Địa 10 Bài 13 Kết nối tri thức, Chân trời sáng tạo, Cánh diều | Giải Địa Lí 10

I. Ngưng đọng hơi nước trong khí quyển (thuộc chương trình giảm tải)

II. Những nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa

1. Khí áp

- Phân loại: Các khu áp thấp và các khu áp cao.

- Tính chất:

   + Áp thấp: thường mưa nhiều.

   + Khu áp cao: thường mưa ít hoặc không mưa.

2. Frông

- Phân loại: Frông nóng và frông lạnh.

- Tính chất: Nơi có frông nóng và frông lạnh đều có mưa.

- Miền có frông, nhất là dải hội tụ đi qua, thường mưa nhiều.

3. Gió

- Phân loại: Gió mậu dịch, gió tây ôn đới, gió mùa.

- Tính chất: Nơi có các loại gió trên thường mưa nhiều hoặc rất nhiều.

4. Dòng biển

Hình 13.1. Các dòng biển nóng, lạnh chính trên Trái Đất

- Phân loại: Dòng biển nóng và dòng biển lạnh.

- Tính chất:

   + Dòng biển nóng đi qua: mưa nhiều.

   + Dòng biển lạnh: mưa ít.

5. Địa hình

- Sườn đón gió: càng lên cao, nhiệt độ giảm, mưa nhiều.

- Sườn khuất gió: mưa rất ít và khô nóng.

III. Sự phân bố lượng mưa trên Trái Đất

1. Lượng mưa trên Trái Đất phân bố không đều theo vĩ độ

Hình 13.2. Phân bố lượng mưa theo vĩ độ

- Đặc điểm:

   + Xích đạo mưa nhiều nhất.

   + Hai chí tuyến Bắc – Nam mưa tương đối ít.

   + Hai vùng ôn đới mưa nhiều.

   + Hai vùng cực về cực mưa rất ít.

- Nguyên nhân:

   + Ở xích đạo: nhiệt độ cao, khí áp thấp, có nhiều biển, đại dương, diện tích rừng lớn, nước bốc hơi mạnh.

   + Ở hai chí tuyến: áp cao, diện tích lục địa lớn.

   + Ở vùng ôn đới: áp thấp, có gió tây ôn đới từ biển thổi vào.

   + Ở vùng cực: áp cao, nhiệt độ thấp, khó bốc hơi nước.

2. Lượng mưa phân bố không đều do ảnh hưởng của đại dương

Hình 13.3. Phân bố lượng mưa trên thế giới

- Đặc điểm:

   + Ở mỗi đới, từ Tây sang Đông có sự phân bố lượng mưa không đều.

   + Những nơi gần biển, dòng biển nóng thì mưa nhiều và rất nhiều.

   + Những nơi xa đại dương, nằm sâu trong lục địa, dòng biển lạnh và có địa hình chắn gió không thì mưa rất ít hoặc không có mưa.

- Nguyên nhân: Phụ thuộc vị trí xa, gần đại dương; ven bờ có dòng biển nóng hay lạnh; gió thổi từ biển vào từ phía đông hay phía tây.