Lý thuyết So sánh tính chất của hydrocarbon thơm với hydrocarbon no và không no

---

---

Bài viết Lý thuyết So sánh tính chất của hydrocarbon thơm với hydrocarbon no và không no với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Lý thuyết So sánh tính chất của hydrocarbon thơm với hydrocarbon no và không no.

Lý thuyết So sánh tính chất của hydrocarbon thơm với hydrocarbon no và không no

Bài giảng: Bài 38 : Hệ thống hóa về hydrocarbon - Cô Nguyễn Thị Nhàn (Giáo viên VietJack)

I. hydrocarbon thơm

1. Đặc điểm cấu trúc và khả năng phản ứng

    - Có vòng benzene. 6 nguyên tử Csp² liên kết tạo thành lục giác đều.

    - Các aren dễ thế, khó cộng, bền với chất oxi hóa.

2. Phản ứng thế

    - Halogen thế vào nhân khi có Fe xúc tác:

    - Thế vào nhánh trong điều kiện chiếu sáng:

    - Khi có sẵn nhóm thế ở nhân benzene, sản phẩm thế được định hưởng theo quy tắc sau:

       + Nếu vòng benzene đã có sẵn nhóm thế loại I (-OH, ankyl, -NH₂, …) thì phản ứng thế xảy ra dễ hơn so với benzene và ưu tiên thế vào vị trí o- và p-.

       + Nếu vòng benzene đã có sẵn nhóm thế loại II (-COOH, -CHO, -CH=CH₂) thì phản ứng thế xảy ra khó hơn so với benzene và ưu tiên thế vào vị trí m-.

3. Phản ứng cộng

    Đun nóng có xúc tác kim loại, aren cộng H₂ tạo thành cycloalkane.

4. Phản ứng oxi hóa

    - Cháy tỏa nhiều nhiệt.

    - Vòng benzene không bị oxi hóa, nhánh ankykl bị oxi hóa thành nhóm –COOH.

    Ví dụ:

II. hydrocarbon no

1. Đặc điểm cấu trúc và khả năng phản ứng

    - Chỉ có các nguyên tử Csp³.

    - Tương đối trơ ở điều kiện thường.

2. Phản ứng thế

    - Khi đun nóng hoặc chiếu sáng: Clo có thể thế ở nhiều vị trí khác nhau còn brom thế ở C bậc cao.

3. Phản ứng cộng

    Không có phản ứng cộng (trừ xiclopropan và xiclobutan).

4. Phản ứng oxi hóa

    - Cháy, tỏa nhiệt.

    - Chỉ bị oxi hóa ở nhiệt độ cao hoặc có thêm xúc tác.

C_nH_2n+2 + O₂ → nCO₂ + (n + 1)H₂O

III. hydrocarbon không no

1. Đặc điểm cấu trúc và khả năng phản ứng

    - Có C lai hóa sp² hoặc sp.

    - Trung tâm các phản ứng hóa học do các liên kết π kém bền.

    - Phản ứng đặc trưng là phản ứng cộng.

2. Phản ứng thế

    - Ở nhiệt độ cao, clo thế H ở C bên cạnh Csp².

    - Phản ứng thế của ank-1-yne:

CH≡CH + AgNO₃ + NH₃ → CAg≡CAg↓ (Bạc acetylene) + 2NH₄NO₃

3. Phản ứng cộng

    - alkene, alkyne dễ cộng với H₂, HX (X: OH^-, halogen).

4. Phản ứng oxi hóa

    - Cháy, tỏa nhiệt.

    - Dễ bị oxi hóa bởi dd KMnO₄ và các chất oxi hóa khác.

    Ví dụ:

3CH₂=CH₂ + 4H₂O + 2KMnO₄ → 3HO–CH₂–CH₂–OH + 2MnO₂↓ + 2KOH

Xem thêm các phần Lý thuyết Hóa học lớp 11 ôn thi Tốt nghiệp THPT hay khác:

• Lý thuyết benzene và đồng đẳng
• Lý thuyết styrene - Naphtalen
• Lý thuyết Nguồn hydrocarbon thiên nhiên
• Dạng 1: Cách viết đồng phân, gọi tên benzene và đồng đẳng
• Dạng 2: Nhận biết, điều chế benzene và đồng đẳng
• Dạng 3: Dạng bài tập tính chất hóa học của benzene và đồng đẳng

---

---

---