Chuyển động xuôi dòng, chuyển động ngược dòng lớp 5 (có lời giải)

Bài viết Chuyên đề Chuyển động xuôi dòng, chuyển động ngược dòng lớp 5 đầy đủ lý thuyết và các dạng bài tập đa dạng có lời giải từ cơ bản đến nâng cao giúp Giáo viên & Phụ huynh có thêm tài liệu dạy môn Toán lớp 5.

Chuyển động xuôi dòng, chuyển động ngược dòng lớp 5 (có lời giải)

Xem thử

Chỉ từ 150k mua trọn bộ Chuyên đề Toán lớp 5 nâng cao (Lý thuyết + Bài tập có lời giải) bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 1053587071 - NGUYEN VAN DOAN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

A. KIẾN THỨC CẦN NHỚ:

a) Vận tốc xuôi dòng = vận tốc thực + vận tốc dòng nước.

b) Vận tốc ngược dòng = vận tốc thực – vận tốc dòng nước.

c) Vận tốc dòng nước = (vận tốc xuôi dòng – vận tốc ngược dòng) : 2

d) Vận tốc thực = (vận tốc xuôi dòng + vận tốc ngược dòng) : 2

B. MỘT SỐ VÍ DỤ:

Ví Dụ 1: Vận tốc nước chảy là 15 m/phút. Một người bơi xuôi dòng một đoạn sông 900m hết 9 phút. Hỏi người đó bơi ngược dòng đoạn sông đó hết bao nhiêu thời gian?

Giải

Vận tốc xuôi dòng của người đó: $900:9=100$ (m/phút)

Vận tốc thực của người đó là: $100-15=85$ (m/phút)

Vận tốc ngược dòng của người đó là: $85-15=70$ (m/phút)

Thời gian người đó bơi ngược dòng hết đoạn sông là:

$900:70=\frac{90}{7}$ (phút)

Đáp Số: $\frac{90}{7}$ (phút)

Bài 2: Một ca nô xuôi dòng khúc sông AB hết 3 giờ và ngược dòng khúc sông BA hết 6 giờ. Hỏi một cái phao trôi tự do theo dòng nước từ A đến B hết mấy giờ?

Giải

Cứ mỗi giờ ca nô xuôi dòng được một đoạn là: $1:3=\frac{1}{3}$ (khúc sông AB)

Cứ mỗi giờ ca nô ngược dòng được một đoạn là: $1:6=\frac{1}{6}$ (khúc sông AB)

Cứ mỗi giờ cái phao trôi được một đoạn là: $(\frac{1}{3}-\frac{1}{6}):2=\frac{1}{12}$ (khúc sông AB)

Thời gian để cái phao trôi theo dòng nước từ A đến B là: $1:\frac{1}{12}=12$ (giờ)

Đáp Số: 12 giờ.

Bài 3: Lúc 7 giờ 15 phút một ca nô khởi hành xuôi dòng từ bến A đến bến B. Đến B ca nô quay ngược dòng về bến A và về tới bến A lúc 11 giờ 36 phút.

Tính khoảng cách từ bến A đến bến B biết vận tốc riêng của ca nô là 27 km/giờ, vận tốc dòng nước là 3 km/giờ và ca nô nghỉ tại bến B là 45 phút.

Giải

Vận tốc ca nô khi xuôi dòng là: $27+3=30$ (km/giờ)

Vận tốc ca nô khi ngược dòng là: $27-3=24$ (km/giờ)

Tỉ số vận tốc xuôi dòng và ngược dòng là: $30:24=\frac{5}{4}$

Tỉ số thời gian xuôi dòng và ngược dòng là: $\frac{4}{5}$

Tổng thời gian ca nô xuôi dòng và ngược dòng là:

11 giờ 36 phút – 7 giờ 15 phút – 45 phút = 3 giờ 36 phút = 3,6 giờ.

Thời gian ca nô xuôi dòng là: $3,6:(4+5)\times 4=1,6$ (giờ)

Quãng đường AB là: $1,6\times 30=48$ (km)

Đáp Số: 48 km.

Bài 4: Một chiếc ca nô chạy trên một khúc sông từ bến A đến bến B. Khi xuôi dòng thì mất 6 giờ, khi ngược dòng thì mất 8 giờ. Hãy tính khoảng cách AB; biết rằng nước chảy với vận tốc là 5 km/giờ.

Giải

Mỗi giờ ca nô xuôi dòng đi được: $1:6=\frac{1}{6}$ (đoạn AB)

Mỗi giờ ca nô ngược dòng đi được: $1:8=\frac{1}{8}$ (đoạn AB)

Mỗi giờ dòng nước chảy được: $(\frac{1}{6}-\frac{1}{8}):2=\frac{1}{48}$ (đoạn AB)

Vậy $\frac{1}{48}$ (đoạn AB) tương ứng với 5km.

Đoạn AB là: $5:\frac{1}{48}=240$ (km)

Đáp Số: 240 km.

Bài 5: Một cây bèo trôi theo dòng nước và một người bơi ngược dòng nước cùng xuất phát một lúc tại A. Người bơi ngược dòng được 20 phút thì quay lại bơi xuôi dòng và gặp cây bèo cách A 4km. Hãy tính vận tốc dòng nước chảy; biết rằng vận tốc của người bơi không đổi.

Giải

Nếu vận tốc dòng nước bằng 0 thì cây bèo đứng yên tại A, còn người bơi 20 phút sẽ được quãng đường S.

Ở đây: S = vận tốc bơi × 20 phút.

Vậy sau 20 phút khoảng cách giữa người bơi và cây bèo là S.

Khi dòng nước chảy thì cây bèo trôi theo dòng nước và người thì ngoài quãng đường bơi được cũng bị trôi đúng như cây bèo. Do đó, sau 20 phút khoảng cách của người và cây bèo vẫn là S.

Để khắc phục khoảng cách đó, khơi bơi theo hướng ngược lại (xuôi dòng) người bơi cũng cần có khoảng thời gian là 20 phút.

Vậy thời gian từ lúc xuất phát cho đến lúc gặp lại cây bèo là:

$20+20=40$ (phút) = $\frac{2}{3}$ (giờ)

Trong $\frac{2}{3}$ (giờ) cây bèo trôi được 4 km. Vậy tốc dòng nước là: $4:\frac{2}{3}=6$ (km/giờ)

Đáp Số: 6 km/giờ

Bài tập tự luyện

Bài 1: Một tàu thủy đi xuôi dòng có vận tốc 30 km/giờ và đi ngược dòng với vận tốc 24 km/giờ.

a) Tính vận tốc dòng nước.

b) Tính vận tốc thực của tàu thủy.

Bài 2: Vận tốc ca nô khi nước yên lặng là 12,5 km/giờ. Vận tốc dòng nước là 2,5 km/giờ. Hai bến sông A và B cách nhau 30 km. Nếu ca nô đó xuôi dòng từ A đến B rồi lại ngược dòng ngay từ B về A thì mất mấy giờ?

Bài 3: Một chiếc ca nô chạy trên khúc sông từ bến A đến bến B. Khi ca nô đi xuôi dòng hết 4 giờ và khi đi ngược dòng hết 6 giờ. Tính khoảng cách từ bến A đến bến B. Biết vận tốc dòng nước chảy là 6 km/giờ?

Bài 4: Một ca nô xuôi dòng từ A đến B hết 30 phút và ngược dòng từ bến B về bến A hết 45 phút. Hỏi cụm bèo trôi từ A về B hết bao lâu?

Bài 5: Một ca nô xuôi dòng từ A đến B hết 5 giờ và ngược dòng từ B về A hết 6 giờ. Tính khoảng cách AB biết vận tốc dòng nước là 3 km/giờ.

Bài 6 : Bao nhiêu giờ ?

Khi đi gặp nước ngước dòng

Khó khăn đến bến mất tong tám giờ

Khi về từ lúc xuống đò

Đến khi cập bến bốn giờ nhẹ veo

Hỏi rằng riêng một khóm bèo

Bao nhiêu giờ để trôi theo ta về?

Bài 7: Hai bến A và B cách nhau 210 km. Cùng một lúc hai ca nô một khởi hành từ A, một khởi hành từ B đi ngược chiều nhau. Sau 5 giờ hai ca nô gặp nhau. Biết rằng nếu nước đứng thì vận tốc của hai ca nô bằng nhau, còn trong hành trình trên thì dòng nước chảy với vận tốc 3 km/giờ. Tính vận tốc của mỗi ca nô.

Bài 8: Một ca nô đi từ bến sông A đến bến sông B hết 8 giờ và ngược dòng từ B về A hết 12 giờ. Biết vận tốc dòng nước chảy 50 m/phút. Hỏi AB dài bao nhiêu km?

Bài 9: Lúc 6 giờ sáng một chuyến tàu thủy chở khách xuôi dòng từ A đến B và nghỉ lại 2 giờ để trả và đón khách, rồi lại ngược dòng về đến A lúc 15 giờ 20 phút cùng ngày. Hãy tính khoảng cách giữa hai bến A và B là bao nhiêu km, biết rằng thời gian tàu thủy xuôi dòng nhanh hơn thời gian đi ngược dòng 40 phút và vận tốc của dòng nước là 50 m/phút.

Bài 10: Lúc 6 giờ sáng một ca nô xuất phát từ bến A xuôi dòng về bến B cách A 160km. Sau đó 12 phút, ca nô thứ hai cũng xuất phát từ A và xuôi dòng về B. Lúc 10 giờ hai ca nô gặp nhau tại một điểm C cách B một khoảng bằng $\frac{1}{3}$ quãng đường ca nô thứ nhất đi được trước khi ca nô thứ hai xuất phát. Tính vận tốc của mỗi ca nô, biết rằng quãng đường ca nô thứ nhất đi được kể từ khi ca nô thứ hai xuất phát dài hơn quãng đường còn lại là 120 km.

Bài 11: Một chiếc thuyền đi xuôi dòng từ A đến B mất 32 phút. Cũng trên dòng sông đó, một cụm bèo trôi từ A đến B mất 3 giờ 12 phút. Hỏi chiếc thuyền đó đi ngược dòng từ B về A mất bao nhiêu phút?

Bài 12: Lúc 10 giờ, một chiếc tàu chở khách ngược dòng từ A đến B và nghỉ lại 1 giờ 30 phút để trả và đón khách, sau đó lại xuôi dòng về đến A lúc 5 giờ chiều cùng ngày. Tìm khoảng cách giữa hai bến A và B ra km, biết rằng vận tốc xuôi dòng bằng 1,2 lần vận tốc ngược dòng và vận tốc dòng nước 50 m/phút.

Bài 13: Một chiếc ca nô chạy xuôi dòng một đoạn sông mất 2 giờ 30 phút và ngược dòng hết 3 giờ 30 phút. Hãy tính chiều dài của đoạn sông đó, biết rằng vận tốc dòng nước là 3 km/giờ.

Bài 14: Một chiếc ca nô chạy xuôi dòng dòng từ A về B mất 3 giờ, rồi lại chạy ngược dòng từ B về A mất 4 giờ. Vận tốc ca nô khi xuôi dòng lớn hơn vận tốc khi ngược dòng là 8 km/giờ. Tính quãng đường từ A đến B.

Bài 15: Một tàu thủy đi từ một bến thượng nguồn đến một bến dưới hạ nguồn mất 5 ngày đêm và đi ngược dòng từ bến hạ nguồn về bến thượng nguồn mất 7 ngày đêm. Hỏi một bè nứa tự trôi từ bến thượng nguồn về bến hạ nguồn mất bao nhiêu ngày đêm?

Bài 16: Một chiếc thuyền xuôi dòng từ A đến B với vận tốc 9 km/giờ và ngược dòng từ B về A với vận tốc 4,5 km/giờ. Thời gian cả đi lẫn về là 1 giờ 45 phút, tính quãng đường AB?

Bài 17. Một ca nô đi xuôi dòng từ A đến B mất 3 giờ và ngược dòng từ B về A mất 5 giờ. Hỏi một đám bèo tự trôi từ A đến B mất bao nhiêu giờ?

................................

................................

................................

Xem thử

Xem thêm các chuyên đề Toán lớp 5 cơ bản và nâng cao hay, chọn lọc khác:

• (Chuyên đề Toán lớp 5) Chuyển động cùng chiều đuổi nhau

• (Chuyên đề Toán lớp 5) Chuyển động ngược chiều gặp nhau

• (Chuyên đề Toán lớp 5) Tìm vận tốc trung bình

• (Chuyên đề Toán lớp 5) Động tử có chiều dài đáng kể

• (Chuyên đề Toán lớp 5) Chuyển động lên dốc xuống dốc

• (Chuyên đề Toán lớp 5) Các dạng toán chuyển động khác

---