Dế chọi - Tác giả tác phẩm (mới 2024) - Ngữ văn lớp 9 Cánh diều

Với tác giả, tác phẩm Dế chọi Ngữ văn lớp 9 hay nhất, chi tiết sách Cánh diều trình bày đầy đủ nội dung chính quan trọng nhất về tác phẩm Dế chọi.

Tác giả - Tác phẩm: Dế chọi - Ngữ văn lớp 9 Cánh diều

I. Tác giả văn bản Dế chọi

- Bồ Tùng Linh (1640 – 1715), tự là Lưu Tiên và Kiếm Thần, còn được gọi bằng cái tên Liễu Tuyền cư sĩ.

- Là một văn sĩ người Trung Quốc dưới triều đại nhà Thanh.

II. Tìm hiểu văn bản Dế chọi

1. Thể loại

- Tác phẩm Dế chọi thuộc thể loại: truyện truyền kì.

2. Xuất xứ

- Theo Liêu Trai chí dị, Nguyễn Văn Huyên dịch, NXB Văn học, Hà Nội, 1996.

3. Phương thức biểu đạt

- Phương thức biểu đạt: tự sự.

4. Bố cục đoạn trích

- Phần 1 (từ đầu đến…việc tự tử mà thôi): tình cảnh ngang trái của Thành sau khi trượt khoa thi Đồng Tử.

- Phần 2 (tiếp theo đến…bỏ vào lồng): Con dế của Thành và chuỗi sự việc liên quan tới: con Thành chết, dế mất, hồn con Thành hóa thân vào con dế chọi.

- Phần 3 (đoạn còn lại): nhờ dế chọi mà gia đình Thành đổi đời.

5. Giá trị nội dung

- Văn bản tập trung vạch trần chế độ tàn bạo, gian ác của bọn quan lại. Đồng thời bày tỏ sự xót thương cho số phận những con người “nhỏ bé” luôn bị chà đạp, bóc lột.

- Câu chuyện chịu ảnh hưởng của bối cảnh xã hội lúc bấy giờ, con người tuân theo thuyết luân hồi báo ứng, thể hiện rõ nét giá trị nhân đạo của tác phẩm.

6. Giá trị nghệ thuật

- Sử dụng nhiều chi tiết kì ảo, hoang đường.

III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Dế chọi

1. Thời gian, không gian và sự việc liên quan đến nhan đề của truyện

- Thời gian: Đời Tuyên Đức nhà Minh.

- Không gian: Trong cung, dân gian.

- Sự việc liên quan:

+ Trong cung rất chuộng trò chơi chọi dế yêu cầu dân gian cống nộp.

+ Muốn lấy lòng quan trên cho nên các Tri huyện đem hiến 1 con, quan chơi thử thấy hay đòi dâng nộp thường xuyên, Tri huyện lại đòi lí trưởng…(cứ theo cấp bậc để truyền lệnh cống nạp) và cấp bậc cuối cùng là người dân phải chịu tất cả những sách nhiễu vì chọi dế.

2. Nhân vật Thành

- Hoàn cảnh: Dự khoa Đồng tử nhưng lâu không thi đỗ, tính chất phác cho nên bị chèn ép bắt làm lí trưởng nhưng thực chất để đi sách nhiễu dân làng hộ bọn quan bên trên để nộp dế. Do anh không dám sách nhiều dân mà cũng không có gì để bù, anh đã bị đánh trăm trượng, máu me be bét và luôn muốn tự tử.

- Cảnh ngộ của Thành:

+ Vợ đi xem bói, cô đồng bói toán chỉ dẫn bằng một bức vẽ có liên quan đến việc bắt dế.

+ Vì dế chọi mà gia đình Thành đã hao hụt hết tiền bạc, Thành bị đánh nhừ tử, con trai vì lo lắng khi làm chết dế đã tự sát.

+ Sau đó khi bắt được một con dế chọi khác. Vì con dế này đấu rất giỏi cho nên được các quan rất thích hơn nữa nó còn biết nhảy theo điệu nhạc khiến cho vua rất vui mừng, từ đó mà gia đình Thành đã một bước lên mây, còn hơn cả những gia đình gia thế khác.

=> Phê phán sở thích chọi dế của nhà vua, chỉ vì con dế nhỏ bé nhưng vì được vua thích mà đẩy nhân dân vào bước khổ cực, có thể thay đổi cả vận mệnh nhiều cuộc đời.

=> Tính chất này còn được thể hiện ở lời bình luận ở cuối tác phẩm : “Còn ơn trời đền đáp sao mà dài lâu hậu hĩ vậy, khiến cho quan tỉnh, quan huyện đều được hưởng ân huệ và phúc ấm của dế. Ta từng nghe : “Một người thăng thiên, gà chó cũng thành tiên”. Đáng tin vậy thay”.

3. Tính chất kì ảo và tính chất hiện thực trong truyện

a. Tính chất kì ảo

- Chi tiết kì ảo: Từ việc Thành tìm được con dế, con trai Thành sống dậy, linh hồn biến thành con dế để giúp gia đình được vinh hoa phú quý.

=> Làm nổi bật lên giá trị hiện thực về một xã hội tàn bạo, đè nén gây ra bao đau thương cho người dân hiền lành lương thiện. Đồng thời thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc, đồng cảm với số phận người dân không quyền không thế.

b. Tính chất hiện thực

+ Trong cung rất chuộng trò chơi chọi dế yêu cầu dân gian cống nộp.

+ Muốn lấy lòng quan trên cho nên các Tri huyện đem hiến 1 con, quan chơi thử thấy hay đòi dâng nộp thường xuyên, Tri huyện lại đòi lí trưởng…(cứ theo cấp bậc để truyền lệnh cống nạp) và cấp bậc cuối cùng là người dân phải chịu tất cả những sách nhiễu vì chọi dế.

+ Thành vốn người chất phác, ít nói, cho nên bị bọn hương chức quyền thế ép phải giữ chân chức dịch trong làng. Tuy muôn phương nghìn kế chối từ mà vẫn không thoát. Mới chưa đầy một năm mà cái gia sản nhỏ mọn của anh ta cơ hồ đã kiệt.

+ Không cống nạp được bị lôi ra đánh nhừ tử.

+ Vì có con dế hay dâng vua mà Thành Danh được học tiếp và thi đỗ tú tài. Con dế đã giúp anh chức dịch hiền lành “thành danh”, vượt cả bậc quyền quý.

=> Phơi bày bộ mặt xã hội đen tối, đạp xuống đưa lên là chuyện bình thường. Một con dế chọi có thể mang đến thảm kịch cho một gia đình, một tỉnh nhưng cũng có thể mang vinh hoa phú quý đến cho cả một tỉnh, một dòng họ.

Học tốt bài Dế chọi

Các bài học giúp bạn để học tốt bài Dế chọi Ngữ văn lớp 9 hay khác:

• Bố cục Dế chọi

• Tóm tắt Dế chọi

Xem thêm tóm tắt tác giả tác phẩm Ngữ Văn lớp 9 Cánh diều hay, chi tiết khác:

• Tác giả - tác phẩm: Quê hương

• Tác giả - tác phẩm: Bếp lửa

• Tác giả - tác phẩm: Chiều xuân

• Tác giả - tác phẩm: Nhật kí đô thị hóa

• Tác giả - tác phẩm: Quần thể di tích Cố đô Huế

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 9 hay khác:

• Soạn văn 9 Cánh diều (hay nhất)
• Soạn văn 9 Cánh diều (ngắn nhất)
• Giải lớp 9 Cánh diều (các môn học)
• Giải lớp 9 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 9 Chân trời sáng tạo (các môn học)

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---