Lý thuyết Lịch Sử 10 Chân trời sáng tạo Bài 1: Hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử
Với tóm tắt lý thuyết Lịch Sử lớp 10 Bài 1: Hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử sách Chân trời sáng tạo hay nhất, ngắn gọn sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Lịch Sử 10.
Lý thuyết Lịch Sử 10 Chân trời sáng tạo Bài 1: Hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử
I. Lịch sử
1. Hiện thực lịch sử
- Lịch sử là những gì đã diễn ra trong quá khứ gắn với con người và xã hội loài người.
- Hiện thực lịch sử là những gì đã diễn ra trong quá khứ, tồn tại một cách khách quan, độc lập, ngoài ý muốn của con người.
- Con người có khả năng nhận thức hiện thực khách quan, vì vậy lịch sử còn là hiện thực khách quan có thể nhận thức được.
Mũi tên đồng tìm thấy ở Cổ Loa (1959) là hiện thực lịch sử
2. Nhận thức lịch sử
- Nhận thức lịch sử là những hiểu biết của con người về hiện thực lịch sử, được trình bày, tái hiện theo nhiều cách khác nhau.
- Có nhiều nhận thức khác nhau về hiện thực lịch sử.
- Để phục dựng lại lịch sử, các nhà sử học cần nỗ lực tìm kiếm tư liệu; sử dụng phương pháp và cách tiếp cận phù hợp.
Mô hình phục dựng nỏ thần Liên châu (nhận thức lịch sử)
II. Sử học
1. Khái niệm Sử học
- Sử học là khoa học nghiên cứu lịch sử của xã hội loài người nói chung hoặc của một quốc gia, dân tộc, địa phương, con người nói riêng.
2. Đối tượng nghiên cứu của Sử học
- Đối tượng của Sử học là quá trình phát sinh, phát triển của xã hội loài người trong quá khứ.
- Đối tượng của Sử học mang tính toàn diện.
3. Chức năng, nhiệm vụ của Sử học
- Chức năng
+ Chức năng khoa học: cung cấp tri thức khoa học nhằm khôi phục, miêu tả, giải thích hiện tượng lịch sử một cách chính xác, khách quan.
+ Chức năng xã hội: giúp con người tìm hiểu các quy luật phát triển của xã hội loài người trong quá khứ, từ đó nhận thức hiện tại và dự đoán tương lai.
+ Chức năng giáo dục: thông qua những tấm gương lịch sử, bài học lịch sử.
- Nhiệm vụ
+ Rút ra bài học kinh nghiệm phục vụ cuộc sống hiện tại.
+ Góp phần bồi dưỡng nhân sinh quan và thế giới quan khoa học, nâng cao trình độ nhận thức của con người.
+ Góp phần giáo dục tư tưởng, tình cảm, đạo đức và phát triển nhân cách con người.
4. Nguyên tắc cơ bản của Sử học
- Khách quan: trình bày lịch sử một cách khách quan, không định kiến, không thiên vị.
- Trung thực: tôn trọng sự thật lịch sử.
- Tiến bộ: góp phần xây dựng những giá trị tốt đẹp.
- Toàn diện và cụ thể: phản ánh đầy đủ, gắn với không gian, thời gian cụ thể.
5. Khái quát về các nguồn sử liệu
- Sử liệu là những tài liệu để nghiên cứu và tái hiện lịch sử.
- Căn cứ vào mối liên hệ với sự vật, hiện tượng được nghiên cứu và giá trị thông tin, có thể chia thành hai loại sử liệu:
+ Sử liệu trực tiếp: nguồn sử liệu ra đời cùng thời điểm diễn ra sự kiện, hiện tượng được nghiên cứu, còn gọi là sử liệu gốc.
Bút tích “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” của Chủ tịch Hồ Chí Minh
+ Sử liệu gián tiếp: nguồn sử liệu phản ánh sự kiện, hiện tượng lịch sử thông qua thông tin gián tiếp (hồi kí, kể chyện lịch sử…)
- Căn cứ vào các dạng thức tồn tại, nguồn sử liệu được chia thành các nhóm chủ yếu:
+ Sử liệu thành văn: văn bản, sách, báo…
Báo “Việt Nam Độc Lập” - cơ quan tuyên truyền của Việt Minh do Nguyễn Ái Quốc sáng lập, số 1 (101), ngày 1-8-1941.
+ Sử liệu truyền miệng: ca dao, truyền thuyết…
Truyền thuyết “Sơn Tinh - Thủy Tinh”
+ Sử liệu hiện vật: di vật, công trình.
Rìu đồng Đông Sơn
+ Sử liệu kĩ thuật đa phương tiện: phim, ảnh, ghi âm…
Bài hát Chiến thắng Điện Biên
6. Một số phương pháp cơ bản của Sử học
- Phương pháp lịch sử: xem xét, trình bày các hiện tượng, sự vật qua các giai đoạn phát triển lịch sử cụ thể.
- Phương pháp logic: nghiên cứu các sự vật, hiện tượng trong hình thức tổng quát nhằm vạch ra bản chất, quy luật, khuynh hướng vận động của lịch sử.
- Ngoài ra, còn có các phương pháp khác như: phương pháp lịch đại, phương pháp đồng đại, phương pháp điền dã, phỏng vấn nhân chứng lịch sử…
Xem thêm tóm tắt lý thuyết Lịch Sử lớp 10 Chân trời sáng tạo hay khác:
Lý thuyết Lịch Sử 10 Bài 3: Sử học với các lĩnh vực khoa học khác
Lý thuyết Lịch Sử 10 Bài 4: Sử học với một số lĩnh vực, ngành nghề hiện đại
Lý thuyết Lịch Sử 10 Bài 5: Khái quát lịch sử văn minh thế giới cổ - trung đại
Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 10 hay khác:
- Giải sgk Lịch sử 10 Chân trời sáng tạo
- Giải Chuyên đề học tập Lịch sử 10 Chân trời sáng tạo
- Giải SBT Lịch sử 10 Chân trời sáng tạo
- Giải lớp 10 Chân trời sáng tạo (các môn học)
- Giải lớp 10 Kết nối tri thức (các môn học)
- Giải lớp 10 Cánh diều (các môn học)
Tủ sách VIETJACK shopee lớp 10-11 cho học sinh và giáo viên (cả 3 bộ sách):
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
- Soạn văn 10 (hay nhất) - CTST
- Soạn văn 10 (ngắn nhất) - CTST
- Soạn văn 10 (siêu ngắn) - CTST
- Giải Toán 10 - CTST
- Giải Tiếng Anh 10 Global Success
- Giải Tiếng Anh 10 Friends Global
- Giải sgk Tiếng Anh 10 iLearn Smart World
- Giải sgk Tiếng Anh 10 Explore New Worlds
- Giải sgk Vật lí 10 - CTST
- Giải sgk Hóa học 10 - CTST
- Giải sgk Sinh học 10 - CTST
- Giải sgk Địa lí 10 - CTST
- Giải sgk Lịch sử 10 - CTST
- Giải sgk Kinh tế và Pháp luật 10 - CTST
- Giải sgk Hoạt động trải nghiệm 10 - CTST