Tìm hiểu chung về văn tự sự - Ngữ văn lớp 6

---

---

Tìm hiểu chung về văn tự sự - Ngữ văn lớp 6

Bài giảng: Tìm hiểu chung về văn tự sự - Cô Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên VietJack)

A. Nội dung bài học

- Tự sự là phương thức trình bày một chuỗi các sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối cùng dẫn đế một kết thúc, thể hiện một ý nghĩa. - Tự sự giúp người kể giải thích sự việc, tìm hiểu con người, nêu vấn đề và bày tỏ thái độ khen, chê. - Phân biệt khái niệm tự sự với một số khái niệm tương ứng:

Tự sự	Trần thuật	Tường thuật	Kể chuyện
Là phương thức trình bày một chuỗi các sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối cùng dẫn đế một kết thúc, thể hiện một ý nghĩa.	Thuật lại một câu chuyện, một văn bản đã học, đã đọc hoặc được nghe kể.	Thuật lại một sự kiện với những chi tiết tiêu biểu, có thật theo diễn biến của nó mà người thuật chứng kiến.	Giới thiệu, thuyết minh, miêu tả nhân vật, việc làm của nhân vật và diễn biến của chúng.

B. tự luyện

Bài 1: Hãy chứng minh rằng truyện Con Rồng cháu Tiên có một chuỗi sự việc kế tiếp và thể hiện một ý nghĩa?

Gợi ý:

Yêu cầu của bài tập này là liệt kê một chuỗi các sự việc của truyện theo đúng thứ tự (không cần kể và tả chi tiết cụ thể), sau đó rút ra ý nghĩa của truyện.

- Chuỗi sự việc của truyện Con Rồng cháu Tiên như sau:

   + Lạc Long Quân – con trai thần Long Nữ, giúp dân diệt trừ yêu quái và dạy dân trồng trọt, chăn nuôi.

   + Âu Cơ thuộc dòng dõi Thần Nông, gặp Lạc Long Quân, thành vợ thành chồng.

   + Âu Cơ sinh một bọc trăm trứng, nở ra một trăm người con.

   + Vì tập quán khác nhau nên không thể ở lâu dài bên nhau, họ chia tay. Long Quân đêm năm mươi con xuống biển, Âu Cơ đem năm mươi con lên núi.

   + Người con trưởng theo Âu Cơ được tôn làm Hùng Vương, lập nước Văn Lang, đóng đô ở Phong Châu.

   + Do đó người Việt, khi nói đến nguồn gốc của mình, thường xưng là con Rồng cháu Tiên.

- Ý nghĩa truyện: Truyện Con Rồng cháu Tiên nhằm suy tôn nguồn gốc giống nòi và thể hiện ý nguyện đoàn kết cộng đồng của người Việt.

Bài 2: Đọc các đoạn văn dưới đây, cho biết đoạn văn nào dùng phương thức tự sự. Giải thích sự lựa chọn của mình

(1) “Bấy giờ có giặc Ân đến xâm phạm bờ cõi nước ta. Thế giặc mạnh, nhà vua lo sợ, bèn sai sứ giả đi khắp nơi rao tìm người tài giỏi cứu nước. Đứa bé nghe tiếng rao, bỗng dưng cất tiếng nói: “mẹ ra mời sứ giả vào đây”. Sứ giả vào, đứa bé nói: “Ông về tâu với vua sắm cho ta mọt con ngựa sắt, một cái roi sắt và một tấm áo giáp sắt ta sẽ phá tan lũ giặc này”. Sứ giả vừa ngạc nhiên vừa mừng rỡ, vội vàng về tâu vua. Nhà vua truyền cho thợ ngày đêm làm gấp những vật chú bé dặn”.

(Trích Thánh Gióng, Sách NV6 T1)

(2)“Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Đã thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gi lê. Đôi càng bè bè, nặng nề, trông đến xấu. Râu ria gì mà cụt có một mẩu và mặt mũi lúc nào cũng ngẩn ngẩn ngơ ngơ”

(Dế mèn phưu lưu kí, Tô Hoài)

Gợi ý:

- Đoạn văn (1) là đoạn văn dùng phương thức tự sự. Vì có các sự kiện sau:

   + Giặc Ân sang xâm lược.

   + Nhà vua tìm người tài giỏi cứu nước.

   + Đứa bé bỗng cất tiếng nói “Ông về tâu với vua sắm cho ta mọt con ngựa sắt, một cái roi sắt và một tấm áo giáp sắt ta sẽ phá tan lũ giặc này”.

   + Sứ giả ngạc nhiên về tâu với vu và làm theo lời của bé dặn.

- Đoạn văn (2) là đoạn văn dùng phương thức miêu tả. Các chi tiết, hình ảnh miêu tả Dế Choắt gồm:

   + “người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện”.

   + “cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gi lê”.

   + “Râu ria gì mà cụt có một mẩu và mặt mũi lúc nào cũng ngẩn ngẩn ngơ ngơ”.

Bài 3: Em hãy kể một câu chuyện ngắn gọn nhằm giải thích phong tục cúng tổ tiên ngày Tết bằng bánh chưng, bánh giầy của người Việt?

Gợi ý:

- Yêu cầu của bài tập này là nhằm giải thích một phong tục nên chỉ cần kể tóm tắt bằng những chi tiết có chọn lọc đủ để giải thích tục cúng tổ tiên bằng bánh chưng, bánh giầy. Bởi thế, do cách sắp xếp chi tiết khác nhau ở mỗi người mà có nhiều cách kể khác nhau.

- Tham khảo đoạn văn sau:

Tục truyền rằng Lang Liêu - con trai thứ mười tám của vua Hùng đã làm hai thứ bánh, bánh hình tròn tượng Trời, bánh hình vuông tượng Đất để dang vua cha cúng Tiên vương trong ngày Tết. Thấy Lang Liêu biết quý hạt gạo, làm ra thứ bánh có ý nghĩa, vua cha truyền dạy lấy đó làm tục lệ và cho chàng nối ngôi. Từ đó, người Việt ta có phong tục ngày Tết Nguyên đán cúng tổ tiên bằng bánh chưng, bánh giầy.

Xem thêm tài liệu Ngữ văn lớp 6 phần Tiếng Việt và Tập làm văn chọn lọc, hay khác:

• Sự việc và nhân vật trong văn tự sự
• Nghĩa của từ
• Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự
• Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự
• Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Ngữ văn lớp 6 hay khác:

• Soạn Văn 6
• Soạn Văn 6 (bản ngắn nhất)
• Soạn Văn lớp 6 (cực ngắn)
• Văn mẫu lớp 6
• Tác giả - Tác phẩm Văn 6
• Tài liệu Ngữ văn 6 phần Tiếng Việt - Tập làm văn
• 1000 câu trắc nghiệm Ngữ văn 6
• Giải vở bài tập Ngữ văn 6
• Đề thi Ngữ Văn 6 (có đáp án)

---

---

---