Benzene thương mại ts = 80,1 độ C thu được từ quá trình chưng

Sách bài tập Hóa học 11 Bài 9: Phương pháp tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ - Cánh diều

Bài 9.12 trang 31 Sách bài tập Hóa học 11: Benzene thương mại (t_s = 80,1^oC) thu được từ quá trình chưng cất nhựa than đá chứa 3-5% thiophene (t_s = 84,2^oC). Thiophene được loại khỏi benzene bằng cách chiết với dung dịch sulfuric acid đậm đặc. Quá trình tinh chế này dựa trên cơ sở là phản ứng giữa sulfuric acid với thiophene xảy ra dễ dàng hơn nhiều so với benzene. Khi lắc benzene thương mại với dung dịch sulfuric acid đậm đặc, chỉ thiophene phản ứng với sulfuric acid để tạo thành thiophene-2-sulfonic acid tan trong sulfuric acid. Chiết lấy lớp benzene, rửa nhiều lần bằng nước rồi làm khô bằng CuSO₄ khan và đem chưng cất thu lấy benzene tinh khiết.

a) Benzene thương mại lẫn tạp chất gì? Vì sao không tiến hành chưng cất ngay benzene thương mại để thu lấy benzene tinh khiết?

b) Vì sao sau khi xử lí benzene thương mại với dung dịch sulfuric acid đậm đặc thì loại bỏ được tạp chất?

c) Vì sao sau khi xử lí benzene thương mại với dung dịch sulfuric acid đậm đặc lại phải rửa benzene nhiều lần với nước?

d) Nước lẫn trong benzene được loại bỏ bằng cách nào? Dự đoán hiện tượng xảy ra và cho biết làm sao để biết nước đã không còn trong benzene sau khi được xử lí.

Lời giải:

a) Tạp chất có lẫn trong benzene thương mại là thiophene. Không chưng cất ngay benzene thương mại vì thiophene (t_s = 84,2^oC) cũng bay hơi cùng benzene (t_s = 80,1^oC) nên khó tách khỏi nhau.

b) Xử lí benzene thương mại với dung dịch sulfuric acid đậm đặc, tạp chất thiophene sẽ tạo thành thiophene-2-sulfonic acid tan trong sulfuric acid còn benzene không tan trong dung dịch sulfuric acid đậm đặc nên loại bỏ được thiophene bằng phương pháp chiết.

c) Sau khi xử lí benzene thương mại với dung dịch sulfuric acid đậm đặc phải rửa benzene nhiều lần với nước để loại bỏ lượng nhỏ sulfuric acid còn lẫn trong benzene.

d) Nước lẫn trong benzene được loại bỏ bằng cách cho qua CuSO₄ khan để hút nước. CuSO₄ khan có màu trắng, khi hút nước tạo CuSO₄.5H₂O có màu xanh. Khi CuSO₄ khan không còn chuyển sang màu xanh thì không còn nước trong benzene.

Lời giải SBT Hóa 11 Bài 9: Phương pháp tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ hay khác:

• Bài 9.1 trang 28 Sách bài tập Hóa học 11: Một học sinh tiến hành chưng cất để tách CHCl₃ (t_s = 61^oC) ....

• Bài 9.2 trang 29 Sách bài tập Hóa học 11: Hỗn hợp X gồm các alkane: pentane (t_s = 36,1^oC), heptane ....

• Bài 9.3 trang 29 Sách bài tập Hóa học 11: Tính chất vật lí nào sau đây được quan tâm khi tách hai chất lỏng tan ....

• Bài 9.4 trang 29 Sách bài tập Hóa học 11: Việc tách các chất ra khỏi nhau bằng phương pháp sắc kí dựa trên đặc tính nào sau đây ....

• Bài 9.5 trang 29 Sách bài tập Hóa học 11: Sử dụng phương pháp kết tinh lại để tinh chế chất rắn ....

• Bài 9.6 trang 29 Sách bài tập Hóa học 11: Ngâm củ nghệ với ethanol nóng, sau đó lọc bỏ phần bã, lấy dung dịch đem ....

• Bài 9.7 trang 29 Sách bài tập Hóa học 11: Pent-l-ene và dipentyl ether đồng thời được sinh ra khi đun nóng pentan-l-ol ....

• Bài 9.8 trang 30 Sách bài tập Hóa học 11: Vì sao phải cô lập và tinh chế các hợp chất hoá học? ....

• Bài 9.9 trang 30 Sách bài tập Hóa học 11: Thêm hexane (một hydrocarbon trong phân tử có 6 nguyên tử carbon) ....

• Bài 9.10 trang 30 Sách bài tập Hóa học 11: Để tinh chế chất hữu cơ rắn chứa tạp chất, người ta hoà tan chất rắn ....

• Bài 9.11 trang 31 Sách bài tập Hóa học 11: Một học sinh tiến hành kết tinh lại để tinh chế một chất hữu cơ rắn ....

• Bài 9.13 trang 31 Sách bài tập Hóa học 11: Một mẫu hoa hoè được xác định có hàm lượng rutin là 26% ....

• Bài 9.14 trang 32 Sách bài tập Hóa học 11: Chuẩn bị các khuôn gỗ có kích thước 58 cm × 80 cm × 5 cm ....

Xem thêm các bài giải sách bài tập Hóa học lớp 11 Cánh diều hay, chi tiết khác:

• SBT Hóa học 11 Bài 10: Công thức phân tử hợp chất hữu cơ

• SBT Hóa học 11 Bài 11: Cấu tạo hoá học của hợp chất hữu cơ

• SBT Hóa học 11 Bài 12: Alkane

• SBT Hóa học 11 Bài 13: Hydrocarbon không no

• SBT Hóa học 11 Bài 14: Arene (Hydrocarbon thơm)

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 11 hay khác:

• Giải sgk Hóa học 11 Cánh diều
• Giải Chuyên đề học tập Hóa 11 Cánh diều
• Giải SBT Hóa học 11 Cánh diều
• Giải lớp 11 Cánh diều (các môn học)
• Giải lớp 11 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 11 Chân trời sáng tạo (các môn học)

---