Phân biệt hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học (cực hay)

Bài viết Phân biệt hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Phân biệt hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học.

Phân biệt hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học (cực hay)

A. Lý thuyết & Phương pháp giải

- Hiện tượng vật lý: là hiện tượng chất biến đổi mà vẫn giữ nguyên là chất ban đầu.

Ví dụ:

+ Nước đá để chảy thành nước lỏng, đun sôi nước lỏng chuyển thành hơi nước và ngược lại.

+ Hòa tan đường saccharose dạng hạt vào nước được dung dịch trong suốt, không nhìn thấy hạt đường nhưng nếm thấy vị ngọt.

- Hiện tượng hóa học: là hiện tượng chất biến đổi có tạo ra chất khác.

Ví dụ:

+ Lưu huỳnh cháy trong không khí tạo thành khí có mùi hắc là sulfur dioxide.

+ Trong lò nung đá vôi, canxi carbonate chuyển dần thành vôi sống (canxi oxit) và khí carbon dioxide thoát ra ngoài.

- Dấu hiệu chính để phân biệt hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học là có chất mới tạo thành.

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Hãy phân tích và chỉ ra ở giai đoạn nào diễn ra hiện tượng vật lí, giai đoạn nào diễn ra hiện tượng hóa học trong quá trình sau:

“Khi sản xuất vôi sống, người ta đập đá vôi thành những cục nhỏ có kích thước thích hợp cho vào lò nung, nung đá vôi ta được vôi sống (canxi oxit) và khí carbonic. Cho vôi sống vào nước được chất mới là calcium hydroxide.”

Lời giải:

Giai đoạn “đập đá vôi thành những cục nhỏ có kích thước thích hợp” là hiện tượng vật lý do chất chỉ giảm kích thước còn vẫn là chất ban đầu.

Giai đoạn “ nung đá vôi ta được vôi sống và khí carbonic” là hiện tượng hóa học do dưới tác dụng của nhiệt độ đá vôi đã biến đổi thành hai chất khác là vôi sống và khí carbonic.

Giai đoạn “ Cho vôi sống vào nước được chất mới là calcium hydroxide” là hiện tượng hóa học do cho vôi sống vào nước được chất mới.

Ví dụ 2: Hiện tượng nào là hiện tượng vật lí, hiện tượng nào là hiện tượng hóa học?

a. Thủy tinh nóng chảy được thổi thành bình cầu.

b. khí methane (CH₄) cháy tào thành khí carbonic và hơi nước.

c. Hòa tan acetic acid vào nước được dung dịch axetic loãng dùng làm giấm ăn.

d. Cho vôi sống (CaO) vào nước được calcium hydroxide (Ca(OH)₂).

Lời giải:

Các hiện tượng vật lý là a, c do không có sự tạo thành chất mới.

Các hiện tượng hóa học là b, d do chất biến đổi tạo thành chất khác.

Ví dụ 3: Trong số những quá trình kể dưới đây, cho biết đâu là hiện tượng vật lý?

a. Quá trình quang hợp của cây xanh.

b. Quá trình lên men rượu.

c. Nước đá chảy thành nước lỏng.

d. Cồn để trong lọ không kín bị bay hơi.

Lời giải:

Hiện tượng vật lý là c và d.

C. Bài tập vận dụng

Câu 1: Phản ứng hoá học là quá trình biến đổi

A. Trạng thái tồn tại của chất.

B. Nguyên tử này thành nguyên tử khác

C. Chất này thành chất khác.

D. Nguyên tố này thành nguyên tố khác.

Lời giải:

Chọn C

Câu 2: Khi hoà tan muối ăn vào nước đã xảy ra hiện tượng

A. Vật lí.

B. Hoá học.

C. Cả hiện tượng vật lí và hoá học.

D. Không có hiện tượng gì.

Lời giải:

Chọn A

Khi hòa tan muối ăn vào nước xảy ra hiện tượng vật lý do không có sự tạo thành chất mới.

Câu 3: Hiện tượng vật lý là

A. hiện tượng chất biến đổi có tạo ra chất mới.

B. hiện tượng chất biến đổi mà vẫn giữ nguyên là chất ban đầu.

C. hiện tượng chất bị phân hủy.

D. hiện tượng biến đổi chất, có thể tạo ra chất mới hoặc không.

Lời giải:

Chọn B

Câu 4: Khi đốt nến (làm bằng parafin), nến chảy lỏng thấm vào bấc. Sau đó nến lỏng chuyển thành hơi. Hơi nến cháy trong không khí tạo thành khí carbon dioxide và hơi nước. Giai đoạn diễn ra hiện tượng hóa học là

A. Nến chảy lỏng thấm vào bấc.

B. Nến lỏng chuyển thành hơi.

C. Hơi nến cháy trong không khí tạo thành khí carbon dioxide và hơi nước.

D. Không có giai đoạn nào xảy ra hiện tượng hóa học.

Lời giải:

Chọn C

Do giai đoạn này xảy ra hiện tượng parafin biến đổi có tạo thành chất mới là CO₂ và hơi nước.

Câu 5: Dấu hiệu chính để phân biệt hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học là

A. Sự thay đổi về màu sắc của chất.

B. Sự xuất hiện chất mới.

C. Sự thay đổi về trạng thái của chất.

D. Sự thay đổi về hình dạng của chất.

Lời giải:

Chọn B

Dấu hiệu chính để phân biệt hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học là có chất mới tạo thành.

Câu 6: Hiện tượng nào sau đây là hiện tượng vật lý

a. Pha loãng nước muối.

b. Nước đá chảy thành nước lỏng.

c. Lưu huỳnh cháy trong không khí.

d. Đốt than.

A. Tất cả đáp án

B. a,b,c

C. a,

D. c,d

Lời giải:

Chọn C

Câu 7: Hiện tượng hóa học là

A. Thanh sắt bị dát mỏng.

B. Cồn để trong lọ không kín bị bay hơi.

C. Thủy tinh nóng chảy được thổi thành bình cầu.

D. Đốt cháy mẩu giấy.

Lời giải:

Chọn D

Câu 8: Các hiện tượng sau, hiện tượng nào không phải là hiện tượng hoá học?

A. Khi nung nóng đá vôi (canxi carbonate) thì thấy khối lượng giảm đi.

B. Rượu để lâu trong không khí bị chua.

C. Thuỷ tinh nóng chảy được thổi thành bình cầu.

D. Một lá đồng bị nung nóng, trên mặt đồng phủ một lớp màu đen.

Lời giải:

Chọn C

Câu 9: Hiện tượng hóa học là

A. Cơm bị ôi thiu.

B. Hòa tan đường vào nước.

C. Cầu vồng xuất hiện sau mưa.

D. Đun sôi nước.

Lời giải:

Chọn A.

Câu 10: Trong các hiện tượng sau, hiện tượng vật lý là

A. Gỗ cháy thành than.

B. Cơm bị ôi thiu.

C. Sữa chua lên men.

D. Nước bốc hơi.

Lời giải:

Chọn D

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 8 có đáp án hay khác:

---