Động từ và Cụm động từ - Ngữ văn lớp 6

---

---

Động từ và Cụm động từ - Ngữ văn lớp 6

A. Nội dung bài học

- Khái niệm: là những từ có ý nghĩa khái quát chỉ hành động, trạng thái của sự vật. Động từ có khả năng kết hợp với các từ: đã, đang, sẽ, cũng, vẫn, cứ, còn,...và thường làm vị ngữ trong câu.

- Phân loại động từ:

Động từ
Động từ tình thái	Động từ hành động, trạng thái
	Động từ hành động	Động từ trạng thái

- Cũng giống như danh từ, khi sử dụng, động từ thường kết hợp với những từ khác tạo thành cụm động từ

- Cấu tạo chung của cụm động từ:

Phần trước	Phần trung tâm	Phần sau
- vẫn, cứ, còn... - cũng, đều... - đã, đang, sẽ, từng, mới - hãy, đừng, chớ... - không, chưa, chẳng... - thỉnh thoảng, khe khẽ..	Động từ	- xong, rồi,... - được, phải,... - với, cùng,... - nhau,... - lấy... - tốt, giỏi,... - bài, sách, nhà....

B. tự luyện

Bài 1: Hãy tìm động từ trong đoạn văn sau:

“Một cái bóng lẹ làng từ trong vụt ra, rơi xuống mặt bàn. Thanh định thần nhìn rõ: con mèo của bà chàng, con mèo già vẫn chơi đùa với chàng ngày trước. Con vật nép chân vào mình khẽ phe phấy cái đuôi, rồi hai con mắt ngọc thạch xanh giương lên nhìn người. Thanh mỉm cười lại gần vuốt ve co mèo”.

(Thạch Lam, Dưới bóng hoàng lan)

Gợi ý:

Các động từ trong đoạn văn là: vụt, rơi, nhìn, chơi đùa, nép, phe phẩy, giương, nhìn, mỉm cười, lại, vuốt ve.

Bài 2: Hãy tìm động từ và phân loại động từ trong đoạn trích sau:

Một đêm nọ nghe tiếng gõ cửa, bà mở cửa nhìn thì chẳng thấy ai, một lát, có con hổ chợt lao tới cõng bà đi. Ban đầu, bà sợ đến chết khiếp, khi tỉnh, thấy hổ dùng một chân ôm lấy bà chạy như bay, hễ gặp bụi rậm, gai góc thì dùng chân trước rẽ lối chạy vào rừng sâu. Tới nơi, hổ thả bà xuống. Thấy một con hổ cái đang lăn lội, cào đất, bà cho là hổ định ăn thịt mình, run sợ không dám nhúc nhích.

(Con hổ có nghĩa)

Gợi ý:

Các động từ trong đoạn trích: nghe, gõ, mở, nhìn, lao, cõng, sợ, chết khiếp, tỉnh, thấy, dùng, ôm, chạy, bay, gặp, rẽ, thả, lăn lộn, cào, cho, định, ăn, run sợ, dám, nhúch nhích.

- Các động từ chỉ tình thái: định, dám

- Các động từ chỉ trạng thái tâm lí: sợ, chết khiếp, tỉnh, run sợ.

- Các động từ còn lại là động từ chỉ hành động.

Bài 3: Tìm các cụm động từ trong đoạn văn sau:

Hổ đực mừng rỡ đùa giỡn với con, còn hổ cái thì nằm phục xuống, dáng mệt mỏi lắm. Rồi hổ đực quỳ xuống bên một gốc cây, lấy tay đào lên một cục bạc.

Gợi ý:

Các cụm động từ:

- mừng rỡ đùa giỡn với con

- nằm phục xuống

- mệt mỏi lắm

- quỳ xuống bên một gốc cây

- lấy tay đào lên một cục bạc

Bài 4: Cho đoạn văn sau:

“Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi. Mỗi khi tôi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã.”

(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)

a.Xác định cụm động từ trong đoạn văn trên?

b.Điền các cụm động từ đã tìm được vào mô hình cụm động từ?

Gợi ý:

a.Xác định cụm động từ trong đoạn văn: ăn uống điều độ, làm việc có chừng mực, chóng lớn lắm, đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng, cứ cứng dần và nhọn hoắt, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ, vừa lia qua, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã,...

b.Sau khi tìm được các cụm động từ, điền chúng vào mô hình như sau:

Phần trước	Phần trung tâm	Phần sau
Đã Cứ Vừa Đã	ăn uống trở thành làm việc chóng lớn cứng dần và nhọn hoắt đạp lia nghe	điều độ một chàng dế thanh niên cường tráng có chừng mực lắm phanh phách vào các ngọn cỏ qua tiếng phành phạch giòn giã

Xem thêm tài liệu Ngữ văn lớp 6 phần Tiếng Việt và Tập làm văn chọn lọc, hay khác:

• Tính từ và cụm tính từ
• Ôn tập tiếng Việt cuối học kì I
• Phó từ
• Tìm hiểu chung về văn miêu tả
• So sánh

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Ngữ văn lớp 6 hay khác:

• Soạn Văn 6
• Soạn Văn 6 (bản ngắn nhất)
• Soạn Văn lớp 6 (cực ngắn)
• Văn mẫu lớp 6
• Tác giả - Tác phẩm Văn 6
• Tài liệu Ngữ văn 6 phần Tiếng Việt - Tập làm văn
• 1000 câu trắc nghiệm Ngữ văn 6
• Giải vở bài tập Ngữ văn 6
• Đề thi Ngữ Văn 6 (có đáp án)

---

---

---