi-a, anh yêu em” có ý nghĩa vô cùng quan trọng với Na-đi-a. Bởi nó giúp cô cảm nhận được tình yêu mà chàng trai dành cho mình, cảm thấy băn khoăn, trăn trở. Cô gái sẵn sàng trượt tuyết – một công việc cô vốn vô cùng sợ hãi để được nghe lại câu nói đó nhiều lần.

- Cô quyết định ngồi vào xe trượt xuống một mình để xác định những lời nói ngọt ngào ấy là “gió” hay anh nói. Nếu là “gió nói” thì đó chỉ là tiếng lòng, là khát khao được yêu thương của cô gái ấy. Cô thực sự mong mình muốn đó là những lời nói từ “anh” nhưng nỗi sợ quá lớn khiến cô không thể phân định đó là âm thanh từ đâu. 

Câu 6 (trang 58 sgk Ngữ văn 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

Cảnh chia tay lúc xuân sang là sự tương phản giữa khát khao hạnh phúc bừng lên lần cuối rồi tắt đi trong thực tế phũ phàng. Cả cảnh vật và con người đều được miêu tả theo khuynh hướng ấn tượng chung như là một điều gì đó thật đẹp, thật ấm áp nhen nhúm lên rồi tan biến mất. 

Nếu rơi vào hoàn cảnh tương tự, tôi sẽ thẳng thắn bày tỏ lòng mình, nói ra những điều băn khoăn trăn trở để không phải hối tiếc vì bất kì điều gì. 

Câu 7 (trang 58 sgk Ngữ văn 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

- Trong phần kết, giọng điệu của người kể chuyện cố tỏ ra lãnh đạm (qua lâu rồi, cũng thế cả thôi), song khi nhớ về những kỉ niệm thì giọng điệu trở nên buồn thương da diết (“không sao quên được”, “hạnh phúc nhất, xúc động nhất, đẹp đẽ nhất trong đời tôi”,...) và câu kết “Còn tôi, bây giờ đã đứng tuổi, tôi không hiểu nổi vì lẽ gì đã nói những lời đó...” ẩn chưa sự day dứt, trăn trở khôn nguôi.

- Cảm hứng chủ đạo của truyện ngắn xuất phát từ tình yêu thương, lòng đồng cảm, thấu hiểu giữa người với người. Trong cuộc sống, chúng ta phải thấu hiểu, yêu thương mọi người và sẵn sàng bày tỏ tình cảm một cách chân thành nhất. 

* Kết nối đọc - viết (trang 58 sgk Ngữ văn 10 Tập 2 – Kết nối tri thức): Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích hình ảnh “hàng rào” trong truyện ngắn Một chuyện đùa nho nhỏ.

Bài viết tham khảo:

Hàng rào xuất hiện trong cảnh chia tay ở đoạn cuối truyện ngắn “Một truyện đùa nho nhỏ” là biểu tượng của sự rào cản, ngăn cách. Từ rào cản vật chất của hoàn cảnh trở thành rào cản trong tinh thần. Hình ảnh “hàng rào có đinh nhọn” chính là sự cản trở, ngăn cách mối quan hệ giữa hai nhân vật. Nhưng hành động “ghế nhìn qua khe hở” của nhân vật tôi và gửi lời theo gió đã cho thấy khát khao giao cảm của hai nhân vật. Nhưng dẫu sao, tình cảm của họ vẫn chưa đủ trọn vẹn, chưa đủ dũng khí để bộc lộ thành lời nói trực tiếp, chưa thế phá bỏ những rào cản ngăn cách. Một người không tự tin vào tình cảm của mình, thiếu sự đồng cảm và một người băn khoăn, trăn trở với tình cảm của đối phương. Chính vì vậy, họ đã đánh mất tình yêu của mình. Hàng rào chỉ là một biểu tượng cho thấy giữa họ đang thiếu sợi dây gắn kết đó là sự thấu hiểu, đồng cảm, yêu thương. 

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 10 Kết nối tri thức ngắn nhất, hay khác:

• Tri thức ngữ văn trang 37

• Người cầm quyền khôi phục uy quyền

• Dưới bóng hoàng lan

• Thực hành tiếng Việt trang 59

• Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học

• Thảo luận về một vấn đề văn học có ý kiến khác nhau

• Củng cố, mở rộng trang 68

• Thực hành đọc: Con khướu sổ lồng trang 70

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 10 hay khác:

• Soạn văn 10 Kết nối tri thức (hay nhất)
• Soạn văn 10 Kết nối tri thức (ngắn nhất)
• Soạn văn 10 Kết nối tri thức (siêu ngắn)
• Giải Chuyên đề học tập Văn 10 Kết nối tri thức
• Giải lớp 10 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 10 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 10 Cánh diều (các môn học)

---