Lý thuyết Tổng hợp chương Cảm ứng điện từ hay, chi tiết nhất

---

---

Bài viết Lý thuyết Tổng hợp chương Cảm ứng điện từ với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Lý thuyết Tổng hợp chương Cảm ứng điện từ.

Lý thuyết Tổng hợp chương Cảm ứng điện từ

A. Tóm tắt lý thuyết

1. Từ thông

- Xét một diện tích S nằm trong từ trường đều B→ có véc tơ pháp tuyến n→ tạo với từ trường một góc α thì đại lượng: Φ = BScosα

gọi là từ thông qua diện tích S đã cho.

Với α là góc tạo bởi pháp tuyến n→ và B→

- Đặc biệt, từ thông là đại lượng đại số (có thể dương, âm hoặc bằng 0)

     + Nếu α nhọn thì cosα > 0 ⇒ Φ > 0

     + Nếu α tù thì cosα < 0 ⇒ Φ < 0

     + Nếu α = 0 thì cosα = 1 ⇒ Φ = BS

     + Nếu α = 90^o thì cosα = 0 ⇒ Φ = 0

Trong hệ SI, đơn vị từ thông là vêbe (Wb)

1Wb = 1T.1m²

Chú ý: Từ thông qua N vòng dây:

2. Hiện tượng cảm ứng điện từ

- Khi từ thông biến thiên qua một mạch điện kín thì trong mạch xuất hiện dòng điện cảm ứng.

- Chiều dòng điện cảm ứng tuân theo định luật Len – xơ: Dòng điện cảm ứng xuất hiện trong mạch kín có chiều sao cho từ trường cảm ứng có tác dụng chống lại sự biến thiên từ thông ban đầu qua mạch.

- Dòng Fu-cô là dòng điện xuất hiện trong các vật dẫn khi nó chuyển động trong từ trường hoặc nằm trong từ trường biến thiên.

3. Suất điện động cảm ứng

- Suất điện động cảm ứng là suất điện động sinh ra dòng điện cảm ứng trong mạch kín.

- Độ lớn suất điện động cảm ứng suất trong mạch kính tỉ lệ với tốc độ biến thiên từ thông qua mạch kín đó.

Biểu thức:

- Nếu Φ tăng thì e_c < 0: Chiều của suất điện động cảm ứng (chiều của dòng điện cảm ứng) ngược chiều với chiều của mạch.

- Nếu Φ giảm thì e_c > 0: Chiều của suất điện động cảm ứng (chiều của dòng điện cảm ứng) là chiều của mạch.

4. Tự cảm

- Từ thông riêng của một mạch kín là từ thông gây ra bởi từ trường do chính dòng điện trong mạch sinh ra: Φ = Li

Với L là độ tự cảm của mạch kín (C), phụ thuộc vào cấu tạo và kích thước của (C) có đơn vị là Henry (H)

⇒ Độ tự cảm của ống dây dài (cuộn cảm):

- Nếu ống dây có lõi sắt:

Với μ là độ từ thẩm, đặc trưng cho từ tính của lõi sắt (có giá trị cỡ 104).

- Hiện tượng tự cảm là hiện tượng cảm ứng điện từ xảy ra trong một mạch có dòng điện mà sự biến thiên từ thông qua mạch được gây ra bởi sự biến thiên của cường độ dòng điện trong mạch

- Suất điện động cảm ứng trong mạch xuất hiện do hiện tượng tự cảm gọi là suất điện động tự cảm.

- Biểu thức suất điện động tự cảm:

- Năng lượng từ trường của ống dây tự cảm:

B. Bài tập vận dụng

Câu 1: Từ thông qua một mạch kín được xác định bằng công thức nào sau đây?

A. Φ = B.S.sinα.

B. Φ = B.S.cosα.

C. Φ = B.S.tanα.

D. Φ = B.S.

Câu 2: Đơn vị của từ thông là

A. Tesla (T).

B. Ampe (A).

C. Vêbe (Wb).

D. Vôn (V).

Câu 3: Phát biểu nào sau đây không đúng khi nói về từ thông ?

A. Biểu thức định nghĩa của từ thông là Φ = Bscosα.

B. Đơn vị của từ thông là vêbe Wb.

C. Từ thông là một đại lượng đại số.

D. Từ thông là một đại lượng có hướng.

Câu 4: Suất điện động cảm ứng là suất điện động

A. sinh ra dòng điện cảm ứng trong mạch kín.

B. sinh ra dòng điện trong mạch kín.

C. được sinh bởi nguồn điện hóa học.

D. được sinh bởi dòng điện cảm ứng.

Câu 5: Độ lớn của suất điện động cảm ứng trong mạch kín tỉ lệ với

A. tốc độ biến thiên từ thông qua mạch ấy.

B. độ lớn từ thông qua mạch.

C. điện trở của mạch.

D. diện tích của mạch.

Câu 6: Công thức nào sau đây không thể dùng để xác định suất điện động cảm ứng.

A. $e=k.\frac{\left|△\Phi \right|}{△t}$.

B. $e=-\frac{△\Phi }{△t}$.

C. $e=-S.\frac{△B}{△t}$.

D. $e=\frac{△\Phi }{△t}$.

Câu 7: Trong một mạch kín dòng điện cảm ứng xuất hiện khi

A. trong mạch có một nguồn điện.

B. mạch điện được đặt trong một từ trường đều.

C. mạch điện được đặt trong một từ trường không đều.

D. từ thông qua mạch điện biến thiên theo thời gian.

Câu 8: Trong các yếu tố sau:

I. Chiều dài của ống dây kín

II. Số vòng của ống dây kín

III. Tốc độ biến thiên của từ thông qua mỗi vòng dây

Suất điện động cảm ứng xuất hiện trong ống dây kín phụ thuộc vào các yếu tố nào?

A. I và II.

B. II và III.

C. III và I.

D. Chỉ phụ thuộc II.

Câu 9: Kết luận nào sau đây là đúng?

A. Hiện tượng tự cảm không phải là hiện tượng cảm ứng điện từ

B. Hiện tượng tự cảm không xảy ra ở các mạch điện xoay chiều

C. Hiện tượng tự cảm là hiện tượng cảm ứng điện từ xảy ra trong một mạch có dòng điện mà sự biến thiên từ thông qua mạch được gây ra bởi sự biến thiên của cường độ dòng điện trong mạch

D. Hiện tượng tự cảm là hiện tượng cảm ứng điện từ xảy ra trong một mạch có dòng điện mà sự biến thiên từ thông qua mạch được gây ra bởi sự biến thiên của từ trường bên ngoài mạch điện

Câu 10: Đơn vị của độ tự cảm là

A. vôn V.

B. henry (H).

C. tesla (T).

D. vêbe (Wb)

Câu 11: Gọi N là số vòng dây, 𝑙 là chiều dài, S là tiết diện của ống dây. Công thức tính độ tự cảm của ống dây đặt trong không khí là:

A. L = 4π.10^-7nS.

B. L = 4π.10^-7N²S.

C. L = 4π.10^-7$\frac{N^2}{I}$S.

D. L = 4π.10^-7$\frac{N^2}{I^{2}S}$.

Câu 12: Suất điện động tự cảm của mạch điện tỉ lệ với

A. điện trở của mạch.

B. từ thông cực đại qua mạch.

C. từ thông cực tiểu qua mạch.

D. tốc độ biến thiên cường độ dòng điện qua mạch.

Xem thêm các phần Lý thuyết Vật Lí lớp 11 Ôn thi THPT Quốc gia hay, chi tiết khác:

• Lý thuyết Từ thông. Cảm ứng điện từ
• Lý thuyết Suất điện động cảm ứng
• Lý thuyết Tự cảm
• Lý thuyết tổng hợp chương: Cảm ứng điện từ

---

---

---