Cảm nhận bài thơ Tương tư của Nguyễn Bính (dàn ý, 30 mẫu)

---

---

Cảm nhận bài thơ Tương tư của Nguyễn Bính (dàn ý, 30 mẫu)

Đề bài: Cảm nhận bài thơ "Tương tư" của Nguyễn Bính.

Dàn ý Cảm nhận bài thơ Tương tư

Dàn ý - mẫu 1

1. Mở bài

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Bính.

- Giới thiệu chung về tác phẩm Tương tư.

2. Thân bài

a. Phần 1: Chàng trai bày tỏ nỗi tương tư của mình

* Tác giả bày tỏ nỗi tương tư:

- “Tương tư” là cảm giác nhớ thương của một kẻ đang yêu, nói đúng hơn là của người yêu đơn phương. Mối tình ấy được ấp ủ, được dồn nén thành lời qua những vần thơ mộc mạc, chân thành nhất.

- Bốn câu thơ đầu bày tỏ nỗi nhớ mong khắc khoải của kẻ đang yêu. Chàng trai bày tỏ nỗi tương tư của mình:

“Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông,

Một người chín nhớ mười mong một người

Nắng mưa là bệnh của giời

Tương tư là bênh của tôi yêu nàng”

- Nghệ thuật: nhân hóa

=> Mượn hình ảnh “Thôn Đoài”, “thôn Đông” để nói lên nỗi nhớ của mình.

- Mượn chuyện nắng mưa của giời để trải lòng mình. Tác giả coi “tương tư” là một căn bệnh tiềm ẩn trong chính con người mình, tự nhiên như quy luật đất trời vậy.

* Sự hờn trách của chàng trai:

Hai thôn chung lại một làng

Cớ sao bên ấy chẳng sang bên này?

Ngày qua ngày lại qua ngày,

Lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng

Bảo rằng cách trở đò giang,

Không sang là chẳng đường sang đã đành.

Nhưng đây cách một đầu đình,

Có xa xôi mấy mà tình xa xôi…

Tương tư thức mấy đêm rồi

Biết cho ai, hỏi ai người biết cho!

Bao giờ bến mới gặp đò?

Hoa khuê các, bướm giang hồ gặp nhau?

- Những câu hỏi dồn dập, nối tiếp nhau tạo nên sự bối rối, lo lắng và chồng chất nỗi niềm trong lòng chàng trai đang yêu. Tác giả đã mượn lối nói dân gian của ca dao, dân ca để hỏi dò cớ sao cô gái lại hững hờ như vậy.

- Giọng điệu thơ nhẹ nhàng, uyển chuyển, tha thiết như truyền tải thông điệp đến cho cô gái.

- “Cớ sao”: lời trách nhưng lại rất tế nhị, đáng yêu.

=> Mối tương tư của chàng trai trằn trọc suốt bao đêm, nhưng chẳng biết ngỏ cùng ai, rồi cũng chẳng ai thấu cho. Nỗi băn khoăn cứ chồng chất, cứ dai dẳng và đợi chờ.

b. Phần 2: Khao khát hạnh phúc lúa đôi trọn vẹn

Nhà em có một giàn giầu,

Nhà anh có một hang cau liên phòng

Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông,

Cau thôn Đoài ngồi nhớ trầu không thôn nào?

- Tác giả mượn hình ảnh quen thuộc, mộc mạc “cau”, “giầu” để diễn tả tình yêu. Trầu cau để bắt đầu tình yêu đã đẹp, trầu cau để bắt đầu một cuộc sống gia đình, một đám cưới còn đẹp hơn. Có trầu thì phải có cau, màu trầu cau thì hai ta đã sẵn.

- Thay đổi cách xưng hô “tôi – em” thành “anh – em”

=> Sự mạnh dạn chuyển đổi cách xưng hô, cách gọi thân mật. Dấu hiệu này chứng tỏ mối tình đã quá lớn, đã quá sâu và chàng trai muốn giãi bày trực tiếp với cô gái.

3. Kết bài

- Khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm

Dàn ý - mẫu 2

1. Mở bài:

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm.

2. Thân bài:

a. Bốn câu thơ đầu "Thôn Đoài...yêu nàng": Nỗi nhớ nhung, tương tư của chàng trai:

- Dùng cách nói xa xôi, lấy hai thôn nơi chàng trai và cô gái sinh sinh sống để ẩn dụ cho nỗi nhớ mong của mình, sau đó bộc lộ tình cảm chân thành bằng cụm từ "chín nhớ mười mong".

- Lối nói "Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng", mang đến cho người đọc một cảm giác dễ chịu, đáng yêu, với lời tỏ tình rất đỗi chân thành, lại pha chút hóm hỉnh.

+ Ví tương tư là "bệnh" của tình yêu, cũng ngầm chỉ rằng bệnh của chàng trai thuốc chữa chính là tình yêu của cô gái thôn Đông.

+ Lời tỏ tình, bộc bạch ý vị, dễ thương mang đậm chất dân dã có phong vị rất riêng, một sự lãng mạn nơi đồng quê, phản ánh một phần đời sống tình cảm của những người dân nơi thôn xóm xưa cũ.

b. Tám câu thơ tiếp "Hai thôn...xa xôi": Sự hờn trách của chàng trai:

- Trách cô gái khi rõ ràng hai thôn gần sát cạnh nhau nhưng cô gái ấy chưa một lần ghé thăm, để mình chìm đắm trong nỗi tương tư, đợi chờ "ngày qua ngày lại qua ngày", khốn khổ vì nhớ mong, hy vọng từng ngày, thậm chí là từ mùa hạ sang mùa thu "lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng".

=> Là lời thở than, nhân đó bộc bạch cả nỗi lòng mong đợi, cả tình yêu vượt qua thời gian mà vẫn không hề thay đổi, vẫn một lòng trông đợi cô gái của mình.

- Hờn trách "Bảo rằng cách trở đò giang/Không sang là chẳng đường sang đã đành/Nhưng đây cách một đầu đình/Có xa xôi mấy cho tình xa xôi", chỉ một đầu đình thôi nhưng nhà gái cũng chẳng một lần có ý định sang, khiến chàng trai càng thêm buồn bã, bức bối không thôi.

=> Băn khoăn về tình cảm của cô gái "Có xa xôi mấy cho tình xa xôi", phải chăng thực tế là lòng xa cách thế nên có cách một đầu đình, hay ở cùng làng thì cũng tựa như xa ngàn dặm.

- Sự đặc biệt của quy luật tâm lý trong thơ:

+ Theo lẽ thường ngàn năm vẫn là người con trai chủ động đi tìm và theo đuổi người con gái nhưng trong Tương tư của Nguyễn Bính ta lại thấy một hình ảnh một chàng trai bị động hết nhớ thương, rồi lại đâm ra hờn dỗi, trách móc người con gái không sang tìm mình.

=> Tác giả đang muốn giãi bày nỗi niềm tương tư, nê cần đặt chàng trai vào vị thế bị động mới có thể bộc lộ được hết những cung bậc cảm xúc trong một mối tình đơn phương.

+ Sự hờn trách không phải là những cảm xúc tiêu cực, mà có thể xem là những diễn biến tâm lý thường thấy khi con người ta yêu, sự hờn trách chính là một hình thức để diễn tả nỗi nhớ thương mong ngóng, niềm hy vọng nhận được sự an ủi, vỗ về từ đối phương.

c. Bốn câu thơ tiếp "Tương tư...gặp nhau":

- Trực tiếp bộc lộ tình cảm của mình, nỗi tương tư đơn phương đã kéo dài biết bao nhiêu ngày đêm không một lời hồi đáp.

- Than thở "Biết hỏi ai, hỏi ai người biết cho", thể hiện niềm mong mỏi rằng cô gái ấy sẽ thấu hiểu được tấm lòng của mình.

- Những mong ước xa xôi "Bao giờ bến mới gặp đò?/Hoa khuê các bướm giang hồ gặp nhau?", rằng một ngày nào đó ta với nàng được gặp nhau, sát cánh như bến với đò, tương ngộ như những mối tình lãng mạn của lãng khách giang hồ cùng tiểu thư khuê các.

d. Bốn câu thơ cuối:

- Ước vọng xa xôi của chàng trai khi có sự xuất hiện rất ý vị của hình ảnh trầu và cau. Trong phong tục tập quán của Việt Nam, trầu và cau là biểu trưng cho sự gắn kết đôi lứa, là thức không thể thiếu trong các tục lệ cưới treo từ bao đời.

- Hình ảnh nhà nàng có giàn giầu nhà anh có hàng cau, tức là ước vọng về một ngày nên duyên vợ chồng với cô gái của chàng trai.

3. Kết bài:

Cảm nghĩ chung

Cảm nhận bài thơ Tương tư của Nguyễn Bính - mẫu 1

Bài Tương tư nằm trong một thi tứ bao trùm Thơ mới: tình yêu nam nữ - thứ tình yêu hiện đại trăm hình muôn trạng của văn học lãng mạn giai đoạn 1930 - 1945... cái tình say đắm, cái tình thoảng qua, cái tình gần gũi, cái tình xa xôi..., cái tình trong giây phút, cái tình thiên thu.

Con người lãng mạn trong bài thơ Tương tư đã thao thức chín nhớ mười mong người thương ròng rã suốt mấy đêm rồi, mong nhớ hết ngày này đến ngày khác, thậm chí hết tháng này qua tháng khác: Lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng... Theo đạo lí quân tử tu, tề, trị, bình Nho gia, nhất là Tống Nho, thì kẻ nam nhi như thế là hỏng quá... Nhưng sức cuốn hút của thơ tình Nguyễn Bính trong bài Tương tư chủ yếu không phải do thái độ thành thực giãi bày nỗi niềm chín nhớ mười mong hay do sự cải lí cho tính phù hợp quy luật của tình yêu nam nữ, đặng biện hộ cho đạo lí nhân văn (không ít nhà thơ lãng mạn đương thời bộc lộ tình cảm yêu thương nhiều khi còn đắm đuối hơn (Ao ước – Tế Hanh), tinh tế hơn (Ngậm ngùi – Huy Cận) hoặc não lòng hơn: Chúng tôi lặng lẽ bước trong thơ – Lạc giữa niềm êm chẳng bến bờ - Trăng sáng, trăng xa, trăng rộng quá – Hai người nhưng chẳng bơ vơ (Trăng – Xuân Diệu) mà sức cuốn hút chủ yếu là bởi những rung động của trái tim thi sĩ (thể hiện trong câu tứ cũng như ở ngữ điệu – giọng) dung hợp rất nhuần nhuyễn tính cách dân tộc.

Chúng ta đề rõ: Linh hồn của một dân tộc thể hiện tập trung ở các hình thái folklore. Trong folklore Việt Nam có khu vực đặc biệt phát triển, thơ ca dân gian không chỉ do số lượng, mà còn chất lượng, ca dao dân ca là một tổng kho văn hóa chứ đựng trí tuệ, tâm linh, thần thái Việt… và trong kho tàng tinh thần đó, xuất hiện biết bao vần thơ tinh yêu đặc sắc không thua kém bất cứ một khúc tình ca nào trong thế gian. Nhà thơ Nguyễn Bính chính là một chú bướm (Con bướm vàng tuyền đậu Thám hoa - Truyện cổ tích) đã xâm nhập rồi lượn bay trên một cùng văn hóa dân gian đặc biệt của dân tộc: ca dao dân ca, và đã hấp thụ được một lượng hương nhụy đáng kể. Trong thơ mới, tất nhiên không phải chỉ riêng Nguyễn Bính, mà một số thi sĩ khác cũng đã quy tụ gần xa chung quanh vùng văn hóa cội nguồn dân tộc này - như tác giả Thi nhân Việt Nam từng nhận xét: Chưa bao giờ như bây giờ họ thấy cần phải tìm về dĩ vãng để vịn vào những gì bất diệt đủ đảm bảo cho ngày mai. Tình hình ấy cũng hoàn toàn phù hợp với một quy luật hình thành văn học lãng mạn thế giới; ví dụ không ít những cây bút lãng mạn châu Âu thế kỉ XIX cũng đã quay về với dân tộc, văn hóa dân gian, quan tâm sưu tầm các sáng tác dân gian theo quan niệm: cần hợp hồn giữa thời xưa và thời nay (Mickiêvich) vì có khi: phải tìm dến dân ca mới thấy được thơ chân chính.

Một trong những nét đặc trưng của tính cách Việt là ý thức về độ (khôn vượt ngưỡng). Ý thức về độ ấy đã chi phới nhiều khu vực văn hóa dân gian Việt: về kiến trúc, các công trình xây dựng không quá lớn, về sân khấu tuồng, bi mà vẫn tráng, chèo khi đau buồn phải có hề ra tró xua tan ngay không khí thảm sầu, về tín ngưỡng, lễ hội, nghiêm trang mà không khe khắt, về ứng nhân xử thế, ít muốn cạn tàu ráo máng... Ý thức về độ của tính cách Việt do các nguyên nhận lịch sử, đại lí lâu đời quyết định... Đồng hành trong hệ thống văn hóa ấy, tình yêu nam nữ trong ca dao dân ca tuy đắm đuối thiết tha mà không mấy bi lụy - cái thi tứ rũ liệt đến muốn tự diệt vì tình tuyệt vọng hầu như không xuất hiện trong thơ ca dân gian. Vả chăng, người bình dân (gồm cả lao động và trí thức) chủ nhân văn hóa dân gian, trong cuộc sống lúc đang lúc đang yêu thì thường cũng là khi đang có nhiều trách nhiệm lớn nhỏ ràng buộc - đối với gia đình chẳng hạn. Hãy nghe lời van vĩ dễ thương của một thôn nữ tội nghiệp xưa:

Chàng ơi buông áo em ra

Để em đi chợ kẻo mà chợ trưa

Chợ trưa rau nó héo đi

Lấy gì nuôi mẹ, lấy gì nuôi em.

Chúng ta tin chắc rằng dẫu thiếu nữ ấy có lâm tình huống

Khăn thương nhớ ai

Khăn rơi xuống đất

Khăn thương nhớ ai

Khăn vắt trên vai

Đèn thương nhớ ai

Mà đèn không tắt

Mắt thương nhớ ai

Mà mắt không khô.

Đi nữa, thì cô cũng khó tùy tiện ngã bệnh hoặc liều thân, bởi vì ai sẽ thay cô tần tảo nuôi mẹ, nuôi em?

Do đó, sầu tương tư, tình tuyệt vọng... trong ca dao dân ca xưa chỉ đưa chàng đến mức nuối tiếc: Tiếc công anh đắp đập be bờ. Để ai quăng đó, đem lờ đến đơm, Đêm qua vật đổi sao dời, Tiếc công gắn bó, tiếc lời giao đoan..., hoặc dẫn nàng đến độ ngẩn ngơ: Ngày ngày em đứng em trông - Trông non non ngất, trông sông sông dài..., quả nữa là: Nhớ ai em những khóc thầm - Hai dòng nước mắt dầm dầm như mưa..., và trạng thái thông thường của họ là: Đêm qua ra đứng bờ ao - Trồng cá cá lặn, trông sao sao mờ - Buồn trông con nhện chăng tơ... sầu nhớ quá, nhưng... còn nhiều việc phải làm - Tình yêu không thể là cứu cánh duy nhất!

Nét chủ yếu của tính cách dân tộc trong bài thơ Tương tư chính là khuynh hướng cấu tứ khái quát mang ý nghĩa về độ chín: chín nhớ mười mong dài theo tháng ngày, dẫu biệt vô âm tín vẫn tiếp tục chờ đợi: Bao giờ bến mới gặp đò, với niềm hi vọng xa vời: Cau thôn Đoài nhớ trầu không thôn nào?... và chỉ đến mức ấy thôi, chứ không phải kiểu phản ứng quyết liệt: Rồi anh chết, anh chết sầu chết héo - linh hồn anh thất thểu dõi hồn em... như chàng lãng mạn trong bài Ao ước của Tế Hanh - ý tứ cực đoan này phải chăng chỉ phù hợp với tâm lí một số độc giả thành thị - Phong cách cấu tứ thơ tình yêu với các mức độ tình cảm phù hợp dân tộc tính như vậy đã xuất hiện trong hầu hết những bài thơ của Nguyễn Bính. Những nhân vật trữ tinh thơ Nguyễn Bính (người thật hoặc hư cấu, khách thể hoặc chủ thể) dẫu có tâm trạng muốn yêu đơn phương, tình tuyệt vọng... đều ứng xử có chừng mực: một chàng trai bị người yêu thờ ơ, chỉ than thở: Tình tôi mở giữa mùa thu - tình em lẳng lặng kín như buồng tằm(Đêm cuối cùng), một cô gái bị lỗi hẹn cũng nhẫn nại đợi chờ: Anh ạ! Mùa xuân đã cạn ngày - Bao giờ em mới gặp anh đây (Mùa xuân), anh lái đò kia thất tình phẫn chí định bỏ nghề, nhưng rồi lại thôi: Lang thang anh dặm bán thuyền - Có người trả chín quan tiền lại thôi. (Anh lái đò), một chàng trai thất tình không oán hờn mà chẳng nặng lời: Em đã sang ngang với một người - Anh còn trồng cải nữa hay thôi? - Đêm qua mơ thấy hai con bướm - Khép cánh tình chung ở giữa trời (Hết bướm vàng), đau đớn hơn: người yêu yểu mệnh, nhưng nỗi đau ấy đã hòa tan cùng mộng ảo: Đêm qua nàng đã chết rồi - Nghẹn ngào tôi khóc, quả tôi yêu nàng - Hồn trinh còn ở trần gian - Nhập vào bướm trắng mà sang bên này (Người hàng xóm)... và trước thái độ quá thờ ơ của cô gái hái mơ, khách đa tình chỉ trách móc mơ màng:

Cô hái mơ ơi, cô gái ơi

Chả trả lời nhau lấy một lời

Cứ lặng trôi đi, rồi khuất bóng

Rừng mơ hiu hắt lá mơ rơi...

Đặc điểm dân gian, dân tộc ấy trong cấu tứ khiến những bài thơ tình Nguyễn Bính, trước và sau 1945 dễ dàng tìm được sự đồng cảm và tiếp đón hào hứng của một số lượng độc giả lớn(thành phố và tỉnh nhỏ, thành thị và nông thôn..) mà có lẽ chưa nhà thơ lãng mạn nào đạt được.

Quảng đại quần chúng độc giả tìm đến thơ tình Nguyễn Bính còn vì những bài thơ mang tình tứ gần gũi với tâm hồn, tính cách người Việt ấy đã được thể hiện bằng một thứ từ ngữ điệu (giọng) thân quen: giọng ca dao dân ca. Tình ca Tương tư, đó là thể thơ lục bát ngàn xưa dịu ngọt giàu tính nhạc, vần phong phú, lối đan chữ (chín nhớ mười mong), kiểu suy tưởng vật thể hóa (Lá xanh nay đã thành cây lá vàng), và những từ có vùng mờ ngữ nghĩa dẫn thi tứ lan tỏa man mác (Biết cho ai, hỏi ai người biết cho...) Biểu hiện đậm đà chất giọng ca dao dân ca trong Nguyễn Bính phải chăng là các bài: Chân quê, Đêm cuối cùng, Chờ nhau, Giấc mơ anh lái đò, Người hàng xóm và Lỡ bước sang ngang) .Bài thơ đã dân gian hóa đến mức được dùng để ru em. Đông đảo người đọc đến với thơ tình yêu Nguyễn Bính còn do những dòng thơ thuần tính cách người Việt đó là đã đánh thức biết bao kỉ niệm êm đềm về quê hương xứ sở thân yêu... Trong bài Tương tư, đó là hình ảnh: thôn Đoài, thôn Đông, bến nước, đầu đình, giàn trầu, hàng cau... ở những bài thơ khác của Nguyễn Bính, cũng tràn ngập các hình ảnh gần gũi, những con bướm trắng, bướm vàng vẽ vòng trên các vườn hoa cải vàng, vườn chanh, vườn cam, vườn bưởi ngào ngạt hương bay, ven đê là ruộng dâu, bãi cháy, bãi đất, vườn chè, bên ao bèo, bên giếng khơi, giậu mùng tơi xanh rờn... là những thôn nữ đôn hậu dệt lụa chăn tằm, đi trẩy hội chùa, hội làng, xem hát chèo mùa xuân với trang phục đằm thắm, dây lưng đũi, yếm lạu sồi, áo đồng lẫm, quần lĩnh tía... nhưng anh lái đò, cô lái đò sống giữa hương dồng gió nội và dưới bầu: Giời cao gió cả giăng như ban ngày...

Hương đồng gió nội trong thơ Nguyễn Bính sáng tác trước 1945, được đông đảo độc giả mến mộ dài lâu. Hiện tượng ấy khiến chúng ta nhớ lại điều dự báo có sức khái quát của tác giả Thi nhân Việt Nam 50 hăm trước : Nếu các thi nhân ta đủ sức chân thành để kế thừa di sản xưa, nếu họ biết tìm đến thơ xưa với mội tấm lòng trẻ, họ sẽ phát huy được những gì vĩnh viển hơn, sâu sắc hơn mà bình dị hơn trong linh hồn nòi giống. Nhất là ca dao sẽ đưa họ về với dân quê, nghĩa là với chín mươi phần trăm số người trong nước. Trong nguồn sống dồi dào và mạnh mẽ ấy, họ sẽ tìm ra những vần thơ không chỉ dành riêng cho chúng ta, một bọn người có học mới mà có thể làm nao lòng hết thảy người Việt Nam.

Cảm nhận bài thơ Tương tư của Nguyễn Bính - mẫu 2

     Kề vai bên những áng thơ mới tuyệt tác từ Xuân Diệu, Thế Lữ hay Huy Cận,… người ta vẫn chẳng thể nào quên được những bài thơ mộc mạc, “ hương đồng gió nội” của Nguyễn Bính. Tình yêu trong thơ của ông luôn đỗi ngọt ngào, trầm lắng tựa như chính tâm hồn tác giả. Bài thơ “ Tương Tư” trong tập “ Lỡ bước sang ngang” đã phần nào thể hiện nên những dòng chảy tâm sự của một kẻ đang yêu đơn phương với biết bao cảm giác nhớ thương, mong mỏi.

     Thơ Nguyễn Bính mang màu sắc dân gian Người đời đã nói, người đau khổ nhất trong tình yêu chính là kẻ yêu đơn phương. Khi yêu, con người ta cầu mong luôn được ở cạnh người thương, được kề vai gần gũi, tâm sự. Những người đang yêu nhau mà không được gặp nhau thì sinh ra “ bệnh tương tư”. Chàng trai trong bài thơ Tương Tư của Nguyễn Bính đang ngày đêm nhớ thương một người mà chưa được hồi âm. Bởi thế bốn câu đầu tiên trong bài đã bộc lộ ngay những cảm xúc khắc khoải đang chất đứa đầy trong lòng chàng trai:

Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông

Một người chín nhớ mười mong một người

Nắng mưa là bệnh của giời

Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng…”

     Giữa những chốn không gian bình dị, hiền hòa và yên bình, tác giả mượn “ thôn đoài” với “ thôn đông” tựa như giữa ta với nàng, để giãi bày những cảm xúc từ tận sâu đáy tim mình. Phải chăng người thương của tác giả đang ở tận chốn thôn Đông, còn ta ngồi đây nhớ mong đến nàng. Đôi chốn thôn quê yên ả đang ấm ủ, vun vén cho một tình cảm đẹp đang nảy nở trong lòng nhà thơ.

     Thủ pháp nhân hóa tiếp tục được sử dụng trong hai hình ảnh “ mưa” “ nắng”. Sau cơn mưa trời sẽ hửng nắng, cũng như bệnh tương tư thường khó tránh khỏi trong tình yêu. Tác giả mượn chính những công việc của tạo hóa để giải thích cho bệnh tương tư của mình. Căn bệnh ấy là rất đỗi bình thường tựa như quy luật của đất trời khi người ta đang muốn đắm chìm trong nhớ thương. Đặc biệt, trong cả hai dòng thơ thứ ba và thứ tư đều có hệ từ “ là”. Nó tạo nên một phép so sánh hoàn toàn có cơ sở giữa căn bệnh tương tự với tự nhiên.

     Cái “ tôi” trong thơ Nguyễn Bính xuất hiện cùng với “ nàng”. Không còn chút e ấp ngại ngùng che giấu tình cảm, cũng chẳng cần gọi “ nắng” gọi “ mưa” để ví von tình cảm, nhân vật tôi hiện lên một cách rõ rệt cùng với những cảm xúc tưởng chừng muốn bùng nổ, để cho “ nàng” biết rõ được tình cảm của mình vậy. Yêu nhau chẳng thể tránh những cảm xúc giận hờn, băn khoăn:

“ Hai thôn chung lại một làng

Cớ sao bên ấy chẳng sang bên này?”

     Đôi ta tuy hai thôn nghe chừng xa xôi, ấy nhưng lại chỉ chung một làng. Khi lòng ta muốn hướng về nhau thì dù xa xôi cách trở cũng sẽ sẽ hòa chung lại làm một. Hai con người nhưng nếu chung một tấm lòng yêu thương, sẽ muốn hướng tới một mái ấm gia đình. Và ngôi làng ấy sẽ là nơi chúng ta vun vén cho ngôi nhà chung của đôi trai gái. “ Cớ sao” được thốt nên mang hơi hướng hờn dỗi, băn khoăn. Hiển nhiên, bên này rất muốn được “ chung” với bên ấy nhưng bên kia lại quá hờ hững. Việc tưởng chừng như rất thực tế, giản đơn lại chứa muôn trùng xa cách bởi lòng người.

     Những lời than thở tương tư lại tiếp tục tuôn trào qua những câu thơ tiếp theo:

“Ngày qua ngày lại qua ngày

Lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng”

     Đây có thể nói là đôi dòng thơ thành công nhất trong bài thơ Tương Tư để miêu tả chân thực nhất quy luật bất biến của tình yêu đơn phương. “Ngày qua ngày” lặp lại tựa như những cảm xúc đợi chờ đến vô vọng. Thời gian trôi đi càng khiến người ta sốt ruột, khó chịu vì đợi chờ hồi âm.ở câu thơ bát tiếp theo cũng có sự ngắt nhịp bất thường, nhịp ngắt ba “ lá xanh nhuộm” cùng năm từ “ đã thành cây lá vàng” càng khắc sâu cảm giác đợi chờ mòn mỏi. Tự thuở nào lá cây còn xanh non mơn mởn giống như những tình cảm chớm nở lúc mới yêu thế mà giờ đây, theo tháng năm đã phai tàn thành cây “ lá vàng”. Bệnh tương tư còn nhuộm cả màu của tình yêu. Như Nguyễn Du đã từng viết: 

“Người buồn cảnh có bao giờ vui đâu”

     Hay

”Nay hoàng hôn đã lại mai hôn hoàng”

     Tâm hồn của con người cũng luôn đồng điệu với thiên nhiên vậy. Lòng đã không vui thì cảnh có đẹp đến nhường nào cũng hóa làm vô vị.

     Trạng thái tâm lý tiếp theo mang chút hờn trách xa xôi:

“Bảo rằng cách trở đò giang,

Không sang là chẳng đường sang đã đành.

Nhưng đây cách một đầu đình,

Có xa xôi mấy cho tình xa xôi…

Tương tư thức mấy đêm rồi,

Biết cho ai, hỏi ai người biết cho! "

     Khi yêu đơn phương là chỉ dám ngắm nhìn người thương từ xa, nào có dám bộc lộ cho hết nỗi tâm tình trực tiếp với cô gái ấy. Nối thầm cho vơi bớt nỗi lòng nhưng lại cứ ngỡ cô gái mình yêu sẽ có thể hiểu thấu. Thôn đoài cùng với thôn đông chung một bến nước cây đa, cùng gọi tên chung một làng. Nào có cách trở xa xôi như “ cách trở đò giang”, ấy vậy mà ta cũng chẳng thể nào gặp nhau cho trọn vẹn để nói hết tâm tình. Chẳng qua cái tình còn xa, đối phương còn chưa biết được tình cảm của ta nên khiến cho mình vẫn phải cách trở, tương tư nhau. Đã thao thức biết bao đêm, đã khiến cho lá cũng úa màu, cho lòng mình bạc thương nhưng hỡi ai biết cho ngoài lòng mình.

     Câu hỏi “ biết cho ai, hỏi ai người biết cho” chỉ góp vào một lời than thở hờn mát như để xoa dịu lòng người đôi chút. Vậy nên chàng trai sẽ vẫn luôn hy vọng mộng mơ về một tương lai không xa rằng:

“ Bao giờ bến mới gặp đò

Hoa khuê các, bướm giang hồ gặp nhau?”

     “Bến”-“ đò”, “ hoa khuê”-“ các bướm” đều là những hình ảnh thường được mượn để nói đến quan hệ lứa đôi. Trong thơ xuân quỳnh, bà đã dùng hình ảnh của “ thuyền “ và “ biển” để nói lên nỗi nhớ thương của các cặp đôi, thì với Nguyễn Bính, đò cập bến, bướm tìm đến hoa thơm là những điều tự nhiên, chẳng bao giờ đổi thay. Chỉ tiếc là thời điểm cho những việc ý biết bao giờ cho đến. quả là một mơ tưởng, hẹn ước xa vời.

Nhà em có một giàn giầu,

Nhà anh có một hàng cau liên phòng.

Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông,

Cau thôn Đoài nhớ giầu không thôn nào?

     Người ta thường nói ” Miếng đầu là trầu câu chuyện” khi có dịp thưa gửi, cưới xin. Vậy nên, Tác giả mượn “giàn trầu” và “hàng cau” để diễn tả nỗi nhớ da diết và quấn quýt như dây trầu quấn lấy thân cau. Nguyễn Bính thật khéo léo và tài hoa khi diễn tả nỗi nhớ bằng những hình ảnh thân quen và mộc mạc ấy. Ở 4 câu thơ này, người đọc nhận ra có sự thay đổi giữa cách xưng hô, tác giả đã mạnh dạn chuyển “tôi-nàng” thành “anh-em” rất táo bạo. Dấu hiệu này chứng tỏ mối tình này đã quá lớn, đã quá sâu và chàng trai muốn giãi bày trực tiếp với cô gái

     Tương tư” của Nguyễn Bính đã diễn tả gần gũi nhất những cung bậc cảm xúc của chàng trai đang rơi vào tình đơn phương. Những tâm sự, nhớ nhung, biết vô vàn những lời muốn nói đều được Nguyễn Bính sắp đặt rất tuần tự, tự nhiên và hợp lý. Chẳng ai có thể ngăn cản được tình yêu đến, dù là những cảm xúc hờn dỗi, than thở hay trách than cũng đều thật đáng nhớ trong cuộc đời.

Cảm nhận bài thơ Tương tư của Nguyễn Bính - mẫu 3

Nguyễn Bính là nhà thơ nổi tiếng của phong trào Thơ mới trước Cách mạng tháng Tám. Giữa những giọng điệu mới lạ, thơ Nguyễn Bính vẫn giữ được âm hưởng gân gũi với ca dao dân ca, giản dị hồn nhiên mà ngọt ngào, thắm thiết. Tương tư in trong tập Lỡ bước sang ngang, xuất bản năm 1940 tại Hà Nội. Tập thơ này đã mang lại tiếng vang cho tác giả và dấy lên trong đông đảo người đọc một phong trào thuộc thơ, yêu thơ Nguyễn Bính.

Bài thơ Tương tư nói lên tâm trạng khắc khoải chờ mong của một chàng trai đang yêu với tình yêu đơn phương không được đáp đền. Mối tương tư ấy được đặt vào khung cảnh nông thôn với dáng dấp một mối tình chân chất như trong ca dao và mang hương vị đồng quê mộc mạc…

Tâm lí của những kẻ đang yêu là luôn muốn được gần gũi bên nhau. Bởi vậy, một ngày không gặp dài bằng ba thu. Những người đang yêu nhớ nhau mà không gặp được nhau thì sinh ra tương tư. Thường là một người thương nhớ một người mà không được đền đáp lại, trường hợp này trong văn chương mới gọi là tương tư.

"Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông

Một người chín nhớ mười thương một người

Nắng mưa là bệnh của giời

Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng"

Mở đầu khổ thơ là nỗi nhớ nhưng là nỗi nhớ gián tiếp qua không gian. Đó là "thôn Đoài" nhớ "thôn Đông", nỗi tương tư giăng mắc khắp không gian bởi lối hoán dụ quen thuộc trong ca dao xưa. Kín đáo mà không kém phần tâm tình tha thiết và sâu sắc hơn nữa tác giả lấy chuyện nắng chuyện mưa, mượn "căn bệnh" vốn dĩ của giời để trải lòng mình.

Tác giả coi "tương tư" là một căn bệnh đã tiềm ẩn trong chính con người mình, cũng rất đỗi bình thường như bao chuyện khác, giống như quy luật của thiên nhiên tạo hóa vậy. Bốn câu thơ ấy mở ra nỗi nhớ khiến người đọc thích thú tò mò về mối tương tư của anh chàng thôn Đoài và cô nàng thôn Đông ngày ấy.

"Hai thôn chung lại một làng,

Cớ sao bên ấy chẳng sang bên này?

Ngày qua ngày lại qua ngày,

Lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng.

Bảo rằng cách trở đò giang,

Không sang là chẳng đường sang đã đành.

Nhưng đây cách một đầu đình,

Có xa xôi mấy mà tình xa xôi?

Tương tư thức mấy đêm rồi,

Biết cho ai, hỏi ai người biết cho?

Bao giờ bến mới gặp đò?

Hoa khuê các, bướm giang hồ gặp nhau?"

Nỗi nhớ tương tư của chàng trai đang dần rơi vào nỗi khổ tâm, bởi có thương đi mà chẳng có thương lại. Sự trách móc nhẹ nhàng sao gần nhau chỉ cách nhau có “một đầu đình” mà bên ấy lại chẳng sang bên này, để cho bên này chờ mong mòn mỏi.

Trách móc rồi lại tự bộc bạch rằng vì tương tư về người mình yêu mà đã thức trắng bao đêm, chỉ mong ước được gặp người mình yêu, thế nhưng càng nhớ, càng trách, càng hỏi thì người ta vẫn cứ hững hờ, xa xôi. Tình yêu như thế ở đời không phải ít, một bên thì yêu đến si tình, tương tư đến khổ tâm còn một bên lại mơ hồ, vô định.

Vậy nên có trách móc hay tương tư cũng đều rơi vào khoảng không, không ai cảm thấu, càng khiến cho nỗi tương tư thêm xót xa, chua chát. Sự cách biệt giữa bên ấy bên này ngày càng xa xôi, thời gian đã dài đằng đẵng “ngày lại qua ngày” đến nỗi la xanh nhuộm chuyển thành lá vàng, thế nhưng thời gian trôi lạnh lùng như chính sự lạnh lùng của bên ấy. Hỏi cứ như vậy làm sao bên này lại chẳng chờ đợi đến héo mòn, khô úa.

"Nhà em có một giàn giầu

Nhà anh có một hàng cau liên phòng

Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông

Cau thôn Đoài nhớ giầu không thôn nào?"

Hình ảnh trầu cau thể hiện ước nguyện được ở bên nhau của nhà thơ với người mình thầm thương trộm nhớ. Trầu cau từ xưa là thứ không thể thiếu trong tập tục cưới hỏi và nó là hình tượng thể hiện mối tình trăm năm hạnh phúc. Giàn giầu như đang chờ đợi hàng cau đến để têm thành miếng trầu kết duyên vợ chồng trăm năm. Từ nỗi tương tư da diết của nhà thơ đã biến thành mong muốn được nên duyên một đời.

Miếng trầu là đầu câu chuyện, miếng trầu như gợi ta nhớ đến sự tích trầu cau hay truyện cổ tích Tấm Cám xưa. Nét mộc mạc giản dị trong từng miếng trầu ấy, đậm đà tình quê. Câu thơ “Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông” một lần nữa vang lên tao hiệu ứng đầu cuối tương ứng, tiếng yêu như da diết không nguôi cho đến cuối bài.

Như vậy mở đầu bằng nỗi nhớ thì cuối cùng nhà thơ cũng kết thúc bằng một nỗi nhớ. Trách móc hờn giận mà tràn đầy tình ý, nhẹ nhàng và sâu lắng.Tương Tư của Nguyễn Bính là một trong những bài thơ góp phần tạo nên tên tuổi của ông và nó làm giàu cho phong trào thơ mới nói riêng và nên thơ ca Việt Nam nói chung. Đọc bài thơ ta biết, nỗi nhớ ấy sẽ còn vọng mãi qua bao thời đại thi ca.

Cảm nhận bài thơ Tương tư của Nguyễn Bính - mẫu 4

Nguyễn Bính (1918 - 1966) tên khai sinh là Nguyễn Bính Tuyết. Thuở nhỏ, ông học ở quê nhà, biết làm thơ từ năm 13 tuổi. Năm 1937, tập thơ Tâm hồn tôi được Tự lực văn đoàn trao giải. Năm 1945, Nguyễn Bính vào Nam Bộ. Cách mạng Tháng Tám bùng nổ rồi kháng chiến chống Pháp, ông ở lại tham gia kháng chiến Nam Bộ, phụ trách đoàn Văn hóa Cứu quốc tỉnh Rạch Giá. Sau đó, ông chuyển sang công tác ở Ban văn nghệ khu Tám, sáng tác thơ, viết truyện kí và tùy bút. Năm 1954, Nguyễn Bính tập kết ra Bắc, tiếp tục sáng tác, là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. Năm 1956, ông chủ trương tờ báo Trâm hoa. Cuối đời, ông sống ở Nam Định.

Nguyễn Bính là một trong những nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ mới. Song trong khi hầu hết các thi sĩ trong phong trào Thơ mới đều chịu ảnh hưởng sâu đậm của thơ ca lãng mạn Pháp thì Nguyễn Bính về với văn hóa dân gian, gắn bó với môi trường bình dị, thân thuộc của đồng quê, qua những hàng cau, giàn trầu, rặng mồng tơi, cây đa, giếng nước, sân đình... Cùng với Anh Thơ, Đoàn Văn Cừ, Bàng Bá Lân... ông đã góp một dòng thơ, phái thơ riêng - Thơ mới dân gian, làm phong phú hơn cho thơ mới.

"Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông

Một người chín nhớ mười mong một người

Nắng mưa là bệnh của giời

Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng"

Một không gian thôn quê hiện lên thật bình dị, đơn sơ, và yên bình đến lạ. Thủ pháp nhân hóa được sử dụng rất tài tình, tinh tế. Tác giả mượn "thôn Đoài" và "thôn Đông" để nói lên nỗi nhớ từ tận sâu đáy lòng của mình. Chắc hẳn rằng người mà tác giả đang tương tư ở thôn Đông, còn tác giả lại ở thôn Đoài. Mối tình ấy ẩn mình trong sự thanh mát và bình dị của đồng quê.

Tinh tế và sâu sắc hơn nữa tác giả đã mượn chuyện nắng của của giời để trải lòng mình. Tác giả coi "tương tư" là một căn bệnh đã tiềm ẩn trong chính con người mình, cũng rất đỗi bình thường như bao chuyện khác, giống như quy luật của đất trời.

Nó có thôn Đông, thôn Đoài, có chín nhớ mười mong, có giầu, có cau… Tưởng như một đôi trai gái đồng quê mới bén duyên nhau bên hàng rào dâm bụt, bên giậu mùng tơi, vừa rõ ràng mà vừa mơ hồ. Nhân vật tôi thì đã rõ, còn nhân vật nàng thì vẫn thấp thoáng, vu vơ. Nếu ở khổ thơ đầu, nhà thơ nói thật là mình đang tương tư thì đến ba khổ thơ sau, nhà thơ trách người mình yêu sao quá hững hờ:

"Hai thôn chung lại một làng,

Cớ sao bên ấy chẳng sang bên này?

Ngày qua ngày lại qua ngày,

Lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng.

Bảo rằng cách trở đò giang,

Không sang là chẳng đường sang đã đành.

Nhưng đây cách một đầu đình,

Có xa xôi mấy mà tình xa xôi?

Tương tư thức mấy đêm rồi,

Biết cho ai, hỏi ai người biết cho?

Bao giờ bến mới gặp đò?

Hoa khuê các, bướm giang hồ gặp nhau?"

Vậy là chàng trai đang nhớ thật, đang tương tự thật, nhưng khổ tâm ở chỗ nhớ thương có đi mà không có lại. Âm điệu thơ lục bát uyển chuyển, mượt mà rất hợp với cách thể hiện dung dị: nào là hai bên chung lại một làng, bên ấy, bên này; nào là Cách nhau có một đầu đình; Có xa xôi mấy mà tình xa xôi…

Trách móc rồi tự bộc bạch là mình Tương tư thức mấy đêm rồi và ước mong: Bao giờ bến mới gặp đò, Hoa khuê các, bướm giang hồ gặp nhau? Trách, hỏi liên tiếp, dồn dập mà người ta vẫn hững hờ, xa xôi. Ở đời có những tình yêu như thế bởi đối tượng mình yêu đến tương tư kia lại mơ hồ, vô định. Trách và hỏi đều rơi vào khoảng trống khiến cho nỗi tương tư càng trở nên xót xa, vô vọng.

Từ "cớ sao" như một lời trách nhưng lại rất tế nhị, đáng yêu. Mối tương tư của chàng trai trằn trọc suốt bao nhiêu đêm, nhưng chẳng biết ngỏ cùng ai, rồi cũng chẳng ai thấu cho. Bởi vậy mà chàng trai chỉ chờ đợi "bến gặp đò" để mình có thể gặp nàng. Nỗi băn khoăn trong lòng chàng trai cứ chồng chất, cứ dai dẳng và đợi chờ. Và rồi chàng trai lại tự hỏi:

"Nhà em có một giàn giầu,

Nhà anh có một hàng cau liên phòng.

Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông,

Cau thôn Đoài nhớ giầu không thôn nào?"

Nhịp điệu của thơ lục bát uyển chuyển, nhẹ nhàng, tha thiết. Tác giả mượn "giàn trầu" và "hàng cau" để diễn tả nỗi nhớ da diết và quấn quýt như dây trầu quấn lấy thân cau. Nguyễn Bính thật khéo léo và tài hoa khi diễn tả nỗi nhớ bằng những hình ảnh thân quen và mộc mạc ấy. Ở 4 câu thơ này, người đọc nhận ra có sự thay đổi giữa cách xưng hô, tác giả đã mạnh dạn chuyển "tôi-nàng" thành "anh-em" rất táo bạo. Dấu hiệu này chứng tỏ mối tình này đã quá lớn, đã quá sâu và chàng trai muốn giãi bày trực tiếp với cô gái.

Các cặp đôi trên xuất hiện theo trình tự từ xa đến gần, cuối cùng dừng lại ở cặp đôi giầu - cau. Điều ấy cho thấy rõ, bên dưới nỗi tương tư là niềm khát khao gần kề, khao khát chung tình, khao khát nhân duyên, tình yêu gắn với hôn nhân là một đặc điểm quan niệm tình yêu trong thơ Nguyễn Bính(cũng giống với ca dao). Điều này thêm một minh chứng để khẳng định thêm rằng chất truyền thống, chất chân quê đã thấm sầu và hồn thơ Nguyễn Bính.

Cảm nhận bài thơ Tương tư của Nguyễn Bính - mẫu 5

Nguyễn Bính là một trong ba đỉnh cao của thơ Mới giai đoạn năm 1932-1941, nếu như người ta ấn tượng với một Xuân Diệu nồng nàn, cháy bỏng với những vần thơ tình táo bạo điên cuồng, Hàn Mặc Tử với những vần thơ điên hòa quyện giữa hai trường phái đối lập là trong sáng thơ mộng với sự ghê rợn ám ảnh, thì đến Nguyễn Bính người ta lại nhìn thấy một nhà thơ bình bình chân chất, mà giống như nhà phê bình văn học Hoài Thanh đã nhận định Nguyễn Bính là một nhà thơ với những vần thơ thật "quê mùa" và gần gũi. Bản thân Nguyễn Bính có thể không có những giai đoạn nổi bật với những tác phẩm vụt sáng như những nhà thơ mới khác, thế nhưng khi nhắc đến thơ Mới người ta vẫn phải trân trọng dành cho ông một vị trí cao quý, bởi lẽ thơ hiện đại nhưng vẫn mang vác được cái hồn quê chân chất với lối nói quê và giọng điệu quê kết hợp thì có lẽ xưa nay hiếm và chỉ ở Nguyễn Bính mới có được. Một trong những bài thơ tiêu biểu và nổi tiếng nhất của Nguyễn Bính phải kể đến Tương tư, một bài thơ với giọng thơ lục bát dân tộc, hồn nhiên, trong sáng, tình yêu đôi lứa ý nhị, duyên dáng đậm chất dân quê.

Tương tư dường như là một cung bậc cảm xúc tất yếu mà mỗi một con người khi mới bước vào đường yêu đều phải nếm trải, sự nhớ nhung bâng khuâng da diết, những câu hỏi băn khoăn về tình cảm của đối phương cứ luôn quẩn quanh trong tâm trí, khiến con người thường rơi vào trạng thái lửng lơ, xao nhãng. Đặc biệt tương tư vẫn được dùng để miêu tả trạng thái tình cảm đơn phương của con người, khi tình yêu bị ngăn cách bởi không gian, thời gian, thậm chí là sự dửng dưng, tỏ như không biết của đối phương, khiến kẻ tương tư được lắm phen khốn khổ, nhưng không thể dứt bỏ được thứ tình cảm kỳ lạ này. Chính vì vậy trong nỗi tương tư người ta thường thấy không chỉ có sự hiện diện của những nỗi nhớ thương, những khao khát được gặp mặt, những băn khoăn trăn trở, mà đôi lúc nó còn được gài cắm cả những lời trách móc, ghen tuông bóng gió. Tuy nhiên tất cả đều xuất phát từ một tình yêu mới chớm một tình yêu đầy hy vọng thành thử nghe vào người ta vẫn luôn thấy thật đáng yêu, dễ thấu hiểu và thông cảm biết mấy. Nguyễn Bính không phải là một nhà thơ chuyên viết thơ tình giống như Xuân Diệu, Hàn Mặc Tử, thế nhưng thơ tình của ông cũng không hề thua kém, đặc biệt ở Tương tư ta thấy được một hồn quê rất đậm đặc từ những hình ảnh, cách ví von, hay cả lối thơ lục bát quen thuộc.

"Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông
Một người chín nhớ mười mong một người.
Gió mưa là bệnh của giời
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng"

Trong 4 câu thơ đầu tiên nỗi nhớ nhung, tương tư của chàng trai đã được bộc lộ một cách rất ý vị và đáng yêu. Ban đầu chàng trai dùng cách nói xa xôi, lấy hai thôn nơi chàng trai và cô gái sinh sinh sống để ẩn dụ cho nỗi nhớ mong của mình, sau đó bộc lộ tình cảm chân thành bằng cụm từ "chín nhớ mười mong". Đặc biệt tình cảm ấy còn trở nên sâu sắc, khiến chàng trai có vẻ như bất chấp tất cả, không còn muốn quan tâm đến những thứ ở xung quanh, dẫu trời có mưa có gió thì cũng không thể ngăn cản được tình yêu của chàng trai. Đó là thứ tình yêu bắt đầu có sự thách thức, sẵn sàng vượt qua cả những biến đổi của tự nhiên, vũ trụ bao la. Đặc biệt hơn nữa lối nói "Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng", mang đến cho người đọc một cảm giác dễ chịu, đáng yêu, với lời tỏ tình rất đỗi chân thành, lại pha chút hóm hỉnh khi ví tương tư là "bệnh" của tình yêu, cũng ngầm chỉ rằng bệnh của chàng trai thuốc chữa chính là tình yêu của cô gái thôn Đông. Lời tỏ tình, bộc bạch ý vị, dễ thương mang đậm chất dân dã không làm bài thơ trở nên lạc hậu, quê mùa mà trái lại còn mang đến những phong vị rất riêng, một sự lãng mạn nơi đồng quê, phản ánh một phần đời sống tình cảm của những người dân nơi thôn xóm xưa cũ.

Như đã nói ở trên tương tư không chỉ là cảm giác nhớ thương, bồi hồi mà đôi lúc còn xen cả sự giận hờn, ghen tuông bóng gió, xa gần, điều này đã được Nguyễn Bính thể hiện rất rõ trong những câu thơ tiếp:

"Hai thôn chung lại một làng,
Cớ sao bên ấy chẳng sang bên này?
Ngày qua ngày lại qua ngày,
Lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng.
Bảo rằng cách trở đò giang,
Không sang là chẳng đường sang đã đành.
Nhưng đây cách một đầu đình,
Có xa xôi mấy cho tình xa xôi..."

Đầu tiên chàng trai trách cô gái khi rõ ràng hai thôn gần sát cạnh nhau nhưng cô gái ấy chưa một lần ghé thăm, để mình chìm đắm trong nỗi tương tư, đợi chờ "ngày qua ngày lại qua ngày", khốn khổ vì nhớ mong, hy vọng từng ngày, thậm chí là từ mùa hạ sang mùa thu "lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng". Rõ ràng ở đây chàng trai không chỉ hờn trách cô gái không sang thăm mà còn là lời thở than, nhân đó bộc bạch cả nỗi lòng mong đợi, cả tình yêu vượt qua thời gian mà vẫn không hề thay đổi, vẫn một lòng trông đợi cô gái của mình. Không chỉ vậy, khoảng cách không gian địa lý còn được nhấn mạnh thêm một lần nữa trong những câu hờn trách mát mẻ "Bảo rằng cách trở đò giang/Không sang là chẳng đường sang đã đành/Nhưng đây cách một đầu đình/Có xa xôi mấy cho tình xa xôi", chỉ một đầu đình thôi nhưng nhà gái cũng chẳng một lần có ý định sang, khiến chàng trai càng thêm buồn bã, bức bối không thôi. Đồng thời chàng trai cũng dần trở nên băn khoăn về tình cảm của cô gái "Có xa xôi mấy cho tình xa xôi", hai người rõ ở gần nhau, thế nhưng chẳng một lần gặp mặt, phải chăng thực tế là lòng xa cách thế nên có cách một đầu đình, hay ở cùng làng thì cũng tựa như xa ngàn dặm. Đọc đến đây có lẽ sẽ có nhiều độc giả thắc mắc rằng, không phải theo lẽ thường ngàn năm vẫn là người con trai chủ động đi tìm và theo đuổi người con gái hay sao, thế mà trong Tương tư của Nguyễn Bính ta lại thấy một hình ảnh ngược lại, một chàng trai bị động hết nhớ thương, rồi lại đâm ra hờn dỗi, trách móc người con gái không sang tìm mình. Thế nhưng đặt vào hoạt cảnh thơ văn, tác giả đang muốn giãi bày nỗi niềm tương tư, thành thử không cần quá câu nệ những lẽ thông thường, mà cần đặt chàng trai vào vị thế bị động mới có thể bộc lộ được hết những cung bậc cảm xúc trong một mối tình đơn phương, cũng như nội tâm của họ, khiến độc giả hiểu một cách khách quan hơn. Thứ hai nói về sự hờn trách, thực tế đây không phải là những cảm xúc tiêu cực, mà có thể xem là những diễn biến tâm lý thường thấy khi con người ta yêu, sự hờn trách chính là một hình thức để diễn tả nỗi nhớ thương mong ngóng, niềm hy vọng nhận được sự an ủi, vỗ về từ đối phương. Đặc biệt là khi tình yêu của mình đong đầy, nhưng người kia lại cố ý hờ hững, vô tâm thì đôi lúc làm một chút gì đó để gây chú ý cũng là lẽ thường thấy trong tình yêu.

"Tương tư thức mấy đêm rồi,
Biết cho ai, hỏi ai người biết cho!
Bao giờ bến mới gặp đò?
Hoa khuê các bướm giang hồ gặp nhau?"

Sau những lời hờn dỗi chàng trai lại tiếp tục trực tiếp bộc lộ tình cảm của mình, nỗi tương tư đơn phương đã kéo dài biết bao nhiêu ngày đêm không một lời hồi đáp. Cùng với lời than thở "Biết hỏi ai, hỏi ai người biết cho", thể hiện niềm mong mỏi rằng cô gái ấy sẽ thấu hiểu được tấm lòng của mình, để chấm dứt những chuỗi ngày tương tư, sầu khổ này. Đi kèm với sự ý vị mơ hồ ấy là những mong ước xa xôi "Bao giờ bến mới gặp đò?/Hoa khuê các bướm giang hồ gặp nhau?", rằng một ngày nào đó ta với nàng được gặp nhau, sát cánh như bến với đò, tương ngộ như những mối tình lãng mạn của lãng khách giang hồ cùng tiểu thư khuê các. Đó là một cách ví von rất đỗi bay bổng, có phần sến súa, nhưng lại thực tình rất đúng trong tâm trạng của những chàng trai quê, gắn bó với xóm làng cùng với những câu chuyện kể tình yêu hiệp khách lãng mạn.

"Nhà em có một giàn giầu
Nhà anh có một hàng cau liên phòng
Thôn Đoài thì nhớ thôn Đông
Cau thôn Đoài nhớ giầu không thôn nào?"

Trong bốn câu thơ cuối ta thấy rất rõ về một ước vọng xa xôi của chàng trai khi có sự xuất hiện rất ý vị của hình ảnh trầu và cau. Trong phong tục tập quán của Việt Nam, trầu và cau là biểu trưng cho sự gắn kết đôi lứa, là thức không thể thiếu trong các tục lệ cưới treo từ bao đời. Hình ảnh nhà nàng có giàn giầu nhà anh có hàng cau, tức là ước vọng về một ngày nên duyên vợ chồng với cô gái của chàng trai. Đó là một hình ảnh ẩn dụ vừa sâu sắc, đáng yêu lại cũng thể hiện rất rõ những nét đẹp truyền thống thôn quê, đặc trưng cho thơ của Nguyễn Bính. Ở hai câu thơ cuối một lần nữa chàng trai lại tỏ tình bóng gió "Thôn Đoài thì nhớ thôn Đông", đồng thời cũng có lời hỏi ngỏ xem cô gái rốt cuộc đã để ai vào trong lòng chưa, có hay chăng một chút tình ý với mình rằng "Cau thôn Đoài nhớ giầu không thôn nào?", thể hiện nỗi niềm mong ước xa xôi, bất định về việc được nên duyên trầu cau với cô gái thôn Đông.

Tương tư của Nguyễn Bính là một bài thơ tình "quê mùa" dễ đi vào lòng người đọc bởi lối viết mong đậm phong vị dân gian, sắc thái làng quê, lối nói dân dã quen thuộc, tình cảm trong thơ lại đánh trúng vào nỗi lòng của nhiều những con người đang yêu với những cung bậc cảm xúc thực tế. Xuyên suốt bài thơ ta luôn thấy những cảm xúc trong sáng, giản dị, thể hiện được cái hồn quê chân chất thông qua cách nhà thơ sử dụng câu chữ và cả thể thơ lục bát truyền thống. Tình yêu trong thơ cũng trở nên thật gần gũi, dễ hiểu, không quá chú trọng vào việc giấu ý thơ, chính vì vậy Tương tư đã đi vào đời sống một cách dễ dàng, thậm chí từng trở thành câu cửa miệng của nhiều người mà đôi lúc người ta cứ ngỡ đó là một bài ca dao lâu đời.