Lao xao - Ngữ văn lớp 6

Lao xao

Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm Ngữ văn lớp 6, VietJack biên soạn tài liệu tác giả, tác phẩm Lao xao trình bày đầy đủ, chi tiết về bố cục, tóm tắt, dàn ý, đôi nét về tác giả, thể loại, dàn ý đọc hiểu văn bản, sơ đồ tư duy và bài văn phân tích mẫu về tác phẩm. Hi vọng qua loạt bài này sẽ giúp bạn dễ dàng soạn bài Lao xao.

A. Nội dung tác phẩm

Tóm tắt truyện: Trời chớm vào hè, cây cối ùm tùm. Khung cảnh làng quê chớm hè được miêu tả với thế giới các loài hoa. Hoa lan nở trắng xóa. Hoa giẻ từng chùm, hoa móng rồng bụm bẫm. Những con ong đánh nhau để hút mật. Thế giới các loài chim hiền cũng được miêu tả rất sinh động. Chim sáo đậu, sáo đen hót, đậu trên lưng bò, chim tu hú báo hiệu mùa tu hú chín,… Chim Điệp nhanh nhảu. Bìm bịp suốt nagỳ đêm rúc trong bụi cây. Những con chim ác như con diều hâu bắt gà con. Quạ đen, quạ khoang lia lia dòm chuồng lợn. Chim cắt cánh như mũi dao bầu, không một loài chim nào trị được mà vẫn bị chèo bẻo đánh. 

B. Đôi nét về tác phẩm

1. Tác giả: Duy Khán (1934 – 1993) quê ở huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh. 

2. Tác phẩm

a) Xuất xứ: Bài Lao xao trích từ tác phẩm Tuổi thơ im lặng của Duy Khán, tác phẩm được giải thưởng Hội nhà văn năm 1987

b) Bố cục: 2 phần

- Phần 1: Từ đầu đến “ râm ran”: Cảnh làng quê lúc chớm hè

- Phần 2: Còn lại: Thế giới các loài chim.

c) Thể loại: hồi kí

d) Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp với miêu tả.

e) Giá trị nội dung

Bằng sự quan sát tinh tường, vốn hiểu biết phong phú và tình yêu mến cảnh sắc quê hương, tác giả bài văn đã vẽ nên những bức tranh cụ thể, sinh động, nhiều màu sắc về thế giới các loài chim ở đồng quê.

f) Giá trị nghệ thuật

- Sử dụng nghệ thuật so sánh, nhân hóa.

- Miêu tả cụ thể, chi tiết độc đáo.

- Ngôn ngữ đặc sắc, sử dụng nhiều từ láy.

- Sự kết hợp giữa miêu tả, tự sự và biểu cảm.

C. Đọc hiểu văn bản

1. Cảnh làng quê lúc chớm hè qua sự hồi tưởng của tác giả

- Tác giả miêu tả khung cảnh làng quê lúc chớm hè qua thế giới các loài hoa:

+ Hoa lan nở trắng xóa

+ Hoa giẻ từng chùm.

+ Hoa móng rồng thơm như mùi mít chín.

+ Ong bướm đánh đuổi nhau vì hoa, vì phấn, vì mật. 

+ Bướm bỏ chỗ lao xao.

- Tác giả miêu tả đặc điểm hoạt động của ong bướm trong môi trường sinh sống của chúng. 

=> Vẻ đẹp, sức sống dạt dào nơi vườn hè.

2.Thế giới các loài chim

- Thế giới các loài chim được miêu tả theo hai nhóm: Nhóm chim hiền và chim ác

- Nhóm chim hiền:

+ Chím sáo thì đậu cả trên lưng trâu mà hót.

+ Chim tu hú thì báo hiệu mùa tu hú chín, đỗ trên ngọn tu hú mà kêu.

+ Nghệ thuật nhân hóa: chị Điệp, cậu Sáo, em Tú hú.

=> Cảnh vui vẻ, sinh động.

- Nhóm chim ác:

+ Tác giả dùng câu chuyện về nguồn gốc con chim bìm bịp thể hiện sự căm ghét cái ác, cái xấu.

+ Tác giả liệt kê những loài chim thường gặp ở nông thôn với hình dáng, lai lịch và hoạt động: “quạ bắt gà con, ăn trộm trứng, ngó nghiêng chuồng lợn” ; chim cắt cánh nhọn như mũi dao bầu chọc tiết lợn…

- Tác giả còn miêu tả các loài chim trị ác. Đó là loài chim chèo bẻo với hình dáng “ như những mũi tên đen hình đuôi cá”. Loai chim này được miêu tả hành động “lao xuống đánh diều hâu túi bụi khiến diều hâu phải nhả con mồi, hú vía”. 

=> Tác giả muốn ca ngợi sự dũng cảm của chèo bẻo. 

D. Sơ đồ tư duy

 

Xem thêm các bài soạn về tác giả tác phẩm Ngữ văn lớp 6 đầy đủ, chi tiết hay khác:

• Cầu Long Biên – chứng nhân lịch sử

• Bức thư của thủ lĩnh da đỏ

• Động Phong Nha

• Con Rồng cháu Tiên

• Bánh chưng, bánh giầy

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Ngữ văn lớp 6 hay khác:

• Soạn Văn 6 (bản ngắn nhất)
• Soạn Văn 6 (siêu ngắn)
• Soạn Văn lớp 6 (cực ngắn)
• Văn mẫu lớp 6
• Tác giả - Tác phẩm Văn 6
• Lý thuyết, Bài tập Tiếng Việt - Tập làm văn 6
• 1000 câu trắc nghiệm Ngữ văn 6
• Giải vở bài tập Ngữ văn 6
• Đề thi Ngữ Văn 6 (có đáp án)

---