5+ Cảm nhận Ôn dịch, thuốc lá (điểm cao)

---

---

Đề bài: Cảm nhận về bài "Ôn dịch, thuốc lá" của Nguyễn Khắc Viện.

5+ Cảm nhận Ôn dịch, thuốc lá (điểm cao)

Bài giảng: Ôn dịch thuốc lá - Cô Phạm Lan Anh (Giáo viên VietJack)

Dàn ý Cảm nhận Ôn dịch, thuốc lá

I. Mở bài

- Nêu cảm nhận của bản thân: Xã hội ngày nay tồn tại nhiều vấn nạn nghiêm trọng, đáng báo động.

- Một trong số những vấn nạn đó chính là “Ôn dịch, thuốc lá”, vấn nạn này đã được phản ánh rõ nét trong tác phẩm Ôn dịch, thuốc lá của tác giả Nguyễn Khắc Viện.

II. Thân bài

1. Thông báo về nạn dịch thuốc lá 

- Những ôn dịch mới xuất hiện vào đầu thế kỉ: dịch hạch, thổ tả, AIDS, thuốc lá.

+ Ôn dịch thuốc lá đe doạ sức khoẻ và tính mạng của loài người còn nặng hơn cả AIDS.

⇒ Sử dụng từ ngữ thông dụng của ngành y tế, phép so sánh ⇒ Thông báo ngắn gọn, chính xác nạn dịch thuốc lá và nhấn mạnh hiểm hoạ của nạn dịch này

2. Tác hại của thuốc lá

a. Ảnh hưởng tới sức khoẻ con người.

- Dẫn lời Trần Hưng Đạo bàn về việc đánh giặc khi nói về sự nguy hiểm của thuốc lá: So sánh thuốc lá tấn công loài người như giặc ngoại xâm đánh phá

- Hút thuốc lá có hại cho cơ thể, cho sức khoẻ người hút một cách từ từ, chắc chắn

- Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút:

+ Chất hắc ín: ho hen, viêm phế quản

+ Ô -xit các-bon: hạn chế sự tiếp nhận ô xi.

+ Ni- cô- tin: huyết áp cao, nhồi máu ⇒ tử vong.

- Khói thuốc lá còn đầu độc những người xung quanh: nhiễm độc, viêm phế quản, ung thư...

- Bác bỏ quan điểm sai lầm: “Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!” thông qua nêu ra tác hại của thuốc lá đối với cộng đồng

- Thừa nhận quyền tự do, trong đó có tự do hút thuốc, nhưng cũng căn cứ vào quyền của con người để phê phán

- So sánh với một hành vi tự đầu độc khác là uống rượu, thì hút thuốc lá rõ ràng là nguy hại hơn vì nó còn đầu độc những người xung quanh

⇒ Căn cứ khoa học, những số liệu cụ thể ⇒ người đọc bị thuyết phục hoàn toàn ⇒ Thuốc lá huỷ hoại nghiêm trọng sức khoẻ con người, là nguyên nhân của nhiều cái chết.

b. Ảnh hưởng của thuốc lá đến đạo đức con người

- Người lớn hút thuốc đầu độc con em và nêu gương xấu

- Tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc lá cao

- Cảnh báo nạn đua đòi thuốc lá dẫn đến các tệ nạn khác ở thanh niên.

- Huỷ hoại lối sống, nhân cách của con người

3. Lời kêu gọi chống thuốc lá

- Đưa ví dụ, số liệu, so sánh ⇒ Khẳng định tầm quan trọng của vấn đề bảo vệ sức khoẻ con người và giữ gìn bầu không khí trong lành là nhiệm vụ chung của toàn nhân loại.

- Cần tuyên truyền chống hút thuốc lá; khuyên người thân hạn chế rồi bỏ thuốc lá; bản thân không đua đòi, không tập hút thuốc lá, không coi việc hút thuốc là biểu hiện sành điệu, quý phái,..

III. Kết bài

- Khái quát lại cảm nhận bản thân về văn bản

- Liên hệ bản thân và môi trường xung quanh

Cảm nghĩ về văn bản Ôn dịch, thuốc lá – mẫu 1

Nguyễn Khắc Viện là một trí thức Tây học, đỗ bác sĩ tại Pháp trong thập niên bốn mươi của thế kỉ XX. Ông là nhà hoạt động văn hóa, nhà hoạt động xã hội rất nổi tiếng, ở nước ta. Bài "Ôn dịch, thuốc lá" thể hiện cái tâm và cách viết, cách nói sắc sảo, độc đáo của Nguyền Khắc Viện.

Nhan đề rất độc đáo: "Ôn dịch, thuốc lá". Độc đáo ở hai chữ "ôn dịch", độc đáo về cách dùng dấu pháy ở đây, dấu phẩy tạo nên ngữ điệu, gợi lên một tình huống nguy cấp, phải báo động, gây ấn tượng mạnh cho người đọc, người nghe. Cách dùng dấu phẩy ở nhan đề đã thể 

hiện một lối nói, lối viết theo văn phong châu Âu hiện đại. Nếu viết: "ôn dịch thuốc lá" hoặc "Thuốc lá là một loại ôn dịch" đều được, nhưng viết như thế thì "bằng phẳng quá", “ hiền lành quá” không hấp dẫn, không phù hợp với nội dung văn bản.

Mở đầu, tác giả dùng phép so sánh - đối chiếu để lôi kéo, thu hút người đọc: Dịch hạch, thổ tả, những dịch bệnh khủng khiếp từng gây ra và làm chết hàng vạn. hàng triệu người. Nhờ tiến bộ y học mà những dịch khủng khiếp ấy "đã diệt trừ được". Cuối thế kỉ XX, loài người lại "lo âu về nạn AIDS" mà "chưa tìm ra giải  pháp" thì "ôn dịch thuốc lá đang đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS". Sự thật khủng khiếp được nhiều nhà bác học, sau mấy chục năm và hơn năm vạn công trình nghiên cứu lớn tiếng báo động. Đúng là con số biết nói!

Phần thứ hai bài văn, Nguyễn Khắc Viện phân tích và chứng minh rằng, ôn dịch thuốc lá gây ra bao tệ nạn kinh khủng. Trước hết, ộng nhắc lại một câu nói nổi tiếng của Trần Hưng Đạo căn dặn nhà vua: "Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, đúng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu" để chỉ rõ ôn dịch thuốc lá giết dần giết mòn con nghiện, gây ra bao tai hại ghê gớm trong cộng đồng là nguyên nhân, nguồn gốc của mọi tệ nạn xã hội khác. Dẫn câu nói của Trần Hưng Đạc không chỉ làm tiền đề cho lập luận, làm cho luận cứ và luận chứng thêm phần sắc bén, chặt chẽ mà còn tạo cho người đọc bao liên tường đầy thuyết phục về “ôn dịch, thuốc lá". Thuốc lá là ôn dịch, là một thứ giặc rất đáng sợ vì nó "gặm nhấm" con nghiện và xã hội.

Khói thuốc lá rất độc, chất hắc ín sẽ "làm tê liệt" những lông rung, lông mao của những tế bào niêm mạc ở nơi vòm họng, ở phế quản, ở nang phổi; chất hắc ín ấy "tích tụ lại" gây ho hen, đờm dãi, và sau nhiều năm gây viêm phế quản.

Người nghiện thuốc lá sẽ bị chất ô-xít các-bon trong khói thuốc lá thấm vào máu... làm cho sức khỏe "ngày càng sút kém".

Tác giả nêu lên những số liệu để chứng minh “ôn dịch, thuốc lá" rất đáng sợ. 80% bệnh nhân ung thư vòm họng và ung thư phổi ở bệnh viện K là do thuốc lá. Các bệnh huyết áp cao, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim đều do chất ni-cô-tin của thuốc lá gây ra. Những cái chết đột tử do nhồi máu cơ tim, những khối ung thư ghê tởm của con bệnh 40-50 tuổi đều cho thấy "tác hại ghê gớm của thuốc lá”.  Hàng triệu người bị viêm phế quản làm mất bao nhiêu ngày lao động và tổn hao sức khỏe đều do thuốc lá gây ra. Những số liệu ấy đầy sức thuyết phục vì đó là những căn cứ khoa học, là ý kiến của bác sĩ viện trưởng bệnh viện K, của bác sĩ viện trưởng viện nghiên cứu các bệnh tim mạch nêu lên.

Nguy hại hơn nữa là kẻ nghiện thuốc lá "đã đầu độc" những người xung quanh do khói thuốc lá. Vợ con... bị nhiễm độc, nhất là những thai nhi. Hiện tượng đẻ non, đẻ ra đã suy yếu... đều do bị nhiềm độc bởi khói thuốc lá. Câu văn: "Hút thuốc lá cạnh một người đàn bà cỏ thai quả là một tội ác" vang lên như một lời kết tội nghiêm khắc.

Về mặt đạo đức, người lớn (bố, anh, chú, bác...) nghiên thuốc lá "không những đầu độc con em mà còn nêu gương xấu". Cho nên câu nói: "Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!" chỉ là lời lẽ gàn bướng của con nghiện!

Phần cuối, tác giả cho biết nghiện thuốc lá là nguyên nhân của các tệ nạn khác như ma túy, trộm cắp. ở Việt Nam ta, một nước thuộc diện "nghèo" mà tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc ở các thành phố lớn "ngang với tỉ lệ các thành phố Âu - Mỹ".

Ở châu Âu, chiến dịch chống thuốc lá rất quyết liệt. Cấm hút thuốc lá ở tất cả những nơi công cộng, phạt nặng những người vi phạm (như ở Bỉ); cấm quảng cáo thuốc lá trên báo chí, vô tuyên. Cuối năm 1990, có thể nêu lên những khẩu hiệu: "Một châu Âu không còn thuốc lá".

Trái lại, ở Việt Nam, một nơi có nhiều bệnh như sốt rét, bệnh phong, lao, ỉa chảy chưa thanh toán được, "lại ôm thêm ôn dịch thuốc lá này". Tệ nạn ấy "nghĩ đến mà kinh!". Bằng tấm lòng của người thầy thuốc, Nguyền Khắc Viện thiết tha kêu gọi mọi người Việt Nam "phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch" - thuốc lá.

"Ôn dịch, thuốc lá" là một văn bản thuyết minh được viết bằng một văn phong hiện đại, độc đáo. Các lí lẽ và dẫn chứng được tác giả nêu lên qua sự phân tích sắc bén, qua sự so sánh liên tưởng đầy sức thuyết phục. Bài văn đã thể hiện sư quan tâm và lo lắng của Nguyễn Khắc Viện trước tệ nạn "ôn dịch, thuốc lá".

Bằng tất cả cái tâm của mình, tác giả đã viết nên một tác phẩm nghi luận thật xuất sắc để nói về mối nguy hại của một thứ ôn dịch: Thuốc lá. Người thầy thuốc Nguyền Khắc Viện đã thiết tha kêu gọi mọi người Việt Nam "phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch" đang âm thầm cướp đi sự sống của bao người. Bởi vậy chúng ta, hãy vì cộng đồng và vì cả chúng ta mà nói không với loại ôn dịch này.

Cảm nghĩ về văn bản Ôn dịch, thuốc lá – mẫu 2

Vừa là một bác sĩ, vừa là một nhà hoạt động xã hội nổi tiếng Nguyễn Khắc Viện cũng đồng thời là tấm gương tiêu biểu cho việc chăm lo và bảo vệ sức khoẻ. Bằng cái tâm của một người thầy thuốc, cái tình của nhà hoạt động xã hội, ông đã viết văn bản Ôn dịch, thuốc lá với một mong muốn: Mỗi người hãy biết tự bảo vệ mình, bảo vệ những người thân yêu xung quanh mình trước “Ôn dịch, thuốc lá”.

Nguyễn Khắc Viện là một trí thức Tây học, đỗ bác sĩ tại Pháp trong thập niên bốn mươi của thế kỉ XX. ông là nhà hoạt động văn hóa, nhà hoạt động xã hội rất nổi tiếng ở nước ta.

Bài “Ôn dịch, thuốc lá” thể hiện cái tâm vả cách viết, cách nói sắc xảo, độc đáo của Nguyễn Khắc Viện.

Nhan đề rất độc đáo: “Ôn dịch, thuốc lá”. Độc đáo ở hai chữ “ôn dịch”, độc đáo về cách dùng dấu phẩy ở đây, dấu phẩy tạo nên ngữ điệu, gợi lên một tình huống nguy cấp phải báo động, gây ấn tượng mạnh cho người đọc, người nghe. Cách dùng dấu phẩy ở nhan đề đã thể hiện một lối nói, lối viết theo văn phong Châu Âu hiện đại. Nếu viết: “ồn dịch thuốc lá” hoặc “Thuốc lá là một ôn dịch” đều được, nhưng viết như thế thì “bằng phẳng quá”, “hiền lành quá” không hấp dẫn, không phù hợp với nội dung văn bản (Chú ý: ở cuối bài tác giả có viết:”… Lại còn thêm ôn dịch thuốc lá này”.

Mở đầu tác giả dùng phép so sánh – đối chiếu để lôi kéo, thu hút người đọc: Dịch hạch, thổ tả, những dịch bệnh khủng khiếp từng gây ra và làm chết hàng vạn, hàng triệu người. Nhờ tiến bộ y học mà những dịch khủng khiếp ấy “đã diệt trừ được”. Cuối thế kỉ XX loài người lại “lo âu về nạn AIDS” mà “chưa tìm ra giải pháp” thì “ôn dịch thuốc lá đang đe doạ sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS”. Sự thật khủng khiếp được nhiều nhà bác học sau mấy chục năm và hơn năm vạn công trình nghiên cứu lớn tiếng báo động. Đúng là con số biết nói.

Phần thứ hai bài văn, Nguyễn Khắc Viện phân tích và chứng minh rằng ôn dịch thuốc lá gây ra bao tệ nạn kinh khủng. Trước hết, ông nhắc lại một câu nói nỗi tiếng của Trần Hưng Đạo căn dặn nhà vua: “Nếu đánh giặc như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu” để chỉ rõ ôn dịch thuốc lá giết dần giết mòn con nghiện, gây ra bao tai hại ghê gớm trong cộng đồng là nguyên nhân, nguồn gốc của mọi tệ nạn xã hội khác. Dan câu nói của Trần Hưng Đạo không chỉ làm tiền đề cho lập luận, làm cho căn cứ và luận chứng thêm phần sắc bén, chặt chẽ mà còn tạo cho người đọc bao liên tưởng đầy thuyết phục về “ôn dịch thuốc lá”. Thuốc lá là ôn dịch, là một thức gieo giặc rất đáng sợ vì nó “gặm nhấm” con nghiện và xã hội.

Khói thuộc lá rất độc, chất hắc ín sẽ “làm tê liệt” những lông rung, lông mao của những tế bào niêm mạc ở nơi vòm họng, ở phế quản, ơ nang phoi, Chat hắc ín ấy “tích tụ lại” gây ho hen, đờm dãi, và sau nhiều năm gây viêm phế quản.

Người nghiện thuốc lá sẽ bị chất ô – xít các – bon trong khói thuốc lá thấm vào máu… làm cho sức khỏe “ngày càng sút kém”.

Tác giả nêu lên những số liệu để chứng minh “ôn dịch thuốc lá” rất đáng sợ, 80% bệnh nhân ung thư vòm họng và ung thư phổi ở bệnh viện K là do thuốc lá. Các bệnh huyết áp cao, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim, những khối ung thư ghê tởm của con bệnh 40 – 50 tuổi đều cho thấy “tác hại ghê tởm của thuốc lá”. Hàng triệu người bị viêm phế quản làm mất bao nhiêu ngày lao động và tồn hao sức khỏe đều do thuốc lá gây ra. Những số liệu ấy đầy sức thuyết phục vì đó là những căn cứ khoa học, là ý kiến của bác sĩ Viện Trưởng bệnh viện K, của bác sĩ trưởng viện nghiên cứu các bệnh tim mạch nêu lên.

Nguy hại hơn nữa là kẻ nghiện thuốc lá “đã đầu độc” những người xung quanh do khói thuốc lá. Vợ con … bị nhiễm độc, nhất là những thai nhi. Hiện tượng đẻ non, đẻ ra đã suy yếu… đều do bị nhiễm độc bởi khói thuốc lá. Câu văn: “Hút thuốc lá cạnh một người đàn bà có thai quả là một tội ác” vang lên như một lời kết tội nghiêm khắc.

Về mặt đạo đức, người lớn (bố, anh, chú, bác…) nghiện thuốc lá “không những đầu độc con em mà còn nêu gương xấu”. Cho nên câu nói: “Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!” chỉ là lời lẽ gàn bướng của con nghiện!

Phần cuối, tác giả cho biết nghiện thuốc lá là nguyên nhân của các tệ nạn khác như ma túy, trộm cắp. ở Việt Nam ta, một nước thuộc diện “nghèo” mà tỷ lệ thanh thiếu niên hút thuốc lá ở các thành phố lớn “ngang với tỷ lệ các thành phố Âu – Mĩ”.

Trái lại, ở Việt Nam, một nơi có nhiều bệnh như sốt rét, bệnh phong, lao, ỉa chảy chưa thanh toán được, “lại ôm thêm ôn dịch thuốc lá này”. Tệ nạn ấy “nghĩ đến mà kinh!”. Bằng tấm lòng của người thấy thuốc, Nguyễn Khắc Viện thiết tha kêu gọi mọi người Việt Nam “phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch” thuốc lá.

“Ôn dịch, thuốc lá” là một văn bản thuyết minh được viết bằng một văn phong hiện đại, độc đáo. Các lí lẽ và dẫn chứng được tác giả nêu lên qua sự phân tích sắc bén, qua sự Nguyễn Khắc Viện trước tệ nạn “ôn dịch thuốc lá”.

Bài văn đã nâng cao nhận thức cho mỗi chúng ta nhất là các bạn trẻ biết về những tác hại ghê gớm về thuốc lá. Và hãy coi chừng ôn dịch, thuốc lá!

Đọc Ôn dịch, thuốc lá ta vừa tiếp nhận được những thông tin khoa học chính xác về tác hại của thuốc lá. Đồng thời tiếp nhận được nỗi trăn trở, suy tư của một người thầy thuốc. Bởi thế tính thuyết phục của văn bản cũng tăng lên. Nhận thức của mỗi người được nâng cao. Nhà nước đã có nghị định về việc cấm hút thuốc lá ở nơi công cộng, còn mỗi chúng ta, tại sao không đoàn kết để loại bỏ thứ ôn dịch ấy ra khỏi cuộc sống để cùng nhau hát bài ca về trái đất mãi mãi màu xanh.

Cảm nghĩ về văn bản Ôn dịch, thuốc lá – mẫu 3

Sức khoẻ của con người là vô cùng quý giá, tuy nhiên hiện nay đang có vô số những người đang tự hủy hoại đi sức khoẻ của chính mình bởi rượu bia, ma túy, thuốc lá. Để cảnh báo về tác hại vô cùng lớn của thuốc lá đối với đời sống, sức khoẻ của con người, nhà tâm lý, giáo dục, y học Nguyễn Khắc Viện đã viết nên tác phẩm “Ôn dịch, thuốc lá” như một hồi chuông cảnh tỉnh cho mọi người.

Thuốc lá đang trở thành một ôn dịch với sức lây lan, tàn phá nghiêm trọng. Đó là một vấn nạn khiến người ta ghê sợ, kinh hoàng. Mở đầu tác phẩm, Nguyễn Khắc viện đã ví sức nặng hủy hoại của thuốc lá còn mạnh hơn cả AIDS – một thứ bệnh chết người nguy hiểm. Ông đưa ra lập luận ” Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ mà đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu”. Kẻ hút thuốc không chết ngay tức khắc mà nó gặm nhấm từ từ vào trong từng tế bào của cơ thể gây nguy hại. Đó là những vòm họng, nang phổi đang dần bị tê liệt gây ra bệnh viêm phế quản nặng nề. Đó là các chất ô -xít, các – bon ngấm vào máu, bám quanh các hồng cầu. Đó là chất ni -cô-tin làm các động mạch thắt lại gây nên các bệnh về huyết áp, nhồi máu cơ tim. Bởi trong thuốc lá có hàng vạn chất độc hại như thế mà nó đang từng ngày, từng giờ tàn sát cơ thể con người. Tác giả đã đưa ra những dẫn chứng hết sức thuyết phục trong thực tiễn khách quan. Một Bác sĩ viện trưởng của một bệnh viện đã cho biết rằng trên 80% số người bị ung thư vòm họng và ung thư phổi là do thuốc lá. Những bệnh nhân buộc phải cắt đi bàn chân của mình vì bị tắc động mạch chân cũng là do thuốc lá. Những người mới 40-50 tuổi chết đột xuất vì nhồi máu cơ tim cũng bởi thuốc lá. Và những khối ứng thu kinh hoàng được phát hiện không gì ngoài nguyên nhân từ thuốc lá.

Có thể thấy, thuốc lá đã đầu độc sức khoẻ con người ghê gớm vô cùng. Song, nó không chỉ khiến bản thân người hút gặp vấn đề mà còn khiến những người xung quanh bị ảnh hưởng. Tác giả đã khẳng định một cách chắc chắn: “Hút thuốc lá là quyền của anh nhưng anh không có quyền đầu độc những người ở gần anh” . Vợ con anh, những người nghiệp của anh, những người phụ nữ mang thai vô tình ngồi gần kẻ nghiện thuốc vô ý thức đều bị đầu độc bởi chính những làn khói kia”. Tội nghiệp thay cho những cái thai còn nằm trong bụng mẹ…..một tội ác”.

Mặt khác, hút thuốc lá không chỉ gây hại về mặt sức khoẻ mà còn mang đến những ảnh hưởng, “di chứng” về mặt tinh thần. Những người anh, người bác đã làm gương xấu cho chính con em trong gia đình mình, và có gì đảm bảo nếu những đứa trẻ trong sáng ấy bị khói thuốc “đầu độc” trong chính tư tưởng, gây ra những suy nghĩ, hành vi lệch lạc?

Bằng việc đưa ra những hậu quả mà tác nhân thuốc lá ôn dịch gây ra, Nguyễn Khắc Viện đã tiếp tục kêu gọi mọi người đứng lên để chống lại căn bệnh nguy hiểm này: “Nước ta khác với các nước châu u….ngăn ngừa nạn ôn dịch này”. Các nước châu u đang từng ngày cùng nhau chung tay chống lại chúng với hàng loạt các khẩu hiệu, các điều luật quy định , các chiến dịch cấm quảng cáo,…thế giới đang hành động vậy tại sao chúng ta không hành động? Lời kêu gọi cũng như lời đề nghị khẩn thiết, lời góp ý chân thành nhưng đầy hệ trọng cho mỗi người hiểu và biết mình cần phải làm gì, cần phải đưa ra những biện pháp như thế nào để phòng chống ôn dịch này.

Bằng cách lập luận đầy sức thuyết phục, lời văn chân tình, khách quan mà giàu cảm xúc, tác giả đã cho thấy được vấn nạn vô cùng nghiêm trọng hiện nay đồng thời giúp em hiểu biết sâu hơn về những tác hại khôn lường của thuốc lá. Học xong bài “Ôn dịch, thuốc lá”, em thấy mình cần phải có trách nhiệm với chính bản thân mình, tránh xa thứ độc tố nguy hại này và có trách nhiệm với cộng đồng và xã hội hơn . Khuyên nhủ bạn bè không nên hút thuốc, phê phán những hành động hút thuốc thiếu ý thức ,chung tay vì một môi trường trong lành, an toàn cho chính mình và cho mọi người , nêu cao tinh thần với khẩu hiệu:” Vì một thế giới không khói thuốc”.

Cảm nghĩ về văn bản Ôn dịch, thuốc lá – mẫu 4

Là một bác sĩ lâu năm giàu kinh nghiệm, tác giả Nguyễn Khắc Viện đã viết bài Từ thuốc lá đến ma túy để phân tích tác hại to lớn của thuốc lá đối với đời sống cá nhân và cộng đồng, thông qua đó nêu lên quyết tâm chống thuốc lá của Nhà nước ta. Đoạn ôn dịch, thuốc lá được trích từ văn bản này.

Trước hết, ta nên hiểu tựa để trên như thế nào cho đúng?

Thuốc lá là cách nói tắt của tệ nghiện thuốc lá. Ôn dịch là từ dân gian dùng để chỉ chủng các loại bệnh nguy hiểm, dễ lây lan và làm chết người hàng loại. Ví dụ dịch tả, dịch HIV, SARS... Tác giả so sánh tác hại đáng sợ của thuốc lá với hậu quả ghê gớm của ôn dịch là rất chính xác. Từ ôn dịch còn được dân gian dùng làm tiếng chửi rủa với hàm ý ghê tởm. Có thể diễn giải một cách cụ thể ý nghĩa của tựa đề bài văn như sau: Thuốc lá là một thứ ôn dịch.

Mở đầu đoạn trích, tác giả nêu nhận xét chung về hậu quả ghê gớm của những nạn dịch từ trước đến nay và lấy đó làm cơ sở để khẳng định tác hại nghiêm trọng của thuốc lá: Dịch hạch, thổ tả, hàng vạn hàng triệu người chết, nhờ tiến bộ y học, loài người hầu như đã diệt trừ được những dịch khủng khiếp ấy. Nhưng vào cuối thế kỉ này lại xuất hiện những ôn dịch khác.

"Ôn dịch thuốc lá đang đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS."

Câu cuối này chính là luận đề của văn bản. Phần sau giải thích và chứng minh cho luận đề. Cách đặt vấn đề nhự vậy thật độc đáo. Tác giả dùng phương pháp tăng cấp để thu hút sự chú ý của người đọc và nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề được đặt ra trong bài viết của mình.

Ở phần 2, tác giả khẳng định rằng thuốc lá đã và đang đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người.

Tác giả đã mượn câu nói nổi tiếng của nhà quân sự thiên tài Trần Hưng Đạo: "Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu để so sánh những khó khăn trong việc chống thuốc lá không kém gì việc chống giặc ngoại xâm". Khói thuốc lá được ví như thứ giặc vô hình, rất khó đối phó. Các chất độc trong khói thuốc không tàn phá ngay một lúc sức khỏe con người mà nó gặm nhấm từng chút một theo kiểu tằm ăn lá dâu, rốt cuộc là không còn gì cả. Người hút không thấy ngay tác hại của thuốc lá và càng không hể biết rằng hơn bốn ngàn chất độc trong khói thuốc lá cố khả năng gây ra những bệnh hiểm nghèo. Ngược lại, họ còn thấy sảng khoái, thư giãn khi ngậm điếu thuốc phì phèo nhả khói, thậm chí còn coi đó là một biểu tượng quý trọng (!) Nhiều thiếu niên còn lấy thuốc lá để chứng tỏ là mình "sành điệu" và khẳng định rằng mình đã lớn. Tại sao mọi người lại có thái độ chủ quan, coi nhẹ tác hại của thuốc lá như vậy? Bởi vì, người hút thuốc lá không lăn đùng ra chết, không say bê bết như người uống rượu nên không sợ.

Ở phần 2, tác giả đã phân tích cặn kẽ và nêu ra hàng loạt dẫn chứng cụ thể để chứng minh mức độ nguy hại của khói thuốc: "Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc, thấm vào cơ thể. Nạn nhân đầu tiên là những lông rung của những tế bào niêm mạc ở vòm họng, ở phế quản, ở nang phổi bị chất hắc ín trong khói thuốc lá làm tê liệt Các lông mao này có chức năng quét dọn bụi bặm và các vi khuẩn theo luồng không khi tràn vào phế quản và phổi; khi các lông mao ngừng hoạt động, bụi và vi khuẩn không được đẩy ra ngoài nữa, tích tụ lại gây ho hen và sau nhiều năm gây viêm phế quản. ..."

Cuối cùng, tác giả kết luận về tác hại ghê gớm của khói thuốc lá không chỉ đối với sức khỏe con người mà cồn đối với các lĩnh vực khác trong xã hội, cao hơn nữa là cả nền kinh tế quốc dân:

"...chỉ riêng bệnh viêm phế quản của hàng triệu người cũng đã làm mất bao nhiêu ngày công lao động và làm tổn hao sức khỏe cộng đồng. Vậy thì những bệnh nặng hơn do thuốc lá gây ra như ung thư, tim mạch... sẽ làm tổn hao bao nhiêu tiền của cho người bệnh và công sức của những người phải bỏ việc để phục vụ bệnh nhân? Rõ ràng, thuốc lá gây thiệt hại rất lớn cho bản thân, gia đình và xã hội."

Bên cạnh việc nêu lên tác hại của khói thuốc lá đối với bản thân người hút, tác giả còn nêu ra tác hại đối với cả những người không hút thuốc. Để làm nổi bật điều này, tác giả nhắc lại những lời chống chế thường gặp ở những người nghiện hút: Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi! Bằng những lập luận chặt chẽ, dẫn chứng sinh động và cả sự bức xúc, tác giả đã bác bỏ luận điệu sai lầm ấy: "Vợ con, những người làm việc cùng phòng với những người nghiện thuốc cũng bị nhiễm độc, cũng đau tim mạch, viêm phế quản, cũng bị ung thư. Anh có quyền hút, nhưng có mặt người khác, xin mời anh ra ngoài sân, ngoài hành lang mà hút. ..."

Hay "Tội nghiệp thay những cái thai còn nằm trong bụng mẹ, chỉ vì có người hút thuốc ngồi cạnh mẹ mà thai bị nhiễm độc, rồi mẹ đẻ non, con sinh ra đã suy yếu. Hút thuốc cạnh một người đàn bà có thai quả là một tội ác."

Tác giả đã cụ thể hoá hai khái niệm được các nhà nghiên cứu y học sử dụng là hút thuốc lá chủ động và hút thuốc lá bị động. Người không hút nhưng thường xuyên phải hít khói thuốc cũng bị ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Bản thân người hút tự làm hại mình đồng thời cũng làm hại bao nhiêu người khác. Đây là điều mà mọi người cán biết và lên án.

Để chứng minh thuốc lá gây thiệt hại như thế nào về mặt kinh tế, tác giả đã lấy dẫn chứng từ xã hội Âu – Mĩ xa xôi để so sánh với nước ta: "Tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc ở các thành phố lớn nước ta ngang với tỉ lệ các thành phố Âu – Mĩ. Chi có khác là với một thanh niên Mĩ 1 đô la mua một bao thuốc lá là một khoản tiền nhỏ, còn đối với một thiếu niên Việt Nam, muốn có 15.000 đồng mua một bao 555 – (giá hiện nay là sáu mươi ngàn đồng) ..."

Đúng như vậy! Ngày nay, không ít học sinh Trung học cơ sở và Trung học phổ thông đã tập tành phì phèo điếu thuốc trên môi. Không chỉ nam mà cả nữ.

Đó là những hình ảnh không đẹp về tuổi học trò trong trắng, hồn nhiên. Nhà trường và gia đình cần lưu tâm khuyên nhủ và ngăn chặn kịp thời.

rước những tác hại ghê gớm của thuốc lá, tác giả đã bày tỏ sự bức xúc của mình và đưa ra một số giải pháp tích cực để khống chế và dần dần đi đến việc cấm sản xuất và sử dụng thuốc lá trên phạm vi toàn thế giới: "Ngày nay, đi các nước phát triển, đâu đâu cũng nổi lên chiến dịch chống thuốc lá. Người ta cấm hút thuốc ở tất cả những nơi công cộng, phạt nặng những người vi phạm (Ở Bỉ, từ năm 1987, vi phạm lần thứ nhất phạt 40 đô la, tái phạm 500 đồ la). Khắp nơi, những tài liệu, khẩu hiệu chống thuốc lá dần dần lấn át những quảng cáo của các hảng thuốc lá. Và nhiều nước đã cấm quảng cáo thuốc lá trên báo chí, vô tuyến truyền hình. ..."

Trong những năm gần đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa chủ đề tác hại của thuốc lá vào chương trình Ngữ văn ở trung học cơ sở để giúp học sinh nhận thức được tác hại ghê gớm của thuốc lá và hạn chế dần tệ hút thuốc lá trong cán bộ, công nhân viên, đặc biệt là đội ngũ giáo viên, những người mà hai lá phổi của họ là "công cụ" quan trọng nhất của nghề dạy học. Riêng đối với học sinh, khi đã nhận thức đầy đủ về tác hại của thuốc lá, các em sẽ lánh xa tệ nghiện hút và góp phần đẩy lùi tệ nghiện thuốc lá trong gia đình cũng như ngoài xã hội.

Giống như ôn dịch, nạn nghiện thuốc lá rất dễ lây lan và gây những tổn thất nghiêm trọng cho sức khoẻ và tính mạng con người. Nạn nghiện thuốc lá còn nguy hiểm hơn cả ôn dịch bởi nó gặm nhấm sức khỏe nên người ta khó nhận biết. Bên cạnh đó nó còn gây ra tác hại nhiều mặt đối với cuộc sống gia đình và xã hội. Bởi vậy, muốn tiêu diệt thuốc lá, mọi người cần phải có quyết tâm cao và biện pháp triệt để hơn cả việc phòng chống những nạn ôn dịch khác.

Cảm nghĩ về văn bản Ôn dịch, thuốc lá – mẫu 5

Một bác sĩ ưu tú, ông là một bác sĩ nhi khoa, Đảng Cộng sản Pháp và Đảng Cộng sản Việt Nam, ông là nhà nghiên cứu văn hóa và tâm lý- y học. Ông là Nguyễn Khắc Viện (1913-1997) không chỉ là một người bác sĩ giỏi ông còn có các tác phẩm nổi tiếng như Truyện Kiều (dịch sang tiếng Pháp), ông là bác sĩ nên cũng sáng tác các bài với nội dung liên quan đến bệnh tật, tâm lí giới tính lứa tuổi. Tiêu biểu có bài “Ôn dịch, thuốc lá” bài này được trích trong “Từ thuốc lá đến ma túy” nói lên tác hại vô cùng to lớn của việc hút thuốc lá và sử dụng ma túy ảnh hưởng nghiêm trọng đến cá nhân và gia đình, xã hội. Qua bài này thì tác giả còn nêu lên quyết tâm chống thuốc lá của Nhà nước ta.

Ngay ở nhan đề của bài viết ta đã thấy được bài viết muốn nói lên điều gì. Thuốc lá là một thứ thuốc có chất ngây nghiện, mà khi dính vào rồi thì rất khó để bỏ được chế từ cây thuốc lá. “Ôn dịch” là từ mà dân gian hay thường sử dụng để nói về các chủng bệnh nguy hiểm, dễ lây lan và làm chết người hàng loạt, có thể gây chết dân chết mòn, cũng có thể là chết nhanh chóng. Ví dụ như: dịch tả, dịch cúm, HIV/AIDS,.. Tác giả đã sử dụng ngôn từ rất hay, so sánh cái tác hại đáng sợ của thuốc lá với hậu quả ghê gớm của các loại bệnh dịch, nó không chỉ có thấy được sự đáng sợ của thuốc lá mà tác giả còn đang thông báo rằng nên chấm dứt và ngưng sử dụng thuốc lá.

Rất rõ ràng bài này được chia làm bốn phần với những ngụ ý riêng của tác giả.

Phần mở đầu (từ đầu.. đến nặng hơn cả AIDS) tác giả dã nêu nhạn xét chung về hậu quả ghê gớm của những nạn dịch từ trước tới nay và lấy điều đó làm cơ sở để khẳng định rằng tác hại của thuốc lá là rất nghiêm trọng: “Dịch hạch, thổ tả hàng vạn hàng triệu người chết, nhờ tiến bộ y học, loài người hầu như đã diệt trừ được những dịch khủng khiếp ấy. Nhưng đến cuối thế kỉ này lại xuất hiện những ôn dịch khác”.

Cả thế giới ai cũng đang lo âu về nạn AIDS, đã làm chết nhiều người, nhưng chưa đưa ra được biện pháp, giải pháp để chữa trị hoàn toàn căn bệnh ác ôn này, thì nhiều nhà bác học, sau nhiều năm với những công trình nghiên cứu đã lớn tiếng báo động: “Ôn dịch thuốc lá đang đe dọa sức khỏe và tính mạng con người còn nặng hơn cả AIDS”. Câu này chính là luận điểm chính của văn bản, phần sau chính là phần giải thích và chứng minh cho luận điểm.

Phần hai (tiếp từ nặng hơn cả AIDS… đến tổn hao sức khỏe) chứng minh rằng thuốc lá gây tác hại rất lớn đối với con người mà đó là người hút. Trong bài có câu “Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là địch gặm nhấm như tầm ăn dâu” câu nói này là ông mượn của Trần Hưng Đạo một người có tài binh thao lược, mượn câu nói ấy để so sánh những khó khăn trong việc chống thuốc lá như là chống quân xâm lược. Khói thuốc thì ví như giặc vô hình, một người hút nhưng nó ảnh hưởng rất lớn đến người xung quanh nếu hít phải, khói thuốc là giặc vô hình rất khó đối phó ta sẽ thấy tác giả viết về việc khói thuốc lá gây hại đến người không hút ở phần sau. Khói thuốc không gây hại ngay cho con người mà nói gặm nhấm từng chút sức khỏe của con người, đó là loại khó đối phó nhất giống như tằm ăn dâu vậy. Những người hút thuốc lá họ không nghĩ đến điều đó, thậm chí họ còn cảm thấy sảng khoái khi được ngậm điếu thuốc lá trong miệng phì phèo và thư giãn. Nhiều thanh niên thì lấy thuốc lá để chứng minh cho các bậc phụ huynh thấy rằng mình đã lớn. Tác hại của thuốc lá gây ra cho con người rất nghiêm trọng nó ngấm dần vào phối rồi phá hỏng nội tạng trong con người.

Phần ba (tiếp theo… đến con đường phạm pháp) tác giả, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện nêu tác hại của việc những người hít phải khói thuốc cũng có những ảnh hưởng i như người hút. Còn ảnh hưởng đến kinh tế đất nước: “Không cần nhắc đến những việc nghiêm trọng như vậy, chỉ riêng bệnh viêm phế quản của hàng triệu người đã mất bao nhiêu ngày công lao động và làm tổn hao sức khỏe cộng đồng”. Và nêu ra rất nhiều những tác hại của việc hút thuốc lá ảnh hưởng đến cộng đồng. Tác giả đã lên án và bác bỏ những quan điểm sai lầm về việc hút thuốc lá mà không có hại đến người khác.

Qua bài “Ôn dịch, thuốc lá” của Nguyễn Khắc Viện ta thấy được rằng thuốc lá có tác hại rất lớn đối với cuộc sống của con người, nó hủy hoại con người, gặm nhấm như lũ chuột, gặm nhấm sức khỏe con người và kinh tế quốc dân. Nhà nước ta cần phải có biện pháp gắt gao để ngăn chặn ôn dịch thuốc lá ngày càng tấn công nhiều hơn đến thế hệ trẻ. Là thế hệ trẻ chúng ta cần có lối sống lành mạnh không lao vào các tệ nạn xã hội, phấn đấu xây dựng đất nước ngày càng vững mạnh, văn minh hơn.

Cảm nghĩ về văn bản Ôn dịch, thuốc lá - mẫu 6

Thuốc lá là một loại thuốc có thể nguy hại đến tính mạng của con người, tuy nó không trực tiếp cướp đoạt đi mạng sống của con người nhưng nó lại có sự ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe, khiến cho người dùng và cả những người xung quanh bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nói về tác hại của thuốc lá, tác giả Nguyễn Khắc Viện trong văn bản Ôn dịch thuốc lá đã trình bày vô cùng chi tiết về tác hại của loại ôn dịch này.

Trong cách định nghĩa của Nguyễn Khắc Viện, thuốc lá không chỉ là loại thuốc có thể gây nguy hại cho sức khỏe mà nó còn nguy hiểm hơn, vượt qua một loại nguy hại mà nó còn là ôn dịch- tức một loại bệnh nguy hiểm, lây lan rộn làm chết người hàng loạt trong một thời gian nhất định. Ngay đầu văn bản, tác giả bài viết đã chỉ đích danh thuốc lá là một loại ôn dịch: "Dịch hạch, thổ tả, hàng vạn, hàng triệu người chết, nhờ tiến bộ y học, loài người hầu hết diệt trừ được những dịch khủng khiếp ấu. Nhưng vào cuối thế kỉ này lại xuất hiện hiện những ôn dịch khác".

Nhấn mạnh vào sự nguy hiểm của thuốc lá, tác giả đã có sự so sánh với căn bệnh thể kỉ AIDS và khẳng định thuốc lá còn nguy hiểm hơn AIDS "Ôn dịch thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng của con người còn nặng hơn AIDS". Thuốc lá không gây ra cái chết tức thời mà nó ngấm vào cơ thể con người theo thời gian, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe: Hẳn rằng người hút thuốc lá không lăn đùng ra chế, không say bê bết như người uống rượu..."

Tác giả cũng chỉ ra trong khói thuốc có nhiều thành phần gây nguy hại cho sức khỏe, đó là những chất độc, nó ngấm vào cơ thể và nạn nhân đầu tiên chính là những ông rung của những tế bào niêm mạc ở vòm họng, ở phế quản, ở nang phổi bị chất hắc ín ở trong khói thuốc làm tê liệt. Trong khói thuốc có chứa chất độc hại đó là ô xít các bon, chất này thấm vào máu, bám chặt các hồng cầu không cho chúng tiếp cận ô xi nữa.

Hút thuốc không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng mà nó còn ảnh hưởng đến những người xung quanh nếu không may hít phải khói thuốc. Thậm chí, còn nguy hại hơn là người hút thuốc: Vợ con, những người làm việc cùng phòng với những người nghiện thuốc cũng bị nhiễm độc, cũng đau tim mạch, đau phế quản, cũng bị ung thư". Tác giả cũng nhấn mạnh đến việc hút thuốc là quyền riêng của mỗi người nhưng cần phải có trách nhiệm với ý thức của người khác: "Anh có quyền hút, nhưng có mặt người khác, xin mời anh ra ngoài sân, ngoài hành lang mà hút"

Giống như ôn dịch, nạn nghiện thuốc lá rất dễ lây lan và gây những tổn thất to lớn cho sức khỏe và tính mạng của con người. Song nạn nghiện thuốc lá còn nguy hiểm hơn cả ôn dịch: nó gặm nhấm sức khỏe của con người nên không dễ kịp thời nhận biết, nó gây tác hại nhiều mặt đối với cuộc sống gia đình và xã hội. Bởi vậy, muốn chống lại nó, cần phải có quyết tâm cao hơn và biện pháp triệt để hơn là phòng chống ôn dịch.

Cảm nghĩ về văn bản Ôn dịch, thuốc lá - mẫu 7

Qua bài Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000, các nhà khoa học đã cảnh báo chúng ta một nguy cơ ô nhiễm môi trường là nạn sử dụng bao bì ni lông một cách bừa bãi. Song còn biết bao nhiêu tệ nạn nữa cần cảnh báo, thậm chí cần báo động. Một trong những tệ nạn ấy là "nghiện thuốc lá". Đọc bài Ôn dịch, thuốc lá của bác sĩ - nhà văn hoá Nguyễn Khắc Viện - chúng ta được cảnh báo thêm về một vấn đề thiết yếu với đời sống mỗi người. Đây là một văn bản thuyết minh, kết hợp những lập luận khoa học rất sáng tỏ và chặt chẽ. Từ nhan đề của văn bản đến bố cục, các dẫn chứng, các lời giải thích, lập luận, nhất là hai cụm từ (một ở phần mở đầu, một ở phần kết thúc), tác giả đã vừa chỉ rõ những nguy hại ghê gớm vừa bày tỏ sự kinh hãi, lời lên án gay gắt với tộ nghiện thuốc lá. Lấy ra hai cụm từ đặc sắc của bài văn, chúng ta có thể coi đây là những tiếng báo động khẩn thiết về nạn nghiện thuốc lá mà mỗi lần nghĩ đến ai cũng phải rùng mình, kinh sợ: Ôn dịch, thuốc lá, tiếng báo động... nghĩ đến mà kinh!

Tiếng báo động đáng kinh sợ ấy thể hiện ngay từ cái tiêu đề của bài viết. Tác giả dùng từ "thuốc lá" là nói tắt của "tệ nghiện thuốc lá". Đặt "thuốc lá" sau từ "ôn dịch" là muốn so sánh tệ nghiện thuốc lá như một thứ bệnh có đặc điểm là dễ lây lan như "dịch tả", "dịch cúm",... Nhưng không viết "dịch thuốc lá" mà viết "Ôn dịch...", một từ thường dùng làm tiếng chửi rủa, hơn nữa lại đặt dấu phẩy giữa "ôn dịch" và "thuốc lá" như một biện pháp tu từ, người viết đã biểu lộ tình cảm vừa căm tức vừa ghê rợn. Ta có thể hiểu thâm ý của người viết thế này chăng : "Thuốc lá ! Mày là đồ ôn dịch, đáng ghét, cần tiêu diệt". Và tiếp theo, ngay ở phần mở bài (từ câu đầu đến "... còn nặng hơn cả AIDS"), tiếng báo động đã trực tiếp vang lên. Từ tin mừng loài người hầu như đã diệt trừ được dịch hạch, dịch tả, người viết nói tới đại dịch AIDS, rồi giống lên hồi còi dài bằng một câu vãn trĩu nặng nỗi lo: "... nhiều nhà bác học sau mấy chục năm và hơn năm vạn công trình nghiên cứu đã lớn tiếng báo động : Ôn dịch thuốc lá đang đe doạ sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS". Đúng là một hồi còi báo động làm kinh sợ người đọc, người nghe. Bởi vì, tác giả đã đặt ôn dịch thuốc lá ngang tầm với AIDS, đã sử dụng con số hơn năm vạn công trình nghiên cứu sau mấy chục năm của các nhà bác học để nhấn mạnh tính xác đáng, tầm quan trọng của thông tin. Tuy là văn bản khoa học, văn thuyết minh, nhưng cách dùng từ, đặt câu của tác giả khá tinh tế, phần nào bộc lộ được cảm xúc người viết và truyền tới người đọc.

Tiếng báo động đáng kinh sợ ấy được triển khai, như những âm thanh lan toả trong phần thân bài, và xuống cả phần kết luận. Sau mở bài nói về hiểm hoạ của ôn dịch thuốc lá trong xã hội ngày nay, tác giả đổi ý nói chuyện đánh giặc của cha ông xưa : "Ngày trước Trần Hưng Đạo căn dặn nhà vua: Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu". Viết như thế có ý gì ? Phải chăng, muốn mượn lời người xưa bàn về binh pháp, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện nhấn mạnh mức độ nguy hiểm và kiểu cách phá hoại của tệ nghiện thuốc lá. Nói cụ thể là: tệ nghiện thuốc lá nguy hiểm không kém gì giặc cướp, giặc ngoại xâm. Thuốc lá phá hoại cuộc sống con người như tằm gặm nhấm lá dâu. Với con tằm ăn lá dâu, ta có thể nhìn thấy, có thể cho phép hay ngăn chặn. Còn thuốc lá, nó phá hoại chúng ta bằng cách gặm nhấm âm thầm, bí mật, từng giờ, từng ngày không dỗ gì nhìn thấy được và không dễ gì ngăn chặn dược. Câu văn mở đầu phần thân bài đúng là hồi còi báo động, báo cho chúng ta biết: thuốc lá là giặc cướp, thuốc lá gặm nhấm sức lực và cả tâm hồn, đạo đức của loài người, của mỗi con người chúng ta.

1. Trước hết, thuốc lá gặm nhấm cơ thể, sức lực người hút, người nghiện. Tác giả chỉ rõ : "Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc, thấm vào cơ thể". Bằng lời giảng của một nhà khoa học, một bác sĩ tài giỏi, tác giả giải thích, phân tích cụ thể tác hại của khói thuốc lá đối với các bộ phận trong cơ thể người hút, người nghiện. Sau mỗi lời giảng giải là một sơ kết, nhấn mạnh những hậu quả thuốc lá gieo vào con người. Nào là "gây ho hen và sau nhiều năm gây viêm phế quản", nào là "sức khoẻ người nghiện thuốc ngày càng sút kém". Lại nữa, hỏi bệnh viện K, bác sĩ viện trường thông báo: "trên 80% ung thư vòm họng và ung thư phổi là do thuốc lá", đến Viện tim mạch, cũng được nghe Viện trưởng cho biết: "chất ni-cô-tin của thuốc lá làm các động mạch co thắt lại, gây những bệnh nghiêm trọng như huyết áp cao, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim,... có thấy những người 40 - 50 tuổi đã chết đột xuất vì nhồi máu cơ tim... có thấy những khối u ghê tởm mới nhận ra tác hại ghê gớm của thuốc lá...". Trong một câu ngắn có tính khoa học lạnh lùng, tác giả đã dùng liền hai từ biểu cảm ghê tởm, ghê gớm khiến người đọc, đọc lên không khỏi rùng mình. Đấy là tiếng báo động cấp 1.

2. Tiếp sau là tiếng báo động cấp 2: thuốc lá gặm nhấm cơ thể, sức khoẻ những người xung quanh. Để báo động điều này, tác giả sử dụng cách lập luận, tranh luận đơn giản mà thuyết phục. Dẫn lí sự của người nghiện : "Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi", tác giả "đấu lại" luôn : "Hút thuốc là quyền của anh, nhưng anh không có quyền đầu độc những người ớ gần anh... Hút thuốc thì người gần anh cũng hít phái luồng khói dộc. Điều này hàng nghìn công trình nghiên cứu đã chứng minh...". Như thế là rõ, người nghiện thuốc, hút thuốc không chỉ tự đầu độc mình mà còn đầu độc những người xung quanh. Những người xung quanh đó là ai? Đó là vợ, con, những người làm việc cùng phòng, những người tiếp xúc với người nghiện. Họ hít phải khói thụốc, bị nhiễm độc, cũng đau tim mạch, viêm phế quản, cũng ung thư,... Và "Tội nghiệp thay những cái thai còn nằm trong bụng mẹ, chỉ vì có người hút thuốc ngồi cạnh mẹ mà thai bị nhiễm độc, rồi mẹ đẻ non, con sinh ra đã suy yếu. Hút thuốc cạnh một người đàn bà có thai quả là một tội ác". Những từ ngữ đầu độc, tội nghiệp thay, một tội ác... xen kẽ trong đoạn văn vừa nhấn mạnh mức độ nguy hại của thuốc lá vừa bày tỏ thái độ nghiêm khắc phê phán những người nghiện thuốc lá. Tri thức khoa học, kết hợp phương pháp lập luận và ngôn ngữ biểu cảm khiến cho đoạn văn sinh động, có sức thuyết phục cao.

3. Cao thêm một bậc nữa là thuốc lá gặm nhấm tâm hồn và lối sống của con người, nhất là thế hệ trẻ. Bố và anh, chú và bác hút thuốc không chỉ đầu độc thể lực mà còn nêu gương xấu cho con cháu. Tác giả nói như thế, rồi dẫn chứng số tiền thanh thiếu niên u Mỹ, thanh thiếu niên Việt Nam mua bao thuốc và nhấn mạnh: "đã hút là phải hút thuốc sang. Chỉ có một cách là trộm cắp... Từ điếu thuốc sang cốc bia rồi đến ma tuý, con đường phạm pháp đã mở đầu với điếu thuốc. Người lớn hút thuốc... chính là đã đẩy con em vào con đường phạm pháp". Ở đây, tác giả tập trung phê phán người lớn để đệm thêm cho tiếng báo động về tệ nạn nghiện thuốc lá. Song thế hệ trẻ, những học sinh THCS và THPT chúng ta cũng cần lắng nghe để giữ mình, đừng nên đổ lỗi hoàn toàn cho người lớn. Bởi vì, những người lớn nghiện hút nêu gương xấu trước mặt trẻ em, nếu trẻ em ý thức được cái xấu ấy, không đua đòi học theo thì thuốc lá không dỗ gì hoành hành, tác yêu tác quái. Có thể nói, tiếng còi báo động của bác sĩ Nguyễn Khắc Viện về nạn nghiện thuốc lá, tác hại và cách gây hại của thuốc lá mỗi lúc một gióng cao thêm, vang xa hơn và thấm sâu vào trong lòng tất cả mọi lớp người.

Vào phần cuối của bài viết, giọng văn dịu đi chút ít để thông báo về các chiến dịch chống thuốc lá ở nhiều nước trên thế giới. Tác giả đưa ra những con số cụ thể những tên nước cụ thể với những yêu cầu, những khẩu hiệu cụ thể. Từ đó, đối chiếu với nước ta, vị bác sĩ, nhà khoa học rất mực thương dân, luôn lo , lắng cho tương lai đất nước ấy đã thốt ra những lời nói thống thiết : "Nước ta... đang còn trong tình trạng có nhiều bệnh tật do vi trùng, kí sinh trùng gây nên, nay lại... nhiễm thêm các bệnh do thuốc lá; sốt rét, bệnh phong, lao, ỉa chảy, chưa thanh toán được, lại ôm thêm ôn dịch thuốc lá này. Nghĩ đến mà kinh ! Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này.". Đoạn văn không chỉ thuyết minh, thông báo khoa học mà đã chuyển sang kêu gọi mạnh mẽ. Tiếng báo động chuyển thành lời kêu gọi chiến đấu khẩn trương, quyết liệt. Tác giả vừa biểu cảm - "nghĩ đến mà kinh", rùng mình, kinh sợ thuốc lá, nạn nghiện thuốc lá, vừa truyền cảm, giục giã người đọc. Đọc đến dòng văn cuối cùng, nhất là cụm từ mệnh lệnh : "Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này", lòng chúng ta không khỏi xáo động, chân tay chúng ta không khỏi... ngứa ngáy. Tiếng báo động cất lên ở đầu bài văn đến đây đã thành tiếng kêu cấp cứu.

Tóm lại, giống như ôn dịch, nạn nghiện thuốc lá rất dễ lây lan và gây những tổn thất to lớn cho sức khoẻ và tính mạng con người. Song nạn nghiện thuốc lá còn nguy hiểm hơn cả ôn dịch. Nó gặm nhấm sức khoẻ con người nên không dễ nhận biết, nó gây tác hại nhiều mặt đối với cuộc sống gia đình và xã hội, mọi người hãy tìm cách chống lại nó, ngăn chặn nó. Muốn thế, ta cần có quyết tâm lớn, tự giác cao và nhiều biện pháp triệt để hơn cả việc phòng chống ôn dịch.

Xem thêm các bài Văn mẫu thuyết minh, phân tích, dàn ý tác phẩm lớp 8 khác:

• Phân tích bài Ôn dịch, thuốc lá của Nguyễn Khắc Viện (Bài văn mẫu 1)

• Phân tích bài Ôn dịch, thuốc lá của Nguyễn Khắc Viện (Bài văn mẫu 2)

Mục lục Văn mẫu | Văn hay lớp 8 theo từng phần:

• Mục lục Văn phân tích, phát biểu cảm nghĩ, cảm nhận
• Mục lục Văn biểu cảm
• Mục lục Văn thuyết minh
• Mục lục Văn nghị luận

---

---

---