Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới: NÓI VỚI CON

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới: NÓI VỚI CON

Câu 11 trang 6 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

NÓI VỚI CON

Y Phương

Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười

Người đồng mình yêu lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.

Người đồng mình thương lắm con ơi

Cao đo nỗi buồn

Xa nuôi chí lớn

Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn

Sống trên đá không chê đá gập ghềnh

Sống trong thung không chê thung nghèo đói

Sống như sông như suối

Lên thác xuống ghềnh

Không lo cực nhọc

Người đồng mình thô sơ da thịt

Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con

Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương

Còn quê hương thì làm phong tục

Con ơi tuy thô sơ da thịt

Lên đường

Không bao giờ nhỏ bé được

Nghe con.

1980

(Y Phương, in trong Thơ Việt Nam,

1945 – 1985, NXB Giáo dục, 1987)

a. Xác định bố cục của bài thơ. Bố cục đó có gì đặc sắc?

b. Tác giả đã nói đến những vẻ đẹp gì của “người đồng mình”? Dụng ý của việc nói đến vẻ đẹp đó là gì?

c. Lời dặn dò của người cha đối với con trong bài thơ thể hiện hình ảnh người cha như thế nào?

d. Cách diễn tả tình cảm, suy nghĩ của nhà thơ trong bài thơ có gì đặc sắc?

đ. Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là gì?

e. Nêu chủ đề của bài thơ và một số căn cứ giúp em xác định chủ đề.

g. Theo em, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp gì qua bài thơ này?

Trả lời:

a. Bố cục bài thơ gồm hai phần:

- Phần một (khổ một): Người cha nói với con về tình cảm cội nguồn sinh dưỡng mỗi con người.

- Phần hai (khổ 2): Người cha nói với con về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của quê hương, mong muốn con tiếp nối truyền thống đó, sống sao cho xứng đáng với quê hương.

- Nét đặc sắc: Từ tình cảm gia đình mở rộng ra lời dặn dò con về cách sống, sao cho thể hiện được những phẩm chất tốt đẹp của “người đồng mình”.

b. Tác giả đã nói đến những vẻ đẹp của “người đồng mình” như sau:

– Người đồng mình khéo tay, yêu đời: đan lờ cài hoa, vách nhà ken câu hát.

– Người đồng mình thuỷ chung với quê hương: sống trong đá không chê đá gập ghềnh/ sống trong thung không che thung nghèo đói.

– Người đồng mình sống mạnh mẽ (như sông như suối, lên thác xuống ghềnh), có ý chí (xa nuôi chí lớn).

– Người đồng mình chất phác (thô sơ da thịt) và kiêu hãnh, nhân cách cao đẹp (chẳng mấy ai nhỏ bé), có ý thức mạnh mẽ đối với việc xây dựng quê hương (đục đá kê cao quê hương), giữ gìn văn hoá dân tộc (làm phong tục).

Dụng ý của việc nói đến những vẻ đẹp đó là nhắc nhở con giữ gìn, tiếp nối những vẻ đẹp và phẩm chất của con người đối với quê hương mình.

c. Lời dặn dò của người cha đối với con cho thấy hình ảnh người cha trong bài thơ là hình ảnh người cha yêu con sâu sắc, yêu quý và tự hào về con người quê hương, gắn bó máu thịt với quê hương, muốn truyền dạy cho con tình yêu và lòng kiêu hãnh về quê hương Không bao giờ nhỏ bé được/ nghe con.

d. Nét đặc sắc trong cách diễn tả tình cảm, suy nghĩ của nhà thơ trong bài thơ này là thể hiện hình ảnh đứa con hạnh phúc, mỗi bước đi đều được mẹ cha che chở bằng cách dùng phép đối: một bước – hai bước, chân phải chân trái, tiếng nói – tiếng cười; thể hiện hình ảnh người đồng mình tài hoa, yêu đời, thuỷ chung, mạnh mẽ,... bằng những hình ảnh so sánh cụ thể nhưng đầy chất thơ: đan lờ cài hoa vách nhà ken câu hát, cao đo nỗi buồn xa nuôi chí lớn| sống trên đá không chê đá gập ghềnh sống trong thung không chê thung nghèo đói,...

đ. Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là cảm hứng yêu quý và tự hào về quê hương, những giá trị và phẩm giá của con người quê hương.

e. Chủ đề của bài thơ: Lời nhắn nhủ, hi vọng thế hệ sau (người con) biết rõ nguồn cội, phẩm chất của con người quê hương và có thể tiếp tục tiếp nối, phát huy những phẩm chất ấy và sống sao cho xứng đáng với quê hương. Căn cứ xác định: bố cục, biện pháp điệp ngữ, hình ảnh so sánh,...

g. Thông điệp mà tác giả muốn gửi đến cho người đọc qua bài thơ này: Mỗi người, mỗi thế hệ cần phải giữ gìn được bản sắc của dân tộc, quê hương mình.

Lời giải sách bài tập Ngữ Văn 9 Bài 1 Đọc trang 5, 6 hay khác:

• Câu 1 trang 5 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Kết cấu của bài thơ là gì?

• Câu 2 trang 5 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Kết cấu của bài thơ được thể hiện ở những phương diện tổ chức nào trong tác phẩm?

• Câu 3 trang 5 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Ngôn ngữ thơ có những đặc điểm gì?

• Câu 4 trang 5 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Vì sao bài thơ dễ dàng tác động trực tiếp đến cảm xúc của người đọc và khắc sâu trong tâm trí họ?

• Câu 5 trang 5 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Điền vào chỗ trống trong câu sau:

• Câu 6 trang 5 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Trong khổ thơ sau, tác giả đã sử dụng những hình ảnh so sánh nào? Tác dụng của nó là gì?

• Câu 7 trang 5 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Xác định một vài biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong khổ thơ sau và nêu tác dụng của chúng:

• Câu 8 trang 6 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Xác định cách gieo vần và cách ngắt nhịp của bài thơ Quê hương (Tế Hanh).

• Câu 9 trang 6 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Vẽ sơ đồ bố cục của bài thơ Bếp lửa (Bằng Việt).

• Câu 10 trang 6 SBT Ngữ Văn 9 Tập 1: Chỉ ra một vài nét đặc sắc của kết cấu bài thơ Bếp lửa (Bằng Việt).

Xem thêm giải sách bài tập Ngữ Văn lớp 9 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

• SBT Ngữ Văn 9 Bài 2: Giá trị của văn chương (Văn bản nghị luận)

• SBT Ngữ Văn 9 Bài 3: Những di tích lịch sử và danh thắng (Văn bản thông tin)

• SBT Ngữ Văn 9 Bài 4: Con người trong thế giới kì ảo (Truyện truyền kì)

• SBT Ngữ Văn 9 Bài 5: Khát vọng công lí (Truyện thơ Nôm)

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---