Đàn ghi ta của Lor-ca - Tác giả tác phẩm (mới 2024) - Ngữ văn lớp 12 Chân trời sáng tạo

Với tác giả, tác phẩm Đàn ghi ta của Lor-ca Ngữ văn lớp 12 hay nhất, chi tiết sách Chân trời sáng tạo trình bày đầy đủ nội dung chính quan trọng nhất về tác phẩm Đàn ghi ta của Lor-ca.

Tác giả - Tác phẩm: Đàn ghi ta của Lor-ca - Ngữ văn lớp 12 Chân trời sáng tạo

I. Tác giả văn bản Đàn ghi ta của Lor-ca

- Thanh Thảo (1946), tên khai sinh là Hồ Thành Công, quê ở Quảng Ngãi.

- Ông là nhà thơ, nhà báo nổi tiếng với các trường ca, tập thơ viết trong thời chiến tranh và hậu chiến.

- Thơ ông giàu suy tưởng, có tính triết lí sâu sắc và có nhiều cách tân.

- Một số tác phẩm tiêu biểu của ông là Những người đi tới biển (1977), Những ngọn sóng mặt trời (1978), Khối vuông ru-bích (1985), Từ một đến môt trăm (1988)

II. Tìm hiểu văn bản Đàn ghi ta của Lor-ca

1. Thể loại

- Tác phẩm Đàn ghi ta của Lor-ca thuộc thể loại: thơ tự do.

2. Xuất xứ

- In trong Khối vuông ru-bích, NXB Tác phẩm mới, 1985, tr.55 – 56.

3. Phương thức biểu đạt

- Phương thức biểu đạt: biểu cảm.

4. Bố cục đoạn trích

- Đoạn 1 (từ đầu đến “yên ngựa mỏi mòn”): Hình ảnh người nghệ sĩ Lorca.

- Đoạn 2 (tiếp đến “ròng ròng máu chảy”): Cái chết của Lorca và nỗi xót xa trước cái chết ấy.

- Đoạn 3 (còn lại): Niềm tin vào sự bất tử của tiếng đàn Lorca.

5. Giá trị nội dung

- Qua bài thơ, tác giả thể hiện nỗi đau và sự xúc động sâu sắc trước cái chết bi thảm của nghệ sĩ Lorca – một nghệ sĩ khao khát tự do, dân chủ, luôn mong muốn sự cách tân nghệ thuật và nghệ thuật đi tới không ngừng. Tình yêu con người, tình yêu nghệ thuật và khát vọng tự do mà Lor – ca hằng ôm ấp là cái đẹp mà sự tàn ác không thể nào hủy diệt được.

6. Giá trị nghệ thuật

- Sử dụng hình ảnh biểu tượng, siêu thực có sức chứa lớn về nội dung

- Sự kết hợp giữa nhạc và thơ

- Những liên tưởng, so sánh bất ngờ, thú vị, so sánh, ẩn dụ, hoán dụ...

III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Đàn ghi ta của Lor-ca

1. Hình ảnh người nghệ sĩ Lorca

- Hai dòng thơ đầu:

Những tiếng đàn bọt nước

Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt

- Hình ảnh Lorca xuất hiện gắn với tiếng đàn, mà tiếng đàn ấy tan ra thành bọt nước → cách diễn đạt lạ hóa, cái vốn được cảm nhận bằng thính giác (tiếng đàn) thì Thanh Thảo đã diễn tả nó bằng thị giác (đây là cách các nhà thơ siêu thực thường dùng) → gợi sự mong manh, dễ vỡ.

- Lorca xuất hiện trên nền văn hóa của Tây Ban Nha qua hình ảnh “áo choàng đỏ gắt”:

+ Hình ảnh thực: gợi môn đấu bò tót - một nét sinh hoạt văn hóa của đất nước Tây Ban Nha.

+ Hình ảnh biểu trưng: đấu trường chính trị quyết liệt, ở đó diễn ra cuộc đấu tranh đòi quyền tự do dân chủ đối với bọn phát xít và cuộc đấu tranh cách tân nền nghệ thuật già nua → bi kịch rất dễ xảy ra với Lorca.

- “Li-la Li-la Li-la”:

+ Tên một loài hoa đẹp (Tử Đinh Hương) đặc trưng của đất nước Tây Ban Nha.

+ Những nốt nhạc mô phỏng âm thanh của tiếng đàn.

→ Nghệ thuật láy âm "li-la li-la li-la" → gợi hợp âm của tiếng đàn ghita, gợi hình ảnh bông hoa buồn của phút chia ly, gợi chuyến đi thăm thẳm và đơn độc của người nghệ sĩ.

- Ba dòng thơ tiếp:

đi lang thang về miền đơn độc

với vầng trăng chếnh choáng

trên yên ngựa mỏi mòn

+ Hình tượng Lorca là một người nghệ sĩ yêu cái đẹp nhưng đơn độc, là một kị sĩ lãng du phóng khoáng, là một du ca yêu tự do và thầm lặng.

2. Cái chết của Lor-ca và nỗi xót xa trước cái chết ấy

* Đoạn thơ mang tính chất tự sự, diễn tả lại giây phút kinh hoàng của Lorca: người nghệ sĩ Lorca đang tự do trên hành trình cách tân nghệ thuật và đấu tranh cho khát vọng tự do thì bị bọn phát xít bắt và giết hại.

- Hình ảnh Lorca bị điệu về bãi bắn “chàng đi như người mộng du” gợi hình ảnh thực, mộng du theo tiếng đàn, giai điệu thiết tha.

- Hình ảnh “áo choàng bê bết đỏ” - một ám ảnh nghệ thuật: không còn là màu đỏ gắt mà là màu của máu, gợi cái chết đầy bi thảm của Lorca.

* Nỗi xót xa trước cái chết được thể hiện thông qua hình ảnh tiếng đàn:

tiếng ghi-ta nâu

bầu trời cô gái ấy

tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy

tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan

tiếng ghi-ta ròng ròng

máu chảy

Điệp ngữ “tiếng ghi ta” được nhắc lại bốn lần kết hợp với nghệ thuật chuyển đổi cảm giác như một tiếng nấc nghẹn ngào:

- "tiếng ghi ta nâu": biểu trưng cho tình yêu dành cho những con đường, những mảnh đất ở Tây Ban Nha.

- "tiếng ghi ta lá xanh": biểu trưng cho tình yêu cuộc sống mãnh liệt.

- "tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan": Lor-ca bị sát hại, nghệ thuật cũng dang dở.

- "tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy": số phận Lor-ca oan khiên, thảm khốc.

→ Tất cả diễn tả lòng tiếc thương của nhân dân Tây Ban Nha nói chung, của tác giả Thanh Thảo nói riêng đối với cái chết đầy oan khuất của Lorca.

3. Niềm tin mãnh liệt vào sự bất tử của tiếng đàn Lorca

- Hai dòng thơ đầu:

Không ai chôn cất tiếng đàn

Tiếng đàn như cỏ mọc hoang

Tác giả đã so sánh sức sống nghệ thuật của Lorca như cỏ mọc hoang. Tiếng đàn tượng trưng cho nghệ thuật, là khát vọng nghệ thuật mà cả đời Lorca theo đuổi, là cái đẹp mà mọi thế lực cũng không thể hủy diệt được, nó sẽ sống mãi như thứ cỏ dại mọc hoang.

- Hai dòng thơ sau: hình ảnh "giọt nước mắt vầng trăng" gợi sự tiếc thương, đau xót trước cái chết thương tâm của Lorca và những giọt nước mắt ấy sẽ vĩnh hằng như vầng trăng mãi long lanh trong đáy giếng.

→ Sự đa nghĩa của các câu thơ, hình ảnh tượng trưng siêu thực, hình ảnh ẩn dụ Lorca và cái chết của ông gợi nỗi đau, gợi sự tỏa sáng trường tồn, bất diệt.

+ Hình ảnh “đường chỉ tay" tượng trưng cho số phận con người.

+ Dòng sông tượng trưng cho ranh giới trong cõi sống và cõi chết.

- Câu thơ “Lorca bơi sang ngang/ trên chiếc ghita màu bạc" tượng trưng cho hình ảnh Lorca giã từ cõi thực sang thế giới bên kia nhưng vẫn luôn gắn bó với nghệ thuật. Dù cuộc đời Lorca ngắn ngủi, đơn độc nhưng với ông nghệ thuật là khát vọng cả đời ông theo đuổi.

- Các động từ “ném lá bùa, ném trái tim” tượng trưng cho sự giã từ và giải thoát, chia tay với những hệ lụy trần gian của Lorca đồng thời thể hiện sự hiểu biết sâu sắc, sự cảm thông, kính trọng chân thành của Thanh Thảo.

- Câu thơ cuối bài là chuỗi âm thanh “li-la li-la li-la” tượng trưng cho niềm tin mãnh liệt vào sự bất tử của cuộc đời và tên tuổi của Lorca.

→ Lorca bị bắn chết nhưng hình ảnh của ông vẫn còn sống mãi trong lòng nhân dân cùng với cây đàn bất tử.

Học tốt bài Đàn ghi ta của Lor-ca

Các bài học giúp bạn để học tốt bài Đàn ghi ta của Lor-ca Ngữ văn lớp 12 hay khác:

• Bố cục Đàn ghi ta của Lor-ca

Xem thêm tóm tắt tác giả tác phẩm Ngữ Văn lớp 12 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

• Tác giả - tác phẩm: San-va-đo Đa-li và “Sự dai dẳng của kí ức”

• Tác giả - tác phẩm: Tự do

• Tác giả - tác phẩm: Hai quan niệm về gia đình và xã hội

• Tác giả - tác phẩm: Ở Va-xan

• Tác giả - tác phẩm: Áo dài đầu thế kỉ XX

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 12 hay khác:

• Soạn văn 12 Chân trời sáng tạo (hay nhất)
• Soạn văn 12 Chân trời sáng tạo (ngắn nhất)
• Soạn Chuyên đề Văn 12 Chân trời sáng tạo
• Giải lớp 12 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 12 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 12 Cánh diều (các môn học)

---