Nội dung chính bài Xúy Vân giả dại hay nhất - Cánh diều

Với nội dung chính bài Xúy Vân giả dại Ngữ văn lớp 10 hay nhất bộ sách Cánh diều sẽ giúp học sinh nắm được nội dung của tác phẩm Xúy Vân giả dại.

Nội dung chính bài Xúy Vân giả dại - Ngữ văn lớp 10 Cánh diều

Văn bản Xuý Vân với những câu hát nửa điên dại, ngô nghê, nửa chân thực tỉnh táo về thân phận dang dở, bẽ bàng. Sau những câu hát xưng danh là tâm sự đau xót về một cuộc đời lạc lõng, cô đơn, vô nghĩa. Đoạn trích tiếp tục những lời độc thoại về nỗi thất vọng trước mâu thuẫn vì ước mơ hạnh phúc tốt đẹp gặp phải thực tế phũ phàng.

Bố cục Xúy Vân giả dại

- Phần 1: từ đầu đến “ai biết là ai?”: màn giới thiệu của Xúy Vân với khán giả

- Phần 2: tiếp theo đến “than thân vài câu nhé”: tình cảnh éo le, nỗi đau khổ của Xúy Vân hiện tại và niềm mong ước của nàng về một cuộc sống gia đình hòa hợp, hạnh phúc.

- Phần 3: còn lại: nỗi ân hận, xót xa và hối lỗi, tự trách của Xúy Vân

Tóm tắt Xúy Vân giả dại

Xúy Vân là người con gái đẹp người, đẹp nết,là con gái của viên huyện Tể được gả cho Kim Nham một anh thư sinh nghèo hiếu học. Cuộc hôn nhân ép buộc không có tình yêu đã đưa cuộc đời nàng đến một tấn bi kịch. Sau khi về nhà chồng, Kim Nham phải lên Tràng An để dùi mài kinh sử để Xúy Vân ở nhà bơ vơ trong sự ghẻ lạnh và coi thường của gia đình. Vì quá buồn tủi và khao khát tìm kiếm hạnh phúc của đời mình nàng đã tin theo Trần Phương, hắn bày kế xúi Xúy Vân giả điên để được tự do thoát khởi nhà chồng. Nhưng không ngờ rằng Trần Phương là một tên “Sở Khanh”, đểu cáng bỏ lại nàng, khiến nàng tuyệt vọng từ giả điên thành điên thật.

Tác giả - tác phẩm: Xúy Vân giả dại

I. Tìm hiểu tác phẩm Xúy Vân giả dại

1. Thể loại: Chèo cổ: Chèo cổ thuộc thể lại sân khấu dân gian, ra đời từ xa xưa do các tác giả dân gian sáng tác và được lưu truyền tới ngày nay

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:

- Đoạn trích Xúy Vân giả dại được trích từ vở chèo Kim Nham

3. Phương thức biểu đạt: tự sự

4. Tóm tắt:

Xúy Vân là người con gái đẹp người, đẹp nết,là con gái của viên huyện Tể được gả cho Kim Nham một anh thư sinh nghèo hiếu học. Cuộc hôn nhân ép buộc không có tình yêu đã đưa cuộc đời nàng đến một tấn bi kịch. Sau khi về nhà chồng, Kim Nham phải lên Tràng An để dùi mài kinh sử để Xúy Vân ở nhà bơ vơ trong sự ghẻ lạnh và coi thường của gia đình. Vì quá buồn tủi và khao khát tìm kiếm hạnh phúc của đời mình nàng đã tin theo Trần Phương, hắn bày kế xúi Xúy Vân giả điên để được tự do thoát khởi nhà chồng. Nhưng không ngờ rằng Trần Phương là một tên “Sở Khanh”, đểu cáng bỏ lại nàng, khiến nàng tuyệt vọng từ giả điên thành điên thật.

5. Bố cục 

Đoạn 1: Trước khi gặp Trần Phương 

Đoạn 2: Sau khi gặp Trần Phương

6. Giá trị nội dung:

- “Xúy Vân giả dại” là trích đoạn thể hiện tập trung được bi kịch tình yêu và nội tâm đầy mâu thuẫn của nhân vật Xúy Vân một cách đặc sắc

- Số phận bi kịch bị giằng xé giữa khát vọng tình yêu và hạnh phúc đối với hoàn cảnh sống khắc nghiệt của người phụ nữ trong chế độ xưa

- Cảm thông với những đau khổ, bế tắc của nàng thể hiện cách nhìn nhận, đánh giá con người mang tính nhân đạo sâu sắc của tác giả

7. Giá trị nghệ thuật: 

- Nghệ thuật xây dựng nội tâm nhân vật sâu sắc

- Tình huống kịch đắt giá 

II. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Xúy Vân giả dại

1. Hoàn cảnh của Xúy Vân

- Xúy Vân là con gái của viên huyện Tể

- Là người con gái tài giỏi, khéo léo, đảm đang, ước mong có một gia đình đầm ấm

- Nàng được bắt ép gả cho Kim Nham - một học trò nghèo ở Nam Định => cuộc hôn nhân không có tình yêu

- Sau khi cưới vợ Kim Nham lên Tràng An dùi mài kinh sử để thi cử, để Xúy Vân ở nhà mòn mỏi chờ mong.=> bi kịch cuộc đời nàng bắt đầu từ đây.

2. Diễn biến tâm trạng của Xúy Vân trước khi gặp Trần Phương

- Cảm nhận tuổi xuân của mình từng ngày bị bóp chết bởi sự vô vọng, ngóng trông chồng.

“Tôi càng chờ càng đợi, càng trưa chuyến đò.”

- Lỡ làng, dở dang, trông ngóng đến tuyệt vọng

“Trăm năm đành lỗi hẹn đò

Cây đa bến cũ con đò khác xưa?”

“Chả nên gia thất thì về.

Ở làm chi nữa chúng chê bạn cười.”

- Chán nản, bẽ bàng, cuộc sống trở nên vô nghĩa

“Gà rừng ăn lẫn với công

Đắng cay chẳng có chịu được ức”

- Thân phận tủi hờn, uất ức, bị coi thường ở nhà chồng

“Bông bông dắt, bông bông diu

Xa xa lắc, xa xa líu”

“Chờ cho lúa chín bông vàng.

Để anh đi gặt, để nàng mang cơm”

=> Lời hát được lặp đi lặp lại thể hiện ước mơ bình dị của một cô gái yêu lao động, tần tảo, hăng say 

=> Lời bộc bạch nỗi cô đơn và khát khao hạnh phúc của cô không thể chia sẻ với láng giềng, cũng không được sự đồng cảm của cha mẹ.

3. Diễn biến tâm trạng khi gặp Trần Phương

- Cứ ngỡ là sẽ gặp được tri âm tri kỉ để chia sẻ để cảm thông

“Tôi không trăng gió lại gặp người gió trăng

Gió trăng thời mặc gió trăng”

=> Cô đã vượt qua lễ giáo, dám chạy theo tiếng gọi của tình yêu vì hôn nhân do cha mẹ sắp đặt không có tình yêu

=> Cô lại là nạn nhân là người thiệt thòi và đáng thương trong mối quan hệ với Trần Phương

“Phụ Kim Nham, say đắm Trần Phương

Nên đến nỗi điên cuồng rồ dại”

- Khát vọng tình yêu cháy bỏng, một cô gái có bản lĩnh tự tin, luôn hành động theo bản năng, vượt ra khỏi lễ giáo phong kiến

“Đôi ta dắt díu lên đây

Áo giải làm chiếu, chăn quay làm mùng”

- Ấm ức, bế tắc, cô đơn của Xúy Vân 

“Tôi thương nhân ngãi

Tôi nhớ nhân tình

Đêm năm canh trằn trọc hòa (cả) năm

Than rằng nhân ngãi cựu hình đi đâu”

“Con cá rô nằm vũng chân trâu

Để cho năm bảy cần câu châu vào”

=> Bi kịch của đời Xúy Vân khi bị quá yêu một tên Sở Khanh mà không hề hay biết

=> Trần Phương là con người lật lọng, tráo trở, phụ tình, kẻ đi gieo tương tư 

Để học tốt bài học Xúy Vân giả dại lớp 10 hay khác:

• Soạn bài Xúy Vân giả dại (hay nhất)

• Soạn bài Xúy Vân giả dại (ngắn nhất)

Xem thêm nội dung chính các tác phẩm Ngữ Văn lớp 10 sách Cánh diều hay nhất khác:

• Nội dung chính Mắc mưu Thị Hến

• Nội dung chính Thị Mầu lên chùa

• Nội dung chính Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội: Một hằng số văn hóa Việt Nam

• Nội dung chính Lễ hội Đền Hùng

• Nội dung chính Lễ hội dân gian đặc sắc của dân tộc Chăm ở Ninh Thuận

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 10 hay khác:

• Soạn văn 10 Cánh diều (hay nhất)
• Soạn văn 10 Cánh diều (ngắn nhất)
• Soạn văn 10 Cánh diều (siêu ngắn)
• Giải Chuyên đề học tập Văn 10 Cánh diều
• Giải lớp 10 Cánh diều (các môn học)
• Giải lớp 10 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 10 Chân trời sáng tạo (các môn học)

---