Phương pháp Phân biệt đơn chất và hợp chất

Với Phương pháp Phân biệt đơn chất và hợp chất môn Hóa học lớp 8 sẽ giúp học sinh nắm vững lý thuyết, biết cách làm các dạng bài tập từ đó có kế hoạch ôn tập hiệu quả để đạt kết quả cao trong các bài thi Hóa 8.

Phương pháp Phân biệt đơn chất và hợp chất

A. Lý thuyết & phương pháp giải

1. Đơn chất

- Đơn chất là những chất tạo nên từ một nguyên tố hóa học.

Ví dụ: Natri là đơn chất vì nó tạo nên từ một nguyên tố hóa học là Na.

- Phân loại: 

+ Đơn chất kim loại: Al, Fe, Cu, ….

+ Đơn chất phi kim: C, P, S, ….

- Đặc điểm cấu tạo: 

+ Đơn chất kim loại: sắp xếp khít nhau, theo trật tự xác định.

+ Đơn chất phi kim: liên kết theo một số lượng nhất định (thường là 2).

2. Hợp chất

- Hợp chất là những chất được tạo nên từ hai hay nhiều nguyên tố hóa học.

Ví dụ: Nước là hợp chất vì nó được tạo nên từ 2 nguyên tố là oxi (O) và hidro (H).

- Phân loại:

+ Hợp chất vô cơ: NaCl, HCl, ….

+ Hợp chất hữu cơ: CH₄, C₂H₅OH, ….

- Đặc điểm cấu tạo:

Liên kết với nhau theo một thứ tự và một tỉ lệ nhất định.

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Trong số các chất dưới đây, chất nào thuộc loại đơn chất

A. Nước.

B. Muối ăn.

C. Thủy ngân.

D. Khí carbonic.

Hướng dẫn giải

Nước (H₂O) là hợp chất, muối ăn (NaCl) là hợp chất, khí carbonic (CO₂) là hợp chất, thủy ngân (Hg) là đơn chất.

Chọn C

Ví dụ 2: Chọn đáp án sai:

A. Cacbondioxit được cấu tạo từ một nguyên tố C và hai nguyên tố O.

B. Nước là hợp chất.

C. Muối ăn không có thành phần clo.

D. Có hai loại hợp chất vô cơ và hữu cơ.

Hướng dẫn giải

Muối ăn không có thành phần clo đây là phát biểu sai vì muối ăn có công thức NaCl.

Chọn C

Ví dụ 3: Chất được chia thành hai loại lớn là 

A. Đơn chất và hỗn hợp.

B. Hợp chất và hỗn hợp.

C. Đơn chất, hỗn hợp, hợp chất.

D. Đơn chất và hợp chất.

Hướng dẫn giải

Chất được chia thành hai loại lớn là đơn chất và hợp chất.

Chọn D

C. Bài tập tự luyện

Câu 1: Đơn chất là những chất được tạo nên bởi bao nhiêu nguyên tố hóa học

A. Nhiều hơn 2.

B. Chỉ một nguyên tố hóa học.

C. Bốn nguyên tố hóa học.

D. Hai nguyên tố.

Lời giải:

Đáp án: Chọn B

Câu 2: Trong số các ý dưới đây, hãy cho biết có bao nhiêu hợp chất

a. Nước được tạo nên từ H và O.

b. Muối ăn được tạo nên từ Na và Cl.

c. Bột lưu huỳnh được tạo nên từ S.

d. Kim loại đồng được tạo nên từ Cu.

e. Đường mía được tạo nên từ C, H và O.

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Lời giải:

Đáp án: Chọn C

Hợp chất: 

+ Nước vì được tạo nên từ hai nguyên tố H và O.

+ Muối ăn vì được tạo nên từ hai nguyên tố Na và Cl.

+ Đường mía vì được tạo nên từ ba nguyên tố C, H, O.

Câu 3: Dãy chất nào dưới đây là phi kim

A. Kẽm, cacbon, lưu huỳnh, oxi.

B. Nitơ, oxi, cacbon, lưu huỳnh.

C. Sắt, kẽm, lưu huỳnh, oxi.

D. Sắt, oxi, nitơ, lưu huỳnh.

Lời giải:

Đáp án: Chọn B

Câu 4: Để tạo thành phân tử của một hợp chất thì tối thiểu cần phải có bao nhiêu loại nguyên tử?

A. 2 loại.

B. 3 loại.

C. 4 loại.

D. 5 loại.

Lời giải:

Đáp án: Chọn A

Câu 5: Để phân biệt đơn chất và hợp chất dựa vào dấu hiệu là

A. Kích thước.

B. Nguyên tử cùng loại hay khác loại.

C. Hình dạng.

D. Số lượng nguyên tử.

Lời giải:

Đáp án: Chọn B

Câu 6: Trong các chất sau đây, có bao nhiêu đơn chất

a. Phosphoric acid (chứa H, P, O).

b. Kim cương do nguyên tố cacbon tạo nên.

c. Khí ozon có công thức hóa học là O₃.

d. Kim loại bạc tạo nên từ Ag.

e. Than chì tạo nên từ C.

A. 4.

B. 5.

C. 3.

D. 2.

Lời giải:

Đáp án: Chọn A

Câu 7: Chọn câu đúng:

A. Đơn chất và hợp chất giống nhau.

B. Đơn chất là những chất cấu tạo nên từ 1 nguyên tố hóa học.

C. Hợp chất là những chất tạo nên chỉ duy nhất với 2 nguyên tố hóa học.

D. Có duy nhất một loại hợp chất.

Lời giải:

Đáp án: Chọn B

Câu 8: Trong số các chất dưới đây, thuộc loại hợp chất có:

A. Khí hidro.

B. Nhôm.

C. Photpho.

D. Đá vôi.

Lời giải:

Đáp án: Chọn D

Câu 9: Cho các chất sau: Ca, O₂, P₂O₅, HCl, Na, NH₃, Al đâu là đơn chất

A. Ca, O₂, Na, Al.

B. Ca, O, HCl, NH₃.

C. HCl, P₂O₅, Na, Al.

D. NH₃, HCl, Na, Al.

Lời giải:

Đáp án: Chọn A

Câu 10: Hợp chất thường được phân thành hai loại là

A. Kim loại và phi kim.

B. Kim loại và hữu cơ.

C. Vô cơ và phi kim.

D. Vô cơ và hữu cơ.

Lời giải:

Đáp án: Chọn D

D. Bài tập thêm

Câu 1: Trong số các chất dưới đây, thuộc loại hợp chất là

A. H₂.

B. N₂.

C. NH₃.

D. Ca.

Câu 2: Dãy nào sau đây chỉ gồm đơn chất?

A. Cl₂, Ca, O₂.

B. F₂, CaF, CaO.

C. CaCl₂, Cl₂, F₂.

D. MgO, CaO, O₂.

Câu 3: Quan sát hình dưới đây và cho biết có bao nhiêu đơn chất:

A. 2

B. 3

C. 4

D. 5

Câu 4: Trong các chất hóa học: Li, N₂, CO, Cl₂, S₈, NaCl, chất nào là đơn chất, chất nào là hợp chất?

Câu 5: Các hợp chất sau đây được tạo thành từ bao nhiêu nguyên tố hóa học?

a) CuO.

b) CaCO₃.

c) HNO₃.

d) NaOH.

e) CH₃OH.

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 8 có đáp án hay khác:

• Cách Xác định công thức hóa học của đơn chất, hợp chất và tính phân tử khối của hợp chất
• Cách Xác định hóa trị của một nguyên tố khi biết công thức hóa học của hợp chất
• Cách Lập công thức hóa học của một chất theo hóa trị
• Cách Phân biệt hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học
• Bài tập lập phương trình hóa học và cách giải

---