Địa Lí 11 Bài 8 Kết nối tri thức, Chân trời sáng tạo, Cánh diều

I. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ LÃNH THỔ

- Diện tích lớn nhất thế giới ( 17,1 triệu km²).

- Lãnh thổ trải dài trên hai châu lục Á và Âu.

- Vị trí: Tiếp giáp với 14 nước, nhiều biển và đại dương.

- Đánh giá:

   + Thuận lợi:

      * Tạo cho cảnh quan thiên nhiên đa dạng.

      * Giao lưu và phát triển các ngành kinh tế, nhất là kinh tế biển.

   + Khó khăn: Bảo vệ an ninh – quốc phòng; quản lí và khai thác lãnh thổ.

II. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN

III. DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI

1. Dân cư

- Dân số đông: 143,7 triệu người (2014), đứng thứ 9 trên thế giới.

- Dân số có xu hướng giảm liên tục qua các năm.

- Có hơn 100 dân tộc, 80% là người Nga, ngoài ra còn có người Tác-ta, Chu-vát, Bát-xkia.

- Mật độ dân số trung bình thấp (8,4 người/km²), dân cư phân bố không đều.

- Tỉ lệ dân thành thị cao (70%)

2. Xã hội

- Là cường quốc văn hóa và khoa học:

   + Nhiều công trình kiến trúc nổi tiềng

   + Nhiều tác phẩm văn học, nghệ thuật có giá trị.

   + Nhiều nhà khoa học, tư tưởng tài ba.

- Trình độ học vấn cao, tỉ lệ biết chữ 99%.

I. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ.

1. LB Nga đã từng là trụ cột của Liên bang Xô Viết.

- Là bộ phận trụ cột của Liên Bang Xô viết cũ.

- Chiếm tỉ trọng lớn trong các ngành nông nghiệp, công nghiệp của Liên Xô.

2. Thời kỳ đầy khó khăn biến động (những năm 1990 của Thế kỉ XX)

- Cuối 1991 Liên Xô tan rã.

- Tốc độ tăng trưởng kinh tế âm, sản lượng các ngành kinh tế giảm.

- Đời sống nhân dân khó khăn.

→ Suy giảm vị trí trên thế giới.

3. Nền kinh tế đang khôi phục lại vị trí cường quốc

a. Chiến lược kinh tế mới

- Từ năm 2000, Liên bang Nga bước vào thời kì chiến lược mới:

   + Đưa nền kinh tế ra khỏi khủng hoảng.

   + Xây dựng nền kinh tế thị trường.

   + Mở rộng ngoại giao, coi trọng châu Á.

   + Nâng cao đời sống nhân dân, khôi phục vị trí cường quốc.

b. Những thành tựu đạt được sau năm 2000.

- Sản lượng kinh tế tăng

- Dự trữ ngoại tệ lớn thứ 4 thế giới (2005).

- Trả xong các khoản nợ nước ngoài.

- Xuất siêu ngày càng tăng.

- Đời sống nhân dân được cải thiện.

- Vị thế ngày càng cao trên trường quốc tế.

- Gia nhập nhóm G8.

c. Khó khăn

- Phân hóa giàu nghèo.

- Chảy máu chất xám.

II. CÁC NGÀNH KINH TẾ.

1. Công nghiệp

- Vai trò: Là xương sống của nền kinh tế Nga ( chiếm 35,1% trong GDP)

- Cơ cấu: đa dạng.

   + Ngành truyền thống: luyện kim, dệt may, khai thác dầu khí…

   + Ngành hiện đại: điện tử tin học, công nghiệp vũ trụ…

- Phân bố: tập trung chủ yếu ở phía tây và phía nam lãnh thổ.

2. Nông nghiệp

- Vai trò: cung cấp lương thực – thực phẩm cho con người.

- Cơ cấu:

   + Ngành trồng trọt:

      *Cây lương thực: lúa mì, mạch, …Sản xuất đạt 78,2 triệu tấn.

      * Cây công nghiệp:hướng dương, củ cải đường…

      *Cây ăn quả: rau quả ôn đới và cận nhiệt.

   + Ngành chăn nuôi và đánh bắt: tương đối phát triển.

- Phân bố: phân bố ở đồng bằng Đông Âu và đồng bằng Tây Xibia.

3. Dịch vụ

- Vai trò: cung cấp lương thực – thực phẩm cho con người.

- Cơ cấu:

   + Ngành trồng trọt:

      * Cây lương thực: lúa mì, mạch, …Sản xuất đạt 78,2 triệu tấn.

      * Cây công nghiệp:hướng dương, củ cải đường…

      * Cây ăn quả: rau quả ôn đới và cận nhiệt.

   +Ngành chăn nuôi và đánh bắt: tương đối phát triển.

- Phân bố: phân bố ở đồng bằng Đông Âu và đồng bằng Tây Xibia.

III. MỘT SỐ VÙNG KINHH TẾ QUAN TRỌNG.

1. Vùng trung ương:

- Quanh thủ đô.

- Phát triển cả công nghiệp, cả nông nghiệp.

2. Vùng trung tâm đất đen:

- Đồng bằng Tây Âu.

- Phát triển nông nghiệp và ngành công nghiệp phục vụ nông nghiệp.

3. Vùng U-ran:

Công nghiệp khai khoáng và chế biến.

4. Vùng Viễn Đông:

- Phía đông nam Nga.

- Phát triển các ngành khai thác khoáng sản, gỗ, đánh bắt và chế biến hải sản.

IV. QUAN HỆ NGA – VIỆT TRONG BỐI CẢNH QUỐC TẾ MỚI.

- Truyền thống, hợp tác trên nhiều mặt: kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục, khoa học kĩ thuật…

- Bình đẳng, mang lại lợi ích cho hai bên.

1. Tìm hiểu sự thay đổi GDP của LB Nga.

a. Vẽ biểu đồ.

b. Nhận xét.

- Từ năm 1990-2000: GDP giảm dần do đây là thời kì đầy khó khăn biến động sau khi Liên Xô tan rã.

- Từ 2000-2004: GDP tăng trưởng do chiến lược kinh tế mới, các nguồn lực trong nước được khai thác hiệu quả hơn, vị thế của Nga dần được khẳng định.

2. Tìm hiểu sự phân bố nông nghiệp LB Nga.