Soạn bài Tôi đi học - ngắn nhất Cánh diều

Soạn bài Tôi đi học trang 14, 15, 16, 17, 18 ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 8 Cánh diều giúp học sinh soạn văn 8 dễ dàng hơn.

Soạn bài Tôi đi học - ngắn nhất Cánh diều

1. Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 14 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1 – Cánh diều):

- Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.

- Khi đọc hiểu truyện ngắn, các em cần lưu ý:

+ Tóm tắt nội dung văn bản (Truyện kể lại sự việc gì? Sự việc ấy xảy ra trong bối cảnh nào? Cốt truyện có gì đặc biệt?,...)

+ Nhân vật chính là ai? Nhân vật ấy được nhà văn miêu tả ở những phương diện nào (ngoại hình, lời nói, hành động, tâm trạng và mối quan hệ với các nhân vật khác,…)?

+ Ngôn ngữ kể chuyện (trần thuật) có gì đặc sắc?

+ Liên hệ, kết nối với kinh nghiệm của bản thân để hiểu sâu sắc về truyện và hiểu chính mình.

- Đọc trước văn bản Tôi đi học, tìm hiểu thêm thông tin về nhà văn Thanh Tịnh.

Trả lời:

- Khi đọc truyện:

+ Tóm tắt: Truyện ngắn “Tôi đi học” được kể lại theo trình tự thời gian, men theo dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi” với kỉ niệm ngày đầu tiên đến trường. Trong truyện là chất thơ bàng bạc chen lẫn những cảm xúc háo hức, hồi hộp, bất ngờ của nhân vật “tôi” với những hình ảnh thân quen như: con đường, sách vở, quần áo mới, bạn học mới,...Đó là những hình ảnh vừa xa lạ nhưng cũng vừa gần gũi, trang nghiêm giúp nhân vật “tôi” tự tin bước vào ngày học đầu tiên.

+ Nhân vật chính là nhân vật “tôi”. Nhân vật ấy được nhà văn miêu tả qua các phương diện: lời nói, hành động, tâm trạng, suy nghĩ của nhân vật.

+ Ngôn ngữ trần thuật trong truyện giúp tái hiện khung cảnh làng quê và cảm xúc ngày đầu đi học của nhân vật “tôi”.

+ Cảm xúc ngày đầu tiên đi học: lo lắng, nhớ nhung cha mẹ, và có chút sợ hãi vì sợ bản thân không hòa nhập được với mọi người.

- Nhà văn Thanh Tịnh:

+ Thanh Tịnh (1911 – 1988) tên khai sinh là Trần Văn Ninh, quê ở xóm Gia Lạc, ven sông Hương, ngoại ô thành phố Huế.

- Những sáng tác của ông đều toát lên vẻ đẹp đằm thắm, êm dịu, trong trẻo với nhiều tác phẩm đặc sắc: Hận chiến trường (tập thơ, 1937), Quê mẹ (tập truyện ngắn, 1941), Ngậm ngải tìm trầm (tập truyện ngắn, 1943)…

2. Đọc hiểu

*Nội dung chính: Văn bản nói về một trang đời gần gũi mà thiêng liêng, đó là kỉ niệm buổi tựu trường đầu tiên với tâm trạng bỡ ngỡ, những cảm xúc mới mẻ, những ấn tượng không quên về trường lớp, thầy cô và bạn bè.

*Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 14 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Những hình ảnh nào gợi nỗi nhớ cho nhân vật “tôi”?

Trả lời:

- Những hình ảnh gợi nỗi nhớ cho nhân vật “tôi”: thời tiết cuối thu, lá rụng đầy ngoài đường, trên không có những đám mây bàng bạc.

Câu 2 (trang 14 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Tranh minh họa liên quan đến nội dung của văn bản như thế nào?

Trả lời:

Tranh minh họa thể hiện khung cảnh mẹ dắt tay “tôi” đi trên con đường làng trong ngày đầu đi học.

Câu 3 (trang 15 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Chú ý sự thay đổi trong cảm nhận cảnh vật của nhân vật “tôi”.

Trả lời:

Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

Câu 4 (trang 15 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Phần 2 kể về chuyện gì?

Trả lời:

Phần 2 kể về tâm trạng của nhân vật “tôi” ở sân trường làng Mỹ Lý.

Câu 5 (trang 16 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Chú ý các hình ảnh so sánh.

Trả lời:

- Hình ảnh so sánh:

+ Họ như chim con đứng trên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngùng e sợ.

+ Họ thèm vụng và ước ao thầm được như những học trò cũ, biết lớp, biết thầy để khỏi phải rụt rè trong cảnh lạ.

+ Hết co lên một chân, các cậu lại duỗi mạnh như đá một quả ban tưởng tượng.

Câu 6 (trang 16 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Tâm trạng nhân vật “tôi” thế nào khi được gọi tên?

Trả lời:

- Tâm trạng của nhân vật “tôi” giật mình, lúng túng, cảm thấy như “quả tim ngừng đập” và quên luôn cả việc người mẹ đứng sau mình.

Câu 7 (trang 16 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Chú ý hình ảnh và lời nói của ông đốc.

Trả lời:

- Hình ảnh: cặp mắt hiền từ và cảm động.

- Lời nói: ân cần, nhẹ nhàng căn dặn các em học sinh.

Câu 8 (trang 17 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Tại sao các bạn nhỏ lại khóc?

Trả lời:

Các bạn nhỏ khóc vì phải rời xa vòng tay, sự bao bọc của người thân để bắt đầu cho tiết học đầu tiên.

Câu 9 (trang 17 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Sự thay đổi tâm trạng của nhân vật “tôi” thể hiện trong phần (3) như thế nào?

Trả lời:

Sự thay đổi tâm trạng của nhân vật “tôi” thể hiện trong phần (3):

- Thấy làm lạ

- Trông hình gì trên tường tôi cũng thấy lạ và hay hay

- Nhìn những người bạn không cảm thấy xa xa

- Không dám tin là có thật

*Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 18 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Theo em, cốt truyện Tôi đi học thuộc dạng nào dưới đây? Chọn phương án trả lời đúng:

A. Kể lại sự việc khác thường, kì lạ

B. Kể lại sự việc giản dị, đời thường mà giàu chất thơ

C. Kể lại sự việc có nội dung trào phúng, châm biếm, hài hước

D. Kể lại sự việc có nội dung giàu tính triết lí

Trả lời:

Đáp án B. Kể lại sự việc giản dị, đời thường mà giàu chất thơ

Câu 2 (trang 18 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Cảnh vật trong truyện được nhìn qua con mắt của ai và được nhớ lại theo trình từ nào? Nêu một số chi tiết nổi bật của cảnh vật trong phần (1).

Trả lời:

- Cảnh vật trong truyện được nhìn qua con mắt của nhân vật “tôi” và được nhớ lại theo trình tự thời gian.

- Một số chi tiết nổi bật của cảnh vật trong phần (1):

+ Lá ngoài đường rụng nhiều, trên không có những đám mây bàng bạc.

+ Một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, con đường làng dài và hẹp.

Câu 3 (trang 18 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Phân tích sự thay đổi tâm trạng của nhân vật “tôi” trong ngày đầu tiên tới lớp. Chỉ ra tác dụng của một số câu văn miêu tả và hình ảnh so sánh trong việc khắc họa tâm trạng nhân vật.

Trả lời:

* Sự thay đổi tâm trạng của nhân vật “tôi” trong ngày đầu tiên tới lớp:

- Tâm trạng khi cùng mẹ tới trường:

+ Thấy mình đã lớn và đứng đắn hơn

+ Cảm thấy trang trọng và chững chạc

- Tâm trạng khi đứng giữa sân trường:

+ Lo sợ, ngại ngùng và hồi hộp

+ Cảm thấy bơ vơ, nhỏ bé

- Tâm trạng khi ngồi trong lớp học tiết học đầu tiên:

+ Cái gì cũng lạ lạ, hay hay

+ Cảm nhận về bạn bè và tiết học

* Tác dụng của việc sử dụng câu văn miêu tả và hình ảnh so sánh trong việc khắc họa tâm trạng nhân vật: đã giúp thể hiện rõ nét tâm trạng một cách sâu sắc, xúc động, lột tả được những cung bậc cảm xúc của nhân vật trong sự kiện lần đầu tiên đến trường.

Câu 4 (trang 18 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Truyện ngắn Tôi đi học là một truyện ngắn giàu chất thơ. Theo em, điều gì tạo nên đặc điểm ấy (về nội dung, hình thức, ngôn ngữ)?

Trả lời:

- Về nội dung: truyện được kể theo dòng hồi tưởng của nhân vật tôi với những dòng cảm xúc, những diễn biến tâm trạng khác nhau của nhân vật. Đồng thời, cách tác giả xây dựng nhân với với những mỗi quan hệ, những tình cảm bình dị, đầy thân thương song cũng rất dịu dàng và đẹp đẽ.

- Về hình thức, ngôn ngữ: truyện được nhà văn sử dụng những câu văn giàu cảm xúc với giọng điệu nhẹ nhàng, những hình ảnh so sánh độc đáo và việc sử dụng hàng loại các từ láy

Câu 5 (trang 18 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Văn bản Tôi đi học đã nói giúp những suy nghĩ và tình cảm gì của rất nhiều người đọc? Điều đó còn có ý nghĩa với cuộc sống hôm nay như thế nào?

Trả lời:

- Thông qua tâm trạng của nhân vật tôi lần đầu tiên đến trường đã phần nào nói lên tâm trạng của biết bao người đã trải qua thời thơ ấu dưới mái trường: sự lưu luyến ấy, khiến ai đã một lần đọc không thể nào không cảm nhận như chính là cảm xúc của mình, là nỗi lòng mình vậy.

- Đó là sức lây lan kỳ diệu của truyện ngắn trữ tình này nên điều đó vẫn còn có ý nghĩa với cuộc sống hôm nay.

Câu 6 (trang 18 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Bằng sự trải nghiệm của bản thân, hãy tưởng tượng mình là “người bạn tí hon” hôm ấy ngồi cạnh nhân vật “tôi” trong truyện, em sẽ nói với “tôi” điều gì?

Trả lời:

- Tưởng tượng mình là “người bạn tí hon” ngồi cạnh nhân vật “tôi” trong truyện, hôm ấy, em sẽ nói với nhân vật “tôi”: Chào cậu, ngày đầu tiên đi học thật nhiều cung bậc cảm xúc nhỉ! Chắc có lẽ đây sẽ là ngày mà cậu sẽ không bao giờ quên trên con đường học tập của mình phải không? Hy vọng cậu sẽ có những trải nghiệm thú vị tại ngôi trường này, bên những người bạn đáng yêu, và đặc biệt là cùng với tớ, người sẽ ngồi sát bên, cùng “kề vai sát cánh” với cậu trong năm học này nhé! Chúng ta hãy cùng chăm chỉ học tập và tạo nên những kỉ niệm đẹp đẽ tại nơi đây nhé!

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 8 Cánh diều ngắn nhất, hay khác:

• Gió lạnh đầu mùa

• Thực hành tiếng Việt trang 24

• Người mẹ vườn cau

• Kể lại một chuyến đi hoặc một hoạt động xã hội

• Trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 8 hay khác:

• Soạn văn 8 Cánh diều (hay nhất)
• Soạn văn 8 Cánh diều (ngắn nhất)
• Giải lớp 8 Cánh diều (các môn học)
• Giải lớp 8 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 8 Chân trời sáng tạo (các môn học)

---