10+ Phân tích bài sóng của Xuân Quỳnh hay nhất (điểm cao)

Phân tích bài sóng của Xuân Quỳnh hay nhất điểm cao, hay nhất được chọn lọc từ những bài văn hay của học sinh trên cả nước giúp bạn có thêm bài văn hay để tham khảo từ đó viết văn hay hơn.

10+ Phân tích bài sóng của Xuân Quỳnh hay nhất (điểm cao)

Dàn ý Phân tích bài sóng của Xuân Quỳnh hay nhất

1. Mở bài

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm.

- Khái quát nội dung chính của bài thơ “Sóng”.

2. Thân bài

a) Bản chất, quy luật của “sóng” và “em”

* Phân tích khổ thơ 1:

- Sử dụng nghệ thuật tương phản: dữ dội - dịu êm, ồn ào - lặng lẽ, từ đó khái quát trạng thái đối lập của sóng, gợi liên tưởng đến tâm lí của người phụ nữ khi yêu (khi mãnh liệt khi lại dịu dàng).

- Nghệ thuật nhân hóa: “sông không hiểu” được bản tính của sóng, nên “sóng ” muốn tìm đến không gian rộng lớn, hành trình của sóng là hành trình khám phá chính bản thân mình, khát khao vươn tới giá trị tuyệt đích trong tình yêu của người phụ nữ.

* Phân tích khổ thơ 2:

- “Ôi con sóng... và ngày sau vẫn thế”: dù trong quá khứ hay hiện tại sóng luôn dạt dào, sôi nổi, luôn khát vọng. Đó cũng là khát vọng và bản tính của người phụ nữ muôn đời.

- “Nỗi khát vọng tình yêu... ngực trẻ”: liên hệ tình yêu của tuổi trẻ với con sóng của đại dương, khát vọng tình yêu là khát vọng đặc trưng muôn đời của tuổi trẻ.

b) Những suy nghĩ trăn trở về cội nguồn tình yêu

- Khổ 3: Điệp ngữ “em nghĩ về” và câu hỏi: “Từ nơi nào sóng lên” nhấn mạnh niềm khát khao nhận thức bản thân, người mình yêu và nhận thức về tình yêu muôn đời.

- Khổ 4: Xuân Quỳnh dựa vào quy luật tự nhiên để tìm khởi nguồn của sóng, của tình yêu, gợi lên sự trăn trở trước bí ẩn của tình yêu, thời điểm bắt đầu tình tình yêu.

c) Nỗi nhớ, lòng thủy chung của người con gái trong tình yêu

* Phân tích khổ thơ 5:

- Nghệ thuật tương phản để gợi ra những phạm vi không gian khác nhau “dưới lòng sâu”, “trên mặt nước”, phạm vi thời gian khác nhau: ‘”ngày” - “đêm”, nghệ thuật nhân hóa: “ngày đêm không ngủ được”, diễn tả nỗi nhớ dạt dào, triền miên của sóng với bờ cũng là nỗi nhớ của người phụ nữ khi yêu.

- Người phụ nữ bày tỏ nỗi nhớ một cách trực tiếp, mạnh dạn, chân thành “Lòng em nhớ đến anh”, cách nói thậm xưng “Cả trong mơ còn thức” thể hiện nỗi nhớ ăn sâu vào tiềm thức, thường trực trong suy nghĩ.

* Phân tích khổ thơ 6:

- Nghệ thuật tương phản “xuôi - ngược”, điệp ngữ “dẫu”, “vẫn”, “về” gợi hành trình của sóng ngoài biển lớn cũng như hành trình tình yêu của người phụ nữ giữa cuộc đời.

- Lời thề thủy chung của người phụ nữ, niềm tin chờ đợi trong tình yêu, dù ở đâu cũng “hướng về anh một phương”, nghĩ về người mình yêu bằng cả trái tim.

d) Khát vọng tình yêu vĩnh cửu trong bài Sóng

- Khổ 7: Khẳng định quy luật vĩnh cửu của thiên nhiên “Con nào chẳng tới bờ... Dù muôn vời cách trở”, cũng giống như “em”, dù khó khăn, thử thách vẫn luôn hướng đến “anh”.

- Phân tích khổ thơ 8:

+ “Cuộc đời tuy dài thế / Năm tháng vẫn đi qua”: cảm giác cô đơn nhỏ bé trước cuộc đời, nỗi lo âu về sự hữu hạn của tình yêu trước thời gian vô tận.

+ “Như biển kia... bay về xa”: cảm giác bất an trước cái dễ đổi thay của lòng người giữa “muôn vời cách trở”. Nhưng đây còn là vượt lên sự lo âu phấp phỏng đặt niềm tin mãnh liệt vào sức mạnh của tình yêu như mây có thể vượt qua biển rộng.

- Phân tích khổ thơ 9:

+ “Làm sao” gọi sự băn khoăn, khắc khoải, ước ao được hóa thành “trăm con sóng nhỏ” để muôn đời vỗ mãi vào bờ.

+ Đó là khát khao của người phụ nữ được sống trong “biển lớn tình yêu” bằng tình yêu và cùng tình yêu, khát khao hòa nhập tình yêu riêng tư trong tình yêu chung rộng lớn.

e) Nghệ thuật đặc sắc

- Thể thơ năm chữ tạo âm điệu sâu lắng, dạt dào, như âm điệu của những con sóng biển và cũng là sóng lòng của người phụ nữ khi yêu.

- Cách ngắt nhịp linh hoạt, phóng khoáng và cách gieo vần, phối âm độc đáo, giàu sức liên tưởng.

- Giọng thơ vừa thiết tha, đằm thắm, vừa mãnh liệt sôi nổi, vừa hồn nhiên, nữ tính - Xây dựng hình ảnh ẩn dụ.

- Với hình tượng sóng, vừa mang nghĩa thực, vừa mang nghĩa ẩn dụ.

- Bài thơ sử dụng các biện pháp nhân hóa, ẩn dụ, đối lập - tương phản,...

3. Kết bài

- Khái quát giá trị nghệ thuật: xây dựng thành công hình tượng “sóng” ngôn từ, hình ảnh trong sáng bình dị,...

- Nội dung: qua hình tượng sóng diễn tả tình yêu thiết tha, nồng nàn của người phụ nữ, Xuân Quỳnh đã thể hiện quan niệm tình yêu mới mẻ, hiện đại: sự chủ động của người phụ nữ trong tình yêu nhưng vẫn giữ được nét truyền thống.

Phân tích bài sóng của Xuân Quỳnh hay nhất - mẫu 1

Tình yêu là một đề tài quen thuộc của thi ca nhân loại. Mỗi thi nhân khi cầm bút, có lẽ không thể không viết những vần thơ tình đằm thắm của riêng chính con tim mình. Ta đã từng biết đến những vần thơ tình của Puskin, Xuân Diệu thì không thể không đắm mình trước giọng thơ đầy nữ tính của Xuân Quỳnh với bài thơ “Sóng” một thi phẩm tình yêu rất đặc sắc của thơ ca Việt Nam.

Trong khổ một, hình tượng “Sóng” được diễn tả bởi một loạt những từ ngữ tương phản, đối lập:

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ”

Đó là trạng thái thực của “sóng”- một hiện tượng tự nhiên phong phú, phức tạp, chứa đầy bí ẩn: khi biển lặng thì sóng êm đềm, dịu nhẹ; khi biển động thì sóng cuồn cuộn gầm gào. Nhưng quan hệ từ “và” được lặp lại giữa hai vế của hai câu thơ cho ta thấy những trạng thái đối ngược đó luôn tồn tại song hành, thống nhất, hòa hợp của hình tượng sóng.

Hai câu tiếp diễn tả tâm trạng của sóng luôn muốn từ sông tìm ra biển lớn:

“Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận biển”

Dường như sóng tự cảm nhận được những trạng thái phức tạp, những biến động khác thường của mình nên luôn khao khát, chủ động từ bỏ không gian nhỏ hẹp, chật chội của dòng sông để tìm ra biển cả bao la. Và có lẽ chỉ khi nào được hòa mình trong biển lớn, những con sóng mới hiểu rõ mình hơn.

Những trạng thái đó của sóng cũng chính là ẩn dụ về những trạng thái tâm lí phong phú, phức tạp, đầy biến động của nhân vật trữ tình em. Người con gái khi yêu khi thì sôi nổi, nồng nàn, lúc suy tư trầm lắng. Và cũng giống như sóng, trái tim người con gái khi yêu không chấp nhận sự tầm thường, nhỏ hẹp trong khoảng trời của cái tôi cá thể, luôn khao khát tìm đến một miền tình cảm lớn lao hơn, bao dung hơn đó chính là tình yêu. Đó cũng là một thái độ tích cực, thể hiện sự chủ động mạnh mẽ, dứt khoát trong cuộc hành trình dài rộng đi tìm tình yêu và hạnh phúc lứa đôi.

Từ những trạng thái cụ thể của sóng và em trong khổ thơ đầu, đến khổ thơ thứ hai, Xuân Quỳnh đã đi tới một nhận xét mang tính khái quát, vừa giàu suy tư, vừa chan chứa cảm xúc về quy luật muôn đời, trước hết là của thiên nhiên:

“Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế”

Ngày xưa là quá khứ, ngày sau là tương lai. Hai từ vẫn thế khẳng định sự lặp lại, sự vĩnh hằng của những con sóng của tự nhiên muôn đời từ sông tìm ra biển lớn. Và đó cũng chính là quy luật muôn thuở của con người, của trái tim tuổi trẻ.

“Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”

Tình yêu vốn là tình cảm thiêng liêng, cao đẹp nhất, là khao khát muôn đời của nhân loại “Có ai sống được mà không yêu/ Không nhớ không thương một kẻ nào”. Nhưng trong trái tim tuổi trẻ, tình yêu bao giờ cũng nồng nàn, thiết tha, cháy bỏng.

Suy ngẫm về quy luật muôn thuở của thiên nhiên, của trái tim tuổi trẻ đó cũng chính là cách để Xuân Quỳnh giãi bày những khao khát mãnh liệt của trái tim mình- một trái tim luôn cồn cào, da diết yêu thương. Điều đáng nói, đáng trân trọng hơn cả là niềm khao khát ấy đã được chị bộc bạch một cách chân thành, thẳng thắn, không e dè, giấu diếm.

Hai khổ thơ tiếp là những khao khát trong sóng và em:

“Trước muôn trùng sóng bể

Em nghĩ về anh, em

Em nghĩ về biển lớn

Từ nơi nào sóng lên?

Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu?

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau”

Sau khi tình yêu đến người ta thường có nhu cầu tìm tòi, lý giải và khám phá. Đó là một tâm lý tự nhiên và tất yếu. Bởi trái tim của con người với tình yêu bí ẩn và không dễ dàng nắm bắt. Sự khám phá đó không chỉ là một nhu cầu của tâm lý mà còn là hành trình tìm đến sự hòa hợp của hai tâm hồn. Đó là biểu hiện của một tình yêu đích thực và chân chính.

Ở khổ thơ này, nhân vật trữ tình em có điều kiện lên tiếng trực tiếp. Người con gái đang đối diện với đại dương bao la vô tận, trước biển lớn tình yêu. Điệp ngữ em nghĩ được lặp lại hai lần, gợi lên nhiều suy tư, trăn trở của em về sóng, về tình yêu đôi lứa.

Người con gái cất lên băn khoăn, những khao khát kiếm tìm của người con gái về cội nguồn của sóng cũng chính là cội nguồn của tình yêu lứa đôi. Nếu như:

“Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu?”

Câu câu hỏi đó vẫn còn để ngỏ. Tình yêu cũng vậy. Nó được bắt đầu từ khi nào, từ nơi đâu. Những câu hỏi đã từng làm tan chảy bao trái tim thi sĩ. Đố ai định nghĩa được tình yêu. Nhưng dường như vẫn chưa có câu trả lời nào thỏa đáng. Xuân Quỳnh cũng vậy. Khi chị đã thú nhận sự bất lực của lòng mình một cách chân thành, đầy ý nhị, duyên dáng và đáng yêu:

“Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau”

Câu hỏi tình yêu trong trái tim em cũng giống như sóng biển luôn diệu kỳ và bí ẩn. Trái tim tình yêu cũng có những quy luật riêng của nó, nhiều khi không thể điều khiển tại bằng những lí trí thông thường. Nhưng chính điều đó càng chứng tỏ tình yêu trong tâm hồn người con gái rất đẹp và chân thành.

Sóng và em gắn với nỗi nhớ tình yêu thủy chung. Tình yêu được gắn liền với nỗi nhớ. Yêu thương sâu sắc bao nhiêu thì nỗi nhớ càng da diết mãnh liệt bấy nhiêu. Nhất là những người xa nhau thì nỗi nhớ càng nhân lên gấp bội phần. Và đến cả những vần thơ tài hoa trí tuệ của Chế Lan Viên trong văn học hiện đại:

“Anh bỗng nhớ em như đông về nhớ rét”

Xuân Quỳnh cũng có cách giải bài nỗi nhớ tình yêu của riêng mình mà trước hết là qua hiện tượng sóng:

“Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước”

Trạng thái của sóng được gợi lên qua bao nhiêu tầng bậc không gian. Con sóng dưới lòng sâu là con sóng âm thầm mãnh liệt. Con sóng trên mặt nước thì luôn sôi nổi ồn ào. Vì thế mà đại dương bao la vô tận không bao giờ bình lặng. Những con sóng luôn cồn cào, trăn trở trong lòng biển cả. Xuân Quỳnh đã phát hiện ra một lí do giản dị đến bất ngờ:

“Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được”

Chính vì nhớ bờ mà mà con sóng đã cồn cào trong mọi thời gian và không gian. Soi chiếu với nhân vật trữ tình em, Xuân Quỳnh đã bộc lộ nỗi nhớ với anh chân thành cảm động

“Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức”

Cũng cồn cào da diết là nỗi nhớ bờ của sóng nhưng nỗi nhớ anh của em còn mãnh liệt, cháy bỏng hơn nhiều. Bởi sóng chỉ nhớ mà trong cõi thực còn em nhớ anh trong cả cõi mộng. Chứng tỏ hình ảnh của anh luôn khắc sâu trong tâm trí. Nỗi nhớ anh luôn trong cõi lòng cho nên nỗi nhớ ấy không chỉ diễn ra trong khi tỉnh mà còn theo vào trong cả giấc chiêm bao. Và phải chăng chỉ có con tim yêu hết mình, nồng nàn tha thiết thì nỗi nhớ mới ngự trị cả không gian thời gian, cả ý thức lẫn tiềm thức, cả cõi thực và cõi mơ.

Không chỉ giãi bày nỗi nhớ, nhân vật trữ tình em còn khẳng định tình yêu thủy chung, son sắt:

“Dẫu xuôi về phương Bắc

Dẫu ngược về phương Nam”

Các cụm từ phương bắc, phương nam cùng với cách kết hợp từ chỉ hướng xuôi, ngược trái với quy luật diễn tả thông thường là xuôi nam ngược bắc đã gợi ra một không gian rộng lớn chứa đầy khó khăn cách trở. Đó còn là ẩn dụ về cuộc đời nhiều phương, nhiều ngã rẽ với những dự cảm về bao điều bất trắc có thể xảy ra. Nhưng với quan hệ từ dẫu được lập lại ở đầu hai câu thơ đã nhấn mạnh về ý nghĩa đối lập. khó khăn trở ngại của cuộc đời dường như trở nên vô nghĩa bởi:

“Nơi nào em cũng nghĩ

Hướng về anh một phương”

Đó là lời tự bạch chân thành trong tâm hồn người con gái: dù cuộc đời có nhiều phương, nhiều ngã, trở ngại khó khăn nhưng lòng em dù ở bất cứ nơi nào cũng chỉ hướng về một phương duy nhất đó là phương anh. Với lời thơ giản dị, ngôn ngữ mộc mạc, âm điệu thơ mạnh, dứt khoát, Xuân Quỳnh đã khẳng định sự thủy chung vượt lên mọi thử thách khó khăn, dẫu cho bất biến của con người trước vạn biến của đời người.

Khổ thơ 7 soi chiếu với người phụ nữ trong thơ Xuân Quỳnh và càng thấy được sự tương đồng giữa sóng và em.

“Ở ngoài kia đại dương

Trăm nghìn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vời cách trở”

Muôn vàn con sóng ngoài đại dương mênh mông luôn vượt qua mọi cách trở của không gian biển cả để tìm đến được với bờ đó là hiện thực và cũng trở thành huyền thoại trong truyền thuyết về tình yêu. Cũng chính là địa phương của niềm tin. Nhân vật trữ tình em càng thêm vững tin vào tình yêu thủy chung của mình, luôn vượt qua mọi trở ngại để đến được bến bờ hạnh phúc.

Hai khổ thơ kết à sóng và em với ước nguyện về tình yêu vĩnh hằng bất tử:

“Cuộc đời tuy dài thế

Năm tháng vẫn đi qua

Như biển kia dẫu rộng

Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ”

Khao khát mãnh liệt trong tình yêu và hạnh phúc nhưng khi trở về với thực tại, người phụ nữ không thoát khỏi trăn trở, lo âu:

“Cuộc đời tuy dài thế

Năm tháng vẫn đi qua”

Xuân Quỳnh viết bài thơ này thì chị mới vừa tròn hai mươi lăm tuổi. Hạnh phúc và tương lai đang đón chờ ở phía trước. Nhưng là một tâm hồn yêu đời, khao khát tình yêu, chị rất nhạy cảm với thời gian. Cuộc đời con người dài thật nhưng đặt trong dòng chảy vô tận của thời gian thì quả là ngắn ngủi. Và trước không gian vũ trụ bao la vô cùng thì kiếp người trở nên nhỏ bé:

“Như biển kia dẫu rộng

Mây vẫn bay về xa”

Nhiều suy tư với sự đổ vỡ của tình yêu đã khiến Xuân Quỳnh luôn lo âu về sự hữu hạn của đời người trước sự vô hạn của thời gian và không gian. Cuộc sống con người không thể tồn tại mãi mãi. Cả anh và em lúc nào đó rồi cũng phải ra đi. Tình yêu hạnh phúc vì thế mà trở nên mong manh khó bền chặt. Vậy làm thế nào để tình yêu vượt qua mọi trở ngại, khó khăn thời gian không gian và hữu hạn của đời người khi người con gái ấy nguyện chân thành tha thiết:

“Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ"

Hai chữ tan ra không có nghĩa là sự mất đi mà chính là sự hóa thân để tồn tại. Người con gái ấy muốn hóa tâm hồn mình vào tình yêu mãnh liệt nồng nàn. Nếu như sóng của ông hoàng thơ tình Xuân Diệu là sự hưởng thụ thì trăm con sóng nhỏ của Xuân Quỳnh là khát khao được dâng hiến, sống hết mình, yêu trọn vẹn trong tình yêu. Hơn nữa, người con gái ấy còn khao khát hòa nhập tình yêu riêng mình với tình yêu lớn của cuộc đời:

"Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ”

Chỉ có như vậy tình yêu và hạnh phúc của chị sẽ tồn tại vĩnh hằng bất tử. Với kết cấu hình tượng độc đáo, đặc biệt là hình tượng sóng trên cơ sở khám phá tương đồng giữa sóng và em. Giọng điệu sôi nổi, nồng nàn, ngôn ngữ, hình ảnh giản dị, tinh tế, giàu sắc thái biểu cảm. Bài thơ là lời tự bạch tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu, thể hiện niềm khao khát tình yêu mãnh liệt: một tình yêu thủy chung và luôn hướng tới bến bờ hạnh phúc, một tình yêu vĩnh hằng, bất tử vượt lên trên mọi khó khăn, trở ngại của cuộc đời hữu hạn, của đời người. Cái đáng quý nhất là tình yêu trong thơ của Xuân Quỳnh luôn hướng tới hòa nhập với tình yêu trong cuộc đời và tình yêu lớn của nhân loại.

Khát khao tình yêu luôn là niềm trăn trở trong tim mỗi người. Tình yêu mà người nữ nghệ sĩ ấy gửi tới chúng ta qua bản hòa ca Sóng thật chân thành, giản dị. Mấy ai trong tình yêu có thể đắm say, trọn vẹn và dâng hiến hết mình. Sẽ không ngoa khi nói những vần thơ Xuân Quỳnh ý nghĩa và tha thiết. Mỗi người độc giả hôm nay, bạn và tôi. Tất cả chúng ta đều chiêm nghiệm được cho mình một dòng chảy yêu ngọt ngào trong lời ca Sóng.

Phân tích bài sóng của Xuân Quỳnh hay nhất - mẫu 2

Xuân Quỳnh là cây bút của hạnh phúc đời thường. Những sáng tác thơ ca của bà là tiếng lòng của một tâm hồn luôn luôn khao khát tình yêu, gắn bó với cuộc sống đời thường hàng ngày, trân trọng, nâng niu và chăm chút cho hạnh phúc giản dị đơn sơ. Xuân Quỳnh được mệnh danh là bà hoàng của thơ ca viết về chủ đề tình yêu. Rất nhiều những tác phẩm tiêu biểu đặc sắc của bà đều có chung chủ đề này, những có có lẽ đặc sắc hơn cả đó là bài thơ Sóng. Bởi bài thơ này nói lên được một tâm hồn khao khát có được niềm hạnh phúc trong tình yêu, một tình yêu vừa hồn nhiên chân thật, lại vừa mãnh liệt, sôi nổi của một trái tim phụ nữ.

Tình yêu là đề tài quen thuộc và là đề tài muôn thuở trong thi ca. Nhiều nhà thơ nổi tiếng đã viết về đề tài này với tất cả sự nồng nhiệt của một trái tim tuổi trẻ. Ta đã bắt gặp một Xuân Diệu nồng nàn, say đắm và khát khao dâng hiến cho tình yêu, một Nguyễn Bính luôn mơ màng tìm về tình yêu đồng nội, hay một Anh Thơ tha thiết nhưng thẹn thùng mang nét duyên con gái… nhưng chỉ đến Xuân Quỳnh, cái khát vọng rất đỗi đời thường, giản đơn của con người đó mới được bộc bạch, thổ lộ, mà thổ lộ một cách chân thành như chính cuộc đời của nhà thơ vậy: một thứ tình yêu vừa phong phú, phức tạp lại vừa thiết tha sôi nổi của một trái tim phụ nữ luôn tràn đầy những rạo rực, khát khao yêu đương.

Hình tượng Sóng trong bài thơ mang hình ảnh ẩn dụ. Nó là sự hóa thân của cái tôi trữ tình mang đầy mơ mộng của thi nhân. Sóng và em như hòa chung tuy hai mà một, có lúc thì phân đôi rạch ròi để soi chiếu vào nhau làm nổi bật sự tương đồng, có lúc lại hòa chung vào nhau để tạo nên âm vang cộng hưởng. Và có thể nói qua hình tượng sóng đó, nữ thi sĩ Xuân Quỳnh đã bày tỏ một tình yêu dạt dào, mênh mông và một khát vọng muôn đời về tình yêu đôi lứa.

Mở đầu bài thơ những câu thơ mang trạng thái tâm lý đặc biệt của một tâm hồn đang khao khát được yêu đương, đang tìm đến một tình yêu rộng lớn hơn. Nhà thơ đã diễn tả thật cụ thể cái trạng thái khác thường, vừa phong phú lại vừa phức tạp trong một trái tim đang cồn cào khao khát tình yêu. Tính khí bất thường của người con gái đang yêu, cũng như sóng vậy, vốn mang trong mình nhiều trạng thái đối cực như: “Dữ dội và dịu êm” / “Ồn ào và lặng lẽ”… Cũng như sóng, với một người con gái đang yêu, trái tim họ không chấp nhận sự tầm thường, nhỏ hẹp mà luôn muốn vươn tới cái lớn lao để có thể đồng cảm, đồng điệu với mình “Sông không hiểu nổi mình” nên “ Sóng tìm ra tận bể”. Có thể thấy ngay trong những câu thơ đầu tiên này ta đã thấy một nét mới mẻ trong quan niệm về tình yêu của Xuân Quỳnh. Người con gái luôn khao khát yêu đương nhưng không còn nhẫn nhục, cam chịu nữa. Nếu như “Sông không hiểu nổi mình” nữa thì sóng sẽ dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp, nhỏ bé đó để “tìm ra tận bể”, đến với cái rộng lớn, bao dung hơn. Thật là mạnh dạn và cũng thật quyết liệt !

Nỗi khát vọng về tình yêu xôn xao, rạo rực trong trái tim mỗi con người, trong quan niệm của Xuân Quỳnh, đó chính là khát vọng muôn đời của nhân loại mà mãnh liệt nhất là của tuổi trẻ. Nó cũng như sóng vậy, mãi mãi trường tồn, bất diệt và vĩnh hằng với thời gian. Từ ngàn xưa, con người ta đã đến với tình yêu và mãi mãi vẫn cứ đến với tình yêu. Với con người, tình yêu bao giờ cũng là thứ gì đó khiến con người ta khát vọng bồi hồi:

“Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày nay vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”

Khi tình yêu đến, như một trạng thái tâm lý tự nhiên và thường tình, người ta sẽ luôn có những thắc mắc và nhu cầu tự tìm hiểu, phân tích. Nhưng tình yêu nó là một hiện tượng tâm lý khác thường, đầy bí ẩn mà không thể giải quyết được bằng những lý lẽ thông thường, làm sao có thể giải đáp, lý giải được câu hỏi về nguồn cội của tình yêu, về thời điểm bắt đầu của một tình yêu. Cái điều mà trước đó Xuân Diệu đã từng băn khoăn “Làm sao cắt nghĩa được tình yêu?” thì nay một lần nữa Xuân Quỳnh cũng bộc bạch một cách hồn nhiên, ngây thơ thật dễ thương. Tình yêu nó cũng như sóng biển, như gió trời vậy thôi, làm sao ta có thể hiểu hết được. Nó cũng tự nhiên, cũng khó hiểu và nhiều bất ngờ như tự nhiên vậy:

“Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau”

Tình yêu thường gắn liền với nỗi nhớ nhung khi xa cách. Nỗi nhớ tha thiết của một trái tim đang yêu được nhà thơ Xuân Quỳnh diễn tả thật mãnh liệt. Một nỗi nhớ thường trực ngay cả khi thức, cả khi ngủ, nó bao trùm lên cả không gian mênh mông. Một nỗi nhớ cồn cào, da diết, chẳng thể nào yên mà cũng chẳng thể nào nguôi. Nó cuồn cuộn, dào dạt, mãnh liệt như những đợt sóng biển triền miên, vô hồi, vô tận. Nhịp thơ trong suốt cả bài thơ là nhịp sóng, nhưng rõ nét nhất, dào dạt, hăm hở, náo nức và mãnh liệt nhất là trong đoạn thơ này:

“Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được”

Hai câu thơ trên với hình thức lặp cấu trúc hòa quyện cùng với nghệ thuật đối lập “dưới lòng sâu” và “trên mặt nước” tạo nên sự trùng điệp của những con sóng với nhiều những dạng thức khác nhau. Có con sóng gầm gào, dữ dội trên mặt đại dương nhưng cũng có con sóng cuộn trào âm thầm trong lòng biển cả. Nhì là vậy nhưng con sóng ngầm còn mãnh liệt, dữ dội hơn cả con sóng trên mặt nước. Cả hai kết hợp nhịp nhàng với nhau làm nên sự đa dạng của sóng biển. Sóng là em mà em cũng là sóng. Cũng như sóng kia, tâm hồn em cũng vô vàn những dòng tâm trạng phức tạp khó hiểu. Lúc lặng lẽ, êm đềm, dịu êm khi nồng nàn dữ dội, mãnh liệt nhưng dù thế nào đi nữa, em vẫn mãi là em, vẫn mãi ấp ủ trong lòng một nỗi nhớ thương không dứt. Cũng như con sóng kia thôi, dù dịu êm hay dữ dội thì em cũng nhớ anh mà “Ngày đêm không ngủ được”.

Xuân Quỳnh đã vô cùng tinh tế khi mượn một hình tượng rất động là “sóng” để diễn tả nỗi niềm của người phụ nữ khi đang yêu. Sóng thì muôn đời vẫn thế, có bao giờ thôi vỗ sóng đâu, lúc nào mà chẳng cồn cào, có lúc nào thôi ngừng hành trình đến với bờ dù có muôn vàn cách trở. Sóng chẳng còn là sóng nếu nó tĩnh yên, lặng lẽ. Vì vậy mà sóng đã được Xuân Quỳnh lựa chọn để diễn tả bằng một từ ngữ rất sáng tạo “không ngủ được”. Sóng là vậy, dù dữ dội trên mặt biển hay lặng yên dưới lòng đại dương thì ngàn đời nó vẫn khát khao tìm về với bến bờ tĩnh tại. Chưa đến được bờ thì vẫn nhớ thương, thương nhớ, vẫn thao thức một nỗi niềm. Vì nhớ bờ nên con sóng đã hành trình vượt qua cả không gian bao la và thời gian xa thẳm. Nó đã bất chấp cả thời gian “ngày đêm không ngủ được” để quyết tâm một lòng hướng vào bờ cho thỏa nỗi niềm mong nhớ.

Và nếu sóng nhớ bờ thì em cũng nhớ anh. Đó chính là quy luật của tình yêu.

“Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức”

Chữ “lòng” được Xuân Quỳnh sử dụng một cách rất tinh tế. Lòng là nơi sâu kín nhất của tâm hồn con người, nơi chứa những bí mật thẳm sâu của tình yêu và nỗi nhớ. Khi Xuân Quỳnh nói “lòng em nhớ” có nghĩa là bà đã đem hết tất cả gan ruột của mình để gửi về người mình yêu. Không chỉ dừng lại trong thời gian được ý thức mà nỗi nhớ còn gắn với tiềm thức – thời gian trong mơ. Vị ngọt ngào mê đắm của tình yêu lan tỏa trong cái cách nói đầy nghịch lý “cả trong mơ còn thức”.

Điểm sáng của nghệ thuật trong bài thơ được lóe lên trong câu thơ “cả trong mơ còn thức”. Nó làm đảo lộn nhịp sống bởi tình yêu luôn là thứ làm cho con người ta khó thức ngủ theo giấc giờ sinh hoạt điều độ. Nỗi nhớ không chỉ là làm lòng em “bổi hổi bồi hồi, như đứng đống lửa như ngồi trong than” trong ca dao mà nó còn làm cho em nhớ nhung, thao thức ngay cả trong những giấc ngủ. Có thể nói, với câu thơ ấy, Xuân Quỳnh đã bộc lộ được tài năng vượt bậc trong thi ca hiện đại Việt Nam.

Sóng và em như hòa quyện, như quấn vào nhau. Em lặng đi để sóng có thể trào lên. Nhưng sóng cũng là em, sóng trào lên mang theo đó lớp lớp tâm tình của em:

“Dẫu xuôi về phương Bắc

Dẫu ngược về phương Nam”

Thế giới của Anh và Em chẳng giới hạn chiều dài Nam – Bắc, cũng chẳng khoanh vùng địa bàn mà dường như nơi nào cũng có nỗi nhớ thường trực của tình yêu vĩnh cửu. Từ xưa đến nay người ta vẫn thường nói là “Xuôi Nam, ngược Bắc” nhưng với Xuân Quỳnh thì bà lại nói “Xuôi Bắc, ngược Nam” – một cách nói ngược. Phải chăng tình yêu kia đã làm cho con người bị đảo lộn về phương hướng ? Nhưng có một phương mà dù thế nào em cũng không thể lẫn lộn, không thể nào nguôi nhớ đó chính là phương anh:

“Nơi nào em cũng nghĩ

Hướng về anh một phương”

Thế mới biết tình yêu của Xuân Quỳnh nồng nàn, mãnh liệt dường nào. Hướng về anh thì có thể thay đổi được nhưng với lời khẳng định chắc nịch rằng “một phương” thì nơi em hướng về là bất di bất dịch. Anh đã trở thành một “hệ quy chiếu” của đời em. Từ đó nhà thơ đã nói đến nỗi nhớ bất chấp khoảng cách, thời gian, vạn vật, tình yêu là sự gặp gỡ, sự đồng điệu giữa hai tâm hồn không có giới hạn.

Nếu như những khổ thơ trước Xuân Quỳnh nói về niềm vui sướng dào dạt, những nỗi nhung nhớ giận hờn thì đoạn thơ này bà lại thể hiện những nỗi băn khoăn, lo lắng. Đó cũng chính là trực cảm của tình yêu.

“Ở ngoài kia đại dương

Trăm ngàn con sóng đó

Con nào cũng tới bờ

Dù muôn vời cách trở”

Cụm từ “Ở ngoài kia” cho ta mường tượng ra hình ảnh cánh tay Xuân Quỳnh mềm mại đang chỉ về khơi xa nơi có trăm ngàn con sóng ngày đêm không biết mệt mỏi đang vượt qua giới hạn của không gian thăm thẳm với muôn vàn cách trở để hướng vào bờ ôm ấp nỗi yêu thương. Cũng như “em” mong muốn được gần bên anh, được hòa nhịp vào trong tình yêu đôi ta. Tình yêu của người con gái thật cháy bỏng, mãnh liệt, nồng nàn. Sóng dù ở nơi xa vời cách trở vẫn tìm được tới bờ như tìm về với nguồn cội yêu thương, cũng như anh và em sẽ vượt qua hết mọi khó khăn, thử thách để đến với nhau, để sống trong niềm hạnh phúc trọn vẹn của lứa đôi.

“Cuộc đời tuy dài thế

Năm tháng vẫn đi qua

Như biển kia dẫu rộng

Mây vẫn bay về xa”

Qua khổ thơ trên Xuân Quỳnh dường như đã phần nào cho người đọc nhận thức rõ về những dự cảm và nỗi băn khoăn của bà. Những cụm từ “tuy dài thế” “vẫn đi qua”, “dẫu rộng” trong đó như chứa đựng ít nhiều nỗi âu lo. Tuy là thế nhà thơ vẫn một lòng tin tưởng, tin tưởng ở tấm lòng nhân hậu và tình yêu chân thành sâu sắc của mình sẽ vượt qua được tất cả như áng mây kia như năm tháng kia. Có thể nói Xuân Quỳnh yêu thương tha thiết, mãnh liệt như vậy nhưng cũng rất tỉnh táo để nhận thức dự cảm về những trắc trở, thử thách trong tình yêu; đồng thời cũng luôn tin tưởng vào sức mạnh tình yêu sẽ giúp người phụ nữ vượt qua mọi thử thách, gian nan để đến với bến bờ hạnh phúc. Vì vậy, sóng sẽ đến bờ, năm tháng sẽ trôi qua thời gian dài đằng đẵng và đám mây nhỏ bé ấy sẽ vượt qua biển rộng mênh mông để bay về xa. Một loạt những hình ảnh thơ ẩn dụ được bố trí thành một hệ thống tương phản, đối lập để về những dự cảm tỉnh táo, đúng đắn và niềm tin mãnh liệt của nhà thơ vào sức mạnh to lớn của tình yêu.

Yêu thương mãnh liệt nhưng thật cao thượng, vị tha. Nhân vật trữ tình khao khát được hòa tình yêu con sóng nhỏ của mình vào với tình yêu bao la, rộng lớn của biển rộng –– để sống hết mình trong tình yêu và để tình yêu riêng tư hóa thân vĩnh viễn thành tình yêu muôn thuở:

“Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ.”

Cuộc đời là biển lớn tình yêu, là kết tinh vị mặn ân tình, được tạo lên và hòa lẫn cùng hàng trăm con sóng nhỏ. Trong quan niệm của nhà thơ, số phận một cá nhân không thể nào tách khỏi cộng đồng. Khi con sóng tan ra thành hàng ngàn những bọt nước nhỏ sẽ được ở lại với biển khơi mãi mãi, sẽ chẳng còn những đau khổ, những lo âu, bồn chồn. Đó cũng là ước muốn, là khao khát của người con gái mong ước được sống với tình yêu, với người mà mình yêu thương trọn đời trọn kiếp. Nhà thơ đã mượn nét tương đồng của con sóng để diễn tả nội tâm của người con gái trong tình yêu điều đó giúp người đọc dễ hình dung ra và có những liên tưởng thú vị.

Bài thơ này được Xuân Quỳnh viết vào những năm 1967, khi cuộc kháng chiến của nhân dân miền Nam đang trong vào giai đoạn ác liệt, khi thanh niên trai gái đang ào ào ra trận “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, hay khi sân ga, bến nước, sân đình diễn ra những cuộc chia ly nhuốm màu máu đỏ. Cho nên có đặt bài thơ vào trong hoàn cảnh lúc bấy giờ ta mới càng thấy rõ nỗi khát khao to lớn của người con gái trong tình yêu.

Tóm lại, bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh là bài thơ mang ý nghĩa to lớn về nội dung và giàu tính nghệ thuật. Thành công nhất của bài thơ đó là nhờ vào thủ pháp nghệ thuật nhân hóa, đối lập ẩn, dụ, so sánh nhất là ở thể thơ ngũ ngôn giàu nhịp điệu. Nhịp điệu của sóng cũng là nhịp điệu của tâm hồn. Đọc xong bài thơ “Sóng” ta càng thấy ngưỡng mộ hơn người phụ nữ Việt Nam, những con người mà luôn thuỷ chung, luôn sống hết mình vì một tình yêu bất diệt. Xuân Quỳnh quả xứng đáng là một thi sĩ của tình yêu lứa đôi, bà đã góp phần làm phong phú hơn cho nền thơ ca nước nhà.

Phân tích bài sóng của Xuân Quỳnh hay nhất - mẫu 3

Nếu như Xuân Diệu đã từng thổn thức vì tình yêu, dâng hiến trọn đời cho tình yêu, chạy vội với thời gian để được yêu thì Xuân Quỳnh cũng thế, cũng từng thấp thỏm, lo âu, đau khổ vì yêu. Nhưng dù sao đi nữa, là phận nữ nhi nên người rất ít tỏ ra táo bạo, quá mạnh dạn như Xuân Diệu. Đọc thơ Xuân Quỳnh, ta thường bắt gặp hình ảnh con sóng, chiếc thuyền nói hộ tình yêu… Cũng vì lẽ ấy, suy cho cùng đây chỉ là những chất liệu dung dị, bình thường nhất trong cuộc sống song lại chứa đựng biết bao là ẩn ý, biết bao là ẩn tình mà Xuân Quỳnh muốn bày tỏ. Chúng ta đã đến với Sóng của Xuân Quỳnh để thưởng thức từng vị thương, vị nhớ của một người phụ nữ đang yêu. Người ta thường ví rằng tình yêu là một bông hoa kì diệu! Vâng! Quả đúng như thế, tình yêu chưa bao giờ đi theo một hướng xác định. Cũng có lúc, người ta nhìn nhận tình yêu là cây đàn muôn điệu gảy lên muôn bản nhạc tình, có khi trầm bổng thiết tha, có khi nghẹn ngào đau đớn, cũng có khi e ấp, nũng nịu, dễ thương. Thì đây, trong bài thơ này, tình cảm của nhân vật “Em” cũng biến thiên như thế!

“Sóng” là thơ ngũ ngôn, một thể thơ rất phù hợp để kể về một huyền thoại tình yêu đầy ăm ắp những tâm trạng khắc khoải, những cung bậc tình cảm và vì thế bài thơ dễ dàng được phổ nhạc. Sóng! – là một hình tượng ẩn dụ, là phương tiện bộc lộ tình cảm của nhân vật “Em”:

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sóng không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Bồi hồi trong ngực trẻ”.

Một câu chuyện cổ tích về tình yêu được nhà thơ Xuân Quỳnh kể lại. Câu chuyện bắt đầu từ một con sóng nhỏ chẳng biết xuất phát từ đâu, sóng hiện ra như một con người có nội tâm nhiều biến động. Hai trạng thái tâm hồn đối lập nhau, giằng xé nhau, buồn vui lẫn lộn. Sóng chẳng hiểu tại sao mình lại cứ “dữ dội” rồi “dịu êm”, “ồn ào” rồi “lặng lẽ”.

Phải chăng sóng đang yêu, yêu âm thầm, lặng lẽ? Vâng! Một tình cảm đang rạo rực trong trái tim người con gái, làm sao ai có thể “định nghĩa được tình yêu”. Một buổi chiều mộng? Một lần gặp gỡ? Một phút xao động trong tâm hồn? Người con gái hay chính nhân vật “Em” trong bài đang cố tìm câu giải đáp cho tình yêu, cho sự bâng khuâng, đối lập của lòng mình. Và rồi chỉ còn một lối thoát: con sóng phải tìm ra tận bể cũng như “Em” đi tìm nguồn gốc của tình yêu.

Tâm hồn con người là một cõi mênh mông vô tận. Làm sao ta có thể đi xuyên suốt hết cái cõi vô tận ấy. Và ngay chính trong lúc cõi lòng đang bùng lên ngọn lửa yêu thương thì cô gái trẻ lại càng trăn trở, bâng khuâng, khắc khoải, dằn vặt với chính lòng mình. Phải vượt khỏi cái giới hạn chật hẹp này, phải lao mình vào chân trời bao la, những miền vô tận để hiểu rõ lòng mình. Con sóng đã rời bờ ra đi, đi thật xa, cố tìm hiểu và soi mình với những con sóng khác để biết được sự huyền diệu của tình yêu, mà hiện tại đối với sóng vẫn còn là một bí mật. Tình yêu là gì ư? Một nhà thơ Pháp đã từng khẳng định: “tình yêu là điều mà con người không thể hiểu nổi”. Và thế rồi con sóng vẫn đi tìm mãi, tìm mãi:

“Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”.

Tình yêu cũng như con sóng, vẫn vĩnh hằng với thời gian và tuổi trẻ. Xuân Diệu đã từng nói:

“Hãy để trẻ con nói cái ngon của kẹo

Hãy để tuổi trẻ nói hộ tình yêu”.

Tình yêu gắn liền với tuổi trẻ. Tuổi trẻ là trái tim dào dạt, đa cảm và rạo rực niềm yêu thương chất sống. Chính vì thế, mà cái khát vọng tình yêu cứ bồi hồi trong ngực trẻ, nó cứ thúc đẩy tuổi trẻ đi tìm chân lý yêu đương, cũng như con sóng “ngày xưa và ngày sau vẫn thế”. Tuy nhiên, câu thơ “bồi hồi trong ngực trẻ” là một câu thơ chưa chín. Thật ra ngực trẻ hay ngực già… đều nồng nàn và bồi hồi trước tình yêu. Song, sóng và em cứ tìm mãi mà chẳng hiểu mình, chẳng thể hiểu được tình yêu. Sóng chính là điển hình của sự nhận thức về cái “quy luật” không thể cắt nghĩa được tình yêu:

“Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau”.

Sóng bắt đầu từ gió – Vâng! Gió bắt đầu từ đâu? Tình yêu bắt đầu từ đâu? –“Em” cũng không biết nữa. Đọc những câu thơ này, ta chợt hình dung cái lắc đầu nhè nhẹ như một sự bất lực của cô gái. Trong khi người con gái cố đi tìm cội nguồn tình yêu thì tình yêu trở thành trò chơi ú tim, không tài nào nắm bắt được. Và thế là, muôn đời tình yêu vẫn là sự bí hiểm. Tình yêu của “Em” giờ đây trở thành nỗi nhớ da diết, giày vò. Nó choán đầy cả không gian, nó chiếm cả tầng sâu và bề rộng, nó trải dài trong mọi thời gian. Phạm Đình An đã nhận xét: “Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh không dừng lại ở mức độ yêu buổi đầu giản đơn hò hẹn, non nớt, ngọt ngào, mà là tình yêu hạnh phúc, tình yêu gắn bó với cuộc sống chung với nhiều đòi hỏi ở chiều sâu tình cảm, với nhiều chứng minh của thử thách, mang đậm dấu ấn trách nhiệm”. Chính vì thế mà tình yêu của người “Em”. Ở đây có thể nói không còn bồng bột mà khá chín chắn, có sự can thiệp của lý trí, có ý thức về mặt tình cảm. Ấy thế mà trong lòng người con gái vẫn trỗi dậy mãnh liệt một nỗi nhớ muôn hình, muôn sắc:

“Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được”.

Nỗi nhớ của “Em”, của tình yêu dữ dội được khởi đầu từ những cái cao cả lớn lao, không tủn mủn và tầm thường chút nào! Nỗi nhớ ấy da diết, cuốn lấy tâm hồn người con gái! Với Xuân Quỳnh là thế: mọi con sóng đều có bờ, mục đích là vỗ vào bờ, nên khi sóng xa bờ thì phải nhớ bờ, ngày đêm không ngủ được. Cũng như sóng, nỗi nhớ về “Anh” vẫn dào lên mãnh liệt:

“Lòng em nhớ đến – Anh

Cả trong mơ còn thức”.

Tình yêu đến, tình yêu mang theo một nỗi nhớ vô bờ đến với “Em”, choáng ngợp tâm hồn “Em”. Tình yêu đã trở nên đậm đà đến thế, và nỗi nhớ lại càng da diết miên man. “Có không gian nào dài hơn chiều dài nỗi nhớ, có một khoảng mênh mông nào sâu thẳm hơn tình yêu…”. Vâng! Làm sao đo được nỗi nhớ, làm sao đo được tình yêu! “Em” vẫn nhớ đến “Anh”, chỉ nhớ về phương anh mà thôi:

“Dẫu xuôi về phương

Bắc Dẫu ngược về phương Nam

Nơi nào em cũng nghĩ

Hướng về anh một phương”.

Tình yêu thật huyền diệu! Điều đáng nói là “Em” biết chủ động, biết gửi trao nỗi nhớ về hướng xác định: Phương anh! – Phương của tình yêu: “rợp trời thương ấy mấy màu xanh suốt, mà em nghiêng hết ấy mấy về phương anh, mà em nghiêng hết ấy mấy về phương anh…”. Tình yêu của người phụ nữ thật mãnh liệt nhưng cũng thật trong sáng, dung dị, một tình yêu thủy chung và trọn vẹn. Song, để toàn vẹn mối tình ấy, con sóng phải vượt qua muôn ngàn cách trở:

“Ở ngoài kia đại dương

Trăm ngàn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vời cách trở”.

Con sóng muốn tới bờ, phải vượt qua bao giông tố, bão bùng. Em muốn hướng về anh, phải vượt qua bao cạm bẫy cuộc đời. Suy cho cùng, tình yêu phải cần thử thách tôi luyện mới thấy rõ giá trị thực sự của nó. Tình yêu muốn tồn tại cũng phải có sự ra đi và trở lại, phải có sự dồi lên, lắng xuống để cuối cùng trở về với tình yêu hồn nhiên thuở đầu.

Chính tình yêu của anh đã giúp cho em vượt qua tất cả, đón nhận một tình yêu vĩnh cửu – tình yêu lớn lao và cao thượng, không mang màu sắc vị kỉ, riêng rẽ mà là hòa trong cái chung và ở trong cái chung mênh mông ấy, cái riêng sẽ tồn tại mãi mãi:

“Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ”.

Tình yêu sẽ trưởng thành đằm thắm hơn và sẽ vĩnh hằng trong cái đẹp của tạo hoá. Bài thơ kết thúc rồi mà nhịp điệu êm ái, nhẹ nhàng của tình yêu vẫn còn vương đọng đâu đây. Bài thơ thành công không chỉ trong việc miêu tả hình tượng “Sóng” mà còn bộc lộ một tình yêu thật sôi nổi, nỗi khao khát tình yêu của một nhà thơ nữ. Đây chính là nét mới mẻ trong thơ ca hiện đại Việt nam.

Trong rất nhiều loài hoa thì bông hoa Xuân Quỳnh tỏa ra một hương thơm riêng, một cách cảm nhận riêng về sóng – biển trong tình yêu. Tình yêu như con sóng mênh mang, vô tận, song cái đích cuối cùng cũng là một tình yêu thứ nhất, vĩnh hằng mãi mãi.

Phân tích bài sóng của Xuân Quỳnh hay nhất - mẫu 4

Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ trẻ tiêu biểu trrong thời kì kháng chiến chống Mĩ. Bằng tài năng của mình, Xuân Quỳnh đã để lại cho đời vô số tuyệt phẩm như Tự hát, Thuyền và biển, Thơ tình cuối mùa thu, Bàn tay em... Và làm sao có thể không nhắc đến Sóng, một bài thơ đã đi vào huyền thoại và trở thành biểu tượng về tình yêu đặc trưng cho hồn thơ Xuân Quỳnh. Cùng phân tích Sóng để thấy được những tâm tư, nỗi niềm trăn trở về tình yêu đã được Xuân Quỳnh thể hiện qua tác phẩm.

Sóng được viết vào năm 1967, trong một chuyến công tác của Xuân Quỳnh tại biển Diêm Điền, Thái Bình, khi ấy Xuân Quỳnh mới chỉ vừa 25 tuổi đời, là lứa tuổi mặn mà và tươi đẹp nhất của người phụ nữ. Thế nhưng bà cũng đã phải nếm trải sự đổ vỡ trong tình yêu, Xuân Quỳnh cũng từng có một gia đình hạnh phúc, một người chồng thương yêu chiều chuộng hết lòng, nhưng có lẽ sự xa cách về tâm hồn, và sự chăm chút quá tỉ mỉ của người đàn ông ấy khiến bà cảm thấy ngột ngạt và chán nản. Hôn nhân đổ vỡ, Xuân Quỳnh không cảm thấy thất bại hay buồn rầu mà lại càng thấm thía và khao khát có được một tình yêu đích thực, sự thấu hiểu giữa những con người cùng chí hướng. Khi đứng trước biển Diêm Điền, với những cơn sóng dạt dào, bà nghĩ về bóng hình người đàn ông trong định mệnh, để viết ra những vần thơ về tình yêu thật sâu sắc và chân thành.

Trong Sóng người ta thấy quan điểm về tình yêu của Xuân Quỳnh rất hay và rất độc đáo vừa mang tính chất truyền thống đằm thắm, thủy chung, lại cũng mang vẻ hiện đại đầy khao khát và tự do.

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Xuân Quỳnh lấy hình tượng sóng làm hóa thân cho tình yêu và cũng là nhân vật trữ tình “em” trong tác phẩm, đó là một phép ẩn dụ rất tinh tế thể hiện được những nét cá tính của người phụ nữ trong tình yêu. Đứng trước tình yêu, nhân vật trữ tình thể hiện được bản năng cùng cá tính mạnh mẽ, chủ động và sự tự tin, để hòa mình vào với tình yêu bằng những cảm xúc thực tế “dữ dội”, “ồn ào” và sôi nổi vô cùng. Từ đó ta nhận ra cái tôi cá nhân mạnh mẽ, luôn cố gắng kiếm tìm hạnh phúc đích thực trong tình yêu một cách tích cực, chứ không bị động chờ đợi cái gọi là “duyên phận”. Nếu một dòng sông nhỏ nhoi chẳng thể cho ta một tình yêu ta cần, thì còn ngại ngần chi mà không sông pha biển lớn, tắm trong hàng ngàn cơn sóng tình yêu mạnh mẽ và đầy hy vọng? Tuy nhiên bên cạnh vẻ hiện đại, thì hình tượng sóng cũng gợi ra những vẻ đẹp rất truyền thống của người phụ nữ Việt Nam trong việc bộc lộ tình cảm ấy là sự “dịu êm” và “lặng lẽ”. Họ dùng chính sự dịu dàng, chính cái yên lặng ngại ngùng khi đứng trước tình nhân để bộc lộ thứ tình cảm nồng nàn, e ấp trong lòng bấy lâu. Khiến đối phương càng nhìn lại càng thấy lòng thêm xao xuyến, yêu thương cái vẻ đẹp đáng quý ấy ở người phụ nữ Á đông. Bên cạnh đó hình tượng “sóng” còn mang đến cho chúng ta những liên tưởng về những cung bậc cảm xúc trong tình yêu, đôi khi là sự nồng nhiệt, cháy bỏng, là sự rung động mạnh mẽ, nhưng tình yêu không phải là xúc nhất thời mà nó còn cần thêm sự lắng đọng, thấu hiểu giữa hai tâm hồn đồng điệu. Dẫu không nói thành lời, nhưng chỉ vài nét mặt, một nụ cười họ cũng biết được đối phương cần gì, và trở thành bến đỗ “dịu êm”, “lặng lẽ” trong cuộc đời của nhau.

“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Ở những vần thơ tiếp người ta lại thấy một vẻ đẹp khác trong tình yêu của người phụ nữ mà muôn đời nay vẫn được ca ngợi ấy là đức tính thủy chung, son sắt trong tình yêu. Ngày xưa em dành trọn cho người thứ tình yêu vụng dại, thì khi ngày sau đến, thứ tình yêu ấy cũng lớn khôn, lại càng thêm tha thiết, chân thành, đằm thắm chứ chẳng một lần nhạt phai. Xuân Quỳnh đã đặt vào câu thơ hai dấu mốc thời gian, “ngày xưa” và “ngày sau”, tức là quá khứ và tương lai, vậy thì ở hiện tại dĩ nhiên cũng chẳng thoát khỏi sự chân thành, nhiệt huyết cùng với “Nỗi khát vọng tình yêu/vẫn bồi hồi trong ngực trẻ”. Dù là khi còn xuân sắc, trẻ dại, hay khi đã đứng tuổi, trung niên trải qua bao đắng cay trong cuộc đời, thì em muôn đời vẫn thế vẫn khao khát tình yêu, thứ bao đời khiến con người ta say mê níu giữ, thứ khiến cho trái tim “bồi hồi trong ngực trẻ”. Thứ khiến cho con người cảm thấy cuộc đời càng có thêm ý nghĩa, càng thêm yêu đời và muốn phấn đấu vì tương lai, muốn kiếm tìm cho mình một niềm hạnh phúc tốt đẹp.

“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?

Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”

Có lẽ rằng khi yêu, ai cũng đều muốn lý giải rằng, tình yêu đôi ta bắt đầu từ đâu, từ khi nào, tại sao ta yêu nhau. Thế nhưng nếu tình yêu dễ lý giải như thế thì có lẽ nền thơ ca về đề tài này đã sớm lụi tàn ý tưởng, bởi lẽ chưa một ai có thể định nghĩa về tình yêu một cách toàn vẹn và chính xác. Nó là tổng hòa của nhiều cung bậc cảm xúc, là món quà kì diệu mà tạo hóa đã ban tặng cho con người, là thứ tình cảm với muôn vàn cung bậc cảm xúc khiến người ta bước vào thiên đường, nhưng cũng có khi giày vò khiến tâm can ta đau nhói. Xuân Quỳnh nghĩ về mình và người ấy, nghĩ về nguồn gốc của tình yêu đôi lứa, nghĩ về biển và bà chợt nhận ra rằng định nghĩa tình yêu bằng lý trí là một việc làm vô nghĩa. Thay vì mãi quẩn quanh trong câu hỏi “Khi nào ta yêu nhau”, tại sao con người lại không dành phần tâm sức ấy để cống hiến cho tình yêu của mình thêm nồng nàn sâu sắc, lắng nghe từng nhịp đập của đôi tim để cảm nhận thật rõ niềm hạnh phúc quý giá lúc còn có thể.

“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức

Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương”

Sau những băn khoăn những trăn trở về tình yêu, thì Xuân Quỳnh bắt đầu bước vào những nỗi nhớ, vốn là cảm xúc kinh điển trong thứ tình cảm vốn nhiều rối ren phức tạp này. Dẫu là “dưới lòng sâu” hay “trên mặt nước”, dẫu có là nơi nào đi chăng nữa thì tình yêu vẫn luôn đong đầy và toàn vẹn với những nỗi nhớ tha thiết xuyên không gian và thời gian. Nhớ đến độ “ngày đêm không ngủ được”, nhớ đến độ cả khi đã bước vào giấc ngủ êm đềm, mà hình bóng của tình nhân vẫn còn in đậm trong những giấc mơ triền miên không dứt. Nỗi nhớ ấy lại càng làm nổi bật đức tính thủy chung, son sắt của người phụ nữ trong tình yêu, khi mà đi khắp phương trời, hình bóng của người thương vẫn không khi nào rời khỏi tâm trí, tấm lòng yêu, trái tim yêu vẫn chỉ nhắc nhở về một thân ảnh duy nhất. Mà đối với nữ sĩ ấy là người đàn ông nơi Hà Nội thân yêu!

“Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở

Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”

Sau những nỗi nhớ tha thiết, chân thành Xuân Quỳnh đã bộc lộ thêm những quan điểm khác trong tình yêu. Mà ở đây hình tượng sóng là đại diện cho con người trong công cuộc tìm kiếm tình yêu, nhưng có phải lúc nào người ta cũng thuận buồm xuôi gió, mà vẫn gặp phải nhiều trở ngại khó khăn để tìm được hạnh phúc đích thực cho riêng mình. Ví như Xuân Quỳnh chính là cuộc hôn nhân đầu thất bại, nhưng chỉ cần người ta có hy vọng, không mất niềm tin vào tình yêu và cuộc đời, sẵn sàng vượt qua mọi chông gai thách thức thì tin rằng sóng nào cũng tới bờ, người có tình ắt hẳn sẽ về với nhau. Và rồi Xuân Quỳnh cũng nhận thức được năm tháng đang dần trôi đi mà bản thân vẫn còn chơi vơi trên bước đường hạnh phúc, dù bà năm đó mới chỉ 25 tuổi xuân. Điều này đã thôi thúc trong tâm hồn nữ sĩ những khao khát mạnh mẽ về một tình yêu đích thực, khao khát được hòa tan vào biển lớn tình yêu vĩnh cửu, được sống hết mình một lần vì tình yêu cho khỏi uổng phí đời người.

Sóng là một bài thơ có cấu tứ đơn giản, câu từ mộc mạc nhưng đã bộc lộ được hết những tâm trạng của con người khi yêu, đặc biệt ấy là tâm trạng của người phụ nữ. Cho chúng ta thấy những quan điểm rất tiến bộ của Xuân Quỳnh trong tình yêu, khuyến khích người phụ nữ làm chủ cuộc đời mình, tự tin tìm kiếm hạnh phúc. Đồng thời cũng luôn tôn trọng và giữ gìn những phẩm chất truyền thống tốt đẹp, ấy là tấm lòng thủy chung, son sắt, sự dịu dàng, thấu hiểu trong tình yêu lứa đôi muôn đời.

Phân tích bài sóng của Xuân Quỳnh hay nhất - mẫu 5

Sẽ thật là thừa thãi khi nói về những huyền bí, những cảm xúc lâng lâng mà tình yêu mang lại cho mỗi con người. Tình yêu như một chất xúc tác vô cùng đặc biết khiến cho con người ta thăng hoa. Tình yêu như một người đàn bà đẹp với nhiều khuôn mặt khác nhau, khi thì hờn dỗi, khi lại đỏng đảnh yêu kiều, có lúc lại nhẫn nhịn như một mặt hồ phẳng lặng. Chẳng vì thế mà từ bao đời nay, đã có biết bao nhiều nhà văn nhà thơ đã sử dụng tình yêu để làm nên sự thăng hoa trong tác phẩm của mình. Và Xuân Quỳnh cũng không nằm ngoài quy luật đó. Xuân Quỳnh đã mượn hình ảnh sóng để nói lên những trăn trở, khát khao của tâm hồn người phụ nữ trong khát vọng hạnh phúc đời thường.

Sóng là một hình tượng động, bất biến chính vì vậy mà sóng được các nhà thơ chọn làm thi liệu để biểu tượng cho tình yêu. Nếu Xuân Diệu mượn sóng để biểu tượng cho tình yêu thì Xuân Quỳnh lại mượn sóng để biểu tượng cho những cung bậc tình cảm của người phụ nữ trong tình yêu với thật nhiều những khát khao và biến động. Hai hình tượng sóng và em luôn sánh đôi sánh cặp với nhau, sóng là em và em cũng là sóng. Sóng và em hòa quyện với nhau, soi chiếu nhau, tôn lên những vẻ đẹp vừa đa dạng lại vừa phong phú.

Hình tượng sóng trước hết được gợi ra từ âm điệu và nhịp điệu. Âm điệu trong bài thơ là một trong những yếu tố hàng đầu của thi ca. Nó gây ấn tượng trực tiếp, đầu tiên với người đọc. Người đọc bị cuốn hút, bị ảnh hưởng bởi độ ngân vang của từ ngữ, nhịp điệu câu thơ. Và tất nhiên chi phối âm điệu thơ bao giờ cũng là trạng thái, cảm xúc của nhà thơ. Âm điệu của bài thơ sóng là âm điệu của những con sóng trên biển cả, nhịp điệu của những con sóng liên tiếp, triền miên, vô hồi vô hạn, khi dào dạt sôi nổi, lúc dịu êm sâu lắng, lúc dữ dội thét gào…Song, âm điệu của bài thơ không chỉ đơn giản là âm điệu của những con sóng biển mà đó còn là hình ảnh ẩn dụ của con sóng lòng nhiều cung bậc, nhiều sắc thái cảm xúc của người phụ nữ trong tình yêu.

Mở đầu bài thơ là hình tượng sóng gắn liền với những cung bậc tâm trạng:

Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Con sóng biển muôn đời vẫn thế, khi dữ dội – ồn ào, khi dịu êm – lặng lẽ. Con sóng khi giận dữ thì ào ạt xô bờ, phá phách cuốn đi tất cả những gì nó muốn, có khi lại hiền hòa dịu êm sâu lắng. Hai thái cực của con sóng cũng là mâu thuẫn trong tâm trạng, cảm xúc của người phụ nữ khi yêu, lúc nổi giông tố thì dữ dội, ồn ào, mạnh mẽ, khi nguôi ngoai thì hiền hòa, dịu dàng, sâu lắng thiết tha. Thật tinh tế khi nhà thơ nhận ra trong cái dữ dằn, dông bão của tình yêu chiều sâu của nó là êm dịu, lặng lẽ. Cái êm dịu, hiền hòa đằm thắm là căn cốt, là điểm về của mọi xáo trộn tâm hồn. Đó là quy luật cuộc đời hết mưa là nắng, hết giận là thương. Vì thế nhà thơ không đảo trật tự từ “dịu êm, lặng lẽ” lên trước mà để sau, diễn tả thật đắc địa cái tính khí của tình yêu mà vẫn dịu dàng, tha thiết đầy nữ tính. Mỗi con sóng nhỏ bé nhưng lại chất chứa trong nó bao khát vọng lớn:

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Xuân Quỳnh đã tìm ra cái quy luật của cuộc sống tình yêu là sự vận động: “ Bởi tình yêu muôn thuở/ Có khi nào đứng yên”. Nếu sông không hiểu nổi mình thì sóng sẽ dứt khoát từ bỏ cái chật chội, nhỏ hẹp của sông để tìm ra biển lớn, để được thể hiện mình, sống hết mình.

Với Xuân Quỳnh, biển bao giờ cũng khơi dậy những khát khao, ước vọng lớn lao: “Suốt cuộc đời biển gọi ước mơ/ Nỗi khát vọng những phương trời chưa đến”. Đó không phải là tư tưởng của người phụ nữ phóng túng, ngang tàn mà đó là khát vọng đẹp, khát vọng mạnh mẽ của trái tim không chấp nhận sự chật hẹp, tù túng, tầm thường của tình yêu, dám vươn tới dù phải trải qua bão tố để đến với biển lớn tình yêu, tìm cho được sự đồng điệu, đồng cảm. Đây là một quan niệm minh bạch, rất quyết liệt, rất khao khát trong tình yêu nhưng không cam chịu, nhẫn nhục. Tình yêu là thế đó, như biển kia không thể lặng sóng, con người không thể sống thiếu tình yêu, nhất là tuổi trẻ.

Ôi con sóng ngày xưa

…

Bồi hồi trong ngực trẻ

Cũng như sóng, tình yêu mãi mãi trường tồn, vĩnh cửu với thời gian ngày xưa – ngày nay và cả ngày sau cũng thế. Đó là căn cốt của cuộc sống, là khát vọng muôn thuở của con người. Xuân Diệu từng nói: “Làm sao sống được mà không yêu !”. Nhất là tuổi trẻ, tình yêu lại càng nồng cháy, rạo rực, bồi hồi trong trái tim mỗi khi khao khát yêu đương.

Trước muôn trùng sóng bể

…

Khi nào ta yêu nhau

Biết bao thế hệ đi tìm lời giải thích tình yêu là gì? Tình yêu đến bao giờ? Khi nào? Vì sao con người yêu nhau? Nhưng

Nơi tình yêu bắt đầu

Cũng là nơi khó nhất

Trái tim dù biết hát

Nhưng chuyện tình dễ đâu

Tình yêu là thế giới đầy bí ẩn, dù ai có là “nữ hoàng” của vương quốc tình yêu thì cũng khó có thể chiếm lĩnh, cắt nghĩa được tất cả. Xuân Quỳnh cũng tự bộc bạch những băn khoăn, những nỗi niềm thật hồn nhiên, chân thực: “Trước muôn trùng sóng bể” – trước không gian rộng lớn người ta thường nghĩ đến cái hư vô hay cái cô đơn, nhỏ bé, hữu hạn của con người, kiếp người, nhưng Xuân Quỳnh lại nghĩ về anh – em, nghĩ về biển và sóng, sóng và gió, nơi bắt đầu tình yêu của anh và em. Cái tôi trữ tình cảm nhận quy luật của tình yêu, nó cũng thật khó hiểu, bất ngờ như thiên nhiên vậy. Nó chiếm lĩnh tâm hồn ta để rồi có khi lại vượt ra ngoài tầm kiểm soát của lí trí, đến – đi bất chợt, và rất mong manh.

Tình yêu luôn đồng hành cùng nỗi nhớ, chẳng biết tự bao giờ ca dao đã ghi lại cái cảm xúc thật chân thành và nóng bỏng của lòng người trong nỗi nhớ tình yêu: “Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ”, “Nhớ ai bổi hổi bồi hồi/ Như đứng đống lửa như ngồi đống than”. Đến với Xuân Quỳnh, nỗi nhớ trong tình yêu cũng được diễn tả khắc khoải, da diết, mãnh liệt như thế, nhưng theo một cách khác:

Con sóng dưới lòng sâu

…

Cả trong mơ còn còn thức

Khổ thơ dôi hẳn hai câu thơ để đủ sức ôm chứa những cảm xúc vô bờ của nỗi nhớ tình yêu. Hoài Thanh đã từng đánh giá: dòng cảm xúc quá chừng sôi nổi khiến câu chữ không thể đi theo những đường viền có sẵn, ý thơ xô đẩy, khuôn khổ thơ phải lung lay. Khổ thơ này được đánh giá là hay nhất trong bài, có người nói đó là cái đỉnh của Sóng. Bởi Xuân Quỳnh đã diễn tả thật xúc động nỗi nhớ tình yêu, nỗi nhớ vắt ngang tiềm thức, xuyên thấu cả cõi thực và cõi mộng “cả trong mơ còn thức”

Tác giả đã sử dụng hai hình ảnh so sánh thật đắc địa: nỗi nhớ của sóng và em. Sóng thì nhớ bờ, em thì nhớ anh. Sự so sánh cộng hưởng diễn tả cái nỗi nhớ vô biên tuyệt đích trong tình yêu. Lời thơ giản dị nhưng ý thơ thì đạt đến độ sâu lắng, thấm thía khôn cùng.

Nhớ và khát khao về một tình yêu hạnh phúc, Xuân Quỳnh nguyện dâng trọn trái tim cho người mình yêu, thật chân thành, táo bạo, mạnh mẽ, thủy chung:

Dẫu xuôi về phương Bắc

…

Hướng về anh một phương

Dù ngược dù xuôi, dù Nam dù Bắc, dù xa xôi khó khăn, trắc trở,…thì lòng em vẫn nghĩ về anh, hướng về anh một phương. Thật mãnh liệt như ca dao:

Yêu nhau mấy núi cũng trèo

Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua

Tầng sâu của ngôn từ là thông điệp về một tình yêu thủy chung. Một tình yêu mãnh liệt, chung thủy, kiên định, không thay lòng đổi dạ dù có bất cứ chuyện gì xảy ra. Biết rằng ngay trong cảm thức của chính mình, thi sĩ luôn có những dự cảm, lo âu về sự tàn phai, đổ vỡ cùng với những bất trắc, bởi “Lời yêu mỏng manh như màu khói”…Thế nhưng Xuân Quỳnh vẫn tin tình yêu là “Nguồn gốc của muôn vàn khát vọng”. Đây chính là nét đẹp tuyệt vời trong quan niệm tình yêu của thi sĩ Xuân Quỳnh. Một tình yêu mạng đậm truyền thống phương Đông giàu tính nhân bản:

Trái tim em nằm trong lồng ngực

Giây phút nào em chẳng đập vì anh

Ba khổ cuối của bài thơ là những chiêm nghiệm về tình yêu, cuộc đời và khát vọng:

Ở ngoài kia đại dương

…

Để ngàn năm còn vỗ

Cuộc đời nhà thơ dù phải chịu nhiều đắng cay, đổ vỡ trong tình yêu nhưng người phụ nữ ấy vẫn hồn nhiên, tha thiết yêu đời, vẫn ấp ủ hi vọng và tin vào hạnh phúc, tương lai. Nếu sóng là em, bờ là anh thì khát vọng của sóng là luôn hướng vào bờ, tìm vào nơi nương tựa của cuộc đời. Xuân Quỳnh rút ra một triết lí: quy luật của tự nhiên cũng như quy luật của cuộc đời, không thể nào khác được. Xuân Quỳnh vẫn luôn khao khát tìm về bến đỗ của đời mình như con sóng kia dù còn muôn vàn khó khăn, cách trở. Bằng sự chiêm nghiệm của trái tim nhạy cảm, nhà thơ nhận ra sự chảy trôi của thời gian, thấm thía cái vô hạn của thời gian, cái hữu hạn của kiếp người:

Cuộc đời tuy dài thế

Năm tháng vẫn đi qua

Như biển kia dẫu rộng

Mây vẫn bay về xa

Lo âu, khắc khoải về sự ngắn ngủi, nhỏ bé mong manh của đời người không chỉ có ở Xuân Quỳnh mà trong thơ ca trung đại, nhiều nhà thơ như Hồ Xuân Hương cũng đã cảm nhận được điều đó: “Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại”. Rồi đến Xuân Diệu – ông hoàng thơ tình cũng vội vàng cuống quýt muốn tắt nắng, buộc gió để được tận hưởng hương sắc cuộc đời:

Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua

Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già

Nếu Xuân Diệu chạy đua với thời gian để được tận hưởng những giây phút ngắn ngủi của đời người thì ngược lại, ở Xuân Quỳnh: thời gian – cuộc đời càng ngắn, càng nhiều nỗi lo thì nữ sĩ càng khát khao gắn bó với cuộc đời, càng muốn được hi sinh, hiến dâng cho tình yêu nhiều hơn:

Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ

Thi sĩ muốn hóa thân, hòa tan thành trăm con sóng nhỏ để ngàn năm, muôn thuở hát mãi khúc tình ca biển khát bờ. Qua đó ta có thể thấy được khát vọng của một trái tim muốn được sống mãi, được yêu mãi thật rộng lớn và mãnh liệt:

Vẫn ngừng đập lúc cuộc đời không còn nữa

Nhưng biết yêu anh ngay cả khi chết đi rồi

Đó chính là sự thánh thiện trong trái tim người phụ nữ giàu yêu thương – Xuân Quỳnh.

Bài thơ đã vận dụng thành công thủ pháp nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ, so sánh, đối lập kết hợp với thể thơ ngũ ngôn giàu nhịp điệu. Tất cả đã tạo nên một vẻ đẹp mang đậm phong cách và cá tính của tác giả thông qua những trắc trở, suy tư và khát vọng trong tình yêu.

Tóm lại, thông qua bài thơ Sóng, Xuân Quỳnh muốn gửi gắm tới độc giả một quan niệm về tình yêu vĩnh cửu, vĩnh hằng . Càng đọc “Sóng” ta càng ngưỡng mộ hơn những người phụ nữ Việt Nam, thủy chung, son sắc, luôn sống hết mình với một tình yêu. Xuân Quỳnh xứng đáng là một nhà thơ nữ của tình yêu lứa đôi và là “nữ hoàng của thi ca tình yêu”.

Phân tích bài sóng của Xuân Quỳnh hay nhất - mẫu 6

Ta từng biết đến những vần thơ yêu đương vội vàng, hối hả của ông hoàng thơ tình Xuân Diệu: “Đã hôn rồi hôn lại/ Cho đến mãi muôn đời/ Đến tan cả đất trời/ Anh mới thôi dào dạt”. Nhưng cũng không thể không nhắc đến một Xuân Quỳnh với tình yêu dịu dàng, nhưng đậm sâu, khắc khoải, điển tình của người con gái. Tình yêu ấy đã được thể hiện đầy đủ và trọn vẹn nhất trong bài: “Sóng”.

Bài thơ được in trong tập “Hoa dọc chiến hào”, viết khi bà đứng trước biển Diêm Điền. Lúc này Xuân Quỳnh đang ở độ tuổi 25, vừa trải qua những đổ vỡ trong tình yêu. Người phụ nữ ở độ tuổi này có suy nghĩ rất chín về tình yêu; mặt khác cũng thấy được ý thức của cái “tôi” bên cạnh cái ta chung. Tác giả cũng không đặt tình yêu trong quan hệ cảm tính một chiều mà thể hiện khát vọng tình yêu như một nhu cầu tự nhận thức, khám phá.

Mở đầu bài thơ với hai câu thơ cùng cấu trúc tạo nên những làn sóng vừa nhẹ nhàng vừa mạnh mẽ: “Dữ dội và dịu êm/ Ồn ào và lặng lẽ”. Câu thơ tạo thành hai cặp đối lập: “dữ dội / ồn ào” và “dịu êm / lặng lẽ”, chỉ với bốn tính từ nhưng Xuân Quỳnh đã diễn tả đầy đủ những cung bậc khác nhau của sóng. Đây đồng thời cũng chính là cung bậc cảm xúc của người con gái khi yêu. Xuân Quỳnh ngắt nhịp 2/3 cho câu thơ, đồng thời với sự luân phiên nhịp nhàng bằng trắc đã có thấy sự đối nghịch trong những trạng thái của sóng, cũng là trạng thái của em, với liên từ “và” đã khẳng định dù chúng là những xúc cảm đối nghịch nhưng luôn song song tồn tại với nhau, không mâu thuẫn mà đan xen, vận động và có sự chuyển hóa. Đây chính là những cung bậc cảm xúc phức tạp trong tâm hồn người con gái đang yêu.

Chuyện tình yêu mấy ai có thể hiểu sâu sắc và tường tận, nhưng người con gái ở đây không chịu những yếu tố mập mờ như thế, cô quyết tâm từ bỏ không gian nhỏ hẹp, đến với không gian rộng lớn:

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Đây quả thực là một quyết định hết sức táo bạo, quyết liệt của người con gái. Nó khác hẳn người con gái trong xã hội cũ luôn bẽn lẽn, thẹn thùng, không dám quyết định cuộc đời mình. Còn người con gái chủ động tìm kiếm câu trả lời, tìm kiếm hạnh phúc.

Khát khao được yêu thương là nỗi khát khao muôn đời, đặc biệt là tuổi trẻ. Xuân Diệu đã từng viết rằng: “Làm sống được mà không yêu/ Không nhớ không thương một người nào”. Yêu đương như một lẽ tất yếu của con người, và người con gái trong bài thơ cũng vậy, nỗi khát khao tình yêu bồi hồi trong lồng ngực trẻ, luôn thổn thức, rực cháy. Các từ “ngày xưa”, “ngày sau” khẳng định sự trường tồn vĩnh cửu của sóng cũng như sự trường tồn vĩnh cửu, bất diệt của tình yêu:

“Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”

Trong bất cứ vấn đề nào của cuộc sống, con người luôn có nhu cầu giải mã, lí giải chúng và trong tình yêu của không phải là một ngoại lệ: “Trước muôn trùng sóng bể /.../ Khi nào ta yêu nhau”. Hình tượng sóng được Xuân Quỳnh sử dụng để diễn tả bản chất của tình yêu đó là sự bí ẩn không thể lí giải được. Giữa em và muôn trùng sóng bể có sự đối lập rất rõ nét, em nhỏ bé, mong manh, hữu hạn trước cái vô biên, rộng lớn của vũ trụ, chính điều đó đã làm thức dậy những suy tư, trăn trở trong lòng cô gái đang yêu. Từ “em nghĩ” được lặp lại hai lần, nhấn mạnh vào nhu cầu khám phá, cắt nghĩa. Em nghĩa về biển lớn “Từ nơi nào sóng lên?” và câu trả lời là “Sóng bắt đầu từ gió”; em nghĩ về anh và em, là câu hỏi muôn đời: “Khi nào ta yêu nhau?”, và câu trả lời thật chính xác: “Em cũng không biết nữa”. Quả đúng tình yêu chẳng thể đong đếm, cân đo chính xác từng giây phút, từng thời điểm, tình yêu như một cơn mưa rào, bất chợt đến khiến ta ngỡ ngàng, hạnh phúc. Hai câu hỏi của nhân vật trữ tình đan cài, hòa quyện vào nhau, chúng dường như nhập vào làm một. Nếu như nguồn gốc của sống, ta có thể cắt nghĩa được, thì nguồn cội của tình yêu ta lại không thể cắt nghĩa nổi. Đó là một điều lạ lùng, bí ẩn, đây cũng chính là yếu tố tạo nên sự hấp dẫn cho tình yêu.

Những nhịp sóng khi êm đềm, khi dâng lên cuộn trào cũng như chính cung bậc cảm xúc trong tình yêu: Con sóng dưới lòng sâu/.../ Dù muôn vời cách trở. Nỗi nhớ là cảm xúc chủ đạo của đoạn thơ này, nỗi nhớ ấy gắn với không gian “dưới lòng sâu”, “trên mặt nước”, với “bờ”; nó bao trùm cả thời gian “ngày đêm không ngủ được”, và xâm chiếm tâm hồn con người, ngay cả trong vô thức “Lòng em nhớ đến anh/ Cả trong mơ còn thức”. Một tiếng “nhớ” thôi mà đã diễn tả đầy đủ được tình yêu em dành cho anh. Đồng thời đây là khổ duy nhất trong bài có đến 6 câu thơ, sự phá cách ấy đã góp phần diễn tả trào dâng mãnh liệt của nỗi nhớ trong tình yêu.

Nỗi nhớ da diết, khắc khoải đi cùng với sự thủy chung, son sắt trong tình yêu của nhân vật trữ tình: “Dẫu xuôi về phương Bắc/.../ Hướng về anh – một phương”. Phương Bắc và phương Nam là hai địa danh cách xa nhau hàng ngàn cây số, sử dụng hai danh từ này nói lên sự xa xôi, cách trở. Đặc biệt trong cách dùng từ xuôi về Bắc, ngược về Nam dường như đã hàm chứa sự cách trở, éo le, những biến động trong cuộc đời. Nhưng đối lập với cái thường biến ấy là sự bất biến “Nơi nào em cũng nghĩ/ Hướng về anh – một phương”. Đó là biểu hiện của tấm lòng thủy chung, son sắt.

“Ở ngoài kia đại dương

Trăm ngàn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vời cách trở”

Trong khổ thơ, Xuân Quỳnh sử dụng rất sáng tạo cặp hình ảnh ẩn dụ “sóng – bờ” ở đây được sử dụng rất mới mẻ dù đã được nói đến nhiều trong ca dao, thơ cũ. Nếu trong ca dao, sóng/ thuyền/ đò là ẩn dụ cho người con trai, bờ/ bến ẩn dụ cho người con gái; thì ở đây “sóng” lại là hình ảnh của người con gái, “bờ” là niềm hạnh phúc sum vầy. Như vậy, trong khổ thơ, ta không chỉ thấy vẻ đẹp của một tình yêu mãnh liệt, thủy chung mà còn thấy được sự chủ động đầy mạnh mẽ của người con gái khi yêu.

Từ bỏ cái chật chội, bé nhỏ Xuân Quỳnh hướng đến cái lớn lao hơn, đẹp đẽ hơn đó là khát vọng dâng hiến và bất tử hóa tình yêu: Cuộc đời tuy dài thế/.../ Để ngàn năm còn vỗ. Khổ thơ thứ tám vừa là suy tư về không gian, thời gian nhưng đồng thời cũng thể hiện những nhận thức trong tình yêu và đi đến ước nguyện được tan ra, được dâng hiến trọn vẹn trong tình yêu. Nhà thơ khao khát tình yêu của mình hòa trong tình yêu của mọi người. “Tan ra” không phải mất đi mà hòa giữa cái chung và cái riêng. Tình yêu như thế không bao giờ cô đơn.

Bài thơ sáng tạo hình tượng sóng đặc sắc, giàu ý nghĩa biểu tượng. Kết hợp với kết cấu song hành giữa “sóng” và “em” khi đan cài, hòa quyện làm một khi tách rời, độc lập để nhìn ngắm, nhận thức và soi chiếu nhau. Thể thơ ngũ ngôn, giàu nhịp điệu, ngôn ngữ tinh tế, giàu cảm xúc đã góp phần tạo nên sự thành công của tác phẩm.

Với hình tượng “sóng” giàu sức biểu cảm và trên cơ sở khám phá sự tương đồng “sóng” và “em”, Xuân Quỳnh đã diễn tả một cách chân thực và đầy đủ nhất tình yêu của một người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, chung thủy, muốn vượt lên thử thách, bão giông của cuộc đời và sự hữu hạn của đời người để sống trọn vẹn trong tình yêu. Tình yêu ấy vừa mang vẻ đẹp truyền thống vừa có những nét hiện đại.

Phân tích bài sóng của Xuân Quỳnh hay nhất - mẫu 7

Đã có bao nhiêu người đã yêu, bao nhiêu người đang yêu và bao nhiêu thơ tình yêu trên thế gian này! Vậy mà mỗi ngày lại mới. Tình yêu không có tuổi thơ tình lại càng không có tuổi bao giờ. Trên thế giới có biết bao nhà thơ nổi tiếng: Rimbô, Véclen rồi Puskin, Bairơn… và mỗi người một vẻ một sắc thái. Từ thuở thơ Đường thơ Tống, từ thuở Nguyễn Du rồi Thế Lữ, Xuân Diệu và đến chúng ta ngày nay…, tình yêu vẫn là cái gì khiến người ta đam mê, khao khát. Xuân Quỳnh - nhà thơ của nỗi niềm yêu thương với bài Sóng đã thể hiện được nhiều cung bậc tình yêu. Bìa thơ của Xuân Quỳnh cháy lên tình yêu nồng nàn của tuổi trẻ và khát vọng của con người đến với tình yêu. Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh không còn dừng lại ở tình yêu buổi đầu giản đơn, hò hẹn non nớt, ngọt ngào mà là tình yêu hạnh phúc gắn với cuộc sống chung.

Trong những đoạn đầu của bài thơ, nhà thơ miêu tả sóng với những sắc thái, những cung bậc khác nhau để rồi từ đó nói tới quy luật của tình yêu. Tình yêu là sự dung hoà những sắc thái tình cảm tưởng chừng như đối lập. Tình yêu có qui luật tự nhiên của nó mà lí trí không giải thích được. Người ta tìm đến với tình yêu, soi mìn vào tình yêu để tự nhận ra chính bản thân mình:

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nỗi mình

Sóng tìm ra tận bể”

Bốn câu thơ mở đầu tình yêu chẳng câu nào dính dáng đến tình yêu, nhưng đọc khổ thơ lên thì bao trùm tất cả lại là cảm xúc yêu đương. Dường như tình yêu ẩn dấu đằng sau câu chứ ấy. Có gì thật là xôn xao nhiệt thành mà thật là trầm lắng. “Dữ dội”, “ồn ào” để rồi “dịu êm”, “lặng lẽ”-tình yêu là ở đấy và tình yêu là như thế. Tưởng như đối lập tưởng như mâu thuẫn mà lại thống nhất trong tâm trạng yêu đương. Đâu chỉ là sóng là nước-hồn người đang yêu đó… và tình yêu thì mãi là cái gì người ta không hiểu nổi:

“Sóng không hiểu nỗi mình

Sóng tìm ra tận bể”

Rõ ràng đó không phải là tình yêu buổi đầu giản đơn, hò hẹn non nớt, ngọt ngào nữa. Đấy là con đường tất yếu trong thiên nhiên, sóng phải tìm ra bể, nhưng đó cũng là quy luật tất yếu của tình cảm: con người đi tìm “cái nửa” lớn lao để hoàn thiện mình. Đến khổ thơ sau ý tứ rõ ràng hơn:

“Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế,

Nỗi khát vọng tình yêu,

Bồi hồi trong ngực trẻ.”

Khổ thơ này là sự khai triển tứ thơ trước. Bao nhiêu thế hệ đã qua, những cuộc hành trình đau khổ, vui sướng, những niềm xót xa cùng hạnh phúc ngập tràn - tất cả đều vì khát vọng tình yêu. Thuở Ađam-Eva, thuở con người mông muội và hiện đại…, tình yêu là điểm sáng vĩnh cửu cho con người hướng tới mà sống, chiến đấu lao động. Có gì trên cõi đời này thay thế được trái tim cũng như tình yêu có bao giờ không còn nữa!

Ta bắt gặp trong bài thơ một tình yêu khoẻ khoắn, hồn nhiên. Tình yêu của tuổi trẻ ngập tràn sức sống vô bờ bến. Không phải là tình yêu nông nổi non nớt của buổi đầu giản đơn hẹn hò, không phải là thứ tình yêu bi luỵ thê lương “yêu là chết ở trong lòng một ít” như trong thơ Xuân Diệu trước Cách Mạng, mà đây là một tình yêu dám sống dám yêu, tình yêu chan chứa ngọn lửa nhiệt thành. Chẳng phải vô cớ khi Xuân Quỳnh lấy hình tượng “sóng” để tượng trưng cho tình yêu của mình:

“Sóng bắt đầu từ gió
…..
Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức”

Đây là thơ tình của người đang yêu chứ không phải là thơ tình của người nhìn người khác yêu, bởi chỉ có người đang yêu mới diễn tả những xúc cảm tình yêu đúng như vậy. Nỗi nhớ nhung, rồi nơi tình yêu đến… có ai biết được yêu khi nào và có ai biết được sóng từ đâu đến! Xuân Quỳnh nói họ tâm trạng đang yêu của bao người:

“Ôi con sóng nhớ bờ,

Ngày đêm không ngủ được”

Hình ảnh sóng tượng trưng rất độc đáo mà vô cùng sâu lắng. Chỉ có con sóng mới đêm ngày trào dâng, trái tim yêu đêm ngày cũng vậy. Cái hồn hậu, cái đắm say, cái tình tha thiết nhất được biểu hiện bằng hình tượng thể này. Lấy sóng để nói nỗi nhớ, nói tình yêu thì không hẳn chỉ có Xuân Quỳnh, nhưng quả là đến Xuân Quỳnh thì hình tượng thơ này trở nên mới mẻ bao nhiêu. Con sóng ấy có tình yêu có niềm nhớ nhung nhưng lại mang thêm sự nhân hậu, dịu dàng của người phụ nữ và đấy là bản sắc riêng của thơ Xuân Quỳnh. Nỗi nhớ nhung của con sóng cũng là nỗi nhớ nhung của bao người khác nhớ người mình yêu. Tâm trạng nhớ nhung của Xuân Quỳnh cũng là tâm trạng của bao người đang yêu:

“Lòng em đến anh,

Cả trong mơ còn thức”

Cuộc sống của Xuân Quỳnh cũng giống cuộc sống của bao người khác, hạnh phúc của Xuân Quỳnh cũng là hạnh phúc của bao người khác.

“Dẫu xuôi về phương Bắc,

Dẫu ngược về phương Nam

Nơi nào em cũng nghỉ

Hướng về anh - một phương”

Đọc khổ thơ chốt làm ta nghĩ về những câu thơ khác của Xuân Quỳnh

“Em trở về đúng nghĩa trái tim em
Là máu thịt đời thường ai chẳng có
Biết ngừng đập lúc cuộc đời không nữa
Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi”

(Tự Hát)

Có gì rất gần gũi giữa những câu thơ ấy vì cả hai khổ thơ tuy không cùng bài- nhưng là tự khẳng định tình yêu. Một tình yêu đẹp thì bao giờ cũng là một tình yêu biết vượt qua những khó khăn thử thách, biết đấu tranh để bảo vệ những ước mơ, nhưng khát vọng chân chính, biết tin tưởng vào tương lai của cuộc sống, tin tưởng vào hạnh phúc của mình và của mọi người. Và một tình yêu thuỷ chung son sắc thì bao giờ nỗi nhớ cũng có một điểm dừng- đó là người mình yêu.

“Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó,
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở.
Cuộc đời tuy dài thế,
Năm tháng vẫn đi qua,
Mây vẫn bay về xa”

Xuân Quỳnh ý thức được những vất vả nhọc nhằn trong cuộc hành trình đến với hạnh phúc, nhưng là người có trái tim, Xuân Quỳnh lại có niềm tin mãnh liệt vào tình yêu. Đấy là sức mạnh tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh, cái sức mạnh mà chẳng phải tình yêu nào cũng có được sức mạnh của niềm tin. Tình yêu rồi không phải hết ước mơ, dẫu tận cùng còn đường kia là hạnh phúc, và Xuân Quỳnh đã đi hết con đường đó thì chị vẫn ước mơ. Niềm tin trong thơ chị lớn lao thì ước mơ cũng lớn lao bấy nhiêu:

“Làm sao được tan ra,
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”

Mơ ước tình yêu là vĩnh cửu, đến mơ ước cũng mang hình bóng của người tình nhân đắm say. Ở đây, Xuân Quỳnh có gì rất gần với “Biển” của Xuân Diệu. Chất đam mê mãnh liệt toát ra từ từng câu chữ khi Xuân Diệu viết:

“Đã hôn rồi hôn lại
Cho đến mãi muôn đời
Đến tan cả đất trời
Anh mới thôi dào dạt”

Nhưng Xuân Diệu thì còn có một ngày sẽ “thôi dào dạt” còn Xuân Quỳnh thì “ngàn năm còn vỗ”. Vân cái chất đam mê mãnh liệt ấy nhưng thêm vào đó là sự lắng đọng suy tư. Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh có thêm chiều sâu của sự hoà nhập tuyệt đối. Như vậy, ai dám bảo tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh non nớt, giản đơn, ngọt ngào? Tình yêu trong thơ chỉ là nỗi khát khao, là sự kiếm tìm đến cái thánh thiện của mình. Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh chất chứa chiều sâu tâm hồn, là tình yêu hạnh phúc với cuộc sống chung. Tình yêu của Xuân Quỳnh cũng là tình yêu sâu lắng của bao người khác đã yêu, đang yêu và sắp yêu.

Đầy đủ sắc thái tâm trạng của người đang yêu: nỗi khát khao niềm đam mê bất tận nỗi nhớ nhung cùng sự sôi nổi và suy tư lắng đọng…rồi cả ước mơ, Xuân Quỳnh đã diễn tả thật tinh tế và tài hoa trong bài thơ “Sóng”. Sau này, ta sẽ còn bắt gặt một Xuân Quỳnh tha thiết, một Xuân Quỳnh nồng nàn, một Xuân Quỳnh nhân hậu trong nhiều bài thơ tình nữa, nhưng rõ ràng, ở bài “Sóng”, Xuân Quỳnh đã bộc lộ khá đầy đủ phong cách thơ của mình. Giữa những năm chiến tranh đầy máu lửa, thơ tình Xuân Quỳnh đã làm người ta tin vào sự sống, tin vào con người hơn nữa. Thơ tình Xuân Quỳnh mang lại khoảng bình yên cho tâm hồn người đọc, mang lại tình yêu cho đôi lứa đang yêu…

Phân tích bài sóng của Xuân Quỳnh hay nhất - mẫu 8

Xuân Quỳnh là một trong những gương mặt tiêu biểu của thế hệ thơ trẻ thời kì chống Mỹ cứu nước. Thơ của nữ thi sĩ dễ đi vào lòng người đọc với vẻ đẹp giản dị mà đằm thắm. Đó là những tâm tình, suy tư của người phụ nữ luôn khao khát được yêu thương. Trong đó, "Sóng" là một thi phẩm nổi bật của thơ Xuân Quỳnh. Đặc biệt là những dòng thơ đầu : "Dữ dội và dịu êm...Khi nào ta yêu nhau".

Xuyên suốt trung tâm của bài thơ là hình tượng sóng và hình tượng em. Sống là một hiện tượng của thiên nhiên. Nhưng ẩn sâu trong đó là sóng tình yêu, sóng lòng trong tâm hồn của người phụ nữ. Hình tượng em là sự hóa thân của nhà thơ Xuân Quỳnh. Nữ sĩ trải lòng mình trên những trang thơ, mượn hình ảnh sóng để nói lên những nỗi lòng.

"Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ"

Trong hai câu thơ trên, tác giả nêu lên những trạng thái đối lập của sóng: lúc thì mạnh mẽ, dữ dội, lúc lại trôi lững lờ. Đó cũng là đặc điểm của tâm trạng người con gái khi yêu. Có lúc cuồng nhiệt, đắm say, có lúc lại dè dặt e ấp. Những trạng thái tuy đối lập nhưng lại thống nhất với nhau. Hai câu thơ đầu được tổ chức theo phép đối, tạo nên cấu trúc hài hòa, cân xứng. Tác giả đặt những tính từ như "dịu êm", "lặng lẽ" ở dưới mỗi câu thơ cũng cho thấy được sự nữ tính của con sóng.

"Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể"

Phép nhân hóa đã thổi hồn vào sóng để biến nó trở thành một con người. Sóng không chấp nhận giới hạn chật chội, khi không được sóng hiểu, khi không tìm thấy được sự đồng điệu, nó vươn ra tìm đến với đại dương mênh mông. Cũng giống như trong tình yêu, người phụ nữ không chấp nhận những gì tầm thường, chật hẹp mà luôn hướng tới những điều cao cả, lớn lao.

Ở đoạn thơ tiếp theo, tác giả viết:

"Ôi con sóng ngày xưa...

Bồi hồi trong ngực trẻ."

Con sóng đã vỗ bờ từ ngàn xưa, cho đến bây giờ và mãi mãi sau này. Đó là quy luật bất biến của tự nhiên. Trong tình yêu, cũng có sự tương đồng khi mà tình yêu, nỗi khao khát luôn thường trực trước đây, ngày nay và mãi cả về sau. Chừng nào con người còn tồn tại thì tình yêu cũng như một món quà diệu kì mà thượng đế ban tặng cho nhân loại. Khát vọng tình yêu là khát vọng bất diệt của con người, đặc biệt là những con người trẻ tuổi.

Nhân vật trữ tình đứng trước biển khơi với những suy nghĩ sâu lắng:

"Trước muôn trùng sóng bể,....Từ nơi nào sóng lên"

Người con gái đang yêu nghĩ về bản thân mình, nghĩ về người thương và cũng suy tư về sóng biển. Nhân vật trữ tình đang ở trong niềm khao khát lí giải nguồn gốc của sóng cũng như nguồn gốc của tình yêu.

"Sóng bắt đầu từ gió...Khi nào ta yêu nhau"

"Em" đã không đi truy tìm được căn nguyên của sóng, cũng như tình yêu. Tình yêu diệu kì nhưng cũng thật bí ẩn như thế giới tự nhiên. Nó là những rung động của con tim, có những khi lí trí không thể chiến thắng được con tim mách bảo. Tình yêu vẫn luôn là câu hỏi không khó nhưng cũng chẳng dễ dàng nào có thể lí giải được căn nguyên, cội nguồn. Nhân vật trữ tình cũng phải bộc lộ rằng "em cũng không biết nữa/khi nào ta yêu nhau". Chính ái không biết đấy của em lại là minh chứng chân thành nhất cho tình yêu sâu đậm, không toan tính. Đó chính là tiếng lòng của người phụ nữ đang yêu.

Có thể thấy rằng, đoạn thơ mở đầu khắc họa được trọn vẹn hình tượng sóng và hình tượng em. Sóng là em và em cũng là sóng. Sóng mang ý nghĩ biểu trưng cho những trạng thái cảm xúc của người phụ nữ đang yêu.

Qua hình tượng sóng để tác giả cũng nói lên quy luật bất diệt của tình yêu. Các câu thơ mặc dù ngắn về số lượng từ nhưng lại có sức cô đọng và giàu giá trị gợi hình gợi tả. Để rồi, người đọc cũng cảm thấy những con sóng đang gối thúc vào lòng mình.

Phân tích bài sóng của Xuân Quỳnh hay nhất - mẫu 9

Xuân Quỳnh là nhà thơ của hạnh phúc đời thường. Thơ bà là tiếng lòng của một tâm hồn luôn luôn khao khát tình yêu, gắn bó hết mình với cuộc sống hàng ngày, trân trọng, nâng niu và chăm chút cho hạnh phúc đời thường. Trong các nhà thơ nữ Việt Nam, Xuân Quỳnh xứng đáng được gọi là nhà thơ của tình yêu. Bà viết nhiều, viết hay về tình yêu nhưng có lẽ Sóng là bài thơ đặc sắc hơn cả. Bởi nó nói lên được một tâm hồn khao khát yêu đương, một tình yêu vừa hồn nhiên chân thật, vừa mãnh liệt, sôi nổi của một trái tim phụ nữ.

Tình yêu là đề tài muôn thuở của thi ca. Nhiều nhà thơ nổi tiếng đã viết về tình yêu với tất cả sự nồng nhiệt của một trái tim tuổi trẻ. Ta bắt gặp một Xuân Diệu nồng nàn, đắm say và khát khao dâng hiến cho tình yêu, một Nguyễn Bính mơ màng tìm về tình yêu đồng nội, một Anh Thơ tha thiết nhưng thẹn thùng cái duyên con gái… nhưng chỉ đến Xuân Quỳnh, cái khát vọng rất đỗi đời thường của con người đó mới được bộc bạch , mà bộc bạch một cách chân thành như chính cuộc đời nhà thơ vậy : một thứ tình yêu vừa phong phú, phức tạp, vừa thiết tha sôi nổi của một trái tim phụ nữ đang rạo rực, đang khao khát yêu đương.

Sóng trong tác phẩm cùng tên của nhà thơ mang hình ảnh ẩn dụ. Nó là sự hóa thân của cái tôi trữ tình đầy mơ mộng của thi nhân. Sóng và em tuy hai mà một, có lúc phân đôi để soi chiếu vào nhau làm nổi bật sự tương đồng, có lúc lại hòa nhập để tạo nên âm vang cộng hưởng. Và có thể nói qua hình tượng sóng, Xuân Quỳnh đã bày tỏ một tình yêu dạt dào, mênh mông và một khát vọng vĩnh hằng về tình yêu đôi lứa.

Mở đầu bài thơ là trạng thái tâm lý đặc biệt của một tâm hồn đang khao khát yêu đương, đang tìm đến một tình yêu rộng lớn hơn. Xuân Quỳnh diễn tả thật cụ thể cái trạng thái khác thường, vừa phong phú vừa phức tạp trong một trái tim cồn cào khao khát tình yêu. Tính khí của người con gái đang yêu, cũng như sóng vậy thôi, vốn mang trong nó nhiều trạng thái đối cực: “Dữ dội và dịu êm, Ồn ào và lặng lẽ”… Và cũng như sóng, trái tim người con gái đang yêu không chấp nhận sự tầm thường, nhỏ hẹp, luôn vươn tới cái lớn lao để có thể đồng cảm, đồng điệu với mình “Sông không hiểu nổi mình, Sóng tìm ra tận bể”. Có thể thấy, ngay trong khổ thơ đầu tiên này một nét mới mẻ trong quan niệm về tình yêu. Người con gái khao khát yêu đương nhưng không còn nhẫn nhục, cam chịu nữa. Nếu “Sông không hiểu nổi mình” thì sóng sóng dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp đó “Tìm ra tận bể”, đến với cái cao rộng, bao dung. Thật là minh bạch và cũng thật là quyết liệt !

Nỗi khát vọng tình yêu xôn xao, rạo rực trong trái tim con người, trong quan niệm của Xuân Quỳnh, là khát vọng muôn đời của nhân loại mà mãnh liệt nhất là của tuổi trẻ. Nó cũng như sóng, mãi mãi trường tồn , vĩnh hằng với thời gian. Từ ngàn xưa, con người đã đến với tình yêu và mãi mãi cứ đến với tình yêu. Với con người, tình yêu bao giờ cũng là một khát vọng bồi hồi:

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày nay vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ

Khi tình yêu đến, như một tâm lý tự nhiên và thường tình, người ta luôn có nhu cầu tự tìm hiểu và phân tích. Nhưng tình yêu là một hiện tượng tâm lý khác thường, đầy bí ẩn, không thể giải quyết được bằng lý lẽ thông thường, làm sao có thể giải đáp được câu hỏi về khởi nguồn của tình yêu, về thời điểm bắt đầu của một tình yêu. Cái điều mà trước đó đã từng là Xuân Diêu băn khoăn “Làm sao cặt được nghĩa tình yêu? ” thì nay một lần nữa Xuân Quỳnh bộc bạch một cách hồn nhiên, thật dễ thương. Tình yêu cũng như sóng biển, như gió trời vậy thôi, làm sao có thể hiểu hết được. Nó cũng tự nhiên, hồn nhiên như thiên nhiên , và cũng khó hiểu, nhiều bất ngờ như tự nhiên vậy :

Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau

Tình yêu thường cũng gắn liền với nỗi nhớ khi xa cách. Nỗi nhớ của một trái tim đang yêu được Xuân Quỳnh diễn tả thật mãnh liệt. Một nỗi nhớ thường trực cả khi thức, cả khi ngủ, bao trùm lên cả không gian. Một nỗi nhớ cồn cào, da diết, không thể nào yên, không thể nào nguôi. Nó cuồn cuộn, dào dạt như những đợt sóng biển triền miên, vô hồi, vô hạn. Nhịp thơ trong suốt bài thơ này là nhịp sóng, nhưng rõ nhất, dào dạt, hăm hở, náo nức nhất , mãnh liệt nhất là ở đoạn thơ này :

Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Và, như trên đã nói, vẫn là hình tượng song hành của sóng và em bổ sung đắp đổi cho nhau nhằm diễn tả sâu sắc hơn, ám ảnh hơn tình yêu và nỗi nhớ cùng với lòng thủy chung vô hạn của một trái tim đang rạo rực yêu thương. Nỗi nhớ được diễn tả qua hình tượng con sóng nhớ bờ “ Ngày đêm không ngủ được” vẫn chưa đủ, chưa thỏa, lại được thể hiện một lần nữa qua nỗi nhớ của nhà thơ : “ Lòng em nhớ đến anh, Cả trong mơ còn thức”. Nỗi nhớ tràn đầy lòng yêu của thi sĩ. Nỗi nhớ thường trực trong mọi không gian và thời gian, không chỉ tồn tại trong ý thức mà còn len lỏi trong ý thức, xâm nhập vào cả trong giấc mơ. Những đòi hỏi, khao khát yêu đương của người con gái được bộc lộ thật mãnh liệt nhưng cũng thật giản dị: sóng chỉ khao khát tới bờ cũng như em khao khát có anh ! Tình yêu của người con gái ở đây vừa thiết tha, mãnh liệt, vừa trong sáng, giản dị, vừa thủy chung duy nhất. Qua hình tượng sóng và em. Xuân Quỳnh đã nói lên thật chân thành, táo bạo , không hề giấu giếm cái khát vọng tình yêu sôi nổi, mãnh liệt của mình, một phụ nữ, một điều hiếm thấy trong văn học Việt Nam.

Xuân Quỳnh viết bài thơ Sóng năm 1967, khi mà nhà thơ đã từng nếm trải sự đổ vỡ trong tình yêu. Song, người phụ nữ hồn nhiên tha thiết yêu đời này vẫn còn ấp ủ biết bao hi vọng, vẫn phơi phới một niềm tin vào hạnh phúc trong trương lai. Vừa tự động viên, an ủi mình, tác giả vừa tin vào cái đích cuối cùng của một tình yêu lớn như con sóng nhất định sẽ “tới bờ”, “dù muôn vời cách trở”. Tương lai hạnh phúc như đang còn ở phía trước. Và vì thế, ý thức về thời gian chưa làm nhà thơ lo âu mà chỉ làm tăng thêm niềm tin tưởng:

Cuộc đời tuy dài thế

Năm tháng vẫn đi qua

Như biển kia dẫu rộng

Mây vẫn bay về xa

Xuân Quỳnh vừa thổ lộ trực tiếp, vừa mượn hình tượng sóng để nói và suy nghĩ về tình yêu. Những ý nghĩ này có vẻ tự do, tản mạn, nhưng từ trong chiều sâu của thi tứ vẫn còn sự vận động nhất quán. Đó là cuộc hành trình khởi đầu là sự từ bỏ cái chật chội, nhỏ hẹp để tìm đến một tình yêu bao la, rộng lớn, cuối cùng là khát vọng được sống hết mình trong tình yêu, muốn hóa thân vĩnh viễn thành tình yêu muôn thuở:

Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ.

Người con gái mong muốn hòa mình vào bể đời rộng lớn , bứt mình ra khỏi những lo toan tính toán , để ngập chìm trong bể lớn tình yêu. Phải có một tình yêu như thế nào thì mới có được một mong muốn cao cả đến chừng ấy. Khát vọng tình yêu cũng là khát vọng sống mãnh liệt đủ đầy. Cuộc đời còn tình yêu thì cuộc đời còn tươi đẹp và đáng sống và sống trong tình yêu là một điều hạnh phúc. Xuân Quỳnh mong ước được sống mãi trong tình yêu, bất tử với tình yêu.

Sóng là một bài thơ tình yêu rất tiêu biểu cho tư tưởng và phong cách thơ Xuân Quỳnh ở giai đoạn đầu. Một bài thơ vừa xinh xắn, duyên dáng, vừa mãnh liệt, sôi nổi, vừa hồn nhiên, trong sáng, vừa ý nhị sâu xa. Sau này khi đã nếm trải nhiều cay đắng trong tình yêu, giọng thơ Xuân Quỳnh không còn phơi phới bốc men say nữa, nhưng cái khát vọng tình yêu vẫn tồn tại mãi mãi trong trái tim tràn ngập yêu thương của nhà thơ.

Phân tích bài sóng của Xuân Quỳnh hay nhất - mẫu 10

Tình yêu lứa đôi, tình cảm vợ chồng… đó là đề tài vô tận được các thi sỹ, nhạc sỹ, nhà văn khai thác, thể hiện dưới nhiều góc độ khác nhau. Các nhà văn, nhà thơ thường thông qua những hiện tượng, qui luật tự nhiên trong cuộc sống hay nhưng vật gần gũi, thân quen để ví von, ẩn dụ khi nói về tình yêu. Như nhà thơ Nguyễn Trung Kiên dùng hình tượng “Đôi dép” để triết lý sâu sắc về sự gắn bó, thủy chung, son sắt trong tình yêu. Nhà thơ Vũ Cao thì ví tình yêu đôi lứa như “Núi đôi” không thể chia lìa “núi chồng, núi vợ đứng song đôi”; nhà thơ Trần Hòa Bình vô tình nhìn thấy một chiếc lá rụng giữa mùa thu cũng có bài thơ hay “Thêm một” để chiêm nghiệm về cuộc đời, về tình yêu…

Nhưng có lẽ, hình tượng được nói đến khá nhiều và thể hiện được sự tinh tế, đằm thắm nhưng dữ dội, mãnh liệt của tình yêu đó là hình tượng Biển và Sóng. Và, một trong những nhà thơ có những bài thơ hay nói về tình yêu bằng sự liên tưởng đến khéo léo, tài tình có liên quan đến Biển và Sóng được nhiều người yêu thích đó là cố nữ thi sỹ Xuân Quỳnh (1942 – 1988). Xuân Diệu, nhà thơ tình nổi tiếng của phong trào thơ mới, với sự phóng khoáng đa tình cũng đã "mượn hình tượng sóng” để nói lên tình cảm nồng nàn, mãnh liệt của mình:

Anh xin làm sóng biếc

Hôn mãi cát vàng em

Hôn thật khẽ, thật êm

Hôn êm đềm mãi mãi

Đã hôn rồi, hôn lại

Cho đến mãi muôn đời

Đến tan cả đất trời

Anh mới thôi dào dạt…

Còn với Xuân Quỳnh, nữ thi sỹ với nhiều bài thơ tình nổi tiếng như “Thuyền và biển” thì con sóng trong thơ của chị vừa “Dữ dội’ lại vừa “dịu êm” vừa “Ồn ào” lại vừa “lặng lẽ“ như chính tính cách của người phụ nữ vậy. Bên ngoài có khi họ thật lặng lẽ, đằm thắm, dịu dàng nhưng bên trong lại ẩn chứa một tâm hồn khao khát yêu thương, với tình yêu mãnh liệt, dữ dội biết bao. Xuân Quỳnh đã rất tài tình khi đưa cặp đôi phạm trù nội dung có tính đối nghịch đi liền nhau nhằm tạo ra sự so sánh giữa cái mạnh mẽ, ồn ào và cái dịu êm, lặng lẽ qua đó nhằm diễn tả tính cách đan xen, đa chiều của người phụ nữ, nhất là khi họ đang yêu.Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nỗi mình

Sóng tìm ra tận bể

Chúng ta còn cảm nhận, đằng sau ý nghĩa ấy là thể hiện của sự giằng xé về tâm trạng của người phụ nữ, vì khi yêu phụ nữ thường phải hy sinh, chịu đựng nhiều hơn. Mà tình yêu thường cũng gặp nhiều trắc trở, không bao giờ bình yên, phẳng lặng, đôi lúc còn ẩn chứa nhiều dông bão.

Ôi con sóng ngày xưa

và ngày sau cũng thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ

Tình yêu đối với Xuân Quỳnh vượt qua cả khuôn khổ của thời gian và không gian, điều đó nói lên rằng, nếu đích thực là tình yêu chân chính thì nó luôn vĩnh cữu, sống mãi với thời gian, khắc sâu vào tâm khảm, trí nhớ của con tim cho dù đó là quá khứ, hiện tại hay tương lai. Và tuy có nhiều cung bậc tình cảm khác nhau nhưng tình yêu thì muôn đời vẫn thế!

Trước muôn trùng sóng bể

Em nghĩ về Anh, em

Em nghĩ về biển lớn

Từ nơi nào sóng lên?

Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu?

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau

Đứng trước biển cả bao la, hùng vĩ nhà thơ thấy mình thật nhó bé và muốn được chiêm nghiệm lại cuộc sống, chiêm nghiệm về tình yêu. Từ những qui luật, hiện tượng tự nhiên của biển cả, nhà thơ đặt câu hỏi “Từ nơi nào sóng lên", “gió bắt đầu từ đâu?” và lại liên tưởng “Em cũng không biết nữa, khi nào ta yêu nhau”. Như nhà thơ Xuân Diệu cũng đã nói: “Nào ai định nghĩa được tình yêu”, Xuân Quỳnh cũng không thể cắt nghĩa nổi tình yêu. Chỉ biết rằng, tình yêu đến như một lẽ tự nhiên, thường tình. Đó là cơ duyên, là sự giao hoà, cộng hưởng về rung động cùng nhịp đập của hai con tim, mà không ai có thể sắp đặt hoặc cưỡng lại được.

Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức

Có lẽ đây là khổ thơ mà tôi tâm đắc nhất trong cả bài thơ, tình yêu của người phụ nữ tuy mãnh liệt, mạnh mẽ là thế nhưng cũng rất e ấp, sâu kín, có khi được che giấu, ẩn chứa bên trong, như những con sóng ngầm dưới lòng đại dương, mà đã là sóng ngầm thì rất dữ dội, có thể gây nên dông bão!

Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức

Sức mạnh tình yêu đã vượt lên cả qui luật tự nhiên của con người, thường khi ngủ là lúc mà người ta quên đi tất cả. Nhưng, với Xuân Quỳnh vì nỗi nhớ người yêu quá lớn, quá mạnh mẽ, luôn thường trực trong lòng, nên ngay cả trong giấc ngủ, giấc mơ nhưng vẫn thức để nhớ về Anh! Cái hay, cái tài tình là ở chỗ đó. Nếu như Xuân Quỳnh nói trong giấc mơ Em gặp Anh thì đó lại là chuyện thường tình, vì bất cứ ai cũng có thể làm được điều đó. Bởi lẽ, khi trong lòng người ta nghĩ nhiều đến một ai đó, nghĩ nhiều về một điều gì đó thì lúc ngủ người ta thường mơ thấy nó. Nhưng có lẽ , “trong mơ" mà “còn thức” vì quá nhớ Anh thì chỉ có mỗi Xuân Quỳnh!

Dẫu xuôi về phương bắc

Dẫu ngược về phương Nam

Nơi nào em cũng nghĩ

Hướng về anh - một phương.

Đất có bốn mùa: Xuân – Hạ – Thu – Đông; trời có bốn hướng: Bắc – Nam – Đông – Tây. Nhưng với người phụ nữ khi yêu thì chỉ có một hướng duy nhất, đó là: Anh! Dù làm gì, ở đâu, ở chân trời góc bể nào họ cũng luôn hướng về người mình yêu, sống tốt, sống đẹp cho nhau. Tình yêu của người phụ nữ thật cao thượng và bao dung, đó còn là sự hy sinh, thủy chung son sắt, đợi chờ khi xa người yêu.

Ở ngoài kia đại dương

Muôn vàn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vời cách trở

Cuộc đời tuy dài thế

Năm tháng vẫn đi qua

Như biển kia dẫu rộng

Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ

Tình yêu dù mãnh liệt, dữ dội đến mấy cũng không thể vượt qua qui luật khắc nghiệt của cuộc đời, cũng có lúc gặp phải trắc trở, chia ly, đó là lẽ tất nhiên. Nhưng không vì thế mà tình yêu mất đi vẻ đẹp vĩnh hằng, hay sớm bị lãng quên; mà qua năm tháng, càng nhiều thử thách tình yêu ấy càng lớn lên, thắm thiết, sâu sắc hơn. Dù có thể, tình yêu ấy, như những con sóng ngoài khơi xa không thể đến được bến bờ của hôn nhân, hạnh phúc nhưng đó cũng sẽ là một ký ức, kỷ niệm đẹp trong đời của mỗi con người, nếu chúng ta biết nâng niu, trân trọng, gìn giữ, như một món quà quí giá mà cuộc sống đã ban tặng cho ta!

Xem thêm những bài văn mẫu đạt điểm cao của học sinh trên cả nước hay khác:

• Phân tích bài Tây Tiến đoạn 1
• Phân tích bài Tây Tiến đoạn 3
• Phân tích bài thơ Ba Tiêu
• Phân tích bài thơ Bạch Đằng giang phú
• Phân tích bài thơ Bầm ơi

---