20 câu trắc nghiệm Tính tương đối của chuyển động - Công thức cộng vận tốc cực hay có đáp án (phần 1)

---

---

Câu 1: Một chiếc thuyền đi trong nước yên lặng với vận tốc có độ lớn v₁, vận tốc dòng chảy của nước so với bờ sông có độ lớn v₂. Nếu người lái thuyền hướng mũi thuyền dọc theo dòng nước từ hạ nguồn lên thượng nguồn của con sông thì một người đứng trên bờ sẽ thấy

    A. thuyền trôi về phía thượng nguồn nếu v₁ > v₂.

    B. thuyền trôi về phía hạ lưu nếu v₁ > v₂.

    C. thuyền đứng yên nếu v₁ < v₂.

    D. truyền trôi về phía hạ lưu nếu v₁ = v₂.

Hiển thị đáp án

Chọn A

Chọn chiều dương là chiều chuyển động của nước từ thượng nguồn xuống hạ nguồn.

: vận tốc của thuyền đối với bờ.

: vận tốc của nước đối với bờ, theo chiều dương (từ thượng nguồn đến hạ nguồn) nên v₂₀ = v₂ > 0

: vận tốc của thuyền đối với nước, theo chiều âm (từ hạ nguồn lên thượng nguồn) nên v₁₂ = - v₁ < 0

Theo công thức cộng vận tốc:

= +

Với chiều dương quy ước, ta có: v₁₀ = - v₁ + v₂ = v₂ – v₁

Nếu v₂ > v₁ thì v₁₀ > 0, do đó hướng theo chiều dương (từ thượng nguồn đến hạ nguồn), khi đó một người đứng trên bờ sẽ thấy thuyền trôi về phía hạ nguồn.

Nếu v₂ < v₁ thì v₁₀ < 0, do đó hướng theo chiều âm, khi đó một người đứng trên bờ sẽ thấy thuyền trôi về phía thượng nguồn.

Câu 2: Một chiếc phà chạy xuôi dòng từ A đến B mất 3 giờ, khi chạy về mất 6 giờ. Nếu phà tắt máy trôi theo dòng nước từ A đến B thì mất

    A. 13 giờ.

    B. 12 giờ.

    C. 11 giờ.

    D. 10 giờ.

Hiển thị đáp án

Chọn B.

Coi thuyền là (1), nước là (2), bờ là (0).

Câu 3: Một xuồng mát chạy trên sông có vận tốc dòng chảy 4 m/s. Động cơ của xuồng chạy với công suất không đổi và tính theo mặt nước, xuống có vận tốc 8 m/s. Vận tốc của xuồng tính theo hệ tọa độ gắn với bờ sông khi chạy xuôi dòng v_x và v_ng có mối quan hệ với nhau như thế nào?

Hiển thị đáp án

Chọn A.

Sử dụng công thức cộng vận tốc ta xác định được độ lớn vận tốc của xuồng so với bờ khi chạy xuôi dòng và ngược dòng lần lượt là:

v_x = 8 + 4 = 12 km/h

v_ng = 8 – 4 = 4 km/h

Suy ra v_ng = v_x/3.

Câu 4: Một chiếc thuyền chạy ngược dòng trên một đoạn sông thẳng, sau 1 giờ đi được 9 km so với bờ. Một đám củi khô trôi trên đoạn sông đó, sau 1 phút trôi được 50 m so với bờ. Vận tốc của thuyền so với nước là

    A. 12 km/h.

    B. 6 km/h.

    C. 9 km/h.

    D. 3 km/h.

Hiển thị đáp án

Chọn B.

Coi thuyền là (t), nước là (n), bờ là (b).

Câu 5: Một ca nô đi trong mặt nước yên lặng với vận tốc 16 m/s, vận tốc của dòng nước so với bờ sông là 2 m/s. Góc giữa vectơ vận tốc của ca nô đi trong nước yên lặng và vectơ vận tốc của dòng nước là α (0 < α < 180^o). Độ lớn vận tốc của ca nô so với bờ có thể là

    A. 20 m/s.

    B. 2 m/s.

    C. 14 m/s.

    D. 16 m/s.

Hiển thị đáp án

Chọn D.

Vận tốc của ca nô so với bờ lớn nhất khi α = 0 => v_max = 16 + 2 = 18 m/s;

và nhỏ nhất khi α = 180°

⟹ v_min = 16 – 2 = 14 m/s

Do vậy khi 0 < α < 180° thì 14 m/s < v < 18 m/s

=> v = 16 m/s là giá trị có thể có của độ lớn vận tốc ca nô so với bờ.

Câu 6: Một chiếc thuyền chuyển động thẳng đều, ngược chiều dòng nước với vận tốc 7 km/h đối với nước. Vận tốc chảy của dòng nước là 1.5 km/h. Vận tốc của thuyền so với bờ là

    A. 8,5 km/h.

    B. 5,5 km/h.

    C. 7,2 km/h.

    D. 6,8 km/h.

Hiển thị đáp án

Chọn B.

Coi thuyền là (t), nước là (n), bờ là (b).

Chọn chiều dương là chiều chuyển động của nước

Vận tốc của thuyền so với nước là: v_tn = - 7 km/h (do ngược chiều dương)

Vận tốc của nước so với bờ: v_nb = 1,5 km/h.

Vận tốc của thuyền so với bờ là:

Suy ra độ lớn vận tốc của thuyền so với bờ là 5,5 km/h và chuyển động ngược chiều dòng nước.

Câu 7: Một chiếc thuyền khi đi xuôi dòng chảy từ A đến B thì thời gian chuyển động nhỏ hơn thời gian lúc về 3 lần. Biết tốc độ trung bình trên toàn bộ, quãng đường cả đi lẫn về là v_tb = 3 km/h. Vận tốc của dòng chảy và vận tốc của thuyền đối với dòng chảy là:

    A. 1 km/h và 3 km/h.

    B. 3 km/h và 5 km/h.

    C. 2 km/h và 4 km/h.

    D. 4 km/h và 6 km/h.

Hiển thị đáp án

Chọn C.

Thuyền xuôi dòng với vận tốc v_x = v + u (v là vận tốc của thuyền so với nước, u là vận tốc của nước so với bờ).

Tốc độ trung bình trên toàn bộ quãng đường cả đi lẫn về là:

Câu 8: Một hành khách ngồi ở cửa sổ một chiếc tàu A đang chạy trên đường ray với vận tốc v₁ = 72 km/h, nhìn chiếc tàu B chạy ngược chiều ở đường ray bên cạnh qua một thời gian nào đó. Nếu tàu B chạy cùng chiều, thì người khách đó nhận thấy thời gian mà tàu B chạy qua mặt mình lâu gấp 3 lần so với trường hợp trước

Vận tốc của tàu B là

    A. 30 km/h hoặc 140 km/h.

    B. 40 km/h hoặc 150 km/h.

    C. 35 km/h hoặc 135 km/h.

    D. 36 km/h hoặc 144 km/h.

Hiển thị đáp án

Chọn D.

Gọi L là chiều dài của tàu B.

Nếu tàu B chạy ngược chiều với tàu A thì thời gian tàu B chạy qua hành khách tàu A là:

Nếu tàu B chạy cùng chiều với tàu A thì thời gian tàu B chạy qua hành khách tàu A là:

Thay v_A = 72 km/h, ta tìm được v_B = 36 km/h hoặc 144 km/h.

Câu 9: Trong một siêu thị, người ta có đặt hệ thống cầu thang cuốn để đưa hành khách lên. Khi hành khách đứng yên trên cầu thang thì thời gian thang cuốn đưa lên là t₁ = 1 phút. Khi thang máy đứng yên, thì hành khách đi lên cầu thang này phải mất một khoảng thời gian t₂ = 3 phút. Nếu hành khách đi lên cùng chiều chuyển thang cuốn trong khi thang cuốn hoạt động thì thời gian tiêu tốn là

    A. 45 s.

    B. 50 s.

    C. 55 s.

    D. 60 s.

Hiển thị đáp án

Chọn A.

Gọi L là chiều dài thang cuốn:

Vận tốc của thang cuốn và người lần lượt là:

Hành khách đi lên cùng chiều chuyển thang cuốn nên có vận tốc đối với đất là:

Câu 10: Từ hai bến trên bờ sông, một ca nô và một chiếc thuyền chèo đồng thời khởi hành theo hướng gặp nhau. Sau khi gặp nhau, chiếc ca nô quay ngược lại, còn người chèo thuyền thôi không chèo nữa. Kết quả là thuyền và ca nô trở về vị trí xuất phát cùng một lúc. Biết rằng tỉ số giữa vận tốc của ca nô với vận tốc dòng chảy là 10. Tỉ số giữa vận tốc của thuyền khi chèo với vận tốc dòng chảy là

    A. 31/10.

    B. 5/2.

    C. 20/9.

    D. 14/5.

Hiển thị đáp án

Chọn C.

Vận tốc của ca nô, thuyền đối với nước lần lượt là: v_1n, v_2n.

Vận tốc của nước đối với bờ là u.

Khi gặp nhau thuyền không chèo nữa mà trôi về vị trí ban đầu chứng tỏ ban đầu thuyền chèo ngược dòng nước, ca nô đi xuôi dòng.

Trước khi gặp nhau ca nô và một chiếc thuyền chuyển động ngược chiều nên độ lớn vận tốc tương đối của ca nô so với thuyền là: v₁₂ = v_1n + v_2n.

Suy ra thời gian đi giai đoạn 1 là: t = L/(v₁ + v₂).

Quãng đường đi được của ca nô và thuyền lần lượt là:

Sau đó ca nô quay ngược lại (đi ngược dòng nước) có vận tốc so với bờ là:

v_1b = v_1n – u

và trở về vị trí xuất phát sau thời gian tv:

Sau khi gặp nhau, thuyền trôi theo dòng nước với vận tốc so với bờ: v_2b = u, đi về vị trí ban đầu trong khoảng thời gian là t_v2:

Vì thuyền và ca nô về vị trí ban đầu cùng lúc nên: t_v1 = t_v2

Xem thêm các Bài tập trắc nghiệm Vật Lí lớp 10 có đáp án hay khác:

• 28 câu trắc nghiệm Chuyển động tròn đều cực hay có đáp án (phần 2)
• 20 câu trắc nghiệm Tính tương đối của chuyển động - Công thức cộng vận tốc cực hay có đáp án (phần 2)
• 40 câu trắc nghiệm Ôn tập Chương 1 cực hay có đáp án (phần 1)
• 40 câu trắc nghiệm Ôn tập Chương 1 cực hay có đáp án (phần 2)
• 40 câu trắc nghiệm Ôn tập Chương 1 cực hay có đáp án (phần 3)

Lời giải bài tập lớp 10 sách mới:

• Giải bài tập Lớp 10 Kết nối tri thức
• Giải bài tập Lớp 10 Chân trời sáng tạo
• Giải bài tập Lớp 10 Cánh diều

---

---

---