Tiếng Việt 4 VNEN Bài 25A: Bảo vệ lẽ phải

Tiếng Việt 4 VNEN Bài 25A: Bảo vệ lẽ phải

A. Hoạt động cơ bản

1 (Trang 74 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1) Quan sát hình ảnh bác sĩ và tên cướp trong bức tranh dưới đây và nhận xét về vẻ mặt, hình dáng của các nhân vật.

Gợi ý trả lời:

Nhận xét về vẻ mặt, hình dáng của các nhân vật:

- Bác sĩ:

   + Vẻ mặt hiền từ, nghiêm nghị.

   + Vóc dáng cao ráo, lịch sự, đĩnh đạc.

- Tên cướp:

   + Vẻ mặt cau có, hung hăng, bặm trợn.

   + Dáng người cao lớn, vạm vỡ, da đen, râu tóc xuề xòa, trông nhếch nhác.

2 (Trang 74 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1) Nghe thầy cô (hoặc bạn) đọc câu chuyện sau: “Khuất phục tên cướp biển”.

3 (Trang 75 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1) Chọn lời giải nghĩa ở cột B cho phù hợp với mỗi từ ngữ ở cột A.

Gợi ý trả lời:

a - 4, b - 1, c - 2, d - 3.

4 (Trang 75 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1) Cùng luyện đọc.

5 (Trang 76 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1) Thảo luận, thực hiện các việc sau:

1) Nối đúng tên nhân vật với hành động của nhân vật.

2) Chọn ý trả lời đúng:

a. Vì sao bác sĩ Ly khuất phục được tên cướp biển hung hãn?

a1. Vì bác sĩ khoẻ hơn, có thể áp đảo được tên cướp biển hung tợn.

a2. Vì bác sĩ tin vào sức mạnh của lẽ phải, cương quyết bảo vệ lẽ phải.

a3. Vì bác sĩ đe dọa sẽ đưa tên cướp biển ra tòa, khiến hắn phải sợ.

b. Câu chuyện giúp em hiểu điều gì?

b1. Sức mạnh tinh thần của người có chính nghĩa có thể làm một kẻ hung hãn phải khuất phục.

b2. Muốn chiến thắng, phải biết đe dọa đối thủ, làm đối thủ khiếp sợ, chịu khuất phục.

b3. Muốn chiến thắng, phải khoẻ hơn hẳn đối thủ để áp đảo được đối thủ.

Gợi ý trả lời:

1)

1. Tên cướp biển: a và d.

2. Bác sĩ Ly: b và c.

2)

a. Vì sao bác sĩ Ly khuất phục được tên cướp biển hung hãn: Vì bác sĩ tin vào sức mạnh của lẽ phải, cương quyết bảo vệ lẽ phải.

Đáp án: a2

b. Câu chuyện giúp em hiểu điều gì: Sức mạnh tinh thần của người có chính nghĩa có thể làm một kẻ hung hãn phải khuất phục.

Đáp án: b1

6 (Trang 76 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1) Thi kể chuyện theo vai (Người dẫn chuyện, bác sĩ Ly, tên cướp).

7 (Trang 76 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1) Tìm hiểu chủ ngữ trong câu kể Ai là gì?

1) Trong câu sau, những câu nào thuộc kiểu câu Ai là gì?

- Ruộng rẫy là chiến trường

Cuốc cày là vũ khí

Nhà nông là chiến sĩ

Hậu phương thi đua với tiền phương

(Hồ Chí Minh)

- Kim Đồng và các bạn anh là những đội viên đầu tiên của Đội ta.

2) Xác định chủ ngữ trong mỗi câu vừa tìm được?

M:

Câu kể Ai là gì?	Chủ ngữ
Ruộng rẫy là chiến trường	Ruộng rẫy

Gợi ý trả lời:

1) Câu nào thuộc kiểu câu Ai là gì?

- Ruộng rẫy là chiến trường.

- Cuốc cày là vũ khí.

- Nhà nông là chiến sĩ.

- Kim Đồng và các bạn anh là những đội viên đầu tiên của Đội ta.

2) Xác định chủ ngữ trong mỗi câu vừa tìm được:

Câu kể Ai là gì?	Chủ ngữ
Ruộng rẫy là chiến trường	Ruộng rẫy
Cuốc cày là vũ khí	Cuốc cày
Nhà nông là chiến sĩ	Nhà nông
Kim Đồng và các bạn anh là những đội viên đầu tiên của Đội ta.	Kim Đồng và các bạn anh

3) Chủ ngữ trong các câu trên có ý nghĩa chỉ sự vật được giới thiệu, nhận định ở vị ngữ. Chủ ngữ trả lời cho câu hỏi: Ai? hoặc con gì?, cái gì?

B. Hoạt động thực thành

1 (Trang 77 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1) Tìm chủ ngữ của các câu kế Ai là gì? Dưới đây. Viết câu văn vào vở, gạch dưới bộ phận chủ ngữ trong câu.

a. (1) Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận. (2) Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy.

(Hồ Chí Minh)

b. Hoa phượng là hoa học trò.

(Xuân Diệu)

M: a) (1) Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận.

Gợi ý trả lời:

Chủ ngữ của các câu kể Ai là gì? là:

(1) Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận.

CN

(2) Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy.

CN

b. Hoa phượng là hoa học trò.

CN

2 (Trang 77 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1) Chọn từ ngữ thích hợp ở cột A ghép với từ ngữ ở cột B để tạo thành câu kể Ai là gì?

Gợi ý trả lời:

a - 3, b - 4, c - 2, d - 1.

3 (Trang 77 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1) Thi đặt nhanh câu kể Ai là gì? với các từ ngữ sau làm chủ ngữ.

a) Thi trong nhóm: Bạn thứ nhất nêu từ ngữ (ví dụ: Bạn Bích Vân), bạn thứ hai hoàn thành câu (ví dụ: Bạn Bích Vân là bạn thân của em).

b) Thi trước lớp.

Gợi ý trả lời:

Chủ ngữ	Đặt câu
Bạn Bích Vân	Bạn Bích Vân là tấm gương sáng vượt khó để em học tập Bạn Bích Vân là học sinh giỏi của trường Bạn Bích Vân là lớp trưởng lớp em Bạn Bích Vân là tổ trưởng tổ em Bạn Bích Vân là hàng xóm nhà em Bạn Bích Vân là người bạn tuổi thơ thân thiết của em
Hà Nội	Hà Nội là trái tim của nước Việt Nam Hà Nội là trung tâm kinh tế, chính trị, xã hội lớn nhất nước ta Hà Nội là quê hương thứ hai của em Hà Nội là nơi có Tháp Rùa nổi tiếng.
Dân tộc ta	Dân tộc ta là dân tộc đoàn kết Dân tộc ta là dân tộc có lịch sử ngàn năm chống giặc ngoại xâm Dân tộc ta là dân tộc có truyền thống yêu nước nồng nàn Dân tộc ta là dân tộc cần cù, chịu khó Dân tộc ta là dân tộc có rất nhiều vị tướng tài lịch sử

4 (Trang 78 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1) Nghe viết: Khuất phục tên cướp biển (Từ cơn tức giận đến như con thú dữ nhốt chuồng).

5 (Trang 78 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1) Chọn a hoặc b:

a. Tìm những tiếng bắt đầu bằng r, d hoặc gi thích hợp với mỗi n, viết lại vào vở các từ em tạo được:

Rừng đã bảng lảng thu. Những thân cây cao lưng chừng trời khẽ khàng thả xuống một chiếc lá úa. Không (1) ... tĩnh lặng nồng nàn mùi đất bốc hương và mùi lá ải lên men. Chẳng biết mưa từ bao (2) ... mà thân cây thông đại trắng mốc, nứt nẻ, (3) dầu, có những vệt nước chảy ngoằn ngoèo. Trời đứng không thật rõ (5) , nhưng đâu đó vẫn âm âm một thứ tiếng vang rền, không thật rõ. Hay là gió đã nổi lên ở khu (6) ... phía bên kia.

(Theo Trần Nhuận Minh)

b. Chọn từ viết đúng chính tả trong ngoặc đơn điền vào chỗ trống:

- Mẹ rằng: Quê mẹ, Bảo Ninh

...(Mênh mông / Mên mông) sóng biển, ...(lên đên / lênh đênh) mạn thuyền.

Sớm chiều, nước xuống triều ...(lênh / lên)

Cực thân từ thuở mới ...(lên / lênh) chín mười.

(Theo Tố Hữu)

- Cái gì cao lớn ...(lên khên / lênh khênh)

Đứng mà không tựa ...(ngã kền / ngã kềnh) ngay ra?

(Là cái gì?)

Gợi ý trả lời:

a. Tìm những tiếng bắt đầu bằng r, d hoặc gi thích hợp với mỗi n, viết lại vào vở các từ em tạo được:

Rừng đã bảng lảng thu. Những thân cây cao lưng chừng trời khẽ khàng thả xuống một chiếc lá úa. Không (1) gian tĩnh lặng nồng nàn mùi đất bốc hương và mùi lá ải lên men. Chẳng biết mưa từ bao (2) giờ mà thân cây thông đại trắng mốc, nứt nẻ, (3) dãi dầu, có những vệt nước chảy ngoằn ngoèo. Trời đứng (4) gió , nhưng đâu đó vẫn âm âm một thứ tiếng vang rền, không thật rõ (5) ràng. Hay là gió đã nổi lên ở khu (6) rừng phía bên kia.

b. Chọn từ viết đúng chính tả trong ngoặc đơn điền vào chỗ trống:

- Mẹ rằng: Quê mẹ, Bảo Ninh

Mênh mông sóng biển, lênh đênh mạn thuyền.

Sớm chiều, nước xuống triều lên

Cực thân từ thuở mới lên chín mười.

- Cái gì cao lớn lênh khênh

Đứng mà không tựa ngã kềnh ngay ra

C. Hoạt động ứng dụng

Câu hỏi (Trang 78 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1):

Hãy kể cho người thân nghe câu chuyện Khuất phục tên cướp biển. Trao đổi với người thân về ý nghĩa của câu chuyện.

Gợi ý trả lời:

Kể lại câu chuyện "Khuất phục tên cướp biển" bằng lời của bác sĩ Ly (Em đóng vai bác sĩ Ly).

      Tôi là bác sĩ Ly. Mọi người hay gọi tôi là một bác sĩ nhân từ. Một hôm tôi đến thăm bệnh cho ông chủ quán trọ. Ở đây, tôi đã gặp tên chúa tàu cao lớn, vạm vỡ, da lưng sạm như gạch nung. Trên má hắn có một vết sẹo chém dọc xuống, trắng bệch. Hắn uống lắm rượu đến nỗi nhiều đêm như lên cơn loạn óc, ngồi hát những bài ca man rợ.

      Hát xong, hắn quen lệ đập tay xuống bàn quát mọi người im. Ai nấy nín thít. Tôi lúc này vẫn ôn tồn giảng cho ông chủ quán trọ cách trị bệnh và không quan tâm gì mấy đến gã. Tức giận vì giọng của tôi vẫn vang lên đều đều, tên Chúa tàu trừng mắt nhìn tôi, quát:

      - Có câm mồm không?

      Tôi điềm tĩnh hỏi:

      - Anh bảo tôi phải không?

      Khi tên chúa tàu cục cằn bảo "phải", tôi nói:

      - Anh cứ uống rượu mãi như thế thì đến phải tống anh đi nơi khác.

      Cơn tức giận của tên cướp thật dữ dội. Hắn đứng phắt dậy, rút soạt dao ra, lăm lăm chực đâm. Tôi vẫn dõng dạc và quả quyết:

      - Nếu anh không cất dao, tôi quyết làm cho anh bị treo cổ trong phiên tòa sắp tới.

      Mọi người nói lúc ấy nhìn tôi với gã kia thật khác nhau một trời một vực. Một đằng thì đức độ, hiền từ mà nghiêm nghị. Một đằng thì nanh ác, hung hăng như con thú dữ nhốt chuồng. Tôi và gã gườm gườm nhìn nhau. Rốt cục, tên cướp biển cúi gằm mặt, tra dao vào, ngồi xuống, làu bàu trong cổ họng.

      Tôi lên ngựa, rời khỏi quán trọ. Tôi nghe mọi người nói lại rằng sau đêm hôm đó tên chúa tàu im như thóc.

      Ý nghĩa câu chuyện: Câu chuyện ca ngợi sức mạnh chính nghĩa chiến thắng sự hung hãn, bạo ngược.

Xem thêm các bài Soạn Tiếng Việt 4 chương trình VNEN hay khác:

• Bài 25B: Trong đạn bom vẫn yêu đời
• Bài 25C: Từ ngữ về lòng dũng cảm
• Bài 26A: Dũng cảm chống thiên tai
• Bài 26B: Thiếu nhi dũng cảm
• Bài 26C: Gan vàng dạ sắt

Các chủ đề khác nhiều người xem

• Giải Toán lớp 4
• Văn mẫu lớp 4

---