So sánh hình tượng đất nước trong 2 bài thơ Đất nước (siêu hay)

Siêu sale 15-4 Shopee

Đề bài: Phân tích và so sánh hình tượng đất nước trong bài thơ Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm và Nguyễn Đình Thi

So sánh hình tượng đất nước trong 2 bài thơ Đất nước (siêu hay)

Bài giảng: Đất Nước (Nguyễn Khoa Điềm) - Cô Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên VietJack)

Quảng cáo

Đất nước vốn là nguồn cảm hứng vô tận của thơ ca, đã từ bao đời nay, bao thế hệ thi sĩ đã nhọc công tìm kiếm, lí giải hai chữ đất nước. Trong thơ ca hiện đại, ta không thể không nhắc đến Nguyễn Đình Thi và Nguyễn Khoa Điềm, những gương mặt nổi bật nhất của thơ ca hiện đại. Bằng chiều sâu tư duy và tình cảm mỗi nhà thơ đều đưa ra những phát hiện hết sức mới mẻ về đất nước, góp phần làm hoàn chỉnh diện mạo Đất Nước.

Nguyễn Khoa Điềm là người nghệ sĩ có tư duy thơ mạch lạc, bởi vậy thơ ông thiên về lí trí. Để đưa ra kết luận cuối cùng về đất nước theo quan niệm của mình ông đã đưa ra vô vàn những khái niệm nhỏ, để từ đó đi đến kết luận lớn. Nguyễn Khoa Điềm không định nghĩ đất nước bằng những khái niệm trừu tượng, mà cảm nhận đất nước bằng những gì chân thực, cụ thể nhất, qua sự tích trầu cau, qua truyền thuyết Thánh Gióng:

Quảng cáo

Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi

Đất Nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa” mẹ thường hay kể,

Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn

Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc.

Chỉ bằng câu khái quát ngắn gọn những tác giả đã cho thấy nguồn cội sâu xa của đất nước. Không chỉ vật đất nước còn được hình thành qua những truyền thống văn hóa, thuần phong mĩ tục: “tóc mẹ thì bới sau đầu” “Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”. Đất nước đôi khi cũng thật giản dị, là nơi anh đến trường, là nơi em tắm, là nơi đôi ta hẹn hò lần đầu tiên. Dường như đất nước là những gì thân thuộc, gần gũi như hơi thở của mỗi người.

Và đất nước trải qua hàng ngàn, hàng vạn năm thăng trầm đó không của riêng ai, mà chính là của nhân dân – đây cũng chính là mạch tư tưởng xuyên suốt, chi phối tác phẩm: “Đất nước – nhân dân”. Đất nước được dựng xay từ những người vô danh, biết bao thế hệ đã đổ mồ hôi, xương máu để bảo vệ và dựng xây đất nước: “Có biết bao người con trai, con gái/…/ Nhưng họ đã làm ra Đất Nước”. Chính họ chứ không phải một ai khác đã làm nên dáng vẻ, làm nên phong tục tập quán cho thế hệ sau, chính họ đã làm nên dáng hình đất nước muôn đời. Và như một tất yếu, thế hệ sau phải gánh vác trọng trách xây dựng và bảo vệ tổ quốc:

Em ơi em, Đất Nước là máu xương của mình

Phải biết gắn bó và san sẻ

Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở

Làm nên đất nước muôn đời.

Bằng tư duy mạch lạc, logic, Nguyễn Khoa Điềm đã đem đến cho người đọc một hình dung thật cụ thể về đất nước. Đất Nước chính là của nhân dân, được tạo nên từ những giá trị giản dị, bình tâm và đẹp đẽ nhất của mỗi thế hệ cha anh.

Quảng cáo

Đất Nước của Nguyễn Đình Thi lại mang hơi hướng hiện đại rất rõ nét. Mở đầu bài thơ, đất nước được cảm nhận trong không khí mùa thu xưa và nay. Bức tranh mùa thu xưa quạnh văng, thoáng buồn, hình ảnh của nhân vật hiện lên đầy quyến luyến mà cũng đầy quyết tâm: “Sáng mát trong như sáng năm xưa/…/Sau lừng thềm nắng lá rơi đầy”. Từ mùa thu của quá khứ, tác giả đã đưa người đọc đến mùa thu của hiện đại, khi đất nước được giải phóng, mùa thu cũng trở nên trong lành và đẹp đẽ hơn:

Mùa thu nay khác rồi

Tôi đứng vui nghe giữa đồi

Gió thổi rừng tre phấp phới

Trời thu thay áo mới

Trong biếc nói cười thiết tha

Mùa thu nay đã thật khác, con người đã thoát khỏi ách gông cùm, xiềng xích, tự làm chủ chính mình. Giọng thơ bỗng trở nên tươi vui, sảng khoái và khỏe khoắn hơn rất nhiều: “Trời xanh đây là của chúng ta/ Núi rừng đây là của chúng ta”. Điệp từ “chúng ta” như một lời khẳng định mạnh mẽ về độc lập, chủ quyền của dân tộc.

Không chỉ khắc họa đất nước trong những năm tháng hòa bình, lật lại lịch sử, ông cho bạn đọc thấy đất nước trong những năm tháng thương đau nhưng cũng đầy quật khởi, hào hùng: “Ôi những cánh đồng quê chảy máu/ Dây thép gai đâm nát trời chiều”. Câu thơ ngắn gọn, cô đúc đã khái quát được những năm tháng chiến đấu gian khổ, những hi sinh mất mát của quân dân ta. Trong câu thơ đầy hơn căm, cũng đầy khí thế, sẵn sàng vùng lên đấu tranh. Nhưng cuối cùng chiến thắng đã thuộc phe chính nghĩa. Bốn câu thơ cuối, khái quát khí thế hào hùng, sáng lòa của dân tộc:

Súng nổ rung trời giận dữ

Người lên như nước vỡ bờ

Nước Việt Nam từ máu lửa

Rũ bùn đứng dấy sáng lòa

Đất nước trong thơ Nguyễn Đình Thi trải qua đau thương, mất mát, đã giành được độc lập, tự chủ. Đất Nước được ông khắc họa như một sinh thể sống động.

Giữa hai tác phẩm này đều lấy đất nước làm hình tượng trung tâm, họ đều là những người đi tim hình hài của đất nước. Những mỗi người có phong cách sáng tác khác nhau, nên hình tượng đất nước tất yếu sẽ có những điểm khác biết. Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm đặt hình tượng đất nước trong mối quan hệ giữa không gian và thời gian cụ thể. Đất nước chủ yếu được nhìn trên bình diện văn hóa, truyền thống, địa lí và đặc biệt tư tưởng Đất nước – nhân dân là sợi chỉ đỏ xuyên suốt toàn bài. Còn Đất nước của Nguyễn Đình Thi đặt đất nước trong trục thời gian quá khứ và hiện tại, cùng với chiến thắng tất yếu của dân tộc. Sự khác biệt này là do thời điểm sáng tác hai bài thơ khác nhau. Nhưng quan trọng nhất là do mỗi tác giả có phong cách, nhìn nhận riêng, từ đó có những quan niệm và cách thể hiện khác nhau về đất nước.

Nguyễn Khoa Điềm, Nguyễn Đình Thi những cây đại thụ của làng văn học Việt Nam. Bằng những trải nghiệm cá nhân, nét đặc trưng phong cách riêng, cả hai tác giả đã đem đến cho bạn đọc những quan niệm mới mẻ về đất nước. Để từ đó khơi dậy niềm tin yêu, tự hào và ý thức bảo vệ, giữ gìn và phát triển Đất nước trong mỗi bạn đọc.

Quảng cáo

Xem thêm các bài văn mẫu lớp 12 Ôn thi THPT Quốc gia khác:

Sách VietJack thi THPT quốc gia 2024 cho học sinh 2k6:

Săn shopee siêu SALE :

ĐỀ THI, GIÁO ÁN, GÓI THI ONLINE DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 12

Bộ giáo án, đề thi, bài giảng powerpoint, khóa học dành cho các thầy cô và học sinh lớp 12, đẩy đủ các bộ sách cánh diều, kết nối tri thức, chân trời sáng tạo tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official