Các con đường hô hấp ở thực vật

Bài viết Các con đường hô hấp ở thực vật ngắn gọn tóm lược những ý chính quan trọng nhất giúp bạn nắm vững kiến thức trọng tâm để ôn thi Tốt nghiệp môn Sinh học đạt kết quả cao.

Xem thử Đề thi Tốt nghiệp Sinh 2025 Xem thử Đề thi thử Sinh 2025 Xem thử Chuyên đề ôn thi Tốt nghiệp Sinh Xem thử 1200 câu trắc nghiệm Sinh

Chỉ từ 350k mua trọn bộ Chuyên đề ôn thi Tốt nghiệp Sinh học 2025 theo cấu trúc mới bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 1053587071 - NGUYEN VAN DOAN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

I. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

* Kiến thức về hô hấp ở thực vật

Các con đường hô hấp ở thực vật

- Hô hấp ở thực vật có thể diễn ra theo 2 con đường: hô hấp hiếu khí và lên men.

Hô hấp hiếu khí

- Là con đường diễn ra phổ biến ở thực vật trong điều kiện bình thường, có O₂.

- Diễn ra mạnh ở các tế bào, mô, cơ quan đang có các hoạt động sinh lí mạnh như hạt đang nảy mầm, cây đang ra hoa, tạo quả,...

- Cơ chế: Hô hấp hiếu khí gồm 3 giai đoạn là đường phân, oxy hoá pyruvate và chu trình Krebs, chuỗi truyền electron.

Đường phân

- Vị trí diễn ra: tế bào chất, trong điều kiện không có O₂ (kị khí).

- Diễn biến: Là quá trình biến đổi phân tử glucose thành pyruvate.

- Sản phẩm: Từ 1 phân tử glucose sẽ tạo ra 2 phân tử pyruvate, 2 phân tử ATP, 2 phân tử NADH. Thực tế đã tạo ra 4 phân tử ATP nhưng do 2 phân tử ATP đã được sử dụng để hoạt hóa glucose nên chỉ thu được 2 ATP.

- Phương trình tổng quát:

Glucose + 2 ADP + 2 Pi + 2 NAD⁺ → 2 pyruvate + 2 ATP + 2 NADH

Oxy hoá pyruvate và chu trình Krebs

- Vị trí diễn ra: chất nền ti thể.

- Diễn biến:

+ Hai phân tử pyruvate tạo ra được chuyển vào chất nền ti thể, tại đây, chúng được biến đổi thành 2 phân tử acetyl-CoA, 2 NADH và 2 CO₂.

+ Sau đó, 2 phân tử acetyl-CoA đi vào chu trình Krebs. Mỗi phân tử acetyl-CoA bị chuyển hoá hoàn toàn giải phóng ra 2 CO₂, 3 NADH, 1 FADH₂, và 1 ATP.

- Sản phẩm: 6 CO₂, 2 ATP, 8 NADH, 2 FADH₂.

- Phương trình tổng quát:

2 pyruvate + 2 ADP + 2 Pi + 8 NAD⁺ + 2 FAD → 6 CO₂ + 2 ATP + 8 NADH + 2 FADH₂

Chuỗi truyền electron

- Vị trí diễn ra: màng trong ti thể. 

- Diễn biến:

+ Electron sẽ được truyền từ các phân tử NADH và FADH (được tạo ra từ các giai đoạn trước) tới O₂ qua một chuỗi các phản ứng oxi hoá khử, cuối cùng tạo ra ATP và nước.

+ Khi oxi hóa hoàn toàn 1 phân tử NADH sẽ giải phóng năng lượng tương đương 2,5 ATP; 1 phân tử FADH₂ sẽ giải phóng năng lượng tương đương 1,5 ATP.

- Sản phẩm: Đây là giai đoạn thu được nhiều ATP nhất (khoảng 28 ATP).

→ Như vậy, từ 1 phân tử glucose, qua hô hấp hiếu khí giải phóng 6 phân tử H₂O, 6 phân tử CO₂ và tạo ra 30 – 32 phân tử ATP. Đây là nguồn năng lượng lớn cung cấp cho các hoạt động sống của cây, đảm bảo cho cây tồn tại và phát triển.

Lên men

- Lên men chỉ xảy ra trong điều kiện thiếu O₂ như trường hợp rễ cây bị ngập úng, hạt ngâm trong nước,... Lên men là một phản ứng thích nghi của cây, giúp cây tồn tại tạm thời trong điều kiện thiếu O₂.

- Vị trí diễn ra: tế bào chất.

- Diễn biến: gồm giai đoạn đường phân và lên men.

+ Giai đoạn đường phân: diễn ra tương tự như hô hấp hiếu khí, tạo ra được 2 pyruvate, 2 ATP, 2 NADH.

+ Giai đoạn lên men: pyruvate được tạo ra từ quá trình đường phân, trong điều kiện không có O₂ sẽ lên men tạo thành ethanol hoặc lactate.

→ Như vậy, 1 phân tử glucose phân giải theo con đường lên men chỉ thu được 2 phân tử ATP, ít hơn rất nhiều so với hô hấp hiếu khí.

II. CÂU HỎI ÔN LUYỆN

2.1. Câu trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn. Mỗi câu hỏi thí sinh chỉ chọn một phương án.

Câu 1: Có bao nhiêu phát biểu sau đây là đúng khi nói về hệ sắc tố quang hợp ở thực vật?

(1) Hệ sắc tố quang hợp ở thực vật nằm trên màng thylakoid.

(2) Hệ sắc tố quang hợp gồm có chlorophyll (diệp lục) và carotenoid. Trong đó, carotenoid có vai trò chuyển hoá năng lượng.

(3) Có hai loại chlorophyll chủ yếu là chlorophyll a và chlorophyll b.

(4) Carotenoid là nhóm sắc tố chính gồm có carotene và xanthophyll.

(5) Chỉ có chlorophyll a ở trung tâm phản ứng mới có khả năng chuyển hoá năng lượng.

A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 5.

Câu 2: Các sắc tố quang hợp hấp thụ và truyền năng lượng ánh sáng theo sơ đồ nào sau đây?

A. Carotenoid → Chlorophyll b → Chlorophyll a → Chlorophyll a ở trung tâm phản ứng.

B. Carotenoid → Chlorophyll a → Chlorophyll b → Chlorophyll a ở trung tâm phản ứng.

C. Carotenoid → Chlorophyll b → Chlorophyll a → Chlorophyll b ở trung tâm phản ứng.

D. Carotenoid → Chlorophyll a → Chlorophyll b → Chlorophyll b ở trung tâm phản ứng.

Câu 3: Cho một cây C₃ và một cây C₄ vào chuông thuỷ tinh kín được cung cấp đủ CO₂, nước và đặt ngoài sáng. Theo lí thuyết, sau một thời gian khi nồng độ CO₂ trong chuông thuỷ tinh giảm dần thì kết quả sẽ như thế nào?

A. Cây C₃ sẽ chết trước.

B. Hai cây vẫn sống bình thường.

C. Cây C₄ sẽ chết trước.

D. Cả hai cây đều chết.

Câu 4: Ở thực vật C₃, khi giảm nồng độ CO₂ thì lượng 3-PGA và RuBP trong chu trình Calvin thay đổi như thế nào?

A. 3-PGA tăng, RuBP giảm.

B. 3-PGA, RuBP đều giảm. 

C. 3-PGA, RuBP đều tăng.

D 3-PGA giảm, RuBP tăng.

Câu 5: Biện pháp nào sau đây không được dùng để điều khiển quang hợp nhằm tăng năng suất cây trồng?

A. Tăng diện tích bề mặt lá bằng các kĩ thuật chăm sóc phù hợp.

B. Dùng đèn LED để chiếu sáng.

C. Bón thật nhiều phân bón và tưới thật nhiều nước cho cây.

D. Tuyển chọn các giống cây trồng có sự tích luỹ tối đa sản phẩm quang hợp vào các cơ quan có giá trị kinh tế.

Câu 6: Để tách chiết các nhóm sắc tố từ lá cây, một bạn học sinh tiến hành thí nghiệm như sau: Lấy khoảng 2 – 3 g lá tươi, cắt nhỏ, cho vào cối sứ và nghiền với một ít cồn 90 – 96° cho thật nhuyễn. Sau đó, cho thêm cồn, khuấy đều, lọc dịch chiết bằng phễu (chứa giấy lọc) vào ống nghiệm thu được hỗn hợp màu xanh lục. Sau đó cho thêm lượng benzene gấp đôi lượng dịch vừa chiết vào ống nghiệm, lắc đều rồi để yên. Vài phút sau, quan sát dịch chiết thấy dung dịch phân thành hai lớp. Giải thích nào sau đây là đúng?

A. Lớp dưới màu vàng là màu của carotenoid hoà tan trong benzene, lớp trên màu xanh lục là màu của diệp lục hoà tan trong cồn.

B. Lớp dưới màu vàng là màu của carotenoid hoà tan trong cồn, lớp trên màu xanh lục là màu của diệp lục hoà tan trong benzene.

C. Lớp trên màu vàng là màu của carotenoid hoà tan trong benzene, lớp dưới màu xanh lục là màu của diệp lục hoà tan trong cồn.

D. Lớp trên màu vàng là màu của carotenoid hoà tan trong cồn, lớp trên màu xanh lục là màu của diệp lục hoà tan trong benzene.

Câu 7: Kết thúc giai đoạn đường phân, tế bào thu được bao nhiêu phân tử ATP từ một phân tử glucose?

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

2.2. Câu trắc nghiệm đúng sai. Trong mỗi ý a), b), c), d) ở mỗi câu, thí sinh chọn đúng hoặc sai.

Câu 5: Khi nói về hô hấp ở thực vật, mỗi phát biểu sau đây là đúng hay sai?

a) Trong chuỗi truyền electron hô hấp, chất nhận electron cuối cùng là O₂.

b) Hô hấp có tác dụng ức chế quá trình hấp thụ nước và khoáng ở rễ.

c) Cường độ hô hấp ở thực vật tỉ lệ nghịch với hàm lượng nước trong mô, cơ quan, cơ thể thực vật.

d) Phân tử glucose bị oxi hoá hoàn toàn trong giai đoạn đường phân.

Câu 6: Cho hình sau mô tả một thí nghiệm về hô hấp ở thực vật. Quan sát hình và cho biết mỗi phát biểu sau đây là đúng hay sai?

a) Hình trên mô tả thí nghiệm quá trình hô hấp tiêu thụ O₂.

b) Sau một thời gian, cốc nước vôi trong sẽ bị vẩn đục.

c) Việc rót nước từ từ vào bình chứa hạt có tác dụng đẩy không khí ra khỏi bình đi vào ống thuỷ tinh hình chữ U.

d) Trong bình chứa hạt nảy mầm, lượng CO₂ giảm dần và lượng O₂ tăng dần.

2.3. Câu trắc nghiệm trả lời ngắn. Thí sinh điền kết quả mỗi câu vào ô trả lời tương ứng theo hướng dẫn của phiếu trả lời.

Câu hỏi: Có khoảng bao nhiêu nguyên tố thiết yếu trực tiếp tham gia quá trình chuyển hoá vật chất ở thực vật?

................................

................................

................................

Xem thử Đề thi Tốt nghiệp Sinh 2025 Xem thử Đề thi thử Sinh 2025 Xem thử Chuyên đề ôn thi Tốt nghiệp Sinh Xem thử 1200 câu trắc nghiệm Sinh

Xem thêm các chủ đề ôn thi Tốt nghiệp Sinh học năm 2025 có đáp án hay khác:

• Hô hấp ở thực vật là gì (khái niệm, đặc điểm, phương trình, vai trò)

• Các yếu tố ảnh hưởng đến hô hấp ở thực vật

• Ứng dụng của hô hấp ở thực vật vào thực tiễn

• Mối quan hệ giữa quang hợp và hô hấp

• Dinh dưỡng và tiêu hoá ở động vật (chi tiết nhất)

• Quá trình dinh dưỡng là gì

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 12 hay khác:

• Giải Chuyên đề Sinh 12 Kết nối tri thức
• Giải Chuyên đề Sinh 12 Chân trời sáng tạo
• Giải Chuyên đề Sinh 12 Cánh diều
• Giải lớp 12 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 12 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 12 Cánh diều (các môn học)

---