Tiếng Việt 4 VNEN Bài 2C: Đáng yêu hay đáng ghét

Tiếng Việt 4 VNEN Bài 2C: Đáng yêu hay đáng ghét

A. Hoạt động cơ bản

1 (Trang 24 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1): Chơi trò chơi: "Ai - thế nào?"

Hai nhóm cùng chơi: Một bạn ở nhóm này gọi tên một nhân vật trong truyện đã học hoặc trong phim ảnh, một bạn ở nhóm kia nói ngay từ chỉ đặc điểm của nhân vật đó rồi đổi lượt. Nhóm nào bị dừng lại hoặc nói sai sẽ bị thua cuộc.

M: Mẹ con bà góa - tốt bụng

Trả lời:

- Mẹ con bà góa - tốt bụng.

- Bà lão ăn xin - đáng thương.

- Mẹ con Cám - mưu mô, độc ác.

- Cô Tấm - hiền lành, lương thiện.

- Bọn nhện - ỷ đông bắt nạt yếu.

- Sóc - hết lòng giúp đỡ bạn.

- Dế Mèn - ra tay giúp đỡ kẻ yếu.

- Chị Nhà Trò - yếu đuối, đáng thương.

- Sẻ - ích kỉ.

- Chích - tốt bụng.

- Thạch Sanh: Tốt bụng, dũng cảm.

2 (Trang 25 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1): Tìm hiểu cách tả ngoại hình nhân vật trong bài văn kể chuyện.

1) Đọc đoạn văn sau:

Chị Nhà Trò đã bé nhỏ lại gầy yếu quá, người bự những phấn, như mới lột. Chị mặc áo thâm dài, đôi chỗ chấm điểm vàng, hai cánh mỏng như cánh bướm non, lại ngắn chùn chùn. Hình như cánh yếu quá, chưa quen mở, mà cho dù có khỏe cũng chẳng bay được xa. Tôi đến gần, chị Nhà Trò vẫn khóc.

(Theo Tô Hoài)

2) Viết vắn tắt vào vở đặc điểm ngoại hình của chị Nhà Trò:

- Sức vóc : ...

- Cánh : ...

- "Trang phục" : ...

3) Ngoại hình của nhân vật chị Nhà Trò nói lên điều gì về tính cách và thân phận của nhân vật này?

4) Vì sao khi kể chuyện cần chú ý tả ngoại hình?

Trả lời:

1) Đọc đoạn văn.

2) Đặc điểm ngoại hình của chị Nhà Trò:

- Sức vóc: Bé nhỏ, gầy yếu, người bự phấn như mới lột.

- Cánh: Hai cánh mỏng như cánh bướm non, ngắn chùn chùn, yếu và chưa quen mở, chẳng thể bay xa.

- "Trang phục": Áo thâm dài, đôi chỗ chấm điểm vàng.

3) Ngoại hình của chị Nhà Trò nói lên:

- Tính cách: Yếu đuối, nhút nhát, sợ sệt.

- Thân phận: Nhỏ bé, đáng thương.

4) Khi kể chuyện cần chú ý tả ngoại hình vì:

- Những đặc điểm ngoại hình góp phần nói lên tính cách hoặc thân phận của nhân vật, giúp em hiểu thêm về nhân vật.

- Câu chuyện sẽ thêm sinh động, hấp dẫn, lôi cuốn người đọc.

B. Hoạt động thực thành

1 (Trang 25 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1): Nhận xét về tính cách nhân vật qua miêu tả ngoại hình.

1) Đọc đoạn văn miêu tả đặc điểm ngoại hình của một chú bé liên lạc cho bộ đội trong kháng chiến:

Tôi nhìn em. Một em bé gầy, tóc húi ngắn, hai túi của chiếc áo cánh nâu trễ xuống đến tận đùi như đã từng phải đựng nhiều thứ quá nặng. Quần của em ngắn chỉ tới gần đầu gối để lộ đôi bắp chân nhỏ luôn luôn động đậy. Tôi đặc biệt chú ý đến đôi mắt của em, đôi mắt sáng và xếch lên khiến người ta có ngay cảm giác là một em bé vừa thông minh vừa gan dạ.

(Theo Vũ Cao)

2) Theo em, tác giả đã chú ý miêu tả những chi tiết nào?

(Tìm và viết lại các từ ngữ chỉ đặc điểm, tính cách của nhân vật chú bé liên lạc.)

3) Các chi tiết ấy nói lên điều gì về chú bé?

4) Viết kết quả vào phiếu hoặc bảng nhóm:

Trả lời:

1) Đọc kĩ đoạn văn.

2) Theo em, tác giả đã chú ý miêu tả những chi tiết:

- Ngoại hình của chú bé liên lạc:

   + Thân hình: Gầy

   + Mái tóc: Húi ngắn

   + Đôi mắt: Sáng và xếch

   + Bắp chân: Nhỏ, luôn động đậy

   + Trang phục: Hai túi áo trễ xuống tận đùi, quần ngắn gần đầu gối

- Hoạt động: Đôi chân luôn động đậy

- Tính cách: Thông minh, gan dạ.

3) Các chi tiết ấy cho biết chú bé:

- Có xuất thân từ một gia đình nông dân nghèo, cuộc sống vất vả.

- Chú bé liên lạc rất nhanh nhẹn, thông minh và gan dạ.

4) Viết kết quả:

2 (Trang 26 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1): Kể lại câu chuyện Nàng tiên Ốc, chú ý kết hợp tả ngoại hình các nhân vật.

a) Gợi ý:

- Truyện có những nhân vật nào?

- Khi kể chuyện, có thể tả ngoại hình nhân vật nào?

- Theo em, bà lão mặc áo màu gì? Vẻ mặt bà thế nào khi thấy sân nhà sạch sẽ, khi nhìn thấy nàng tiên?

- Em hình dung nàng tiên mặc váy áo màu gì? Gương mặt thế nào?

b) Dựa vào gợi ý nêu trên và tranh minh họa, hãy kể lại câu chuyện, chú ý kết hợp tả ngoại hình nhân vật. (Có thể tập trung kể lại đoạn 3).

Trả lời:

Gợi ý:

- Truyện có những nhân vật: Bà lão nghèo, nàng tiên ốc.

- Khi kể chuyện, có thể tả ngoại hình nhân vật: Bà lão và nàng tiên ốc.

- Theo em:

   + Bà lão mặc áo màu nâu, đầu chít khăn mỏ quạ màu đen.

   + Vẻ mặt bà ngạc nhiên khi thấy sân nhà sạch sẽ và vui sướng khi nhìn thấy nàng tiên.

- Em hình dung nàng tiên mặc váy áo màu hồng lộng lẫy. Gương mặt xinh đẹp, dịu dàng.

Kể lại câu chuyện:

   Ngày xưa, tại một ngôi làng nhỏ có một bà lão nhà nghèo sống cô đơn. Bà mặc chiếc áo màu nâu đất, đầu chít khăn mỏ quạ, bà rất hiền lành, nhân hậu nên được mọi người quý mến. Hàng ngày, bà phải lặn lội bắt ốc mò cua để sinh nhai.

   Một hôm, bà bắt được một con ốc nhỏ rất xinh xắn. Vỏ ốc có xanh tím với những đường vân đẹp tuyệt. Càng nhìn bà lão càng thấy thương ốc nên không muốn bán mà mang về thả vào chum nước để nuôi.

   Từ ngày đó trong nhà bà xảy ra nhiều điều khác lạ. Nhiều ngày liền đi làm đồng về, bà lão vô cùng ngạc nhiên khi thấy nhà cửa đã có ai quét dọn sạch sẽ, đàn lợn đã được ăn no, cơm nước cũng đã nấu sẵn tinh tươm, vườn rau cũng đã dọn sạch cỏ. Bà lão rất cảm động liền quyết tìm bằng được người đã giúp đỡ mình để cảm ơn.

   Hôm sau, bà vẫn ra đồng như mọi khi. Nhưng giữa đường, bà quay lại, rón rén núp sau cánh cửa rình xem. Rồi bà thấy một nàng tiên xinh đẹp, váy bộ váy màu hồng lộng lẫy bước từ trong chum nước bước ra giúp bà làm việc nhà. Bà lão vui sướng lắm, liền bí mật đập vỡ vỏ ốc rồi ôm lấy nàng tiên không cho nàng chui vào vỏ ốc nữa. Nàng tiên ốc cũng dịu dàng ôm lấy bà lão.

   Bà lão và nàng tiên ốc từ đó yêu thương nhau như hai mẹ con.

3 (Trang 26 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1): Tìm hiểu tác dụng của dấu hai chấm.

1) Đọc các câu văn, câu thơ sau:

a) Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: "Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.". Nguyện vọng đó chi phối mọi ý nghĩ và hành động trong suốt cuộc đời của Người.

(Theo Trường Chinh)

b) Tôi xòe cả hai càng ra, bảo Nhà Trò:

- Em đừng sợ. Hãy trở về cùng với tôi đây.

(Tô Hoài)

c) Đoạn thơ:

Bà thương không muốn bán

Bèn thả vào trong chum.

Rồi bà lại đi làm

Đến khi về thấy lạ:

Sân nhà sao sạch quá

Đàn lợn đã được ăn

Cơm nước nấu tinh tươm

Vườn rau tươi sạch cỏ.

(Phan Thị Thanh Nhàn)

2) Nêu tác dụng của dấu hai chấm:

- Ở mục a và mục b, dấu hai chấm báo hiệu điều gì?

- Ở mục a, dấu hai chấm được dùng phối hợp với dấu câu nào?

- Ở mục b, dấu hai chấm được dùng phối hợp với dấu câu nào?

- Ở mục c, dấu hai chấm báo hiệu điều gì?

(Tìm trong bài Dế Mèn bênh vực kẻ yếu các ví dụ là những đoạn có dấu hai chấm báo hiệu bộ phận đứng sau là lời nói của một nhân vật.

Trả lời:

1) Đọc các câu văn, câu thơ.

2) Tác dụng của dấu hai chấm:

- Ở mục a và b, dấu hai chấm báo hiệu lời nói trực tiếp của một nhân vật:

   + Dấu hai chấm dẫn lời nói trực tiếp của Bác Hồ.

   + Dấu hai chấm dẫn lời nói trực tiếp của Dế Mèn với Nhà Trò.

- Mục a, dấu hai chấm phối hợp với dấu ngoặc kép.

- Mục b, dấu hai chấm phối hợp với dấu gạch đầu dòng.

- Mục c, dấu hai chấm là lời giải thích cho sự ngạc nhiên của bà lão.

Trong bài "Dế Mèn bênh vực kẻ yếu", những đoạn có dấu hai chấm báo hiệu bộ phận đứng sau là lời nói của một nhân vật là:

- Nức nở mãi, chị mới kể:

- Tôi xòe cả hai càng ra, bảo Nhà Trò:

- Tôi cất tiếng hỏi lớn:

- Tôi thét:

4 (Trang 27 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1): Trong mỗi câu sau, dấu hai chấm có tác dụng gì?

a) Có lần, con của Đác-uyn đã hỏi cha:

- Cha đã là nhà bác học rồi sao còn phải ngày đêm nghiên cứu làm gì cho mệt?

Đác-uyn ôn tồn đáp: "Bác học không có nghĩa là ngừng học.".

(Theo Hà Vi)

b) Dưới tầm cánh chú chuồn chuồn bây giờ là lũy tre xanh rì rào trong gió, là bờ ao với những khóm khoai nước rung rinh. Rồi những cảnh tuyệt đẹp của đất nước hiện ra: cánh đồng với những đàn trâu thung thăng gặm cỏ; dòng sông với những đoàn thuyền ngược xuôi.

(Theo Nguyễn Thế Hội)

Trả lời:

Dấu hai chấm có tác dụng:

a)

- Có lần, con của Đác-uyn đã hỏi cha:

Dấu hai chấm thứ nhất báo hiệu lời nói của người con hỏi cha.

- Đác-uyn ôn tồn đáp:

Dấu hai chấm thứ hai dẫn lời giải thích trực tiếp của người cha cho người con nghe.

b)

- Rồi những cảnh tuyệt đẹp của đất nước hiện ra:

Dấu hai chấm có tác dụng giải thích cho bộ phận đứng trước, miêu tả cụ thể những cảnh đẹp của đất nước.

5 (Trang 27 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1): Viết một đoạn văn theo truyện Nàng tiên Ốc, trong đó có ít nhất hai lần dùng dấu hai chấm:

- Một lần, dấu hai chấm dùng để giải thích.

- Một lần, dấu hai chấm dùng để dẫn lời nhân vật.

Trả lời:

Gợi ý:

- Dấu hai chấm dùng để giải thích em có thể viết khi miêu tả cảnh tượng kỳ lạ trong sân nhà bà cụ.

- Dấu hai chấm dùng để dẫn lời nhân vật em có thể viết khi dẫn lời bà cụ nói với nàng tiên ốc hoặc lời nàng tiên ốc trả lời bà cụ.

Viết đoạn văn theo gợi ý:

Từ ngày đó trong nhà bà xảy ra nhiều điều khác lạ. Nhiều ngày liền đi làm đồng về, bà lão vô cùng ngạc nhiên khi thấy: nhà cửa đã có ai quét dọn sạch sẽ, đàn lợn đã được ăn no, cơm nước cũng đã nấu sẵn tinh tươm, vườn rau cũng đã dọn sạch cỏ. Bà lão rất cảm động liền quyết tìm bằng được người đã giúp đỡ mình để cảm ơn. Bà nấp bên cửa nhà để xem ai đã giúp mình. Rồi bà thấy một nàng tiên xinh đẹp, váy bộ váy màu hồng lộng lẫy bước từ trong chum nước bước ra giúp bà làm việc nhà. Bà lão vui sướng lắm, liền bí mật đập vỡ vỏ ốc rồi ôm lấy nàng tiên ân cần bảo: "Con hãy ở đây với mẹ nhé!". Nàng tiên ốc dịu dàng trả lời: "Con xin vâng lời mẹ ạ". Bà lão và nàng tiên ốc từ đó yêu thương nhau như hai mẹ con.

C. Hoạt động ứng dụng

Câu hỏi (Trang 24 SGK Hướng dẫn học Tiếng Việt 4 Tập 1): Quan sát và tả một người bạn hoặc một người hàng xóm.

Trả lời:

Gợi ý: Em có thể miêu tả người em chọn qua:

- Ngoại hình: dáng người, khuôn mặt, mái tóc, nước da...

- Tính cách: thân thiện, gần gũi, hiền lành, tự tin, nhút nhát,...

- Đặc điểm hoạt động: Làm việc nhanh nhẹn, chăm chỉ học tập...

- Tình cảm của em dành cho người đó.

Đoạn văn gợi ý:

Lan là vừa là người bạn hàng xóm, lại vừa là bạn học thân thiết của em. Lan người gầy, dong dỏng cao hơn em. Khuôn miệng lúc nào cũng nở nụ cười rạng rỡ. Lan có mái tóc dài, đen nhánh, rất đẹp. Lan rất gần gũi, thân thiện, hay giúp đỡ mọi người. Ở lớp, Lan luôn năng nổ với các hoạt động và cố gắng học tập tốt. Về nhà Lan còn chăm chỉ giúp đỡ bố mẹ làm việc nhà. Lan thường giúp đỡ em rất nhiều trong học tập và chia sẻ đồ chơi với em. Em rất yêu quý Lan và mong sẽ mãi được làm bạn tốt của Lan.

Xem thêm các bài Soạn Tiếng Việt 4 chương trình VNEN hay khác:

• Bài 3A: Thông cảm và sẻ chia
• Bài 3B: Cho và nhận
• Bài 3C: Nhân hậu - đoàn kết
• Bài 4A: Làm người chính trực
• Bài 4B: Con người Việt Nam

Các chủ đề khác nhiều người xem

• Giải Toán lớp 4
• Văn mẫu lớp 4

ĐỀ THI, BÀI TẬP CUỐI TUẦN, SÁCH ÔN TẬP DÀNH CHO KHỐI TIỂU HỌC

Bộ giáo án, bài giảng powerpoint, đề thi, sách dành cho giáo viên và bài tập cuối tuần, gia sư dành cho phụ huynh tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official

Tổng đài hỗ trợ đăng ký : 084 283 45 85

Giáo án, bài giảng powerpoint Văn, Toán, Lí, Hóa....

4.5 (243)

799,000đs

199,000 VNĐ

Đề thi, chuyên đề,bài tập cuối tuần Cánh diều, Kết nối tri thức, Chân trời sáng tạo...

4.5 (243)

799,000đ

99,000 VNĐ

Sách bài tập cuối tuần 1-2-3-4-5

4.5 (243)

149,000đ

49.000 - 99.000 VNĐ

xem tất cả

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Loạt bài Soạn, Giải bài tập Tiếng Việt lớp 4 VNEN của chúng tôi được biên soạn bám sát nội dung sgk Hướng dẫn học Tiếng Việt lớp 4 Tập 1, Tập 2 chương trình mới VNEN.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.