20+ Giải thích Công cha như núi Thái Sơn (điểm cao)

---

---

Đề bài: Ca dao có câu:

“Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”

Em hãy giải thích câu ca dao trên (có liên hệ với cuộc sống thực của em) và phát biểu cảm nghĩ của em đối với công ơn cha mẹ.

20+ Giải thích Công cha như núi Thái Sơn (điểm cao)

Dàn ý Giải thích Công cha như núi Thái Sơn / Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra

1. Mở bài

+Chúng ta ai cũng được cha mẹ sinh ra, chăm sóc, dạy dỗ. Có thể nói công lao mà cha mẹ dành cho chúng ta từ trước đến nay là rất lớn.

+Dù là vậy nhưng chúng ta vẫn không biết làm cách gì để đền đáp công ơn ấy

2. Thân bài

a. Giải thích sơ lược về câu ca dao

+Bài ca dao được miêu tả qua những hình ảnh thiên nhiên, cần thiết đối với cuộc sống.

+“Núi Thái Sơn” là ngọn núi cao, đồ sộ vững chãi nhất ở Trung Quốc.

+“Nước trong nguồn” là dòng nước tinh khiết nhất, mát lành nhất, dạt dào mãi chẳng bao giờ cạn.

→ Tình cha nghĩa mẹ to lớn không gì có thể thay thế bằng, cho dù đó là thiên nhiên kì vĩ.

→ Từ câu ca dao, ông cha ta khuyên mỗi người chúng ta phải làm tròn chữ hiếu để bù đắp cho cha mẹ.

b. Phân tích ý nghĩa câu ca dao

- Nói về tình cảm cha mẹ dành con con cái:

+Cha mẹ sinh ra, nuôi nấng, dạy dỗ từ khi vừa mới lọt lòng.

+Cha mẹ là những tấm khiên bảo vệ cho con bới những tác động từ bên ngoài khi còn nhỏ.

+Cha mẹ dạy ta phép lịch sự, dạy ta học, dạy ta biết cách làm người, dạy cho ta biết bao nhiêu điều hay lẽ phải.

→ Tạo lập niềm tin và nền móng vững chắc cho con vào ngưỡng cửa của cuộc đời

- Đạo làm con:

+Phải lễ phép, kính trọng cha mẹ

+Ngoan ngoãn, vâng lời, làm theo những lời cha mẹ dạy

+Cố gắng học tập thật tốt và làm những việc để cha mẹ vui lòng.

→ Có như vậy mới tròn chữ “HIẾU”

- Quan niệm chữ hiếu hiện nay:

+Nhiều học sinh hiện nay rất hỗn láo, thường xuyên cãi cha mắng mẹ

+Các teen nữ thường ham chơi, không ở nhà phụ giúp cha mẹ

+Họ nghĩ rằng điều cha mẹ làm với con cái như thế là lẽ đương nhiên, nhưng chúng ta nỡ lòng nào không quan tâm tới họ mỗi khi có việc.

→ Cha mẹ không bao giờ mong đợi chúng ta trả công nuôi dưỡng, nhưng chúng ta đã bao giờ biết quý trọng những sự hy sinh vô điều kiện này không.

3. Kết bài

+Bài ca dao răn dạy chúng ta bài học bổ ích đó là hãy trân trọng những gì cha mẹ làm cho mình và hãy đền đáp lại những gì mình có thể làm được.

+Liên hệ bản thân…

Giải thích Công cha như núi Thái Sơn / Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra - mẫu 1

Người Việt Nam ta rất coi trọng tình cảm gia đình. Có nhiều bài ca dao, dân ca nói về tình cảm gia đình thiêng liêng. Tiêu biểu nhất là bài ca dao quen thuộc đã trở thành lời ru của bà, của mẹ tự bao đời:

“Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”

Bài ca dao trên đã đưa ra những hình ảnh kì vĩ, vĩnh hằng để so sánh với công lao to lớn của cha mẹ và chỉ có những hình ảnh ấy (núi Thái Sơn, nước trong nguồn) mới diễn tả nổi. “Núi Thái Sơn” là ngọn núi cao nổi tiếng ở Trung Quốc, tượng trưng cho những điều lớn lao, vĩ đại trong cuộc đời. Khi so sánh công cha như núi Thái Sơn, nhân dân ta muốn nhấn mạnh công lao của người cha trong việc nuôi dạy con cái. Còn hình ảnh “nước trong nguồn chảy ra” được dùng để khẳng định tình yêu thương vô hạn của người mẹ.

Đi sâu tìm hiểu bài ca dao, chúng ta sẽ ngạc nhiên trước chi tiết tinh tế, sâu sắc này. Ông cha ta đã nắm vững đặc điểm tâm lý, cách biểu hiện tình cảm của cha mẹ và sự cảm nhận của các con, trên cơ sở đó mà chọn chữ và hình ảnh so sánh cho thích hợp. Vì thế chữ công hướng về phía cha, chữ nghĩa hướng về phía mẹ. Hai hình ảnh tương phản là núi và nước phản ánh đúng vai trò và vị trí của cha và mẹ đối với con cái và đều là những hình ảnh tượng trưng cho sự lớn lao, vô tận:

“Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”

Trước hết, cha mẹ có công sinh thành. Không có cha mẹ thì không thể có con cái. Bất cứ một anh hùng hay một vĩ nhân nào cũng đều được sinh ra từ cha mẹ của mình. Cha mẹ đã chia sẻ một phần máu thịt để cho con cái có mặt trên đời và đã ban tặng cho con cái sự sống. Đó là điều vô cùng thiêng liêng.

Không chỉ là công ơn sinh thành, cha mẹ còn có ơn nuôi dưỡng, từ khi mới chào đời cho đến lúc thành người. Mẹ nuôi con bằng dòng sữa ngọt lành, thay nhau chăm sóc mỗi khi con trái gió trở trời. Cả hai cùng ra sức làm lụng để nuôi các con khôn lớn. Từ lúc con còn là một hình hài nhỏ xíu cho đến khi biết đi, biết nói, biết đi học, biết nấu cơm, quét nhà cho tới lúc biết làm lụng để tự nuôi thân. Thời gian đằng đẵng, đâu phải là chuyện ngày một ngày hai. Khỉ con cái trưởng thành cũng là lúc cha mẹ già yếu. Cha mẹ đã dành cho đàn con tất cả tâm huyết và sức lực của mình. Công lao ấy kể sao cho xiết.

Không chỉ nuôi các con khôn lớn mà người cha người mẹ còn có trách nhiệm dạy dỗ các con nên người. Họ dạy con cái của mình bằng chính những lời nói, việc làm của mình, bằng hiểu biết về cách cư xử, về đạo làm người… Đến khi đi học, các con sẽ được thầy cô dạy dỗ được người đời khuyên nhủ, nhưng cha mẹ vẫn là người thầy đầu tiên, người thầy gần gũi và yêu thương nhất.

Thật hạnh phúc cho những đứa con được ấp ủ, khôn lớn trong vòng tay cha mẹ. Vậy bổn phận làm con phải đối xử như thế nào để đền đáp công ơn như núi cao biển rộng của cha mẹ? Câu cuối của bài ca dao nhắc nhở chúng ta bổn phận ấy:

“Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”

Đạo con là bổn phận, trách nhiệm, là đạo đức của con cái. Con cái phải bày tỏ lòng biết ơn qua thái độ nâng niu, kính mến, chăm sóc. Chữ “hiếu” phải được thể hiện cụ thể qua lời nói, hành động xứng với đạo làm con.

Trong dân gian lưu truyền nhiều câu chuyện cảm động về lòng hiếu thảo của con cái đối với cha mẹ (Nhị thập tứ hiếu), mà tiêu biểu là nàng Cúc Hoa dắt mẹ đi ăn mày. Trong cơn đói khát ngặt nghèo đã cắt thịt ở cánh tay mình để mẹ ăn cho đỡ đói. Đó là cách nói cường điệu để nêu gương hiếu thảo trong những cảnh ngộ đặc biệt. Còn trong cuộc sống bình thường, lòng biết ơn cha mẹ được thể hiện qua lời ăn, ý ở. Đó là cốc nước mát mà người con trao tận tay khi cha mẹ vừa đi làm về nắng nôi, mệt nhọc; là viên thuốc, bát cháo nóng săn sóc cha mẹ lúc ốm đau; là sự cảm thông với hoàn cảnh khó khăn của cha mẹ, không đua đòi ăn diện quần nọ, áo kia… Quan trọng nhất là chúng ta phải cố gắng học tập, rèn luyện để trở thành con ngoan, trò giỏi, thành niềm vui, niềm tự hào của cha mẹ.

Qua đó, có thể khẳng định đây là một bài ca dao giàu ý nghĩa. Mỗi người khi đọc bài ca dao chắc chắn sẽ cảm nhận được công lao trời bể của cha mẹ, ý thức được trách nhiệm của bản thân.

Giải thích Công cha như núi Thái Sơn / Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra - mẫu 2

Cha mẹ đã sinh ra ta, chăm sóc dạy bảo ta. Vì thế, công ơn cha mẹ dành cho ta rất lớn. Chúng ta phải biết ơn, đền đáp công lao đó. Điều đó đã được ông cha ta nhắn nhủ qua bài ca dao:

“Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”

Bài ca dao đã đi sâu vào lòng người bởi những hình ảnh so sánh rất độc đáo: “Công cha với núi Thái Sơn/Nghĩa mẹ với nước trong nguồn”. “Núi Thái Sơn” là ngọn núi cao, đồ sộ vững chãi nhất ở Trung Quốc. “Nước trong nguồn” là dòng nước tinh khiết nhất, mát lành nhất, dạt dào mãi chẳng bao giờ cạn. Từ hiện tượng cụ thể ấy, tác giả dân gian đã ca ngợi công lao của cha mẹ. Tình cha mạnh mẽ vững chắc, tình mẹ thật ngọt ngào vô tận và trong sáng. Ân nghĩa đó to lớn, sâu nặng biết bao. Chính vì vậy mà chỉ có những hiện tượng to lớn bất diệt của thiên nhiên kỳ vĩ mới có thể so sánh bằng. Xuất phát từ công lao đó, ông cha ta khuyên mỗi chúng ta phải làm tròn chữ hiếu để bù đắp lại công ơn trời biển của cha mẹ.

Tại sao lại nói công cha và nghĩa mẹ là vô cùng to lớn, bao la, vĩ đại, không có gì so sánh được? Bởi vì cha mẹ là người đã sinh ra ta, không có cha mẹ thì không có bản thân mỗi con người. Cha mẹ lại là người nuôi dưỡng ta từ khi ta mới chào đời cho đến khi ta trưởng thành mà không quản ngại khó khăn vất vả. Cha mẹ còn dạy dỗ ta nên người: từ cách cư xử sao cho lịch sự, đến đạo lý làm người, hay cách làm lụng, cách tự chăm sóc cho bản thân, dọn dẹp nhà cửa cho sạch sẽ... Cha mẹ là chỗ dựa vững chắc nhất, tin cậy nhất, luôn dang tay mở rộng tình thương đối với các con. Cha mẹ cùng bên nhau sống trọn đời vì con, tạo lập niềm tin tưởng và nền móng vững chắc cho con vào ngưỡng cửa của cuộc đời.

Như vậy, chúng ta phải làm gì để đền đáp công ơn của cha mẹ. Để đền đáp công ơn của cha mẹ, đạo làm con chúng ta phải biết ơn, phải lễ phép với cha mẹ. Phải luôn ngoan ngoãn và nghe lời cha mẹ, làm theo những điều cha mẹ dạy. Ta phải kính trọng hiếu thảo với cha mẹ; luôn cố gắng học tập thật giỏi để vui lòng cha mẹ. Có như vậy mới là “đạo con”.

Bài ca dao thật ý nghĩa, đem lại cho con người bài học sâu sắc về cuộc sống. Mỗi người hãy tự nhủ phải luôn biết giữ trọn tấm lòng hiếu thảo với cha mẹ.

Giải thích Công cha như núi Thái Sơn / Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra - mẫu 3

Mỗi người chúng ta đều sinh ra từ chiếc nôi gia đình, lớn lên trong vòng tay yêu thương ấm áp, đùm bọc nâng niu của mẹ của cha, của những người thân thiết ruột thịt. Bởi lẽ đó, tình cảm của gia đình thấm nhuần trong tâm hồn mỗi người, đồng thời là một dòng chảy dào dạt trong ca dao tục ngữ. Cho nên khi nghĩ đến những gì cha mẹ đã dành cho con cái không ai lại không nhớ đến câu ca dao đầy gợi cảm:

“Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”

Trước hết, những hình ảnh trong bài gợi cho ta một cảm tưởng vừa to lớn vừa sâu xa. Công cha được so sánh với “núi Thái Sơn”, thể hiện được tính cách mạnh mẽ vững chắc của người cha. Ngọn núi cao lớn ấy vừa thể hiện được hình ảnh bức tường che chắn mọi bão táp cuộc đời cho đứa con, vừa tượng trưng công lao, khó mà cân lượng được của người cha. Tình mẹ được ví “Nước trong nguồn”. Đúng là còn tình cảm gì tươi mát cho tâm hồn con bằng tấm lòng thương dịu ngọt của mẹ. Mấy tính chất của nước nguồn rất phù hợp với mấy đặc điểm của lòng mẹ thương con. Nước chảy ra từ nguồn vừa trong vừa ngọt, vừa mát mẻ chẳng bao giờ cạn cũng giống như tình cảm vô cùng trìu mến, hết sức vô tư mẹ đã dành cho con. Đó là dòng sữa bổ dưỡng, làm nguồn sống vô giá và thiêng liêng mẹ trao trọn đời cho con cùng với tiếng ru mà “Dù con đi hết cuộc đời/Cũng không đi hết được lời mẹ ru”. Thật ra những hình ảnh ví von trên chỉ là tương đối. Có ông bụt, bà tiên, đá núi, nước nguồn nào sánh được với tình yêu cha – mẹ trao gởi cho con. Cha mẹ đã sinh thành ra ta, đã ban cho ta hình hài, sự sống, giọt lệ, tiếng cười trên trái đất này. Ta là kết tinh của máu thịt, của tình yêu mẹ cha. Mẹ đã chín tháng mang nặng đẻ đau, ba năm bù trì bú mớm. Tử thuở ta còn trứng nước, chỗ ráo con nằm chỗ ướt mẹ chịu, mẹ đã hy sinh cho con rất lớn.

Ai có thể tính được những đêm không ngủ của cha mẹ. Những ngày vất vả; long đong bươn chải của cha; lo cho ta từ ly sữa, bát cơm, xe nôi, tấm áo. Mỗi lúc ta đau ốm, cha mẹ thường xuyên túc trực bên giường, dỗ dành từng múi cam, viên thuốc. Ánh mắt đăm chiêu, bàn tay nâng giấc… kể sao cho hết bao nỗi lo âu nhọc nhằn. Lo con biết đi biết nói, lo con đến lớp đến trường không thua kém ai… làm sao tính hết được công sức chăm lo hàng chục năm trời của cha me?

“Nuôi con những ước về sau”, cha mẹ hy vọng, đón đợi ở ta thành người có ích cho xã hội, đem lại niềm vui cho gia đình. Cha mẹ dạy dỗ ta từng lời ăn tiếng nói, uốn nắn ta từng cử chỉ tác phong, dắt dìu ta từ những bước chập chững vào đời. Người thầy đầu tiên, người cố vấn trọn đời cho ta cũng là cha mẹ ta. Thử tưởng tượng những đứa con hư đốn, bất hiếu, làm càn, thì cha mẹ sẽ đau đớn biết bao.

Tóm lại, bài ca dao là lời nhắc nhở đầy sâu sắc dành cho mỗi người phải biết ghi nhớ công ơn của cha mẹ, giữ trọn “đạo hiếu”.

Giải thích Công cha như núi Thái Sơn / Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra - mẫu 4

Từ khi bé thơ cho tới khi trưởng thành, công lao cha mẹ đối với chúng ta quả là to lớn. Tình cha nghĩa mẹ thiêng liêng suốt đời ta không thể trả hết, bởi lẽ:

“Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”

Câu ca dao được cha ông ta đúc kết từ hàng nghìn năm nay nhưng đến tận bây giờ, nó vẫn còn nguyên những giá trị sâu sắc.

Cha sinh mẹ dưỡng, nuôi nấng con nên người. Cha mẹ đã phải trải qua biết bao nhiêu khó khăn, vất vả để mang đến cho con tiếng cười, niềm hạnh phúc. Dân gian xưa đã lấy hình ảnh “núi Thái Sơn” để ví như công lao của người cha. Đây là một hình ảnh so sánh vừa chân thực, vừa cụ thể. “Núi Thái Sơn” là một trong những ngọn núi cao và hùng vĩ nhất Trung Quốc. Công lao nuôi dưỡng của người cha cũng vậy, lớn lao đến không thể nào cân đong đo đếm được. Trong quan niệm phong kiến xưa, người cha được coi là trụ cột của gia đình, là người lo toan gánh vác những công việc to lớn, nặng nhọc. Dân gian ta có câu: “Con có cha như nhà có nóc”. “Nóc” đối với một ngôi nhà là vô cùng quan trọng, giúp che mưa, gió, bão giúp cho ngôi nhà được chắc chắn. Ngôi nhà không có nóc cũng như những đứa trẻ bất hạnh mồ côi cha, không có một chỗ dựa tinh thần vững chắc. Có thể nói vai trò của người cha trong xã hội trọng nam khinh nữ xưa hay trong cuộc sống hiện đại ngày nay là vô cùng quan trọng.

Còn công lao sinh dưỡng của mẹ cũng vô cùng to lớn: “Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”. Cách so sánh này quả thực rất hay. Bởi lẽ nước trong nguồn không bao giờ chảy hết cũng như tình cảm mẹ dành cho con cũng không bao giờ vơi cạn. Mẹ mang nặng đẻ đau chín tháng mười ngày rồi cho con bú mớm, rồi nuôi dưỡng con nên người. Nước trong nguồn chảy ra cũng ngọt ngào, dịu mát như dòng sữa mẹ vậy. Dòng sữa trắng trong chứa đựng biết bao tình cảm, sự hy sinh mẹ dành cho con.

Công cha nghĩa mẹ đối với con cái thật to lớn. Chúng ta sinh ra được sống trong vòng tay đầy âu yếm, đầy tình thương, đầy những lo toan, vất vả mà cha mẹ đã phải chịu đựng:

“Nuôi con cho được vuông tròn
Mẹ thầy dầu dãi xương mòn gối cong”

Vậy chúng ta với trách nhiệm là những người con phải làm tròn chữ hiếu để đền đáp công lao của cha mẹ:

“Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”

Trong xã hội xưa có biết bao nhiêu câu chuyện cảm động về lòng hiếu thảo. Đó là câu chuyện về Lão Lai Tử người nước Sở lúc bảy mươi tuổi còn mặc áo ngũ sắc nhảy múa để mua vui cho cha mẹ. Chữ “hiếu” được thể hiện ngay trong hành động, ngay trong tình cảm mà chúng ta dành cho cha mẹ. Bổn phận của người làm con trước hết là tu dưỡng học hành, đỗ đạt thành tài để làm cha mẹ vui lòng. Sự tận tình chăm sóc, phụng dưỡng cha mẹ khi đau ốm, lúc tuổi già. Đạo làm con không phải một sớm một chiều mà phải làm trọn vẹn chữ hiếu, dành trọn cả tấm lòng để đền đáp công lao sinh thành của cha mẹ.

Tình cảm cha mẹ dành cho con cái thật thiêng liêng biết bao. Công cha, nghĩa mẹ vô bờ bến, suốt đời con không thể trả hết:

“Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”

Câu ca dao xưa nhưng vẫn luôn vang vọng trong suy nghĩ của rất nhiều thế hệ. Câu ca dao không chỉ ngợi ca tình cảm cha mẹ bao la, rộng lớn mà còn muốn nhắn nhủ người làm con phải giữ tròn bổn phận, giữ trọn chữ hiếu. Đối với riêng cá nhân tôi, trước hết là phải vâng lời cha mẹ, tu dưỡng đạo đức, học hành chăm chỉ để làm cho cha mẹ vui lòng.

Giải thích Công cha như núi Thái Sơn / Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra - mẫu 5

Chẳng có gì vĩ đại bằng công lao của cha mẹ. Bởi vậy mà ông cha ta đã có bài ca dao:

“Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”

Ở hai câu đầu đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh - “công cha, nghĩa mẹ” với “núi Thái Sơn, nước trong nguồn”. Hình ảnh “núi Thái Sơn” là một ngọn núi rất hùng vĩ của Trung Quốc. Còn “nước trong nguồn” là dòng nước tinh ở đầu nguồn, thường tinh khiết và mát lành nhất. Công cha, nghĩa mẹ vốn là những khái niệm trừu tượng, được so sánh với sự vật cụ thể đã cho thấy công lao to lớn của cha mẹ. Đến hai câu sau lại là lời nhắc nhở con cái cần phải biết yêu thương, kính trọng cha mẹ và giữ trọn chữ “hiếu” mới phải đạo con.

Chúng ta không thể nào đong đếm được công lao của cha mẹ. Người cha có công sinh thành, dưỡng dục và dạy dỗ cho con nhiều điều hay lẽ phải. Người mẹ mang nặng đẻ đau chín tháng mười ngày. Không chỉ vậy, đứa con sinh ra còn được mẹ chăm sóc, bảo vệ từng miếng ăn, giấc ngủ. Cha mẹ luôn yêu thương, chăm sóc và bảo vệ chúng ta giữa cuộc đời nhiều giông bão.

Con cái cần thấu hiểu được nỗi vất vả của cha mẹ để từ đó sống có trách nhiệm hơn. Những hành động như nói lời cảm ơn, yêu thương cha mẹ mỗi ngày. Hay cố gắng học tập thật tốt để trở thành người có ích cho xã hội… Tất cả đều thể hiện được lòng hiếu thảo đối với cha mẹ. Bên cạnh đó, vẫn có nhiều người chạy theo những giá trị tiền bạc, những mối quan hệ xã hội để rồi sống vô tâm với chính cha mẹ của mình. Đó là hành vi đáng lên án, và cần tránh xa.

Bài ca dao chỉ bốn câu nhưng chứa đựng những nội dung vô cùng sâu sắc về tình cảm gia đình. Lời răn dạy được gửi gắm vẫn còn nguyên giá trị đến muôn đời.

Giải thích Công cha như núi Thái Sơn / Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra - mẫu 6

Có lẽ trong cuộc sống, chúng ta chẳng thể nào đong đếm được công ơn của cha mẹ. Bởi vậy mà ông cha ta đã có bài ca dao:

“Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”

Đầu tiên, tác giả dân gian đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh - lấy cái trừu tượng là “công cha, nghĩa mẹ” so sánh với cái cụ thể là “núi Thái Sơn, nước trong nguồn”. Hình ảnh “núi Thái Sơn” là ngọn núi cao, đồ sộ vững chãi nhất ở Trung Quốc. Còn “nước trong nguồn” là dòng nước tinh khiết nhất, mát lành nhất, dạt dào mãi chẳng bao giờ cạn. Với cách so sánh trên, chúng ta đã hiểu rõ hơn về công lao của người cha, người mẹ to lớn, sâu nặng đến chừng nào.

Người cha, người mẹ không chỉ ban cho chúng ta sinh mệnh. Mà họ còn nuôi dưỡng, chăm sóc và dạy dỗ chúng ta nên người. Trong suốt quá trình trưởng thành, con người luôn có cha mẹ ở bên. Người mẹ mang nặng đẻ đau chín tháng mười ngày cho đến khi sinh con ra lại lo lắng cho con từ miếng ăn, giấc ngủ. Người cha bảo vệ con trước những cám dỗ của cuộc đời, dạy dỗ con cách sống, cách làm người sao cho đúng đắn. Dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, ngay cả khi đứa con đã khôn lớn thì cha mẹ vẫn không hết lo lắng, yêu thương. Trước cuộc đời đầy giông bão, cha mẹ luôn là bến đỗ bình yên nhất trong cuộc đời.

Tình yêu thương của cha mẹ giống như một ngọn lửa hồng để sưởi ấm cho tâm hồn mỗi người. Nhưng không phải ai cũng biết trân trọng tình cảm đó. Nhiều người thường chạy theo những giá trị tiền bạc, những mối quan hệ xã giao để rồi đánh mất đi điều quan trọng nhất. Vì vậy mà hai câu cuối của bài ca dao đã khuyên nhủ: “Một lòng thờ mẹ kính cha/Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”. Con cái cần phải kính trọng, yêu thương cha mẹ của mình. Không chỉ vậy, mỗi người hãy dành cho cha mẹ sự quan tâm, chăm sóc và sẻ chia. Chỉ có vậy mới làm tròn chữ “hiếu” đối với cha mẹ.

Như vậy, bài ca dao trên là lời khuyên vô cùng quý giá dành cho mỗi người. Chúng ta cần ghi nhớ, từ đó sống sao cho hiếu kính với cha mẹ của mình.

Giải thích Công cha như núi Thái Sơn / Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra - mẫu 7

Cha mẹ là những người thân quan trọng trong cuộc đời của mỗi người. Bởi vậy mà ca dao có câu:

“Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”

Bài ca dao đã sử dụng biện pháp tu từ quen thuộc để cho thấy công to lớn của cha mẹ. “Công cha” so sánh với “núi Thái Sơn” - vốn là một ngọn núi cao lớn, có địa hình hiểm trở. Tiếp đến là “nghĩa mẹ” được so sánh với hình ảnh “nước trong nguồn chảy ra” - đó là dòng nước mát mẻ và tinh khiết, trong lành. Ông cha ta đã so sánh cái trừu tượng với cái cụ thể để giúp con cháu thấu hiểu được công ơn của cha mẹ. Người cha cả cuộc đời vất vả bươn chải cũng mong con có được cuộc sống no đủ. Người mẹ mang nặng đẻ đau suốt chín tháng mười ngày, sinh con ra và chăm sóc con từng miếng ăn giấc ngủ. Còn ở hai câu sau “Một lòng thờ mẹ kính cha/Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con” nhằm khuyên nhủ con người cần phải biết yêu thương, kính trọng cha mẹ, giữ trọn chữ “hiếu” mới phải đạo con.

Gia đình chính là bến đỗ bình yên của mỗi con người. Vì ở đó chúng ta nhận được sự yêu thương, chăm sóc và bảo vệ của những người thân, đặc biệt là người cha người mẹ. Nhờ có tình cảm gia đình, con người sẽ có thêm nguồn sức mạnh to lớn để vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc sống. Họ luôn che chở, bảo vệ và bao dung chúng ta trước mọi bão giông của cuộc đời. Chẳng thể nào đong đếm hết công cha nghĩa mẹ. Bởi vậy mà việc sống sao cho phải đạo làm con là điều thật cần thiết. Đôi khi điều đó chỉ đến từ một lời cảm ơn đúng thời điểm hay một hành động rất nhỏ bé như giúp đỡ cha mẹ công việc nhà, chăm chỉ học tập…

Tóm lại, bài ca dao trên đã gửi gắm một lời khuyên quý giá của ông cha ta. Mỗi người hãy ghi nhớ để sống sao cho xứng đáng với ơn nghĩa mà cha mẹ đã dành cho chúng ta.

Giải thích Công cha như núi Thái Sơn / Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra - mẫu 8

Đối với mỗi con người, cha mẹ chính là những người thân yêu nhất. Bởi vậy mà ca dao xưa từng có câu:

“Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”

Bài ca dao sử dụng những hình ảnh so sánh để nói đến công lao của cha mẹ. “Công cha” được so sánh với “núi Thái Sơn” - một ngọn núi có thật ở Trung Quốc. Đây là ngọn núi cao, có địa hình hiểm trở và từng trở thành cảm hứng sáng tác của nhiều nhà văn nhà thơ. Khi so sánh công ơn dưỡng dục của người cha với núi Thái Sơn, ta mới hiểu hết được sự lớn lao của cha. Tục ngữ có câu: “Con có cha như nhà có nóc”. Trên hành trình của sự trưởng thành, cha chính là người dạy dỗ con những điều hay lẽ phải, hướng con trở thành một người có đạo đức. Tiếp đến là “nghĩa mẹ” được so sánh với hình ảnh “nước trong nguồn chảy ra” - dòng nước mát mẻ và tinh khiết. Hình ảnh so sánh gợi nhắc về những hy sinh của mẹ. Người mẹ mang nặng đẻ đau suốt chín tháng mười ngày, sinh con ra và chăm sóc con từng miếng ăn giấc ngủ. Con lớn lên nhờ dòng sữa trong trẻo và ngọt ngào của mẹ. Ngay cả khi trưởng thành, dù có bất cứ khó khăn gì, đứa con vẫn đều tìm về bên mẹ để được vỗ về, yêu thương. Qua đây, mỗi người đã thấu hiểu được công cha, nghĩa mẹ.

Bất kỳ một người cha, người mẹ nào cũng đều yêu thương, lo lắng cho con cái của mình. Họ luôn mong muốn con có một cuộc sống hạnh phúc và bình an. Mỗi người hãy ý thức được điều đó để rồi biết đền đáp lại công ơn ấy. Con cần phải có tấm lòng yêu thương, kính trọng cha mẹ. Điều đó đôi khi xuất phát từ những lời nói, hành động vô cùng nhỏ bé. Đôi khi chỉ là một lời chào mỗi khi đi học hay khi về nhà. Hoặc ý thức giúp đỡ cha mẹ những công việc nhỏ trong nhà: nấu cơm, rửa bát, quét nhà. Hay tự nhắc nhở bản thân phải cố gắng học tập chăm chỉ, rèn luyện đạo đức. Đó là “đạo hiếu” mà mỗi người cần phải ghi nhớ và thực hiện.

Chỉ khi con người biết hiếu thảo với cha mẹ - những người có công ơn sinh thành dưỡng dục, thì mới biết trân trọng những người xung quanh. Một người con hiếu thảo trong gia đình cũng sẽ ý thức trở thành một trò giỏi trong nhà trường, một công dân tốt biết làm tròn nghĩa vụ và giúp ích cho đất nước ngày càng phát triển. Hiếu thảo cũng là một trong những truyền thống quan trọng của dân tộc Việt Nam.

Như vậy, bài ca dao đã để lại ý nghĩa giáo dục sâu sắc cho con người. Với việc sử dụng nghệ thuật so sánh, cùng cách nói ngắn gọn giúp cho mỗi người cảm nhận được ý nghĩa sâu sắc.

Giải thích Công cha như núi Thái Sơn / Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra - mẫu 9

Nhân dân Việt Nam có những truyền thống tốt đẹp đó là truyền thống tôn sư trọng đạo truyền thống hiếu thuận với cha mẹ, trong đó công lao mà cha mẹ sinh thành ra chúng ta có ý nghĩa rất lớn nó có ý nghĩa thúc đẩy mỗi người đều cần phải có tấm lòng hiếu thảo với cha mẹ mình. Điều đó được thể hiện qua câu ca dao:

“Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”

Công lao của cha mẹ là vô cùng to lớn. Hình ảnh “núi Thái Sơn” - đây là một núi rất cao ở Trung Quốc. Còn “nước trong nguồn chảy ra” đó là một nguồn nước mát và đó là nguồn nước mà nuôi dưỡng tâm hồn của chúng ta phát triển lên từng ngày. Những công ơn lớn lao đó đã được đúc kết thành một bài ca dao có ý nghĩa lớn lao đến với mỗi chúng ta.

Cha mẹ có công lao sinh thành dưỡng dục của cha mẹ đối với con cái. Không có cây thì không có quả, không có cha mẹ thì không có bản thân mỗi người. Họ là người sinh ra ta, đồng thời cha mẹ cũng là người có công nuôi dưỡng ta bao năm tháng, từ một đứa trẻ ngây thơ trở thành một trang thiếu niên có hiểu biết. Cơm ăn, áo mặc hàng ngày, thuốc thang chữa trị khi ta đau ốm và biết bao vật dụng cho ta, tất cả đều do công sức lao động gian lao, vất vả và tấm lòng bao la của cha mẹ. Ta hiểu biết điều hay lẽ phải, biết cách cư xử trong gia đình, trong xã hội cũng nhờ công lao dạy bảo, giáo dục của cha mẹ. Rồi ta được đi học mở mang kiến thức, cũng là nhờ công lao và tình thương của cha mẹ. Thật đúng là cha mẹ nuôi con bằng trời bằng bể. Để đáp lại sự sinh thành và dưỡng dục ấy, đạo làm con phải giữ tròn chữ hiếu. Đó chính là đền đáp xứng đáng của người con đối với cha mẹ. Và đây cũng là một tiêu chuẩn đạo đức của con người trong xã hội, trong cuộc sống.

Người con có hiếu là người yêu thương kính trọng cha mẹ, vâng lời cha mẹ, biết tuân theo những lời chỉ bảo đúng đắn của cha mẹ. Người con có hiếu phải biết làm cho cha mẹ vui lòng bằng cách chăm chỉ học tập, bằng những lời nói và việc làm có đạo đức như đi thưa, về trình và luôn giúp đỡ cha mẹ trong công việc gia đình. Nhất là khi cha mẹ già yếu, ốm đau, người con càng phải hết lòng chăm sóc, phụng dưỡng với tất cả tình cảm quý trọng của mình. Hành động hiếu thảo này chính là lời khuyên mang ý nghĩa sâu sắc của bài ca dao.

Tóm lại, bài ca dao đã để lại bài học to lớn cho mỗi người. Đó là lời nhắc nhở cần phải giữ vững tấm lòng của hiếu thảo đối với cha mẹ - những người có công ơn sinh thành và nuôi dưỡng chúng ta.

Giải thích Công cha như núi Thái Sơn / Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra - mẫu 10

   Văn học dân gian là kho tàng sáng tác lâu đời của người xưa, trong đó ca dao là những câu hát mượt mà đằm thắm nghĩa tình. Có những câu ghi lại tám lòng của con cháu luôn tường nhớ tới tổ tiên như:

Con người có tổ có tông
Như cây có cội, như sông có nguồn.

   Gần gũi và thấm thìa hơn là công ơn cha mẹ đối với con cái:

   Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.

   Dưới đây, chúng ta hãy thử đi vào tìm hiểu ý nghĩa của hai câu lục bát này. Cách thể hiện tình cảm của ca dao thật trữ tình khi người xưa so sánh cái trừu tượng như công cha, nghĩa mẹ với cái cụ thể như núi Thái Sơn, nước trong nguồn. Mượn hình ảnh núi Thái Sơn, một ngọn núi cao, nổi tiếng của Trung Quốc. Núi Thái Sơn nằm ở phía bắc thành phố Thái An, tĩnh Sơn Đông, Trung Quốc, nơi cao nhất là 1545 mét. Mang núi Thái Sơn ví với công cha, người xưa muốn nói lên một cách cụ thể để chỉ công cha thật là lớn lao, như ngọn núi Thái Sơn hùng vĩ. Cũng như ở một câu ca dao khác, người xưa từng so sánh:Công cha như núi ngất trời. Núi Thái Sơn hay núi ngất trời cũng cùng chung một ý nghĩa: công lao của cha vô cùng to lớn, chúng ta không thể nào đo đếm được. Đó là những hình ảnh chỉ một khối lượng vô tận.

   Nói về nghĩa mẹ, sự liên tưởng chuyển sang một mức độ cụ thể hơn, gần gũi hơn: nước trong nguồn chảy ra không bao giờ cạn. Trong một câu ca dao khác, nghĩa mẹ được so sánh như nước ngoài biển Đông. .Nước trong nguồn hay nước biển Đông đều vô tận, không bao giờ hết, không bao giờ ngừng chảy, không bao giờ cạn. Cách so sánh đó thật tài tình và chứng tỏ người xưa rất hiêu quy luật của tự nhiên mà vận dụng vào đời sống. So sánh nghĩa mẹ như thế, chứng tỏ người xưa hiểu lòng yêu thương vô cùng, vô tận của người mẹ.

   Cả câu ca dao nói lên công lao to lớn, vô cùng của cha mẹ với con cái. Từ đó, nhân dân ta nhắc nhở mọi người phải biết ơn, hiếu trọng đối với cha mẹ. Mỗi chúng ta, trước khi ra đời còn nằm trong bụng mẹ. Người mẹ mang nặng đẻ đau sinh ra chúng ta. Chúng ta thành người từ giọt máu chung của cha mẹ ta. Chỉ công ơn sinh thành ấy cũng đủ để khẳng định không gì có thể so sánh nổi. Công ơn sinh thành của cha mẹ thật lớn lao.

   Từ khi cất tiếng chào đời, đến lúc biết lẫy biết cười, nằm nôi trong tiếng hát à ơi của mẹ, Trong vòng tay khô rám của cha, rồi ăn, rồi mặc, rồi sắm sửa các phương tiện khác cho ta lớn lên từng ngày, hỏi rằng công lao cha mẹ kể làm sao hết được. Từ lúc ta còn nhỏ xíu, chưa biết tự lập, chưa biết gì đến lúc biết tự lo cho bản thân, trưởng thành, cha mẹ dồn hết sức lực cuộc đời lo cho con cái. Đau xót thay, khi ấy cha mẹ đã già yếu đi. Công lao ấythật lớn lao vô tận!

   Nói về công lao này, ông bà ta có những câu ca dạy cho trẻ như:

   "Cha sinh, mẹ dưỡng
Chữ cù lao lấy lượng nào đong
   Thờ cha kính mẹ hết lòng
Ấy là chữ hiếu dạy trong luân thường"

   Thực vậy, cha mẹ có chín công lao nuôi dạy con cái, rút tỉa bao sinh lực cả đời cha mẹ. Việc thứ nhất là công sinh thành (sinh) của cha và mẹ. Công sinh thành của cha là tiên quyết, vì không có cha, thì mẹ không sinh ta ra được, nhưng công mẹ cưu mang chín tháng mười ngày thật là cực nhọc, đau đớn khi nở nhụy khai hoa, có khi phải đổi mạng mẹ để có con. Nói về sự nguy hiểm khi sinh con mà không ai giúp đỡ, người ta có câu ca ví von rằng:

   Đàn ông đi biển có đôi
Đàn bà đi biển, mồ côi một mình!

   Nếu may mắn mẹ qua cơn nguy kịch lúc sinh con, cha mẹ lại cùng nhau chăm sóc con (cúc). Mẹ cho con bú bằng nguồn sữa chiết ra từ sinh lực, từ cơ thể mình (súc). Nếu chẳng may mẹ không có sữa đầy đủ, mẹ phải cùng cha làm lụng xoay sở mua sữa hộp nuôi con, sau đó còn nấu cháo hoặc tìm các món bổ dưỡng để mớm cho con lúc con chưa tròn một tuổi, chưa biết ăn cơm..Trời đông lạnh lẽo, chẳng ai khác ngoài cha, mẹ tìm kiếm áo quần, chăn mền đề ấp ủ cho con, tránh cho con những sự ốm đau bệnh tật trong lúc sơ sinh yếu ớt. Ngoài ra, cha mẹ còn âu yếm, nâng niu, vuốt ve, bồng ẵm con thơ một cách hết sức cảm động: "nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa" lúc con khó ăn, khó ngủ hay ôm đau bệnh tật.(vũ). Khi con bi bô biết nói, biết cười, mẹ cha lại lo lắng nghĩ đến chuyện dạy con lời ăn, tiếng nói: "học ăn, học nói, học gói, học mở"....sao cho con trở thành người khôn khéo, giỏi giang và lễ phép (dục), Sự giáo dục rồi cũng có khi phải nhờ đến nhà trường. Xưa thì mẹ cha tìm thầy đồ, rồi sắm sửa lễ vật , đổi gạo, dắt con đến nhà thầy. Nay thì bôn ba tìm trường nổi tiếng, tìm thầy cô giỏi, xin cho con đến học. Xưa, người mẹ góa bụa của Mạnh Tử phải dời nhà ba lần, chỉ vì mong muốn con mình được cận kề bên thầy hiền, bạn tốt. Cuối cùng Mạnh Tử trở thành một người xuất chúng thời bây giờ. Nay thì bao phụ huynh học sinh dãi gió dầm sương trên cánh đông, bờ sông, hay trong cơ quan nhà máy, làm ngày làm đêm, mong kiếm thật nhiều tiền cho con ăn học thành tài, không thua bè kém bạn. Khi con đã đến trường hay rời mái nhà ấm cúng ra ngoài xã hội, mẹ cha ngày đêm héo hon chờ trông tin ta, mong ta trở về (cố). Trong mái nhà tranh dột nát khi mưa về, cha mẹ dành cho con nơi khô ráo. Và âm thầm nằm co ro nơi lạnh ướt đêm thâu, khi có ai bức hiếp con, cha mẹ vì con mà hi sinh, chống chọi để bảo vệ sinh mạng cho con (phúc). Hơn nữa, khi chúng ta ra ngoài xã hội, giao du với bè bạn, cha mẹ luôn theo dõi và thao thức canh khuya để tìm phương cách uốn nắn con, tránh cho con bị lôi cuốn bởi tiền tài, vật chất và những thị hiếu thấp hèn, hay sa chân vào con đường trụy lạc (phục). Việc cuối cùng là cha mẹ lo cho con bước trưởng thành (trưởng) bằng một nghè nghiệp, một bản lãnh sống trong đời, và dựng vợ gả chồng cho con vào nơi tử tế.

   Nuôi ta lớn, cha mẹ còn giáo dục ta nên người, cha mẹ dạy ta bằng chính những cách sống, những việc làm, cách cư xử trong cuộc sống, trong đạo làm người. Cha mẹ chính là người thầy đầu tiên dạy cho ta nét ăn nét ở, dạy cho ta biểt phải trải, biết nhân nghĩa ở đời. Nhớ làm sao những ngày cấp một, em được mẹ sắm sửa áo đẹp để mừng xuân, mẹ em cũng không quên mua quà để em đem biếu thầy mừng xuân mới. Cha em chính là người thầy dạy em về tri thức khoa học. Mỗi lần đài truyền thanh, truyền hình có những chương trình hay, cha em đều gọi chúng em lại xem. Rồi một bài báo đặc sắc, một quyển sách hay, cha em đều trao cho em với thái độ ân cần, hân hoan nhất. Cha em đã trao cho em những hạt nhân tri thức để sau này gặp thầy cô, những hạt nhân ấy lại được tiếp tục vun trồng cho đến ngày đơm hoa kết trái.

   Cha mẹ là nguồn sức mạnh, nguồn nghị lực thiêng liêng của đời em. Nụ cười rạng rỡ của cha khi em học giỏi, tiếng nói hiền hòa yêu thương của mẹ đã tiếp sức cho em vươn lên và thành công trong học tập. Thấy các bạn cùng trang lứa với em phải lưu lạc, tự lực kiếm sống, không được sum họp bên cha mẹ, em vô cùng thông cảm và thấy mình thật may mắn đã được cha mẹ nuôi dạy bảo bọc chu đáo, ân cần. Lòng em tràn ngập niềm vui! Em tự nhủ phải học giỏi, phải đỡ đần một phần nào công việc của cha mẹ, phải quan tâm đến sức khỏe của người nhiều hơn để người có được những niềm vui nho nhỏ bên cạnh trách nhiệm nặng nề mà cha mẹ đang gánh vác với tất cả sự tự nguyện cao cả nhất. Ai trong chúng ta không có những kỉ niệm thầm kín và thiêng liêng với song thân? Những kỉ niệm khắc sâu đời đời, làm ta hạnh phúc khi ở bên song thân, và làm ta rơi lệ khi phải cách xa tình cha, nghĩa mẹ? Em mong saosao càng lớn, em càng giúp đỡ cha mẹ nhiều hơn. Em sẽ làm việc và sống sao cho xứng đáng với sự hi sinh và ước mơ của cha mẹ.

   Yêu thương, kính trọng và biết ơn cha mẹ là tiêu chuẩn xác định đạo đức của con người. Cha mẹ đã sinh thành và dạy dỗ em khôn lớn đến hôm nay, em còn được ăn học cho bằng người, đó là niềm hạnh phúc rất lớn lao đối với em. Thiết nghĩ không gì có thể đền đáp được công ơn trời biển của cha mẹ. Em chỉ nguyện sẽ luôn luôn làm vui lòng cha mẹ và khi lớn lên em sẽ phụng dưỡng cha mẹ thật chu đáo. Cũng mong sao chúng ta không phải hổ thẹn, hối hận khi nghĩ về đấng sinh thành, trong mùa "Vu Lan báo hiếu".

Xem thêm các bài Văn mẫu thuyết minh, phân tích, dàn ý tác phẩm lớp 8 khác:

• Chứng minh câu tục ngữ "Một cây làm chẳng nên non ..." (dàn ý, 30 mẫu)
• Giải thích và chứng minh câu nói "Hai chữ "lần lữa" đủ hại cả đời"
• Nỗi khổ đau của kiếp lầm than qua các tác phẩm văn học đầu thế kỉ XX
• Giải thích và chứng minh "Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ" (dàn ý, 30 mẫu)
• Giải thích và chứng minh câu tục ngữ "Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh" (3 mẫu)

Mục lục Văn mẫu | Văn hay lớp 8 theo từng phần:

• Mục lục Văn phân tích, phát biểu cảm nghĩ, cảm nhận
• Mục lục Văn biểu cảm
• Mục lục Văn thuyết minh
• Mục lục Văn nghị luận

---

---

---