Giáo án bài Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng - Giáo án Ngữ văn lớp 6

* Hoạt động 1. Đọc – tìm hiểu chú thích

- GV đọc mẫu- HS đọc

Lớp nhận xét- GV sửa

- Nêu những hiểu biết của em về tác giả?

- Giải thích chú thích 9,10,16,17

I. Đọc – tìm hiểu chú thích:

1- Đọc và kể

Yêu cầu đọc : Đọc chậm rãi, rõ lời đối thoại của nhân vật.

2- Chú thích

-Tác giả: Hồ Nguyên Trừng (1374-1446)

- Nam Ông mộng lục (Nam Ông là tên hiệu – bút danh của Hồ Nguyên Trừng) là tập truyện kí viết bằng chữ hán trong thời gian Hồ Nguyên Trừng sống lưu vong ở Trung Quốc sau khi bị bắt.

- Khác với đoạn trích truyện – kí của Quỳnh Cư viết về Tuệ Tĩnh bằng hình thức và bút pháp hiện đại.

3- Giải thích từ khó: SGK.

Hoạt động 2. Đọc hiểu văn bản

- Truyện thuộc kiểu văn bản nào đã học?

- Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Kể theo thứ tự nào?

- Bố cục của truyện?

- Nhân vật chính trong truyện là nhân vật nào?

- Qua phần giới thiệu, em biết gì về ông?

- Việc lương y họ Phạm được vua Trần Anh Vương phong chức quan thái y lệnh chứng tỏ ông là người thầy thuốc như thế nào?

- Vì sao lương y họ Phạm lại được người đương thời trọng vọng?

- Nhận xét giọng văn, lời giới thiệu?

- Qua đó em hiểu ông là người như thế nào?

- Theo em, tình huống đặc biệt xảy ra với vị lương y họ Phạm là gì?

- Em có nhận xét gì về tình huống đó?

- Đứng trước tình huống đó thì lương y họ Phạm có cách giải quyết ra sao?

- Điều gì được thể hiện qua lời đối đáp của ông với quan Trung sứ?

* GV: Câu trả lời chứng tỏ nhân cách và bản lĩnh đáng khâm phục của ông: quyền uy không thắng nổi y đức; tính mệnh của người bệnh quan trọng hơn bản thân; sức mạnh của trí tuệ trong cách ứng xử.

- Thái y lệnh là người như thế nào?

- Thái độ của vua Trần Anh Vương trước cách xử sự của thái y?

- Thái y lệnh có hành động, lời nói gì?

- Qua đó em cảm nhận thấy ông là người như thế nào?

- Vua có thái độ, lời nói ra sao?

- Thể hiện vua là người như thế nào?

- Kết thúc truyện, người viết muốn nói với chúng ta điều gì?

- Điều đó có được nhờ đâu?

II- Đọc hiểu văn bản :

1. Kiểu văn bản : tù sù

2. Bố cục : 3 phần

- Mở truyện: từ đầu đến trọng vọng : Công đức của thái y lệnh họ Phạm

- Thân truyện: → mong mỏi : Thái y lệnh kháng lệnh vua cứu người nghèo:

- Kết truyện: đoạn còn lại : Hạnh phúc của thái y lệnh

3- Phân tích

a. Mở truyện: Công đức của thái y lệnh họ Phạm

- Cụ tổ bên ngoại của Trừng

- Họ: Phạm

- Tên: Bân

- Chức vụ: Thái y lệnh.

→ Tài giỏi

- Không tiếc tiền bạc,của cải, tích trữ thuốc tốt và thóc gạo lương thực để chữa bệnh và cứu giúp dân nghèo.

- Không kể phiền hà, thường cho bệnh nhân ngèo túng cơ khổ ở…Dựng nhà chữa bệnh cấp cứu hàng ngàn ngày.

→ Có tấm lòng yêu thương người bệnh, cứu giúp dân nghèo.

→ Giọng văn trang trọng ( nêu tên họ, tên húy, tôn xưng là ngài ). Nhưng lời ngợi ca vẫn dựa trên sự thật giản dị và

thái độ khiêm tốn đúng mức.

→ Bậc lương y có tấm lòng bồ tát quảng đại hiếm có. Có tài chữa bệnh, có đức cứu người.

b. Thân truyện: Thái y lệnh kháng lệnh vua cứu người nghèo

- Tình huống:

+ Cùng một lúc phải lựa chọn hai việc: chữa bệnh nhân hiểm ngèo trong dân và vào cung khám theo lệnh vua. Giữa cứu người dân lâm bệnh với phận làm tôi.

→ Đây là tình huống thử thách gay go đối với y đức.

- Phạm thái y: không chần chừ, quyết ngay một đường: "Bệnh đó không gấp. Nay mệnh sống...vương phủ."

→ Coi trọng tính mạng của người bệnh hơn cả tính mạng của mình. Dám làm dám chịu,không sợ quyền uy, hành sự theo đạo nghĩa.

- Vua Trần Anh Vương:

+ Lúc đầu tức giận.

- Thái y lệnh: bỏ mũ tạ tội, bày rõ lòng thành.

→ Là người khiêm nhường, chân thành giãi bày, thuyết phục vua.

+ Sau ca ngợi.

→ Một vị vua anh minh.

3. Kết truyện: Hạnh phúc của thái y lệnh

- Hạnh phúc lâu dài chân chính của gia đình vị lương y.

+ Sự thành đạt, vinh hiển của con cháu thái y + duy trì truyền thống, đạo nghĩa đẹp của dòng họ.

- Đời cha ông ở hiền, để phúc lộc cho con cháu.

+ Con cháu giữ gìn, phát huy truyền thống gia đình dòng họ → biết ơn cha ông.

* Hoạt động 3 Tổng kết

- Nét nghệ thuật đặc sắc của truyện?

- Nội dung truyện?

HS đọc ghi nhớ sgk

III- Tổng kết

1- Nghệ thuật

Ghi chép người thật, việc thật, tình huống độc đáo, gay cấn.

2- Nội dung

Phẩm chất cao quý ở Phạm Bân : Không chỉ tài giỏi mà quan trọng ở tình thương người.

* Ghi nhớ (sgk)

IV. Luyện tập

Bài tập 1:

Đọc lời thề của Hi pô cơ rát, so sánh nội dung được ghi trong lời thề ấy với nội dung y đức được thể hiện ở nhân vật Thái y lệnh.

Bài tập 2:

Cả hai đều dịch đúng :

- Cách 1 : Chưa đầy đủ (không chỉ có lòng tốt, không giỏi nghề → có khi giết người)

- Cách 2 (ở tiêu đề sgk) : chính xác, đầy đủ hơn (vừa dồi dào y đức vừa thẳm sâu y tài).

Bài tập 3:

Kể lại truyện theo ngôi kể thứ nhất của Thái Y lệnh.