Vở thực hành Ngữ văn 8 Thuyền trưởng tàu viễn dương - Chân trời sáng tạo

Lời thoại (của nhân vật)

Lời chỉ dẫn sân khấu

(của tác giả)

Tiến

Xoan

Ông Toàn Nha

Lời thoại (của nhân vật)

Lời chỉ dẫn sân khấu

(của tác giả)

Tiến

Tiến - Điên à? Trời rét thế này! Xem nào (suy nghĩ). Mình sẽ trao đổi rất ngắn gọn rồi tìm cách đẩy họ rời khỏi tàu ngay. Họ sẽ bận bốc dỡ dưới mấy xà lan kia ... Còn cậu ... (chỉ vào một thùng gỗ to, ở ngoài có vẽ hình cái ô và cái cốc) chui vào, không ngạt đâu, có mấy khe đủ thở. Nằm im. Mình sẽ đẩy họ rời khỏi đây ngay. Nhanh thôi. Nhưng cậu phải nằm im đấy! Chui vào nhanh lên!

(Đẩy Hưng chui vào hòm, đóng nắp lại. Nhàn và Xoan xuất hiện.)

(suy nghĩ) ...

... (chỉ vào một thùng gỗ to, ở ngoài có vẽ hình cái ô và cái cốc)...

(Đẩy Hưng chui vào hòm,

đóng nắp lại. Nhàn và

Xoan xuất hiện.)

Xoan

Xoan - (giật mình) Ối chị ơi! (vội nhảy khỏi cái hòm) Có tiếng gì trong cái hòm này ... như tiếng thở ấy ... Eo ơi!

(giật mình) ...

...(vội nhảy khỏi cái hòm) ...

Ông Toàn Nha

Ông Toàn Nha - (cố ngồi dậy, nửa nằm nửa quỳ, vung tay) Chúng ta vẫn thắng lợi lớn! Rất lớn! Nổ máy! Mục tiêu: Bệnh viện huyện. Tiến lên! Các đồng chí! Hùng Tâm ta tiến lên! (ngã gục).

(cố ngồi dậy, nửa nằm nửa quỳ, vung tay) ...

... (ngã gục)

Các bên

xung đột

Các hành động làm nảy sinh

xung đột

Các hành động giải quyết xung đột

Tiến, Hưng - Xoan, Nhàn

Tiến, Hưng - Xoan, Nhàn

Các bên xung đột

Các hành động làm nảy sinh

xung đột

Các hành động giải quyết xung đột

Tiến, Hưng - Xoan, Nhàn

Các bên

xung đột

Các hành động làm nảy sinh

xung đột

Các hành động giải quyết xung đột

Tiến, Hưng - Xoan, Nhàn

- Tiến, Hưng: Tiến bày cho Hưng tránh mặt Nhàn, Xoan bằng cách chui vào thùng và nói dối là "thuyền trưởng" đi vắng. Núp trong thùng, Hưng vô tình tạo ra tiếng động, ...

- Tiến, Hưng:

Hành vi/ lời thoại: Hưng vẫn núp trong thùng; Tiến tìm lời chống chế.

Tiến, Hưng - Xoan, Nhàn

- Xoan, Nhàn: tỏ ý ngờ vực, sốt ruột; phát hiện tiếng động nghe Tiến giải thích (nói dối) là tiếng chuột chạy. Xoan tỏ rõ sự sốt sắng muốn tìm cách diệt chuột (vì ghét lũ chuột phá hoại mùa màng).

- Xoan, Nhàn

Hành vi/ lời thoại: Xoan muốn ném cái thùng gỗ xuống song để nhấn chết con chuột; Tiến lại tìm lời chống chế để cứu nguy cho Hưng (vì thương chuột không nỡ giết chúng); Nhàn cho rằng đó là lòng "nhân đạo" rất lạ lùng, ... Giữa lúc đó thì có tiếng nổ và tiếng kêu cứu. Hưng buộc phải chui ra.

Các bên xung đột

Các hành động làm nảy sinh

xung đột

Các hành động giải quyết xung đột

Tiến, Hưng - Xoan, Nhàn

- Hưng: nói dối Nhàn về thân phận lái con tàu chở phân đạm.

- Hưng: Hưng nói sự thật cho Nhàn biết

Thủ pháp trào phúng đặc sắc được sử dụng trong văn bản

Dẫn chứng từ văn bản

Nhận xét hiệu quả của thủ pháp trào phúng

Thủ pháp trào phúng đặc sắc được sử dụng trong văn bản

- Nhà văn xây dựng tình huống xung đột giữa các nhân vật để tô đậm lên tác hại của sự giả dối.

- Sử dụng từ ngữ mang tính mỉa mai: Háo danh sĩ, cứ phải viễn dương cơ, biển cơ. Không có cái háo danh của các vị thì làm gì có việc gì rắc rối...

Dẫn chứng từ văn bản

+ Hưng nói dối Nhàn nhưng Nhàn lại biết sự thật;

+ Ông Nha bị bỏng nhưng khi tỉnh dậy vẫn nghĩ mình đang ở trên tàu viễn dương....

Nhận xét hiệu quả của thủ pháp trào phúng

Khắc họa rõ nét tính cách của nhân vật từ đó châm biếm thói sống hão danh, mắc bệnh sĩ để rồi hại đến bản thân.