Lý thuyết Sinh học 7 Bài 55: Tiến hóa về sinh sản hay, ngắn gọn

Lý thuyết Sinh học 7 Bài 55: Tiến hóa về sinh sản hay, ngắn gọn

Bài giảng: Bài 55: Tiến hóa về sinh sản - Cô Mạc Phạm Đan Ly (Giáo viên VietJack)

Một trong những đặc điểm đặc trứng nhất của sinh vật nói chung và động vật nói riêng là khả năng sinh sản. Đó là chức năng duy trì nòi giống bằng cách sinh sôi nảy nở.

I. SINH SẢN VÔ TÍNH

- Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có tế bào sinh dục đực và sinh dục cái kết hợp với nhau. Có hai hình thức chính : Sự phân đôi cơ thể và mọc chồi

+ Phân đôi cơ thể ở trùng roi xanh, trùng giày, trùng biến hình…

Sinh sản bằng phân đôi ở trùng biến hình

+ Mọc chồi ở san hô, thủy tức…

Sinh sản bằng mọc chồi ở thủy tức

II. SINH SẢN HỮU TÍNH

- Là hình thức sinh sản có ưu thế hơn hình thức sinh sản vô tính

- Sinh sản hữu tính có sự kết hợp giữa tế bào sinh dục đực (tinh trùng) và tế bào sinh dục cái (trứng). Trứng thụ tinh sẽ phát triển thành phôi.

+ Trứng được thụ tinh ngoài cơ thể mẹ là thụ tinh ngoài (cá, ếch…)

Ếch thụ tinh ngoài

+ Trứng được thụ tinh trong cơ thể mẹ là thụ tinh trong (thằn lằn, chim, thỏ…)

Thụ tinh trong tiến hóa hơn thụ tinh ngoài vì thụ tinh trong cho hiệu suất thụ tinh cao hơn và con non được bảo vệ trong cơ thể mẹ.

- Nếu yếu tố đực và yếu tố cái có trên cùng một cá thể thì được gọi là cá thể lưỡng tính. Nếu trên hai cá thể khác nhau thì được gọi là cá thể phân tính.

Bảng. So sánh sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính

	Sinh sản vô tính	Sinh sản hữu tính
Khái niệm	Là hình thức sinh sản không có tế bào sinh dục đực và sinh dục cái kết hợp với nhau	Sinh sản hữu tính có sự kết hợp giữa tế bào sinh dục đực (tinh trùng) và tế bào sinh dục cái (trứng). Trứng thụ tinh sẽ phát triển thành phôi.
Số lượng, thời gian sinh sản	Số lượng cá thể lớn Thời gian sinh sản nhanh	Số lượng cá thể ít hơn Thời gian sinh sản dài hơn
Con sinh ra	Các con mang đặc điểm giống nhau và giống với cơ thể mẹ	Các con mang đặc điểm của bố mẹ, có thể xuất hiện đặc điểm mới
Ý nghĩa	Tạo các cá thể thích nghi với điều kiện sống ổn định	Tạo ra các cá thể thích nghi tốt hơn với điều kiện sống thay đổi

III. SỰ TIẾN HÓA CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN HỮU TÍNH

Tùy theo mức độ tiến hóa, sự hoàn chỉnh hình thức sinh sản hữu tính được thể hiện ở các mặt sau đây: Sự thụ tinh, đẻ trứng hay đẻ con, sự phát triển phôi có biến thái hay trực tiếp, không nhau thai hoặc có nhau thai. Ngoài ra còn thể hiện ở tập tính chăm sóc trứng, sự chăm sóc con.

Bảng. Sinh sản hữu tính và tập tính chăm sóc con ở động vật

Tên loài	Thụ tinh	Sinh sản	Phát triển phôi	Tập tính bảo vệ trứng	Tập tính nuôi con
Trai sông	Thụ tinh ngoài	Đẻ trứng	Biến thái	Không	Con non tự đi kiếm mồi
Châu chấu	Thụ tinh trong	Đẻ trứng	Biến thái	Không	Con non tự đi kiếm mồi
Cá chép	Thụ tinh ngoài	Đẻ trứng	Trực tiếp (không nhau thai)	Không	Con non tự đi kiếm mồi
Ếch đồng	Thụ tinh ngoài	Đẻ trứng	Biến thái	Không	Con non tự đi kiếm mồi
Thằn lằn bóng đuôi dài	Thụ tinh trong	Đẻ trứng	Trực tiếp (không nhau thai)	Không	Con non tự đi kiếm mồi
Chim bồ câu	Thụ tinh trong	Đẻ trứng	Trực tiếp (không nhau thai)	Làm tổ, ấp trứng	Bằng sữa diều, mớm mồi
Thỏ	Thụ tinh trong	Đẻ con	Trực tiếp (có nhau thai)	Đào hang, lót ổ	Bằng sữa mẹ

Nhận xét:

Trong sự tiến hóa về sinh sản thì sinh sản hữu tính có ưu thế hơn sinh sản vô tính, nên sức sống của cơ thể con được sinh ra cao. Sự hoàn thiện các hình thức sinh sản hữu tính thể hiện ở : thụ tinh trong, đẻ con, thai sinh, hình thức chăm sóc trứng và con góp phần nâng cao tỉ lệ thụ tinh, tỉ lệ sống sót, thúc đẩy sự tăng trưởng nhanh ở động vật non.

Xem thêm các bài Lý thuyết và câu hỏi trắc nghiệm Sinh học lớp 7 có đáp án hay khác:

• Lý thuyết Sinh học 7 Bài 56: Cây phát sinh giới động vật hay, ngắn gọn
• Trắc nghiệm Sinh học 7 Bài 56 (có đáp án): Cây phát sinh giới động vật
• Lý thuyết Sinh học 7 Bài 57: Đa dạng sinh học hay, ngắn gọn
• Trắc nghiệm Sinh học 7 Bài 57 (có đáp án): Đa dạng sinh học
• Lý thuyết Sinh học 7 Bài 58: Đa dạng sinh học (tiếp theo) hay, ngắn gọn
• Trắc nghiệm Sinh học 7 Bài 58 (có đáp án): Đa dạng sinh học (tiếp theo)

Lời giải bài tập lớp 7 sách mới:

• Giải bài tập Lớp 7 Kết nối tri thức
• Giải bài tập Lớp 7 Chân trời sáng tạo
• Giải bài tập Lớp 7 Cánh diều

---