Top 20 Viết văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên thủy triều

Tổng hợp trên 20 văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên thủy triều hay nhất giúp học sinh có thêm tài liệu tham khảo để viết văn hay hơn.

Top 20 Viết văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên thủy triều

Bài văn thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên thủy triều - mẫu 1

Thủy triều là gì?

Thủy triều được dịch sang nghĩa thuần Việt với nghĩa là nước dâng cao hoặc rút xuống. Chiết tự câu chữ như sau “thủy” có nghĩa là nước, “triều” là cường độ mực nước thay đổi lên – xuống. Hiểu đơn giản hơn, thủy triều là hiện tượng nước biển hoặc nước sông,… thay đổi lên xuống theo một chu kỳ dựa vào thiên văn.

Nguyên nhân xuất hiện thủy triều

Thủy triều được hình thành do lực hấp dẫn của Mặt Trăng và lực li tâm gây ra. Có thể hiểu là thủy quyển có hình cầu dẹt nhưng bị kéo cao lên ở hai miền tạo thành hình elip.

Theo chu kỳ ngày và đêm của Trái Đất, nó sẽ tự một mình quay quanh nó một vòng. Đồng nghĩa với việc khi ở một điểm nào trên Trái Đất có một lần hướng về Mặt Trời sẽ xuất hiện thủy triều. Có 2 loại thủy triều:

- Thủy triều bán nhật triều: Mỗi ngày Trái Đất sẽ có 2 lần nước dâng cao và 2 lần nước xuống.

- Thủy triều toàn nhật triều: Chu kỳ mỗi ngày thủy triều dâng cao 1 lần và 1 lần thủy triều xuống. 

Đặc điểm của thủy triều

Thủy triều được chia làm các giai đoạn khác nhau:

- Nước biển dâng nhanh trong vài giờ, làm ngập cả vùng biển. Hiện tượng này gọi là ngập triều.

- Khi nước biển hạ thấp trong vài giờ, nước rút làm lộ ra vùng gian triều thì gọi là triều rút.

Ứng dụng của thủy triều trong đời sống

Một số ứng dụng của thủy triều trong đời sống – xã hội như sau: 

- Từ xa xưa, con người sống dựa sông dựa biển nên đã biết cách tính theo con nước. Chu kỳ lên xuống của nó. Chính nhờ yếu tố tự nhiên mà con người tìm được nguồn lương thực lớn từ thủy triều. Biết cách bắt hải sản như tôm, cua, cá,…

- Mỗi lần chu kỳ của thuỷ triều xuất hiện, mang theo nguồn thuỷ hải sản phong phú. Do đó hoạt động đánh bắt cá phụ thuộc vườn điều kiện, thời gian kéo dài mỗi chu kỳ thủy triều.

- Con người đã biết sử dụng thủy triều để phục vụ cho công nghiệp như sản xuất điện dựa vào triều cường. Góp phần to lớn cho ngành ngư nghiệp như đánh bắt hải sản. Tham gia vào quá trình nghiên cứu thủy văn.

- Con người tận dụng lợi thế thủy triều để đóng tàu thuyền.

Bài văn thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên thủy triều - mẫu 2

Thủy triều là hiện tượng phổ biến xảy ra ở các vùng nước lớn như biển, sông… Hiện tượng này có tác động trực tiếp đến cuộc sống của con người.

Thủy triều được hiểu theo cách đơn giản nhất, chính là hiện tượng mực nước biển, sông lên và xuống trong một khoảng thời gian nhất định (hằng ngày, hằng tuần, hằng tháng), phụ thuộc và sự biến chuyển của thiên văn. Sự biến chuyển ấy chính là sự thay đổi lực hấp dẫn của Mặt Trăng (đóng vai trò chủ yếu) và của các thiên thể khác như Mặt Trời khi tác động lên một điểm bất kì trên Trái Đất. Khi Trái Đất tự quay quanh trục của chính mình đồng thời quay xung quanh Mặt Trời, thì lực hấp dẫn tác động lên một điểm trên Trái Đất cũng theo đó bị thay đổi. Do đó, mực nước sẽ có lúc dâng cao lên và có lúc rút thấp xuống tùy vào lực hút. Từ đó tạo ra thủy triều mà chúng ta vẫn thường thấy.

Khi diễn ra, hiện tượng thủy triều sẽ luôn trải qua bốn giai đoạn với thời gian khác nhau tùy vào lực hút. Đầu tiên là triều dâng, nghĩa là mực nước biển dâng lên cao kéo dài trong vài giờ. Khi mực nước dâng lên đến mức cao nhất có thể (tức lực hút đã đạt đỉnh) thì sẽ được gọi là triều cao. Sau khi mực nước duy trì ở triều cao trong một khoảng thời gian ngắn, sẽ bắt đầu hạ thấp dần do lực hút bị giảm đi thì sẽ được gọi là triều xuống. Và cuối cùng, khi mực nước trở về điểm thấp nhất của nó, thì sẽ được gọi là triều thấp. Tùy vào lượng nước, diện tích khu vực đó và lực hút mà thời gian diễn ra của mỗi giai đoạn sẽ khác nhau. Thông thường, ở cùng một địa điểm sẽ có chu kì diễn ra các giai đoạn của thủy triều lặp lại cố định, ít biến động.

Thủy triều diễn ra gây không ít bất tiện cho cuộc sống của người dân, khi mực nước dâng cao nhấn chìm một phần diện tích vốn để sinh hoạt của họ. Tuy nhiên, sau khi mực nước rút đi, sẽ để lại một lượng phong phú thủy hải sản trên bờ cát. Do đó, các hoạt động bắt cua, ốc, ngao, sò, hến, bạch tuộc, cá nhỏ… dọc bờ sông, bờ biển sau khi thủy triều rút đã trở thành hoạt động quen thuộc của người dân nơi đây.

Bài văn thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên thủy triều - mẫu 3

Thủy triều đỏ, mặc dù thường được gọi là một hiện tượng phổ biến, nhưng thực sự là kết quả của sự nở hoa của tảo ở các khu vực biển. Điều này xuất phát từ sự phát triển nhanh chóng của các loài vi tảo và vi khuẩn lam sống trong nước biển hoặc nước ngọt, khi chúng bùng nổ quá mức về mật độ tế bào hoặc sinh khối. Hiện tượng này có thể xuất hiện cả ở biển và nước ngọt, và khi xảy ra ở biển, nó được gọi là thủy triều đỏ.

Ngoài việc tảo nở hoa, những loại thực vật phù du và sinh vật nguyên sinh đơn bào, như thảo mộc, có thể tạo thành đám dày đặc, có thể quan sát được gần bề mặt nước. Các loại tảo và thực vật này thường chứa sắc tố quang hợp với màu sắc đa dạng từ xanh đến nâu đỏ.

Khi mật độ tảo tăng cao, nước thường trở nên màu đổi hoặc xỉn đi, chuyển từ màu tím đến gần như màu hồng, thường là màu đỏ hoặc màu xanh lá cây. Tuy nhiên, không phải tất cả các sự nở rộ tảo đều đủ dày đặc để làm thay đổi màu nước, và không phải tất cả các sự đổi màu nước đều có liên quan đến sự nở hoa tảo và có màu đỏ.

Hiện tượng nở hoa tảo có thể xuất phát từ các loại tảo có độc tố và các loại không có độc tố. Khi các tảo có độc tố nở hoa, chúng thường tiết ra các độc tố thuộc ba nhóm: độc tố gan, độc tố thần kinh và độc tố gây tiêu chảy. Những độc tố này không chỉ gây hại cho sinh vật sống trong nước như cá, giáp xác, động vật thân mềm và động vật có vú ở biển, mà còn ảnh hưởng đến một số loài chim và cả con người khi tiếp xúc hoặc tiêu thụ thủy sản nhiễm độc.

Các độc tố này cũng có thể ảnh hưởng đến không khí, gây ra khó thở. Ngoài việc tạo ra độc tố, chúng còn ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước bằng cách chuyển màu nước, tạo ra mùi tanh khó chịu và giảm hàm lượng oxy do phân hủy sinh khối lớn. Ngay cả khi tảo không có độc tố khi nở hoa, chúng cũng có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng nước khi sinh khối lớn chết và phân hủy.

Tổng cộng, hiện tượng nở hoa tảo, đặc biệt là tảo có độc tố, tác động đáng kể đến hệ sinh thái biển, gây ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đối với con người, và tạo ra thiệt hại đáng kể cho ngành kinh tế nuôi trồng thủy sản.

Trong thực tế, không phải mọi sự bùng phát tảo biển đều gây hại. Chúng cũng có thể mang lại lợi ích khi làm thức ăn cho sinh vật dưới đại dương.

Theo ông Kin-Chung Ho, Đại học Mở Hong Kong, sự xuất hiện của thủy triều đỏ ở một số địa điểm có vẻ là hoàn toàn tự nhiên, phụ thuộc vào sự chuyển động của các dòng hải lưu cụ thể. Tuy nhiên, hiện tượng này cũng có thể xuất phát từ tình trạng phú dưỡng hóa nước, do thải nhiều chất dinh dưỡng như nitrat và phốt phát từ hoạt động nông nghiệp, hoặc sự nước trồi lên - dòng nước lạnh và nhiều dinh dưỡng di chuyển từ phía dưới lên bề mặt đại dương, thay thế dòng nước nóng hơn.

Thủy triều đỏ đã xuất hiện ở nhiều quốc gia, gây ra nhiều thiệt hại. Năm 1968, tại Anh, 78 người bị ngộ độc do ăn sò xanh nhiễm độc tố của tảo Alexandrium tamarense. Cho đến năm 1995, tại Philippines, 1422 người bị ngộ độc do ăn cá nhiễm độc tảo Pyrodinium bahamense var compressum và trong số này, 82 người đã tử vong. Năm 1998, một loại tảo mới xuất hiện ở vùng biển Hong Kong đã gây ra thủy triều đỏ, ảnh hưởng đến 20 trong tổng số 26 khu vực nuôi cá, hủy hoại hơn 80% trữ lượng cá thường xuyên. Năm 2013, hai người Malaysia đã chết do ăn cá nhiễm tảo độc từ thủy triều đỏ ở bờ biển đảo Borneo.

Tất cả các bang ven biển của Hoa Kỳ đều phải đối mặt với thủy triều đỏ và chịu nhiều thiệt hại, đặc biệt là ở New England, Florida và khu vực gần Vịnh Mexico. Thiệt hại gây ra bởi thủy triều đỏ đối với ngành nuôi trồng thủy sản và khai thác thủy sản lên đến hàng chục triệu đô la.

Tại Việt Nam, hiện tượng thủy triều đỏ cũng đã xuất hiện ở nhiều nơi, với tần suất nở hoa tảo cao nhất được ghi nhận tại khu vực biển Bình Thuận. Tháng 6-7/2014, thủy triều đỏ tạo nên các trận bọt biển màu đỏ vàng ở bãi biển Mũi Né - Hòn Rơm (Phan Thiết, Bình Thuận). Xác cá và nhiều động vật, rong tảo biển dạt vào và phân hủy, tạo ra mùi tanh khó chịu và ô nhiễm môi trường. Cư dân địa phương cho biết thủy triều đỏ thường xuất hiện ở vùng biển này vào tháng 6 hàng năm.

Đồng thời, nghề sản xuất giống thủy sản và việc nuôi lồng các loài tôm hùm, cá mú thải ra môi trường một lượng dinh dưỡng đáng kể, là một điều kiện kích thích sự nở hoa tảo. Hiện tượng này thường xảy ra trong các hồ nước ngọt và ao nuôi thủy sản. Môi trường sông Ba, đoạn chảy qua xã Chư Ngọc, huyện Krông Pa, Gia Lai, cũng đã trở thành một trong những ví dụ về sự nở hoa tảo trong tháng 4/2016.

Theo các nhà khoa học, hiện tượng thủy triều đỏ và nở hoa tảo là một trong những vấn đề cấp bách đòi hỏi sự quan tâm và nghiên cứu chi tiết và lâu dài về quy luật phát sinh và lan truyền của chúng, cũng như về sinh thái phát triển và sản sinh độc tố của một số loài vi tảo. Qua đó, có thể đưa ra cảnh báo để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và đánh giá toàn diện về những thiệt hại mà chúng gây ra.

Bài văn thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên thủy triều - mẫu 4

Thủy triều là một hiện tượng tự nhiên quen thuộc, tác động trực tiếp đến cuộc sống của con người. Đặc biệt là các khu vực dân cư ven biển.

Thủy triều là hiện tượng mực nước sông, nước biển dâng lên và hạ xuống trong một thời gian nhất định trong ngày, và lặp lại theo chu kì nhất định. Nguyên nhân của hiện tượng này là do sự thay đổi lực hấp dẫn của mặt trăng và các thiên thể khác trong vũ trụ lên một điểm bất kì (biển, sông…) trên trái đất. Sự thay đổi ấy là do trái đất tự xoay quanh trục và xoay xung quanh mặt trời. Khi lực hút tăng rồi giảm, mực nước tại các con sông, biển cũng dâng lên rồi hạ xuống theo. Quá trình diễn ra thủy triều thường kéo dài trong vài giờ để có thể đạt đến mức cao nhất (tức triều cao). Sau đó nó duy trì mức đỉnh trong một thời gian ngắn, rồi dần dần hạ xuống cho đến khi về mức thấp nhất (tức triều thấp). Quá trình thủy triều dâng lên và hạ xuống được gọi là triều dâng và triều xuống. Hiện tượng này diễn ra theo chu kì cố định, khó mà can thiệp được. Nên tuy không gây nhiều thiệt hại về người và của, nhưng hiện tượng thủy triều vẫn gây nhiều xáo trộn cho cuộc sống của người dân. Đặc biệt là các thành phố ven biển. Như thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh thành miền Tây nước ta, thường có hiện tượng triều cường vào lúc tan tầm. Khiến người dân khổ sở lội nước, tạm hoãn nhiều hoạt động. Nhưng bù lại, thủy triều cũng giúp các vùng đất quanh sông trở nên trù phú hơn, nhờ lượng nước có phù sa dâng lên mỗi ngày. Cùng với đó, thủy triều cũng giúp các bờ biển có những vùng khai thác thủy hải sản trôi vào bờ rất tiện lợi và thú vị cho bà con.

Vì không thể ngăn cản hay đẩy lùi hiện tượng thủy triều. Nên chúng ta chỉ có thể chọn cách sống chung với nó. Ngày nay, các nhà khoa học đã có thể tính toán tương đối chính xác về quy luật và mức độ thủy triều, từ đó đưa ra các cảnh báo giúp người dân chuẩn bị trước, tránh bối rối khi xảy ra thủy triều.

Bài văn thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên thủy triều - mẫu 5

Thủy triều, một hiện tượng phổ biến mà chúng ta thường xuyên chứng kiến ở các vùng nước lớn như biển và sông, đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của con người.

Đơn giản nhất, thủy triều có thể được hiểu là sự thay đổi của mực nước biển và sông, nâng cao và giảm xuống theo một chu kỳ thời gian cố định, như hằng ngày, hằng tuần, hoặc hằng tháng, phụ thuộc vào sự biến động của thiên văn. Sự biến động này xuất phát từ thay đổi của lực hấp dẫn từ Mặt Trăng (đóng vai trò chủ yếu) và các thiên thể khác như Mặt Trời khi chúng tác động lên một điểm bất kỳ trên Trái Đất. Khi Trái Đất xoay quanh trục của mình và quay quanh Mặt Trời, lực hấp dẫn tác động lên một điểm trên bề mặt Trái Đất cũng biến đổi theo. Do đó, mực nước có thể dâng cao và rút thấp tùy thuộc vào lực hấp dẫn, tạo ra hiện tượng thủy triều.

Quá trình thủy triều bao gồm bốn giai đoạn chính, với thời gian diễn ra khác nhau tùy thuộc vào lực hấp dẫn. Đầu tiên là giai đoạn triều dâng, khi mực nước biển tăng cao và duy trì trong vài giờ. Khi mực nước đạt đến đỉnh (triều cao), lực hấp dẫn đã đạt đến mức cao nhất, sau đó mực nước sẽ giữ ở triều cao trong một khoảng thời gian ngắn trước khi bắt đầu giảm xuống (triều xuống). Cuối cùng, khi mực nước đạt đến mức thấp nhất, đó là giai đoạn triều thấp. Thời gian của mỗi giai đoạn phụ thuộc vào lực hấp dẫn, diện tích và lượng nước, và thông thường, chu kỳ này lặp lại ổn định ở cùng một địa điểm.

Thủy triều, mặc dù gây ra bất tiện cho cuộc sống hàng ngày của người dân khi mực nước tăng cao, nhưng lại mang lại những lợi ích sau khi rút đi. Nó tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động bắt thủy hải sản như cua, ốc, ngao, sò, hến, bạch tuộc, và cá nhỏ dọc theo bờ sông và bờ biển. Sự đa dạng và phong phú của thủy triều đã làm cho những hoạt động này trở nên quen thuộc và thú vị đối với cộng đồng dân cư sống gần những khu vực này.

Bài văn thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên thủy triều - mẫu 6

Thủy triều là một hiện tượng tự nhiên quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường biển và cuộc sống của con người. Được biết đến như là sự thay đổi đều đặn của mực nước biển và sông theo chu kỳ nhất định trong một khoảng thời gian, thủy triều có nguồn gốc từ tác động của lực hấp dẫn của Mặt Trăng và Mặt Trời đối với Trái Đất.

Hiện tượng thủy triều xuất phát từ sự thay đổi của lực hấp dẫn tác động lên nước biển và sông. Khi Mặt Trăng và Mặt Trời có tác động lực hấp dẫn lên một điểm bất kì trên Trái Đất, mực nước tại điểm đó sẽ có xu hướng dâng lên và hạ xuống theo chu kỳ. Điều này diễn ra do sự xoay của Trái Đất quanh trục và quanh Mặt Trời, tạo nên sự thay đổi liên tục trong lực hấp dẫn.

Quá trình thủy triều có bốn giai đoạn chính. Đầu tiên là triều dâng, khi mực nước biển dâng lên cao kéo dài trong vài giờ. Triều cao là thời điểm mực nước đạt đến độ cao tối đa, đạt được khi lực hấp dẫn của Mặt Trăng và Mặt Trời đạt đỉnh. Sau đó là triều xuống, khi mực nước duy trì ở mức cao trong một khoảng thời gian ngắn, rồi dần dần hạ xuống khi lực hấp dẫn giảm đi.

Quá trình này có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của con người, đặc biệt là ở các khu vực ven biển. Các thành phố như Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Tây Việt Nam thường xuyên phải đối mặt với hiện tượng triều cường, khiến cho việc đi lại và sinh hoạt hàng ngày trở nên khó khăn. Mặt khác, thủy triều cũng mang lại lợi ích cho nông nghiệp và ngư nghiệp bằng cách tạo ra lượng nước có phù sa dồi dào, làm giàu đất đai và cung cấp nguồn thức ăn cho các loại động vật biển.

Không chỉ đơn giản là một hiện tượng tự nhiên, thủy triều còn là đề tài nghiên cứu lớn trong ngành khoa học hải dương và địa lý. Các nhà khoa học đã phát triển các mô hình và công cụ dự đoán để tính toán chu kỳ thủy triều, giúp người dân chuẩn bị trước cho những biến động của nước. Điều này giúp họ dự đoán được những giai đoạn thủy triều đặc biệt như triều cường, từ đó ngăn chặn nguy cơ thiệt hại và hạn chế ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày.

Tóm lại, thủy triều không chỉ là một hiện tượng tự nhiên hấp dẫn mà còn là một yếu tố tác động mạnh mẽ đến môi trường và cuộc sống của con người. Sự hiểu biết về cơ chế và chu kỳ của thủy triều không chỉ giúp chúng ta ứng phó hiệu quả với những thách thức mà còn khám phá sự kỳ diệu và phong phú của hệ thống hải dương tự nhiên.

Bài văn thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên thủy triều - mẫu 7

Thủy triều, một biểu hiện tự nhiên phổ biến, không chỉ làm ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế của con người mà còn tạo nên những thách thức đặc biệt đối với cộng đồng sống ven biển.

Hiện tượng thủy triều được mô tả như sự thay đổi trong mực nước của sông và biển, tăng lên và giảm đi theo một chu kỳ thời gian nhất định trong ngày, được lặp lại theo một chu kỳ đặc trưng. Nguyên nhân của hiện tượng này xuất phát từ sự biến đổi của lực hấp dẫn do mặt trăng và các vật thể thiên thể khác trong vũ trụ tác động lên một điểm nào đó trên bề mặt trái đất, như là các khu vực biển hay sông. Sự thay đổi này có nguồn gốc từ việc trái đất xoay quanh trục của mình và quay quanh mặt trời. Khi lực hút tăng lên và sau đó giảm đi, mực nước tại các sông và biển sẽ đồng loạt dâng lên và rơi xuống. Quá trình thủy triều thường kéo dài trong một khoảng thời gian ngắn, đạt đến mức cao nhất, gọi là triều cao, sau đó giữ nguyên ở mức đỉnh trong một khoảng thời gian ngắn rồi dần dần giảm xuống, đến mức thấp nhất được gọi là triều thấp. Cả quá trình này, được biết đến là triều dâng và triều xuống, diễn ra theo chu kỳ có thể dự đoán được, và rất khó can thiệp.

Hiện tượng thủy triều, mặc dù không gây nhiều tổn thất về người và tài sản, nhưng vẫn tạo nên sự xáo trộn trong cuộc sống hàng ngày của cộng đồng, đặc biệt là ở những thành phố ven biển. Ví dụ như ở thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Tây của Việt Nam, triều cường thường xuyên xuất hiện vào thời điểm nước rút. Điều này làm cho người dân phải đối mặt với những thách thức lội nước và tạm hoãn nhiều hoạt động. Mặt khác, thủy triều cũng mang lại những lợi ích cho các vùng đất ven sông, nhờ vào lượng phù sa mà nó mang theo mỗi ngày. Cùng với đó, thủy triều còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc khai thác thủy hải sản khi mang theo những nguồn dinh dưỡng vào bờ.

Do không thể ngăn chặn hoặc thay đổi hiện tượng thủy triều, cộng đồng chỉ có thể chấp nhận và thích ứng với nó. Hiện nay, các nhà khoa học đã phát triển khả năng tính toán tương đối chính xác về luật lệ và mức độ thủy triều, từ đó đưa ra cảnh báo giúp cộng đồng chuẩn bị trước, giảm thiểu sự rối bời khi thủy triều xảy ra.

Xem thêm các bài viết Tập làm văn lớp 8 hay khác:

• Viết văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên mưa đá

• Viết văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên sóng thần

• Viết văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên sao băng

• Viết văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên vòi rồng

• Viết văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên tập tính di cư của loài chim

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 8 hay khác:

• Soạn văn 8 Chân trời sáng tạo (hay nhất)
• Soạn văn 8 Chân trời sáng tạo (ngắn nhất)
• Giải lớp 8 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 8 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 8 Cánh diều (các môn học)

---