Soạn văn 6 VNEN Bài 28: Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ

Soạn văn 6 VNEN Bài 28: Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ

A. Hoạt động khởi động

Câu (trang 87, 88 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN).

Trong các câu sau, câu nào chưa đủ thành phần chính?

   - Giữa thành phố, nơi có một tòa nhà cao tầng.

   - Ngoài sân, chiếc lá rơi nhè nhẹ.

   - Đẹp vô cùng Tổ quốc ta ơi.

   - Vừa đi học về, mẹ bảo Lan ra chợ mua rau, Lan cất cặp rồi chạy đi ngay.

Trả lời:

Câu chưa đủ thành phần chính:

- Giữa thành phố, nơi có một tòa nhà cao tầng (đây là trạng ngữ chỉ nơi chốn).

B. Hoạt động hình thành kiến thức

Câu 1 (trang 88 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Các câu sau đã đúng ngữ pháp chưa? Vì sao? Chữa lại những câu sai cho đúng.

- Hình ảnh Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt xông thẳng vào quân thù.

- Thánh Gióng đã cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt xông thẳng vào quân thù.

- Qua truyện ”Dế Mèn phiêu lưu kí” cho thấy Dế Mèn biết phục thiện.

- Đọc “Dế Mèn phiêu lưu kí”, em thấy Dế Mèn đã biết phục thiện.

- Đối với những bạn học sinh của lớp 6A chăm ngoan và học giỏi.

- Những bạn học sinh của lớp 6A chăm ngoan và học giỏi.

Trả lời:

Các câu chưa đúng ngữ pháp:

- Hình ảnh Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt xông thẳng vào quân thù. (Không xác định được chủ ngữ, vị ngữ) => Sửa: Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt xông thẳng vào quân thù.

- Qua truyện ”Dế Mèn phiêu lưu kí” cho thấy Dế Mèn biết phục thiện. (thiếu chủ ngữ) => Sửa: Truyện “Dế Mèn phiêu lưu kí” cho thấy Dế Mèn biết phục thiện

- Đối với những bạn học sinh của lớp 6A chăm ngoan và học giỏi. (không xác định được chủ ngữ, vị ngữ)=> Sửa: Những bạn học sinh của lớp 6A chăm ngoan và học giỏi.

Câu 2 (trang 88 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Trong số những câu dưới đây, câu nào mắc lỗi ở bộ phận chủ ngữ, vị ngữ? Đề xuất cách sửa chữa.

- Kết quả năm học đầu tiên ở trường Trung học cơ sở đã động viên em rất nhiều.

- Với kết quả của năm học đầu tiên ở trường Trung học cơ sở đã động viên em rất nhiều.

- Những câu chuyện dân gian mà chúng tôi thích nghe kể.

- Chúng tôi thích nghe kể những câu chuyện dân gian.

Trả lời:

Câu mắc lỗi là:

   - Với kết quả của năm học đầu tiên ở trường Trung học cơ sở đã động viên em rất nhiều.

   - Những câu chuyện dân gian mà chúng tôi thích nghe kể.

Sửa:

   - Kết quả của năm học đầu tiên ở trường Trung học cơ sở đã động viên em rất nhiều.

   - Những câu chuyện dân gian mà chúng tôi thích nghe kể rất thú vị.

Câu 3 (trang 88 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Xác định chủ ngữ và vị ngữ trong những câu sau. Nếu câu thiếu chủ ngữ hoặc vị ngữ, hãy bổ sung và sửa lại cho đúng.

- Đằng cuối bãi, hai cậu bé con tiến lại.

- Dưới gốc măng, tua tủa những mầm măng.

- Anh Nguyễn Văn Trỗi, người anh hùng bất khuất của dân tộc Việt Nam.

Trả lời:

Câu 4 (trang 88 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Xác định chủ ngữ vị ngữ của các câu trong đoạn văn sau :

Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn. Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình mái chùa cổ kính. Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời. Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, người dân Việt Nam dựng nhà dựn cửa, vỡ ruộng khai hoang. Tre ăn ở với người đời đời, kiếp kiếp. Tre, nứa, mai, vầu giúp người trăm nghìn công việc khác nhau . Tre là cánh tay của người nông dân.

(Thép Mới, Cây tre Việt Nam)

Trả lời:

C. Hoạt động luyện tập

Câu 1 (trang 89 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Chỉ rõ lỗi sai (nếu có) trong những câu sau:

a) Chi đội 8C, một chi đội mạnh của trường Trung học cơ sở Lê Văn Tám.

...

b) Mọi người đang quây quần bên nồi bánh chưng, chuyện trò rôm rả.

...

c) Qua truyện “Thánh Gióng” cho ta thấy rõ tinh thần yêu nước vô cùng sâu sắc của cha ông xưa.

...

Trả lời:

Câu a và c sai.

a) Thiếu vị ngữ => Sửa: Chi đội 8C là một chi đội mạnh của trường Trung học cơ sở Lê Văn Tám.

c) Không xác định được chủ ngữ vị ngữ => Sửa: Qua truyện “Thánh Gióng”, ta thấy rõ tinh thần yêu nước vô cùng sâu sắc của cha ông xưa.

Câu 2 (trang 88, 90 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Đọc hai mẫu đơn sau và thực hiện yêu cầu :

Từ hai mẫu trên, hãy cho biết:

a) Các mục trong đơn được trình bày theo thứ tự như thế nào?

b) Hai mẫu đơn trên có những điểm gì giống và khác nhau?

c) Những phần nào là quan trọng, không thể thiếu trong cả hai mẫu đơn?

(Gợi ý: Muốn xác định phần nào là quan trọng, cần trả lời các câu hỏi : Ai gửi đơn ? Gửi cho ai? Vì sao gửi đơn? Gửi để làm gì?)

Trả lời:

a) Các mục trong đơn được trình bày theo thứ tự: Quốc hiệu, tên đơn, nơi gửi đơn, họ tên nơi công tác của người gửi, lý do viết đơn, cam đoan và lời cảm ơn, người gửi đơn ký tên.

b) - Giống nhau: Phần đầu và cuối, cách sắp xếp các mục trong đơn giống nhau.

- Khác nhau:

   + Mẫu 1: Đầy đủ thông tin cá nhân, nội dung đề đạt nguyện vọng, không phải lý do.

   + Mẫu 2: Không chi tiết về thông tin cá nhân, nội dung trình bày lý do.

c) Phần quan trọng không thể thiếu: Quốc hiệu, tiêu ngữ, địa điểm, tên đơn, nơi gửi, họ tên người gửi, trình bày lý do gửi đơn, cam đoan, kí tên.

Câu 3 (trang 90 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Tìm những chủ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống(viết lại vào vở bài tập):

a) ... có trăm nghìn loài hoa đua nhau khoe sắc.

b) ... có đêm Trung Thu thật thú vị.

c) ... có những đợt rét đậm kéo dài.

d) ... có nhiều trái ngọt hoa thơm.

Trả lời:

a) Trong rừng có trăm nghìn loài hoa đua nhau khoe sắc

b) Làng tôi có đêm Trung Thu thật thú vị.

c) Miền Bắc có những đợt rét đậm kéo dài.

d) Tháng giêng có nhiều trái ngọt hoa thơm.

Câu 4 (trang 91 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Tìm những vị ngữ thích hợp điền vào chỗ trống (viết lại vào vở bài tập):

a) Lúc Dế Choắt chết, Dế Mèn ...

b) Vào những ngày hè, học sinh...

c) Buổi sáng , mặt hồ ...

d) Khi gió đồng ngát hương, chim én ...

Trả lời:

a) Lúc Dế Choắt chết, Dế Mèn rất ân hận

b) Vào những ngày hè, học sinh được nghỉ học.

c) Buổi sáng, mặt hồ còn vương màu sương của đêm.

d) Khi gió đồng ngát hương, chim én tíu tít tìm về.

Câu 5 (trang 91 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Chuyển mỗi câu ghép dưới đây thành hai câu đơn :

a) Hổ đực mừng rỡ đùa giỡn với con, còn hổ cái nằm phục xuống, dáng mệt mỏi lắm.

b) Mấy hôm nọ, trời mưa lớn, trên những hồ ao quanh bãi trước mặt, nước dâng trắng mênh mông.

Trả lời:

a) - Hổ đực mừng rỡ đùa giỡn với con.

- Hổ cái nằm phục xuống, dáng mỏi mệt.

b) - Mấy hôm nọ, trời mưa lớn.

- Trên những hồ ao quanh bãi trước mặt, nước dâng trắng mênh mông.

D. Hoạt động vận dụng

Câu 1 (trang 91 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Viết đoạn văn (khoảng 10 dòng) kể lại một sự việc em đã được chứng kiến. Đọc kĩ để phát hiện lỗi về chủ ngữ, vị ngữ, lỗi chính tả (nếu có) trong bài và nêu cách sửa.

Trả lời:

Một ngày gió mùa về, miền Bắc chìm trong sương và bụi. Hơi lạnh rít từng cửa nhà, có cậu bé con cầm chiếc đèn nhỏ, tay run và cặp môi tái. Cậu không có cha, cũng chẳng còn mẹ, một thân một mình lang bạt chốn đất Hà thành tấp nập. Cậu bé đi trong im lặng, một ông lão ăn xin đi sau cậu, kéo người cậu lại ông hỏi: “Chú mày của bang nào?”. Cậu bé lạnh tê người, nét mặt mệt mỏi hãi sợ, giọng run khẽ trả lời: “Cháu… cháu không…”. Như nhận ra sai lầm của mình, ông lão ăn xin chìa miếng bánh ăn cho cậu: “Ăn đi”. Lúc sau, suy nghĩ thêm ông nói: “Cháu đã không có chỗ chốn thì về cùng ông”. Tôi nhận ra, giữa xã hội này vẫn ấm áp tình người xiết bao.

Câu 2 (trang 91 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Giả sử gia đình em cần chuyển đến nơi ở mới, em muốn được nhập học tại một trường gần đó. Hãy viết đơn trình bày nguyện vọng của mình.

Trả lời:

Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

------------------------------------

ĐƠN XIN NHẬP HỌC

Kính gửi: BGH trường A

Em tên là: Lê Văn B. Sinh ngày:

Nơi sinh:

Nơi ở hiện nay:

Dân tộc:

Nguyện vọng/ Yêu cầu: Em mong được nhập học để ...

Lời hứa: chấp hành nội quy trường lớp, tham gia phòng trào của trường,...

Mong BGH đồng ý.

Người viết đơn

Đã kí.

Câu 3* (trang 91 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Tìm chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau

- Dưới bóng tre của ngàn xưa thấp thoáng mái chùa cổ kính.

- Trong rừng có tiếng nước chảy róc rách.

Trả lời:

E. Hoạt động tìm tòi mở rộng

Câu (trang 91 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Sưu tầm trên sách báo, mạng, In- tơ- nét một số quy tắc để tránh nhầm lẫn khi viết/ nói những câu dễ mắc lỗi về chủ ngữ và vị ngữ trong tiếng Việt.

Trả lời:

Một số quy tắc tránh nhầm lẫn khi viết/ nói những câu dễ mắc lỗi chủ ngữ vị ngữ trong tiếng Việt:

- Nắm vững kiến thức ngữ pháp, đặc biệt về tính hoàn chỉnh của câu.

- Sử dụng dấu câu chính xác.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 chương trình VNEN hay khác:

• Bài 29: Bức thư của thủ lĩnh da đỏ
• Bài 30: Ôn tập về dấu câu
• Bài 31: Ôn tập phần Văn và Tập làm văn
• Bài 32: Chương trình địa phương - Củng cố kiến thức Ngữ văn
• Bài 33: Ôn tập cuối năm

---