3+ Hồi kí của Nguyên Hồng không phải là những trang ghi chép một cách giản đơn (điểm cao)

---

---

Đề bài: Qua đoạn trích "Trong lòng mẹ", em hãy chứng minh nhận định: "Hồi kí của Nguyên Hồng không phải là những trang ghi chép một cách giản đơn, khô khan những sự việc đã qua. Ông viết hồi ký theo cách thức của một nhà văn với một rung động mãnh liệt của trái tim người nghệ sĩ".

3+ Hồi kí của Nguyên Hồng không phải là những trang ghi chép một cách giản đơn (điểm cao)

Bài giảng: Trong lòng mẹ - Cô Phạm Lan Anh (Giáo viên VietJack)

Dàn ý Hồi kí của Nguyên Hồng không phải là những trang ghi chép một cách giản đơn

1. Mở Bài

- Giới thiệu về nghệ thuật chân chính - nghệ thuật vị nhân sinh

- Giới thiệu về tác giả Nguyên Hồng và dẫn dắt vào lời nhận định

2. Thân Bài

*Hoàn cảnh nhân vật chú bé Hồng

- Một đứa trẻ bất hạnh, mồ côi cha, dòng đời xô đẩy bắt buộc mẹ chú phải đi tha hương cầu thực nơi xứ người

- Sống với một bà cô cay nghiệt, nhỏ nhen, ích kỉ, giả dối, độc ác

=> Hoàn cảnh đáng thương, thiệt thòi.

*Chú bé Hồng khi nghe những lời miệt thị cay độc của bà cô

- Đoạn đối thoại giữa chú bé và bà cô thâm độc: Chú bé Hồng cố nén, cố gằn lại, sâu bên trong là cái nỗi căm ghét đến tận xương hủ tục, căm ghét cả bà cô thâm độc đang làm tổn thương tình yêu mẹ của chú bé.

- Khóc rất nhiều cho đến nghẹn họng mà "khóc không ra tiếng" khi nghe bà cô kể về mẹ.

=> Bà cô của Hồng đại diện cho cái nhìn thành kiến cổ hủ, cho sự phi nhân đạo của cả một xã hội mà người phụ nữ phải gánh chịu

=> Tình yêu của Hồng với mẹ không gì có thể dẫm đạp lên, không gì có thể dập tắt, nó bất diệt mạnh mẽ hơn tất cả mọi thứ thị phi trên đời này.

*Chú bé Hồng khi ở trong lòng mẹ

- Cảm thấy ngây ngất hạnh phúc, sung sướng khi tìm lại được thứ cảm giác mà bấy lâu nay đã mất đi

- Đắm đuối nhìn ngắm gương mặt mẹ, cảm nhận hơi thở của mẹ

- Muốn bé lại để được ở mãi trong lòng mẹ như thuở còn thơ

- Quên hết những lời buồn tủi, cay độc trước kia

=> Mẹ về và được ở trong lòng mẹ chính là liều thuốc tốt nhất để chữa lành mọi tổn thương trong tâm hồn chú bé tội nghiệp.

*Tình cảm mà Nguyên Hồng đã gửi gắm qua đoạn trích "Trong lòng mẹ"

- Lời của nhân vật cũng xuất phát từ chính tâm hồn tác giả

- Nguyên Hồng nắm bắt và miêu tả tỉ mỉ đến chính xác từng chuyển động tinh tế nhất của nội tâm nhân vật

=> Sức hấp dẫn và lay động lòng người đến kì lạ.

3. Kết Bài

Khẳng định giá trị nhân đạo cao đẹp của đoạn trích "Trong lòng mẹ" và ngòi bút tinh tế chan chứa tình thương của các giả Nguyên Hồng.

Hồi kí của Nguyên Hồng không phải là những trang ghi chép một cách giản đơn - mẫu 1

Có định nghĩa cho rằng nghệ thuật chân chính phải là thứ nghệ thuật vị nhân sinh - phải gắn với cuộc đời của con người. Và một người làm nghệ thuật xuất sắc phải thông qua các nhân vật, thông qua từng câu văn con chữ cất lên những tiếng nói đắng cay đang rên rỉ trong lòng xã hội còn lắm bất công. Nguyên Hồng - người dành cả đời cầm bút để viết cho những người khốn khổ có một vị trí quan trọng trong nền văn học Việt Nam hiện đại. Mỗi tác phẩm của ông đều thấm đượm một tình cảm nhân đạo tha thiết đối với quần chúng ta động nghèo khổ, đặc biệt là những người phụ nữ và trẻ em. Ông hiểu họ, đồng cảm với họ, cùng họ đau một nỗi đau. Nguyên Hồng nổi tiếng và thành công nhất với thể loại kí, có người đã nhận xét rằng "Hồi kí của Nguyên Hồng không phải là những trang ghi chép một cách giản đơn, khô khan những sự việc đã qua. Ông viết hồi kí theo cách thức của một nhà văn với một rung động mãnh liệt của trái tim người nghệ sĩ". Điều này được thể hiện rất rõ qua đoạn trích "Trong lòng mẹ" - chương 4 tác phẩm "Những ngày thơ ấu".

Tuy chỉ là một chương hồi kí trong nhưng "Trong lòng mẹ" đủ để lột tả hết cái chất trữ tình đầy ngọt ngào, xuất phát từ trái tim một người nghệ sĩ giàu lòng nhân hậu như Nguyên Hồng. Cả chương sách, mỗi câu văn, con chữ đều dạt dào cảm xúc đến nghẹn ngào. Đầu tiên nói về nhân vật chú bé Hồng - một đứa trẻ bất hạnh, mồ côi cha, dòng đời xô đẩy bắt buộc mẹ chú phải đi tha hương cầu thực nơi xứ người. Hồng chỉ là một đứa trẻ nhưng lại phải chịu đựng cảnh sống thiếu thốn tình cảm gia đình, mất đi vòng tay che chở của cha mẹ. Nhưng đáng thương thêm, chú phải sống với một bà cô cay nghiệt, nhỏ nhen, ích kỉ, giả dối, độc ác. Một con người luôn muốn đem đến đau thương cho đứa trẻ bất hạnh bằng cách gièm pha, nói xấu người mẹ, tìm mọi cách để rót vào tai Hồng những lời nói vu oan, mong muốn nó phải khinh miệt, ruồng rẫy chính mẹ đẻ của mình.

Ở đoạn đối thoại giữa chú bé và bà cô thâm độc, người đọc có thể thấy cảm xúc của Hồng đã cố nén, cố gằn lại, sâu bên trong là cái nỗi căm ghét đến tận xương hủ tục, căm ghét cả bà cô thâm độc đang làm tổn thương tình yêu mẹ của chú bé. Nhưng khi nỗi đau đã vượt qua ngưỡng chịu đựng của một đứa trẻ còn ngây thơ, chú bé đã khóc rất nhiều, "nước mắt ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hòa, đầm đìa ở cằm và ở cổ". Chẳng dừng lại ở đó, người cô ruột lại còn biểu lộ cái nét mặt "tươi cười" khoét sâu vào nỗi đau đang rỉ máu của một đứa trẻ nghe tình cảnh túng quẫn, hình ảnh gầy guộc, rách rưới của người mẹ khiến bé Hồng nghẹn họng mà "khóc không ra tiếng".

Có thể thấy qua ngòi bút của Nguyên Hồng, nhân vật bà cô được thể hiện một cách sắc sảo, sinh động. Bà ta đại diện cho cái nhìn thành kiến cổ hủ, cho sự phi nhân đạo của cả một xã hội mà người phụ nữ phải gánh chịu. Giữa cái cổ hủ và nhân đạo đó, có một chú bé Hồng vẫn luôn dành tình yêu thiêng liêng cao đẹp nhất dành cho người đã sinh thành ra mình. Tình yêu ấy không gì có thể dẫm đạp lên, không gì có thể dập tắt, nó bất diệt mạnh mẽ hơn tất cả mọi thứ thị phi trên đời này.

Đến đoạn tả cảnh bé Hồng gặp mẹ, nhào vào lòng mẹ, thực sự ngòi bút tác giả đã chạm đến trái tim cảm xúc người đọc. Những xéo xắt của sự hủ tục, khinh miệt, vô nhận đạo nhường chỗ cho tư tưởng xã hội tươi sáng và tình cảm mẫu tử thiêng liêng. Nguyên Hồng không xây dựng cốt truyện mà là kể lại những kỉ niệm thơ ấu chính bản thân mình đã trải qua. Mỗi câu văn đều như rưng rức dòng nước mắt tươi rói vào cái ngày Hồng được sà vào vòng tay mẹ. Tình yêu thương dâng trào thành cảm xúc mãnh liệt khao khát của một đứa trẻ đã thèm hơi ấm của mẹ quá lâu.

Chú bé cảm thấy ngây ngất hạnh phúc, sung sướng khi tìm lại được thứ cảm giác mà bấy lâu nay đã mất đi: "Tôi ngồi trên đệm xe, đùi áp đùi mẹ tôi, đầu ngả vào cánh tay mẹ tôi, tôi thấy những cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi bỗng lại mơn man khắp da thịt". Chú đắm đuối nhìn ngắm gương mặt mẹ để thấy mẹ vẫn đẹp như thuở nào "vẫn tươi sáng với đôi mắt trong và nước da mịn làm nổi bật màu hồng của hai gò má". Thậm chí, đến những điều nhỏ nhặt nhất như hơi thở của mẹ cũng được ghi lại chân thưc "Hơi quần áo của mẹ tôi và những hơi thở ở khuôn miệng xinh xắn nhai trầu phả ra lúc đó thơm tho lạ thường". Và tình yêu mẹ dâng lên đầy cảm xúc khi cậu bé Hồng nghẹn ngào "Phải bé lạị và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng". Hạnh phúc ấy lớn lao đến nỗi bé Hồng như quên hết những lời buồn tủi, cay độc trước kia: "Bên tai tôi ù đi, lời bà cô chìm xuống, tôi không mảy may nghĩ ngợi gì nữa..." Mẹ về và được ở trong lòng mẹ chính là liều thuốc tốt nhất để chữa lành mọi tổn thương trong tâm hồn chú bé tội nghiệp.

Trong lòng mẹ là hồi kí, lời của nhân vật cũng xuất phát từ chính tâm hồn tác giả nên mỗi cảm xúc trong chú bé Hồng dạt dào sống động như chính chúng ta đang chứng kiến một câu chuyện về tình mẫu tử thiêng liêng diễn ra. Trong khi nhân vật đang thổn thức kể lại câu chuyện của mình, nhà văn còn khéo léo đan xen những lời bình đây xúc động, ngọt ngào, dịu êm. Dưới cái tài năng của ngòi bút viết hồi kí, với một trái tim đa cảm tràn đầy yêu thương, Nguyên Hồng nắm bắt và miêu tả tỉ mỉ đến chính xác từng chuyển động tinh tế nhất của nội tâm nhân vật. Mỗi cảm xúc giống như một cơn sóng trào lên từng đợt, không lần nào giống lần nào. Từ sự kìm nén đau thương đến nức nở đột ngột. Tất cả mang đến sức hấp dẫn và lay động lòng người đến kì lạ.

Không đi theo sự sắp đặt của lí trí tỉnh táo, mạch văn trong đoạn trích Trong lòng mẹ xuất phát từ chính trái tim đang tuôn chảy dòng máu nóng, chan chứa yêu thương của tác giả Nguyên Hồng. Mỗi dòng chữ, mỗi câu văn đều đang tràn đầy nhựa sống mang lại một sức hút đặc biệt cho người đọc. Và hơn cả, ta cảm nhận được tấm lòng nhân đạo, niềm tin khao khát về những điều tốt đẹp trong cuộc sống mà Nguyên Hồng muốn truyền tải.

Hồi kí của Nguyên Hồng không phải là những trang ghi chép một cách giản đơn - mẫu 2

 Nguyên Hồng là ngòi bút của "Những người khốn khổ", đã thủy chung với con đường văn học trong suốt cuộc đời cầm bút của mình. Đặc biệt qua hồi ký, ông không ghi chép một cách đơn giản, khô khan sự việc đã qua. Ông viết hồi kí theo cách thức của một nhà văn với những rung động mãnh liệt của trái tim người nghệ sĩ.

Cụ thể qua đoạn trích Trong lòng mẹ, Nguyên Hồng đã thể hiện số phận đau thương và vẻ đẹp phong phú của người phụ nữ bất hạnh cũng như đứa trẻ thơ vô tội bằng trái tim xúc động chân thành.

Thực vậy, Trong lòng mẹ là chương tiêu biểu cho bút pháp giàu chất trữ tình, xuất phát từ một trái tim người nghệ sĩ. Suốt cả chương sách đều tràn đầy cảm xúc. Phần trên thuật lại cảnh đối thoại giữa chú bé và bà cô thâm độc, cảm xúc của chú bé cố nén lại, nhưng ẩn giấu bên trong là nỗi căm ghét đối với hủ tục, đối với bà cô thâm độc đang làm tổn thương đến lòng yêu thương mẹ của chú bé. Nhân vật bà cô được thể hiện khác sắc sảo, sinh động. Bà ta chẳng những tiêu biểu cho cái nhìn thành kiến cổ hủ, phi nhân đạo của xã hội khi đó, mà còn là người đàn bà có tâm địa thật đen tối khi cố ý khoét sâu vào nỗi đau rướm máu trong tâm hồn nhạy cảm của đứa cháu mồ côi, cố ý gieo vào lòng nó thái độ khinh miệt, ruồng rẫy đối với người mẹ mà nó vẫn yêu thương.

Qua đoạn văn, có thể thấy ngòi bút Nguyên Hồng khá sắc sao, tinh tế trong việc đi sâu thể hiện tâm lí, tâm trạng nhân vật. Diễn biến tâm trạng đau đớn, căm giận ngày càng tăng của chú bé Hồng khi nghe những lời lẽ ngọt ngào giả dối của bà cô được miêu tả thật cụ thể: từ chỗ cúi đầu không đáp hoặc cười đáp lại đến chỗ lòng thắt lại, khóe mắt đã cay cay rồi nước mắt ròng ròng… với cảm giác đau đớn song đã cười dài trong tiếng khóc để hỏi lại bà cô và cuối cùng là cổ họng nghẹn ứ khóc không ra tiếng. Tất cả chứng tỏ sự đau đớn và căm giận đến điên cuồng, muốn vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghền cho kì nát vụn những cổ tục đã đày đọa mẹ chú.

Đến đoạn tả cảnh chú bé gặp mẹ, nhào vào lòng mẹ, ngòi bút phân tích cảm xác, cảm giác của tác giả đã đạt tới độ sâu sắc tinh tế hiếm có. Cảnh ngộ và tâm sự riêng của một đứa trẻ bị lạc loài được Nguyên Hồng thuật lại, kể lại dưới ánh sáng cùa những tư tưởng xã hội vả tình cảm nhân đạo sảụ sắc. Nguyên Hồng không chỉ kể lại những kỉ niệm thời thơ ấu mà thực sự sổng tại những ngày thơ ấu của mình. Câu văn nào của Nguyên Hồng cũng rưng rưng những cảm xúc tươi rói. Ông sáng tạo ra những nhân vật sinh động giống như những con người đang đi lại nót năng, suy nghĩ, toan tính trong cuộc đời thật

Là một em bé mồ côi cha, bé Hồng rất giàu tình thương mẹ. Chính tình thương đó dẫn giúp cho bé Hồng nhận ra đâu là lẽ phải, đâu là những người, những tập tục cần lên án. Tình thương ấy sẽ được tác giả tả một cách sinh động qua lần bé Hổng gặp mẹ.

Ở đoạn văn này, tình yêu thương mẹ của chú bé không phải chỉ là những ý nghĩ tính táo mả là một cảm xúc lớn lao mãnh liệt dâng trào. Từ những cảm giác đê mê sung sướng của chú bé khi nằm "trong lòng mẹ", nhà văn nêu lênn nhận xét khái quát đầy xúc động về sự êm dịu vô cùng của người mẹ trên đời: "Phải bé lại và để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng".

Đây là hồi kí, lời nhân vật cũng là lời tác giả, nhà văn đã nhập thân với nhân vật, nên cảm xúc dào dạt trong lòng chú bé thể hiện đầy đủ ở lời văn, giọng văn của tác phẩm. Rồi trong khi nhân vật đang kể chuyện mình, nhà văn còn xen vào những lời trữ tình ngoài đề để bình luận, đầy xúc động và sự êm dịu vô cùng của người mẹ. Đó cùng là một biểu hiện đậm nét về chất trữ tình của nhà vãn Nguyên Hồng.

Nguyên Hồng quả là nhà văn có tài. Với một trái tìm nghệ sĩ, ông nắm bắt và miêu tả chính xác những chi tiết ngoại hình thể hiện tinh tế quá trình chuyển biến của đời sống nội tâm nhân vật Trong lòng mẹ rmiêu tả rất nhiều tiếng khóc của bé Hổng mà không lần nào giống lần nào. Khi uất nghen phải ghìm nén, bé Hồng cảm thấy cổ họng... đã nghẹn ứ khóc khổng ra tiếng. Lúc nỗi nhớ, niềm thương, nỗi uất ức lâu ngày bị dồn nén, bỗng đột ngột được giải tỏa, bé Hồng òa lên khóc rồi cứ thề nức nở.

Tuy nhiên, sự hấp dẫn và sức mạnh lay động lỏng người trong hổi kí của Nguyên Hồng chủ yếu vẫn là nhờ ở sự chân thành trong cảm xúc của người viết Nguyên Hồng không chỉ kể lại, thuật lại những sự việc đã qua, mà còn sống lại, hóa thân vào những sự việc ẩy. Các sự việc được kể, được thuật cũng chỉ là để nhà văn giãi bày, bộc bạch những tình cảm yêu thương, căm giận đang cần được thể hiện. Kỉ niệm về bà cô là những nỗi đau cố nén lại rồi uất nghẹn bật thành tiếng khóc. Cuộc gặp gõ với mẹ là những rung động mãnh liệt nhất của tâm hồn trẻ thơ và cuối cùng cả cơ thể đứa bé hòa tan vào những cảm giác rạo rực, vui sướng cực điểm. Văn Nguyên Hổng tràn theo cảm xúc ấy. Cho nên nhịp điệu, giọng văn thấm đẫm cảm hứng trữ tình.

Không theo sự sắp xếp của lí trí, mạch văn Nguyên Hồng tràn theo cảm xúc, theo con tim của nghệ, nhạy cảm, chan chứa yêu thương, căm giận sôi nổi và chân thành. Nguyên Hồng đã cho ta những trang hồi kí có sức cuốn hút người đọc rất đặc biệt, đậm đà tinh nhân đạo, thông cảm sâu sắc vói những đau khổ và khát vọng hạnh phúc thầm kín cùa người phụ nữ. Trái tìm nghệ sĩ ấy cũng chan chứa niềm yêu thương và thể hiện mãnh liệt quan điểm tiến bộ về tình yêu và hôn nhân.

Xem thêm các bài Văn mẫu thuyết minh, phân tích, dàn ý tác phẩm lớp 8 khác:

• Phân tích nhân vật bà cô trong đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng (dàn ý, 30 mẫu)

• Dàn ý Phân tích nhân vật bé Hồng trong truyện ngắn Trong lòng mẹ

• Phân tích nhân vật bé Hồng trong truyện ngắn Trong lòng mẹ (Bài văn mẫu 1)

• Phân tích nhân vật bé Hồng trong đoạn trích Trong lòng mẹ (Bài văn mẫu 2)

• Phân tích nhân vật bé Hồng trong đoạn trích Trong lòng mẹ (Bài văn mẫu 3)

Mục lục Văn mẫu | Văn hay lớp 8 theo từng phần:

• Mục lục Văn phân tích, phát biểu cảm nghĩ, cảm nhận
• Mục lục Văn biểu cảm
• Mục lục Văn thuyết minh
• Mục lục Văn nghị luận

---

---

---