Tự nhiên và xã hội 3 Bài 19: Rễ cây có đặc điểm gì?

A. Hoạt động cơ bản

1. Phân loại rễ cây

a. Quan sát và đọc thông tin trong hình 1,2:

b. Chỉ vào từng hình và nói đâu là rễ cọc, đâu là rễ chùm.

c. Đố bạn rễ gì?

- Quan sát và đọc thông tin trong hình 3, 4

- Trao đổi với bạn bên cạnh để hoàn thành thông tin trong từng hình

d. Viết tên cây sưu tập được:

Rễ cọc	Rễ chùm

Trả lời:

b. Hình 1 là rễ cọc, hình 2 là rễ chùm

c.

d. Viết tên cây sưu tập được:

Rễ cọc	Rễ chùm
cây bưởi, cây mít, cây canh, cây ổi, cây cải, cây su hào, cây bắp cải, ....	cây hành, cây mùi ta, cây cỏ mần trầu, cây tỏi tây, cây mạ, cây lúa, cây dâu tây, cây lục bình, cây cần tây....

2. Bạn có biết?

a. Quan sát và đọc thông tin trong các hình 5,6,7:

b. Trả lời câu hỏi:

- Ngoài rễ cọc và rễ chùm, một số cây còn có những loại rễ nào nữa?

- Kể tên những cây có rễ đặc biệt mà em biết?

Trả lời:

- Ngoài rê cọc và rễ chùm, một số cây còn có những loại rễ phụ mọc ra từ cành, rễ phụ mọc ra từ thân và rễ phình to ra thành củ.

- Những cây có rễ đặc biệt mà em biết là: cây bút mọc (rễ cây dựng thẳng lên trời).

3. Liên hệ thực tế

a. Kể tên một số loài cây có rễ phình ra thành củ, rễ mọc ra từ cành hoặc thân ở địa phương em?

b. Người dân quê em thường sử dụng rễ những cây đó để làm gì?

Trả lời:

Tên một số loài cây có rễ phình ra thành củ, rễ mọc ra từ cành hoặc thân ở địa phương em:

- Cây có rễ phình ra thành củ: cà rốt, củ đậu, củ cải trắng, sắn, khoai, tam thất, thổ nhân sâm.... => dùng để làm thức ăn, thuốc chữa bệnh

- Cây có rễ mọc ra từ cành hoặc thân: cây đa, cây đề, cây trầu không, cây mành mành, cây si...=> Dùng làm cảnh

4. Thực hành

a. Cắt một cây rau cải sát gốc rồi trồng lại vào đất.

b. Viết dự đoán xem sau một ngày cây rau cải sẽ như thế nào? Vì sao?

c. Viết dự đoán vào bảng

d. Quan sát sau một ngày cây rau cải như thế nào? Hãy giải thích vì sao?

e. Viết kết quả quan sát và giải thích của em vào bảng?

Trước khi cắt gốc	Dự đoán sau khi cắt gốc	Kết quả sau khi cắt gốc	Giải thích
Cây rau tươi tốt	Cây rau.......	.......	.......

Trả lời:

1. Làm thí nghiệm

2. Viết kết quả quan sát và giải thích của em vào bảng?

Trước khi cắt gốc	Dự đoán sau khi cắt gốc	Kết quả sau khi cắt gốc	Giải thích
Cây rau tươi tốt	Cây rau sẽ mọc lên những lá non mới từ gốc cây mới cắt	Mọc lên những mầm lá non mới	Vì cây vẫn còn một đoạn ngắn gốc và rễ nên rễ hút nước và khoáng từ đất lên nuôi cây, giúp cây tiếp tục mọc lên lá mới.

5. Đọc và trả lời:

a. Đọc đoạn văn sau:

Rễ cây

Có hai loại rễ chính: rễ cọc (cây đậu, rau cải, …) và rễ chùm (cây hành, tỏi, lúa, ngô, …). Ngoài ra, một số cây còn có rễ phụ (cây đa, si, trầu không, …) và một số cây có rễ phình ra thành củ (cải củ, củ đậu, cà rốt, …).

b. Trả lời câu hỏi:

- Cây có những loại rễ gì?

- Trong trồng trọt người ta thường làm gì để rễ cây có khả năng hút nước và hút muối khoáng?

Trả lời:

Cây có hai loại rễ chính đó là rễ cọc và rễ chùm. Ngoài ra, một số cây còn có rễ phụ và một số cây có rễ phình ra thành củ.

Trong trồng trọt để rễ cây có khả năng hút nước và hút muối khoáng người ta thường:

- Trước khi gieo trồng, phải cày sâu cuốc bẫm cho đất tơi xốp.

- Bón phân quanh gốc cây để rễ phát triển

- Tưới tiêu nước hợp lí để tránh khô hạn hay ngập úng.

B. Hoạt động thực hành

1. Giới thiệu với bạn về cây em vẽ hoặc sưu tầm được:

a. Tên cây?

b. có loại rễ gì?

c. Con người thường dùng rễ cây đó để làm gì?

Trả lời:

Ví dụ mẫu: Cây em sưu tầm là cây củ cải trắng

a. Tên cây: Củ cải trắng (hoặc củ cải đường).

b. Loại rễ: Rễ phình ra thành củ.

c. Con người thường dùng rễ (củ cải) để chế biến các món ăn khác nhau trong gia đình.

2. Tìm điểm giống nhau và khác nhau giữa rễ cây rau cải và rễ cây hành?

Trả lời:

Giống nhau: Cả rễ cọc và rễ chùm đều có những rễ con nhỏ mọc xung quanh gốc.

Khác nhau:

   + Cây cải: có một chiếc rễ cọc lớn ở giữa, xung quanh là những chiếc rễ con nhỏ.

   + Cây hành: không có rễ chính, chỉ có nhiều rễ phụ mọc xung quanh gốc.

3. Hãy tưởng tượng:

a. Điều gì sẽ xảy ra nếu nhổ một cây ra khỏi đất?

b. Điều gì sẽ xảy ra nếu cây không có rễ?

Trả lời:

a. Khi nhổ một cây ra thì cây sẽ kéo bộ rễ lên và làm cho lớp đất bị vỡ vụn.

b. Nếu cây không có rễ thì cây sẽ héo và chết. Bởi cây nào cũng cần có rễ để rễ hút nước và chất khoáng nuôi cây.

4. Đọc thông tin về các loài cây trong thư viện:

- Tìm những loài cây có rễ dùng để làm thuốc?

- Tìm những loài cây có rễ dùng để làm thức ăn cho con người và động vật?

Trả lời:

- Những loài cây có rễ dùng để làm thuốc là: cây đinh lăng, cây dâu tằm, cây cà gai, cây râm bụt, cây dứa, cây lựu, cây cỏ tranh, cây rẻ quạt, cây sầu riêng...

- Những loài cây có rễ dùng để làm thức ăn cho người và động vật: củ cải, cà rốt, củ đậu...

C. Hoạt động ứng dụng

1. Làm bộ sưu tầm tranh ảnh và viết tên các loại rễ cây.

2. Chia sẻ bộ sưu tầm của em với các bạn trong lớp ở buổi học sau.

Xem thêm các bài Giải bài tập Tự nhiên và xã hội lớp 3 chương trình VNEN hay khác:

• Bài 20: Lá cây có đặc điểm gì?
• Bài 21: Hoa và quả có đặc điểm gì?
• Bài 22: Các loại côn trùng
• Bài 23: Một số động vật sống dưới nước
• Bài 24: Một số động vật sống trên cạn

Lời giải bài tập lớp 3 sách mới:

• Giải bài tập Lớp 3 Kết nối tri thức
• Giải bài tập Lớp 3 Chân trời sáng tạo
• Giải bài tập Lớp 3 Cánh diều

---