Kiến thức trọng tâm Địa Lí 11 Bài 3: Một số vấn đề mang tính chất toàn cầu

---

---

Kiến thức trọng tâm Địa Lí 11 Bài 3: Một số vấn đề mang tính chất toàn cầu

Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức môn Địa Lí lớp 11 để chuẩn bị cho kì thi THPT Quốc gia năm 2021, VietJack biên soạn Địa Lí 11 Bài 3: Một số vấn đề mang tính chất toàn cầu theo bài học đầy đủ, chi tiết nội dung lý thuyết, câu hỏi trắc nghiệm và giải các bài tập trong sgk Địa Lí 11.

A. Lý thuyết bài học

I. DÂN SỐ.

1. Bùng nổ dân số

- Dân số thế giới tăng nhanh, nhất là nửa sau thế kỷ XX. Năm 2018 là 7,7 tỉ người.

- Dân số bùng nổ hiện nay chủ yếu ở các nước đang phát triển (chiếm 80% dân số và 95% số dân gia tăng hàng năm của thế giới).

- Dân số tăng nhanh gây sức ép nặng nề đối với tài nguyên môi trường, phát triển kinh tế, chất lượng cuộc sống.

2. Già hóa dân số

- Dân số thế giới đang có xu hướng già đi:

   + Tỉ lệ người < 15 tuổi giảm.

   + Tỉ lệ > 65 tuổi tăng.

   + Tuổi thọ TB TG ngày càng tăng

Biểu đồ dân số theo nhóm tuổi giai đoạn 2000-2005(Đv:%)

- Hậu quả của cơ cấu dân số già:

   + Thiếu nguồn lao động trong tương lai.

   + Chi phí phúc lợi cho người già tăng.

   + Thiếu diện tích đất ở.

   + Tỉ suất sinh giảm.

II. MÔI TRƯỜNG.

2. Già hóa dân số

1. Biến đổi khí hậu toàn cầu và suy giảm tầng ôdôn

- Lượng CO2 tăng → hiệu ứng nhà kính tăng → nhiệt độ Trái Đất tăng.

- Khí thải từ sản xuất công nghiệp và sinh hoạt → mưa axit → tầng ôdôn mỏng và thủng.

2. Ô nhiễm môi trường nước ngọt, biển và đại dương

- Chất thải công nghiệp và sinh hoạt chưa xử lí đổ trực tiếp vào sông hồ → ô nhiễm → thiếu nước sạch.

- Chất thải công nghiệp chưa xử lí → đổ trực tiếp vào sông biển, đắm tàu, rửa tàu, tràn dầu

Do vậy mà môi trường biển chịu nhiều tổn thất.

3. Suy giảm đa dạng sinh học

- Khai thác thiên nhiên quá mức làm cho sinh vật bị tuyệt chủng hoặc sắp tuyệt chủng . Hậu quả là làm đi mất nhiều loài SV, gen di truyền, thực phẩm, thuốc, nguyên liệu sản xuất …

III. MỘT SỐ VẤN ĐỀ KHÁC.

- Xung đột sắc tộc, xung đột tôn giáo và nạn khủng bố trở thành mối đe dọa trực tiếp tới ổn định hòa bình của thế giới.

   + Nạn khủng bố: sử dụng thành tựu khoa học công nghệ để thực hiện ( vũ khí sinh hoá học, chất nổ, phá hoại mạng vi tính…)

   + Hoạt động kinh tế ngầm: buôn lậu vũ khí, rửa tiền…

- Để giải quyết các vấn đề trên cần phải có sự hợp tác tích cực giữa các quốc gia và toàn thể cộng đồng quốc tế.

B. Câu hỏi trắc nghiệm

Câu 1: Việc suy giảm và thủng tầng ô – dôn gây hậu quả gì sau đây?

A. Gia tăng hiện tương mưa axít.

B. Băng tan ở hai cực.

C. Nhiệt độ Trái Đất tăng lên.

D. Mất lớp bảo vệ Trái Đất.

Đáp án:

Tầng ô- dôn có vai trò hấp thụ các ttia cực tím ảnh hưởng đến Trái Đât. Khí thải CFCs làm tầng ôzôn mỏng dần và lỗ thủng tầng ôzôn ngày càng rộng

=> Trái Đất mất đi lớp bảo vệ, các tia cực tím dễ dàng xuyên qua đến bề mặt Trái Đất.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 2: Tác động trực tiếp của hiện tượng hiệu ứng nhà kính là?

A. Tan băng ở hai cực Trái Đất.

B. Mực nước biển dâng cao hơn.

C. Nhiệt độ toàn cầu nóng lên.

D. Xâm nhập mặn vào sâu nội địa hơn.

Đáp án:

Xác định từ khóa “tác động trực tiếp” => hiệu ứng nhà kính là hiện tượng tia sáng Mặt Trời xuyên qua khí quyển và chiếu thẳng xuống mặt đất. Sau đó mặt đất hấp thụ chúng và nóng lên lại tiếp tục bức xạ sóng dài vào khí quyển để khí CO2 hấp thụ làm cho không khí tăng nhiệt.

=> Như vậy tác động trực tiếp của hiện tượng hiệu ứng nhà kính là làm cho nhiệt độ toàn cầu nóng lên.

Đáp án cần chọn là: C

Chú ý: Hiện tượng băng tan hai cực và mực nước biển tăng là hậu quả của hiện tượng trái đất nóng lên.

Câu 3: Nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm đa dạng sinh vật là?

A. Nhiệt độ Trái Đất nóng lên.

B. Khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên.

C. Sử dụng chất nổ trong quá trình khai thác.

D. Diện tích rừng ngày càng thu hẹp.

Đáp án:

Nguyên nhân chính gây nên sự suy giảm đa dạng sinh vật là khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên.

Ví dụ:

- đốt rừng, chặt phá rừng quá mức làm thu hẹp diện tích rừng.

- đánh bắt quá mức làm suy giảm nguồn lợi thủy sản ven bờ, sử dụng chất nổ trong quá trình khai thác…

Đáp án cần chọn là: B

Câu 4: Biện pháp giúp cân bằng giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường tự nhiên và giải quyết các vấn đề xã hội mà nhân loại đang hướng tới là?

A. Phát triển theo chiều rộng.

B. Phát triển theo chiều sâu.

C. Phát triển nhanh.

D. Phát triển bền vững.

Đáp án:

Khái niệm phát triển bền vững là sự phát triển kinh tế – xã hội lành mạnh, dựa trên việc sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên và BVMT, nhằm đáp ứng nhu cầu hiện tại nhưng không làm ảnh hưởng bất lợi cho các thế hệ mai sau.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 5: Cho bảng số liệu:

Cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của các nước phát triển và đang phát triển năm2005 (Đơn vị: %)

Biểu đồ thích hợp nhất thể hiện cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của các nước phát triển và đang phát triển năm 2005 là gì?

A. Biều đồ đường.

B. Biểu đồ miền.

C. Biểu đồ tròn.

D. Biểu đồ cột.

Đáp án:

- Đề bài yêu cầu: vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu dân số, của 2 đối tượng là: các nước phát triển và đang phát triển.

- Dựa vào dấu hiệu nhận biết biểu đồ tròn => Biểu đồ thích hợp nhất thể hiện cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của các nước phát triển và đang phát triển năm 2005 là biểu đồ tròn. (2 hình tròn bằng nhau)

Đáp án cần chọn là: C

Câu 6: Dân số già gây ra hậu quả lớn nhất về mặt kinh tế - xã hội là?

A. Nạn thất nghiệp tăng lên.

B. Chi phí phúc lợi xã hội tăng lên.

C. Thiếu nguồn lao động.

D. Thị trường tiêu thụ thu hẹp.

Đáp án:

Dân số già => tỉ lệ trẻ em ít -> nguồn lao động bổ sung trong tương lai giảm; ngược lại tỉ lệ người già tăng lên.

=> Hậu quả là thiếu nhân lực thay thế

Đáp án cần chọn là: C

Câu 7: Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng môi trường toàn cầu đang bị ô nhiễm và suy thoái nặng nề là?

A. Áp lực của gia tăng dân số.

B. Sự tăng trưởng của hoạt động nông nghiệp.

C. Sự tăng trưởng của hoạt động công nghiệp.

D. Sự tăng trưởng của hoạt động dịch vụ.

Đáp án:

Hoạt động sản xuất công nghiệp phát triển làm gia tăng mạnh mẽ lượng chất thải vào môi trường (đất, nước, không khí) đặc biệt là nguồn khí thải gây nên hiệu ứng nhà kính, thủng tầng ôdôn, mưa a-xit...

Đáp án cần chọn là: C

Câu 8: Hiện tượng nào sau đây dễ gây ra bệnh ung thư da?

A. Hiện tượng hiệu ứng nhà kính.

B. Tầng ôdôn bị thủng ở Nam cực.

C. Chất thải làm ô nhiễm biển và đại dương.

D. Việc lạm dụng phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật.

Đáp án:

Nguyên nhân gây nên bệnh ung thư da là do các tia cực tím từ ánh sáng Mặt Trời. Tầng ô dôn có vai trò quan trọng hấp thụ các tia cực tím chiếu xuống mặt đất. Khí thải CFC2 đã làm thủng tầng ô dôn ở Nam Cực => các tia cực tím dễ dàng xuyên qua tầng khí quyển chiếu thẳng xuống mặt đất -> gây nên bệnh ung thư da.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 9: Để phát triển bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống cho mọi người, các quốc gia cần?

A. Hạn chế gia tăng dân số trên quy mô toàn cầu.

B. Hạn chế ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí.

C. Hạn chế nạn khủng bố quốc tế và tội phạm có tổ chức.

D. Hạn chế và loại trừ các mô hình sản xuất, tiêu dùng thiếu bền vững.

Đáp án:

- Phát triển bền vững là sự phát triển đảm bảo tốc độ tăng trưởng ổn định, giải quyết được các vấn đề kinh tế - xã hôi và bảo vệ môi trường.

- Hạn chế, loại trừ các mô hình sản xuất tiêu dùng thiếu bền vững và thay thế bằng các mô hình tiên tiến hiện đại => giúp nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng trưởng kinh tế và hạn chế lượng khí thải, chất thải độc hại ra môi trường => từ đó sẽ nâng cao chất lượng cuộc sống cho mọi người.

Đáp án cần chọn là: D

C. Giải bài tập sgk

• Trả lời câu hỏi Bài 3: - Dựa vào bảng 3.1 ... - Dân số tăng nhanh ...

• Bài 1 (trang 16 sgk Địa Lí 11): Chứng minh rằng trên thế giới ...

• Bài 2 (trang 16 sgk Địa Lí 11): Giải thích câu nói ...

• Bài 3 (trang 16 sgk Địa Lí 11): Hãy lập bảng trình bày ...

Xem thêm các bài học Địa Lí lớp 11 đầy đủ, chi tiết khác:

• Địa Lí 11 Bài 5: Một số vấn đề của châu lục và khu vực
• Địa Lí 11 Bài 5 Tiết 1: Một số vấn đề của châu Phi
• Địa Lí 11 Bài 5 Tiết 2: Một số vấn đề của Mĩ La Tinh
• Địa Lí 11 Bài 5 Tiết 3: Một số vấn đề của khu vực Tây Nam Á và khu vực Trung Á
• Địa Lí 11 Bài 6: Hợp chủng quốc Hoa Kì

---

---

---