Hành động nói - Ngữ văn lớp 8

Hành động nói - Ngữ văn lớp 8

Bài giảng: Hành động nói - Cô Phạm Lan Anh (Giáo viên VietJack)

A. Củng cố kiến thức cơ bản

1. Định nghĩa

   Hành động nói là hành động được thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định.

2. Một số kiểu hành động nói thường gặp

   - Dựa vào mục đích của hành động nói mà đặt tên cho nó.

   - Những kiểu hành động nói thường gặp: Hỏi, trình bày (báo tin, kể, tả, nêu ý kiến, dự đoán…), điều khiển (cầu khiến, đe dọa, thách thức…), hứa hẹn, bộc lộ cảm xúc

B. VẬN DỤNG LUYỆN TẬP

Hãy chỉ ra hành động nói và mục đích của hành động nói trong những đoạn trích sau

   1. Thoáng thấy mẹ về đến cổng, thằng Dần mừng nhảy chân sáo:

   - U đi đâu từ lúc non trưa đến giờ? Có mua được gạo hay không? Sao u lại về không thế?

(Tắt đèn- Ngô Tất Tố)

   2. - Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau. Anh nhớ chưa? Anh hứa đi.

   -Anh xin hứa

   3. Mẹ tôi, giọng khản đặc, từ trong màn nói vọng ra:

   -Thôi, hai đứa liệu mà đem chia đồ chơi ra đi.

   Vừa nghe thấy thế, em tôi bất giác run lên bần bật, kinh hoàng đưa cặp mắt tuyệt vọng nhìn tôi. Cặp mắt đen của em lúc này buồn thăm thẳm, hai bờ mi đã sưng mọng lên vì khóc nhiều.

(Cuộc chia tay của những con búp bê – Khánh Hoài)

   4. Một hôm tôi sang chơi, thấy trong nhà luộm thuộm, bề bộn, tôi bảo:

   - Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế! Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng. Ngộ có kẻ nào đến phá thì thật chú chết ngay đuôi! Này thử xem: khi chú chui vào tổ lưng chú phải lồm cồm đụng sát lên tận mặt đất, làm cho ai trên về cỏ nhìn sang cũng biết chú đương đi đứng chỗ nào trong tổ. Phỏng thử có thằng chim Cắt nó nhòm thấy, nó tưởng mồi, nó mổ một phát, nhất định trúng giữa lưng chú, thì chú có mà đi đời! Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn.

(Dế Mèn phiêu lưu kí – Tô Hoài)

Hướng dẫn làm bài

Các hành động nói là	Mục đich
- U đi đâu từ lúc non trưa đến giờ? Có mua được gạo hay không? Sao u lại về không thế?	Hỏi
-Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau.	Điều khiển
-Anh nhớ chưa?	Hỏi
-Anh hứa đi	Điều khiển
-Anh xin hứa	Hứa hẹn
-Thôi, hai đứa liệu mà đem chia đồ chơi ra đi.	Điều khiển
-Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế!	Bộc lộ cảm xúc
Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng.	Trình bày
Ngộ có kẻ nào đến phá thì thật chú chết ngay đuôi! Này thử xem: khi chú chui vào tổ lưng chú phải lồm cồm đụng sát lên tận mặt đất, làm cho ai trên về cỏ nhìn sang cũng biết chú đương đi đứng chỗ nào trong tổ. Phỏng thử có thằng chim Cắt nó nhòm thấy, nó tưởng mồi, nó mổ một phát, nhất định trúng giữa lưng chú, thì chú có mà đi đời!	Điều khển (đe dọa)
Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn.	Bộc lộ cảm xúc

Xem thêm các bài viết về Lý thuyết Tiếng Việt, Tập làm văn lớp 8 hay khác:

• Hành động nói tiếp theo
• Ôn tập về luận điểm
• Viết đoạn văn trình bày luận điểm
• Luyện tập xây dựng và trình bày luận điểm
• Hội thoại

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Ngữ văn 8 hay khác:

• Soạn Văn 8
• Soạn Văn 8 (bản ngắn nhất)
• Soạn Văn lớp 8 (cực ngắn)
• Văn mẫu lớp 8
• Tác giả - Tác phẩm Văn 8
• Tài liệu Ngữ văn 8 phần Tiếng Việt - Tập làm văn
• 1000 câu trắc nghiệm Ngữ văn 8
• Giải vở bài tập Ngữ văn 8
• Top 55 Đề thi Ngữ Văn 8 có đáp án

---