Dế chọi - Tác giả tác phẩm (mới 2024) - Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo

Với tác giả, tác phẩm Dế chọi Ngữ văn lớp 9 hay nhất, chi tiết sách Chân trời sáng tạo trình bày đầy đủ nội dung chính quan trọng nhất về tác phẩm Dế chọi.

Tác giả - Tác phẩm: Dế chọi - Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo

I. Tác giả văn bản Dế chọi

- Bồ Tùng Linh (1640 - 1715) là nhà văn nổi tiếng của Trung Quốc thời nhà Thanh.

- Ông để lại một khối lượng lớn tác phẩm thuộc nhiểu thể loại, trong đó tiêu biểu nhất là Liêu Trai chí dị.

- Năm 1980, ông được thế giới kỉ niệm như một Danh nhân văn hoá.

II. Tìm hiểu văn bản Dế chọi

1. Thể loại

- Tác phẩm Dế chọi thuộc thể loại: truyện dân gian.

2. Xuất xứ

- “Dế chọi” thuộc tác phẩm “Liêu Trai chí dị”, Cao Tự Thanh dịch, NXB Văn hóa – văn nghệ, Thành phố Hồ Chí Minh, 2023, tr394 – 397)

3. Phương thức biểu đạt

- Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả.

4. Bố cục đoạn trích

- Phần 1 (từ đầu đến…việc tự tử): tình cảnh ngang trái của Thành sau khi trượt khoa thi Đồng Tử.

- Phần 2 (tiếp theo đến…bỏ vào lồng): Con dế của Thành và chuỗi sự việc liên quan tới: con Thành chết, dế mất, hồn con Thành hóa thân vào con dế chọi.

- Phần 3 (đoạn còn lại): nhờ dế chọi mà gia đình Thành đổi đời.

5. Giá trị nội dung

- Dế chọi thuộc loại truyện đả kích chế độ chính trị tàn bạo, vạch mặt bọn quan lại tham nhũng, cường hào ác bá, đồng thời bày tỏ sự cảm thông đối với những con người “bé nhỏ” bị chà đạp, hãm hại. Qua đó, truyện thể hiện tinh thần phê phán chế độ chính trị tàn bạo đương thời.

6. Giá trị nghệ thuật

- Câu chuyện mang nhiều yếu tố hoang đường, một đặc trưng nổi bật trong bút pháp nghệ thuật của tập truyện. Câu chuyện đã tái hiện một mảng hiện thực đen tối của xã hội, vì thế truyện có giá trị hiện thực sâu sắc. 

III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Dế chọi

1. Thời gian, không gian và sự việc liên quan đến nhan đề của truyện

- Thời gian: Đời Tuyên Đức nhà Minh.

- Không gian: Trong cung, dân gian.

- Sự việc liên quan:

+ Trong cung rất chuộng trò chơi chọi dế yêu cầu dân gian cống nộp.

+ Muốn lấy lòng quan trên cho nên các Tri huyện đem hiến 1 con, quan chơi thử thấy hay đòi dâng nộp thường xuyên, Tri huyện lại đòi lí trưởng…(cứ theo cấp bậc để truyền lệnh cống nạp) và cấp bậc cuối cùng là người dân phải chịu tất cả những sách nhiễu vì chọi dế.

2. Nhân vật Thành

- Hoàn cảnh: Dự khoa Đồng tử nhưng lâu không thi đỗ, tính chất phác cho nên bị chèn ép bắt làm lí trưởng nhưng thực chất để đi sách nhiễu dân làng hộ bọn quan bên trên để nộp dế. Do anh không dám sách nhiều dân mà cũng không có gì để bù, anh đã bị đánh trăm trượng, máu me be bét và luôn muốn tự tử.

- Cảnh ngộ của Thành:

+ Vợ đi xem bói, cô đồng bói toán chỉ dẫn bằng một bức vẽ có liên quan đến việc bắt dế.

+ Vì dế chọi mà gia đình Thành đã hao hụt hết tiền bạc, Thành bị đánh nhừ tử, con trai vì lo lắng khi làm chết dế đã tự sát.

+ Sau đó khi bắt được một con dế chọi khác. Vì con dế này đấu rất giỏi cho nên được các quan rất thích hơn nữa nó còn biết nhảy theo điệu nhạc khiến cho vua rất vui mừng, từ đó mà gia đình Thành đã một bước lên mây, còn hơn cả những gia đình gia thế khác.

=> Phê phán sở thích chọi dế của nhà vua, chỉ vì con dế nhỏ bé nhưng vì được vua thích mà đẩy nhân dân vào bước khổ cực, có thể thay đổi cả vận mệnh nhiều cuộc đời.

=> Tính chất này còn được thể hiện ở lời bình luận ở cuối tác phẩm : “Còn ơn trời đền đáp sao mà dài lâu hậu hĩ vậy, khiến cho quan tỉnh, quan huyện đều được hưởng ân huệ và phúc ấm của dế. Ta từng nghe : “Một người thăng thiên, gà chó cũng thành tiên”. Đáng tin vậy thay”.

3. Tính chất kì ảo và tính chất hiện thực trong truyện

a. Tính chất kì ảo

- Chi tiết kì ảo: Từ việc Thành tìm được con dế, con trai Thành sống dậy, linh hồn biến thành con dế để giúp gia đình được vinh hoa phú quý.

=> Làm nổi bật lên giá trị hiện thực về một xã hội tàn bạo, đè nén gây ra bao đau thương cho người dân hiền lành lương thiện. Đồng thời thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc, đồng cảm với số phận người dân không quyền không thế.

b. Tính chất hiện thực

+ Trong cung rất chuộng trò chơi chọi dế yêu cầu dân gian cống nộp.

+ Muốn lấy lòng quan trên cho nên các Tri huyện đem hiến 1 con, quan chơi thử thấy hay đòi dâng nộp thường xuyên, Tri huyện lại đòi lí trưởng…(cứ theo cấp bậc để truyền lệnh cống nạp) và cấp bậc cuối cùng là người dân phải chịu tất cả những sách nhiễu vì chọi dế.

+ Thành vốn người chất phác, ít nói, cho nên bị bọn hương chức quyền thế ép phải giữ chân chức dịch trong làng. Tuy muôn phương nghìn kế chối từ mà vẫn không thoát. Mới chưa đầy một năm mà cái gia sản nhỏ mọn của anh ta cơ hồ đã kiệt.

+ Không cống nạp được bị lôi ra đánh nhừ tử.

+ Vì có con dế  hay dâng vua mà Thành Danh được học tiếp và thi đỗ tú tài. Con dế đã giúp anh chức dịch hiền lành “thành danh”, vượt cả bậc quyền quý.

=> Phơi bày bộ mặt xã hội đen tối, đạp xuống đưa lên là chuyện bình thường. Một con dế chọi có thể mang đến thảm kịch cho một gia đình, một tỉnh nhưng cũng có thể mang vinh hoa phú quý đến cho cả một tỉnh,  một dòng họ.

Học tốt bài Dế chọi

Các bài học giúp bạn để học tốt bài Dế chọi Ngữ văn lớp 9 hay khác:

• Bố cục Dế chọi

• Tóm tắt Dế chọi

Xem thêm tóm tắt tác giả tác phẩm Ngữ Văn lớp 9 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

• Tác giả - tác phẩm: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga

• Tác giả - tác phẩm: Thúy Kiều báo ân báo oán

• Tác giả - tác phẩm: Nhân vật lí tưởng trong kết thúc của truyện cổ tích thần kì

• Tác giả - tác phẩm: Tiếng đàn giải oan

• Tác giả - tác phẩm: Đấu tranh cho một thế giới hòa bình

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 9 hay khác:

• Soạn văn 9 Chân trời sáng tạo (hay nhất)
• Soạn văn 9 Chân trời sáng tạo (ngắn nhất)
• Giải lớp 9 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 9 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 9 Cánh diều (các môn học)

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---