Tơ tổng hợp là gì (chi tiết nhất)

Bài viết Tơ tổng hợp là gì lớp 12 chi tiết nhất là kiến thức có trong chương trình Hóa học 12 giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm về Tơ tổng hợp.

Tơ tổng hợp là gì (chi tiết nhất)

1. Tơ tổng hợp là gì?

- Tơ tổng hợp là tơ được tạo ra từ các phản ứng hóa học, không có nguồn gốc tự nhiên.

VD:

+ Tơ nylon-6,6: Tơ nylon-6,6 thuộc loại tơ polyamide được tổng hợp từ hai loại hợp chất đều chứa 6 nguyên tử carbon trong phân tử:

Tơ nylon-6,6 có tính dai, mềm, ít thấm nước nên được dùng để dệt vải may mặc, vải lót lốp xe, bện dây cáp, dây dù, đan lưới,...

+ Tơ capron: Tơ capron thường được tổng hợp từ phản ứng trùng hợp mở vòng ε-caprolactam:

Tơ capron dai, bền, độ đàn hồi và độ bóng cao, ít bị nhăn, có khả năng chống mài mòn.

+ Tơ nitron (hay olon): Tơ nitron được tổng hợp từ phản ứng trùng hợp vinyl cyanide (hay acrylonitrile), tạo thành polyacrylonitrile:

Tơ nitron dai, bền với nhiệt và giữ nhiệt tốt nên thường được dùng để dệt vải may quần áo ấm, vải bạt, mái hiên ngoài trời, vải làm cánh buồm, sợi gia cường,...

2. Kiến thức mở rộng

2.1. Khái niệm tơ

- Tơ là những vật liệu polymer có dạng sợi mảnh và có độ bền nhất định.

- Các phân tử polymer dùng làm tơ thường có mạch không phân nhánh, sắp xếp song song với nhau. Các polymer này tương đối bền với các dung môi thông thường, mềm, dai, không độc và có khả năng nhuộm màu.

2.2. Phân loại tơ

Dựa vào nguồn gốc và quy trình chế tạo, tơ thường được phân loại như sau:

Loại tơ		Nguồn gốc/ quy trình chế tạo	Ví dụ
Tơ tự nhiên		Có sẵn trong thiên nhiên và được sử dụng trực tiếp.	Bông, sợi lanh, len lông cừu, tơ tằm …
Tơ hóa học	Tơ tổng hợp	Là tơ được chế tạo từ polymer tổng hợp.	Tơ polyamide, tơ vinylic…
	Tơ bán tổng hợp hay nhân tạo	Là tơ xuất phát từ nguồn thiên nhiên nhưng được chế biến thêm bằng phương pháp hoá học.	Tơ visco, tơ cellulose acetate…

3. Bài tập minh họa

Câu 1. Thủy phân hoàn toàn tơ capron trong môi trường acid hoặc môi trường base thu được 6-aminohexanoic acid. Phản ứng này là

A. phản ứng cắt mạch polymer.

B. phản ứng tăng mạch polymer.

C. phản ứng giữ nguyên mạch polymer.

D.phản ứng biến đổi mạch polymer.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Phản ứng biến đổi tơ capron (polymer) thành 6-aminohexanoic acid (monomer) là phản ứng cắt mạch polymer.

Câu 2. Tơ nylon-6,6 thuộc loại

A. tơ nhân tạo.

B. tơ bán tổng hợp.

C. tơ tự nhiên.

D. tơ tổng hợp.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Tơ nylon-6,6 thuộc loại tơ tổng hợp được tổng hợp từ hexamethylenediamine và adipic acid.

Câu 3.Tơ nylon-6,6 được điều chế bằng phản ứng trùng ngưng

A. HOOC−(CH₂)₂−CH(NH₂)−COOH.

B. HOOC−(CH₂)₄−COOH và HO−(CH₂)₂−OH.

C. HOOC−(CH₂)₄−COOH và H₂N−(CH₂)₆−NH₂.

D. H₂N−(CH₂)₅−COOH.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Tơ nylon-6,6 được điều chế bằng phản ứng trùng ngưng 2 chất có 6C trong phân tử đó là: HOOC−(CH₂)₄−COOH và H₂N−(CH₂)₆−NH₂.

Câu 4. Cho các polymer: poly(vinyl chloride) (1); polyacrilonitrile (2); polychloroprene (3); poly (urea-formaldehyde) (4); thủy tinh hữu cơ (5); nylon-6 (6); hồ tinh bột (7); cellulose acetate (8). Số polymer được sử dụng làm tơ là

A. 1.

B. 5.

C. 3.

D. 7.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Polymer được dùng làm tơ là: polyacrilonitrile (2); nylon-6 (6); cellulose acetate (8).

Câu 5. Khối lượng phân tử của tơ capron là 15000 amu. Số mắt xích trong công thức phân tử của loại tơ này là

A. 150.

B. 113.

C. 133.

D. 173.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Tơ capron:

Số mắt xích của tơ là $\frac{15000}{113}\approx 133$ (mắt xích).

Câu 6. Polymer nào sau đây trong thành phần chứa nguyên tố nitrogen?

A. Nylon-6,6.

B. Polybutadiene.

C. Polyethylene.

D. Poly(vinyl chloride).

Lời giải:

Đáp án đúng là: A

Tơ nylon-6,6 được tổng hợp từ phản ứng trùng ngưng hexamethylenediamine và adipic acid, chứa liên kết −CO−NH− trong phân tử, nên có chứa nguyên tố nitrogen.

Câu 7. Trùng hợp chất nào sau đây thu được polyacrylonitrile dùng để sản xuất tơ nitron?

A. CH₂=CH–Cl.

B. CH₂=CH–CN.

C. CH₂=CH_2.

D. CH₂=CH–CH_3.

Lời giải:

Đáp án đúng là: B

Trùng hợp CH₂=CH–CN thu được polyacrylonitrile dùng để sản xuất tơ nitron

Câu 8. Chất nào sau đây có thể tham gia phản ứng trùng ngưng?

A. CH₂ = CH₂.

B. CH₂ = CH(CH₃).

C. CH₂ = CHC₆H₅.

D. H₂N[CH₂]₅COOH.

Lời giải:

Đáp án đúng là: D

6-aminohexanoic acid: H₂N[CH₂]₅COOH có thể tham gia phản ứng trùng ngưng để sản xuất tơ nylon-6.

Xem thêm các bài viết về định nghĩa & khái niệm môn Hóa học hay, chi tiết khác:

• Chất dẻo là gì?

• Vật liệu composite là gì

• Vật liệu cốt là gì

• Vật liệu nền là gì

• Tơ tự nhiên là gì?

• Tơ nhân tạo là gì?

---