10+ Phân tích nhân vật dế mèn phiêu lưu ký (điểm cao)

Phân tích nhân vật dế mèn phiêu lưu ký điểm cao, hay nhất được chọn lọc từ những bài văn hay của học sinh trên cả nước giúp bạn có thêm bài văn hay để tham khảo từ đó viết văn hay hơn.

10+ Phân tích nhân vật dế mèn phiêu lưu ký (điểm cao)

Dàn ý Phân tích nhân vật dế mèn phiêu lưu ký

a) Mở bài:

Giới thiệu nhân vật Dế Mèn: Chương đầu tiên của chuyện là “Bài học đường đời đầu tiên” đã miêu tả rõ nét cả ngoại hình và tính cách của Dế Mèn, đồng thời đó cũng là câu chuyện về bài học đầu tiên của Dế Mèn

b) Thân bài:

- Phân tích ngoại hình Dế Mèn:

+ Dế Mèn là một chú dế khỏe mạnh, cường tráng và có lối sống khoa học: “Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm”, “chẳng bao lâu tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng”.

- Phân tích tính cách Dế Mèn:

+ Dế Mèn là một chú dế tự tin, yêu đời và luôn tự hào về bản thân mình, luôn hãnh diện với bà con hàng xóm vì vẻ ngoại hình và sức mạnh của mình.

+  Dế Mèn tự cao, tự đắc, kiêu căng và xốc nổi

- Phân tích bài học đầu tiên của Dế Mèn:

+ Chỉ đến khi Dế Choắt thoi thóp, Dế Mèn mới ân hận nhận ra lỗi lầm, tuy vậy cũng nhờ có Dế Choắt mà Dế Mèn có được bài học quý giá: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn cũng mang vạ vào mình đấy”

c) Kết bài:

Ý nghĩa nhân vật Dế Mèn: Bằng nghệ thuật miêu tả tài tình và bút pháp nhân hóa so sánh điêu luyện, nhà văn Tô Hoài đã cho người đọc thấy được chân dung sống động về một chú dế, bên cạnh đó còn rút ra những bài học sâu sắc trong cuộc sống, đó là phải luôn biết khiêm tốn, giúp đỡ người khác và khi mắc lỗi phải biết sửa chữa lỗi lầm.

Phân tích nhân vật dế mèn phiêu lưu ký - mẫu 1

"Dế Mèn phiêu lưu ký" của nhà văn Tô Hoài là một tác phẩm nổi tiếng dành cho độc giả thiếu nhi, nổi bật với sự khắc họa chân thực và sinh động của nhân vật Dế Mèn.

Bản mô tả ngoại hình của Dế Mèn mở đầu đoạn trích đầy chi tiết và tinh tế. Thân hình của Dế Mèn được miêu tả là cường tráng và khỏe mạnh. Đôi càng "mẫm bóng," cùng với chiếc cánh ngày xưa giờ đã trở thành một chiếc áo khoác dài, tạo nên hình ảnh mạnh mẽ. Cái đầu lớn nổi bật, hàm răng đen nhánh nhai cỏ "ngoàm ngoạp" như chiếc máy sản xuất, tất cả tạo nên một hình ảnh ngoại hình độc đáo cho Dế Mèn. Mọi hành động, từ cử chỉ vuốt râu đến bước đi bách bộ, đều thể hiện sự khỏe mạnh và sức sống của nhân vật. Dế Mèn tỏ ra kiêu căng và tự hào khi dám cà khịa mọi người trong xóm, từ quát mắng chị Cào Cào đến đá ghẹo anh Gọng Vó. Tô Hoài đã tạo ra một hình ảnh động đậy và phong cách riêng biệt cho nhân vật Dế Mèn.

Tuy nhiên, cuộc phiêu lưu của Dế Mèn không chỉ đơn thuần là những trải nghiệm vui vẻ. Một tình huống đặc biệt đã làm thay đổi tâm hồn và tính cách của Dế Mèn. Dế Choắt, người bạn hàng xóm yếu đuối, đã phải trả giá bằng cái chết vì tính kiêu căng và thiếu tình thương của Dế Mèn. Mặc dù Dế Choắt đã nhờ Dế Mèn giúp đỡ bằng cách đào một cái hang thông sang nhà để phòng lúc cần thiết, nhưng Dế Mèn lại lạnh lùng và coi thường người bạn của mình. Trong một lần chọc tức chị Cốc, Dế Mèn đã khiến Dế Choắt chịu tội và chịu cả sự trừng phạt đến chết. Dế Mèn, ngay cả khi nghe thấy tiếng kêu thảm của Dế Choắt, vẫn không dám đối mặt và ra cứu. Chỉ khi chị Cốc đi xa, Dế Mèn mới dám mò sang hang Dế Choắt và nhận ra sự đau lòng của tình huống.

Lời khuyên sâu sắc từ Dế Choắt trước khi qua đời là một điểm nhấn quan trọng của câu chuyện. Câu nói "Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có đầu óc mà không biết nghĩa sớm muộn rồi cũng mang vạ vào thân mình" làm thức tỉnh tâm hồn của Dế Mèn và truyền đạt một bài học quý báu về trách nhiệm và hậu quả.

Tóm lại, trong đoạn trích này, nhà văn Tô Hoài không chỉ khắc họa ngoại hình và tính cách độc đáo của nhân vật Dế Mèn mà còn truyền đạt một thông điệp sâu sắc về ý thức trách nhiệm và hậu quả của những hành động kiêu căng, thiếu suy nghĩ. Điều này làm cho câu chuyện trở nên sâu sắc và ý nghĩa hơn đối với độc giả.

Phân tích nhân vật dế mèn phiêu lưu ký - mẫu 2

Trong đoạn trích "Bài học đường đời đầu tiên" của chương I trong truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí," tác giả Tô Hoài đã mô tả một cách đặc sắc về nhân vật Dế Mèn, đồng thời chứa đựng một thông điệp ý nghĩa về cuộc sống.

Ngoại hình của Dế Mèn được tác giả khắc họa vô cùng chi tiết. Nhân vật được mô tả là một chàng thanh niên dế khỏe mạnh và cường tráng. Đôi càng của Dế Mèn được diễn đạt như "mẫm bóng" cùng với "những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt." Thân hình màu nâu bóng được miêu tả là "rung rinh" và "mỡ soi gương được." Cái đầu của Dế Mèn được tả là "to ra và nổi từng tảng, rất bướng," kèm theo đó là đôi răng đen nhánh và sợi râu "dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng." Hình ảnh Dế Mèn qua ngoại hình trở nên rất sinh động và đầy mạnh mẽ.

Hành động của Dế Mèn cũng là điểm đặc sắc thể hiện sự khỏe mạnh của nhân vật. Sử dụng móng vuốt để đạp phanh phách vào cỏ là một minh chứng, trong khi những cử chỉ khác như "trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu" hay "thỉnh thoảng, ngứa chân đá một cái" đều góp phần làm nổi bật sự khỏe khoắn, mạnh mẽ của Dế Mèn.

Tính cách của Dế Mèn được thể hiện qua những lời tự nhận xét về bản thân. Anh ta mô tả mình là một người dám cà khịa với mọi người trong xóm, và khi phát ngôn, ai cũng nhịn và không ai đáp lại. Đặc biệt, Dế Mèn không ngần ngại khi chê trách người hàng xóm Dế Choắt về lối sống "cẩu thả" và "tuềnh toàng." Tình huống khi Dế Mèn từ chối sự giúp đỡ của Dế Choắt và còn mỉa mai về cách sống của anh ta làm nổi bật tính kiêu căng và ngạo mạn của nhân vật.

Tuy nhiên, do tính cẩu thả và thiếu trách nhiệm, Dế Mèn đã gây ra một tai họa khi chơi trò trêu chị Cốc, dẫn đến cái chết của Dế Choắt. Sự nhút nhát và không dám đối mặt với hậu quả của Dế Mèn chỉ được thể hiện khi anh ta trốn trong hang khi chị Cốc tức giận. Ngay cả khi Dế Choắt bị vạ lây và chị Cốc tấn công, Dế Mèn vẫn không dám ra cứu, chỉ khi mọi nguy hiểm qua đi, anh ta mới xuất hiện và hỏi han Dế Choắt nhưng đã quá muộn. Tình huống này nhấn mạnh sự nhút nhát và thiếu trách nhiệm của nhân vật.

Lời khuyên chân thành từ Dế Choắt trước khi chết là một điểm nhấn quan trọng của đoạn trích. Câu nói "Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ sớm muộn rồi cũng mang họa vào thân" làm thức tỉnh Dế Mèn và đưa ra một bài học đầy ý nghĩa về cuộc sống.

Tóm lại, thông qua đoạn trích này, nhà văn Tô Hoài đã khắc họa một cách tinh tế về ngoại hình, tính cách và hành động của nhân vật Dế Mèn, đồng thời truyền đạt một thông điệp sâu sắc về cuộc sống và nhân quả của những quyết định và hành động.

Phân tích nhân vật dế mèn phiêu lưu ký - mẫu 3

Trong bài văn "Bài học đường đời đầu tiên" từ tác phẩm "Dế Mèn phiêu lưu kí" của nhà văn Tô Hoài, Dế Mèn là một nhân vật được mô tả vô cùng sống động và chân thực, không chỉ qua bề ngoại hình mà còn qua các khía cạnh của tính cách và hành động.

Nhà văn đã tận dụng nhiều phương tiện diễn đạt để trình bày nhân vật này, từ việc miêu tả ngoại hình đến những hành động và lời nói của Dế Mèn. Tại đoạn mở đầu, Dế Mèn tự hào giới thiệu về vẻ ngoại hình của mình, nổi bật là sự phát triển nhanh chóng nhờ ăn uống và làm việc có chừng mực. Chi tiết từ đầu đến chân của Dế Mèn được mô tả rất tỉ mỉ, tạo ra hình ảnh của một chàng thanh niên dế mạnh mẽ, khỏe mạnh.

Không chỉ dừng lại ở ngoại hình, tính cách của Dế Mèn cũng được đặc biệt chú ý. Hành động của cậu như việc sử dụng móng vuốt để đạp phanh phách vào cỏ, hay lời nói kiêu căng, ngạo mạn khi châm chọc hàng xóm, đều làm nổi bật tính cách độc lập và tinh quái của nhân vật.

Tác giả tạo điểm nhấn hấp dẫn cho câu chuyện khi Dế Mèn chơi trò trêu đùa với chị Cốc, tạo ra một tình huống dở khóc dở cười. Tuy nhiên, điều bất ngờ là sự nhầm lẫn xảy ra khi Dế Mèn trốn vào hang khiến cho Dế Choắt bị nhìn nhận là kẻ trêu chọc, và cảnh chịu trừng phạt cuối cùng đều thuộc về Dế Choắt. Qua sự kiện này, Dế Mèn nhận ra một bài học quan trọng về sự cẩu thả và hậu quả của những hành động hơi "lạc quẻ" của mình.

Dế Mèn không chỉ là một nhân vật thuần túy của loài vật, mà còn đặc trưng bởi những đặc điểm con người. Tô Hoài thông qua nhân vật này muốn truyền đạt một bài học ý nghĩa, làm cho độc giả suy nghĩ về những hành vi, tính cách và hậu quả của chúng. Như vậy, bài học đường đời từ Dế Mèn trở nên sâu sắc và gắn liền với độc giả hơn, làm tăng tính hấp dẫn của câu chuyện.

Phân tích nhân vật dế mèn phiêu lưu ký - mẫu 4

Nhà văn Tô Hoài đã rất nổi tiếng với các tác phẩm viết cho thiếu nhi. Một trong số đó phải kể đến Dế Mèn phiêu lưu kí. Với đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”, nhân vật Dế Mèn đã được khắc họa vô cùng sinh động.

Những câu văn mở đầu miêu tả ngoại hình của Dế Mèn. Một chàng dế vô cùng khỏe mạnh, cường tráng. Nguyên nhân là do Dế Mèn ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực. Tô Hoài đã miêu tả chi tiết từng bộ phận trên cơ thể của chàng dế. Đôi càng thì “mẫm bóng” cùng “những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Thân hình “rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn”. Đầu “to ra và nổi từng tảng, rất bướng”. Hai cái răng thì đen nhánh và “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc” cùng với sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”. Trước ngoại hình hoàn hảo của mình, Dế Mèn tỏ ra rất lấy làm hài lòng, kiêu ngạo. Để tô đậm thêm nét đẹp về ngoại hình, nhà văn còn miêu tả cả hành động của Dế Mèn. Để thử sự lợi hại của những chiếc móng, Dế Mèn đã “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ”, “cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu”, “thỉnh thoảng, tôi ngứa chân đá một cái”.

Bên cạnh đó, Tô Hoài còn khắc họa Dế Mèn qua những nét tính cách. Tính cách nổi bật là kiêu căng, ngạo mạn, từ đó coi thường mọi người xung quanh. Dế Mèn đã dám cà khịa với tất cả bà con trong xóm như quát mắng chị Cào Cào, ghẹo anh Gọng Vó. Đặc biệt là đối với Dế Choắt, hàng xóm của Dế Mèn luôn bị chê bai, khinh thường. Một lần sang nhà Choắt chơi, Dế Mèn đã lên tiếng chê: “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế. Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng… Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn...”. Khi Dế Choắt bày tỏ mong muốn được giúp đỡ, thì Dế Mèn tỏ vẻ khinh khỉnh: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”.

Chính bởi tính kiêu ngạo của Dế Mèn mà cậu đã gây ra một việc sai lầm. Dế Mèn bày trò trêu chị Cốc, khiến chị ta tức giận. Nhưng sau đó, chàng dế của chúng ta lại không dám đứng ra nhận lỗi, mà chỉ trốn trong hang. Cuối cùng, Dế Choắt là người chịu vạ lây. Dế Choắt bị chị Cốc mổ cho tới chết. Trước khi chết, Dế Choắt đã đưa ra những lời khuyên chân thành cho Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ sớm muộn rồi cũng mang họa vào thân”. Cái chết và lời khuyên của Dế Choắt đã có tác động mạnh mẽ đến Dế Mèn, khiến cậu nhận ra bài học sâu sắc cho bản thân.

Nhân vật Dế Mèn được xây dựng mang đặc điểm của nhân vật trong truyện đồng thoại. Nhà văn xây dựng Dế Mèn có đặc điểm, tập tính của loài vật, mang lại mang tính cách, biết suy nghĩ và trò chuyện như con người.

Nhân vật Dế Mèn là nhân vật trung tâm trong toàn bộ đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên, cũng như tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí.

Phân tích nhân vật dế mèn phiêu lưu ký - mẫu 5

Trong văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” (trích Dế Mèn phiêu lưu kí) của nhà văn Tô Hoài, Dế Mèn là nhân vật chính, được khắc họa vô cùng sinh động, chân thực.

Nhà văn đã khắc họa nhân vật qua nhiều phương diện từ ngoại hình, tính cách đến hành động, lời nói. Ở đoạn mở đầu, Dế Mèn tự giới thiệu về ngoại hình của bản thân một cách đầy tự hào. Do ăn uống điều độ, làm việc có chừng mực nên Dế Mèn rất chóng lớn, chẳng bao lâu đã trở thành một chàng dế thanh niên khỏe mạnh, cường tráng. Từng bộ phận trên cơ thể của Dế Mèn được miêu tả vô cùng chi tiết. Đôi càng thì “mẫm bóng” cùng “những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Thân hình “rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn”. Đầu “to ra và nổi từng tảng, rất bướng”. Hai cái răng thì đen nhánh và “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc” cùng với sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”. Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa, từ đó, hình ảnh Dế Mèn hiện lên giống như một con người vậy.

Bên cạnh ngoại hình, hành động và lời nói của Dế Mèn cũng được miêu tả cụ thể để làm nổi bật lên tính cách. Để thử sự lợi hại của những chiếc móng, Dế Mèn đã “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ”. Cậu đã tự nhận xét về bản thân: “Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu”, “thỉnh thoảng, tôi ngứa chân đá một cái”. Dế Mèn có tính cách kiêu căng, ngạo mạn. Cậu dám cà khịa với tất cả bà con trong xóm như quát mắng chị Cào Cào, ghẹo anh Gọng Vó. Đặc biệt là với người hàng xóm có tên là Dế Choắt. Một lần sang nhà Choắt chơi, Dế Mèn đã lên tiếng chê: “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế. Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng… Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn..”. Khi Dế Choắt lên tiếng nhờ vả thì Dế Mèn lại khinh khỉnh: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”. Ngoài tính kiêu căng, Dế Mèn còn sống có phần ích kỉ.

Truyện trở nên hấp dẫn hơn khi một tình huống xảy ra. Dế Mèn bày trò trêu chị Cốc. Cậu chờ đến lúc chị Cốc đến gần tổ, rồi cất giọng:

Cái Cò, cái Vạc, cái Nông

Ba cái cùng béo, vặt lông cái nào?

Vặt lông cái Cốc cho tao

Tao nấu, tao nướng, tao xào, tao ăn.

Lúc đầu, chị Cốc có phần hoảng sợ, nhưng khi định thần lại, chị nhận ra có kẻ trêu mình. Dế Mèn đã nhanh trí chui vào trong hang. Tai họa bất ngờ xảy ra là chị Cốc nhìn thấy Dế Choắt đang loay hoay ngoài cửa hang, cho rằng cậu là người đã trêu chị ta. Cuối cùng, Dế Choắt là người chịu vạ lây. Còn Dế Mèn thì chỉ nằm trong hang mà không dám ra nhận tội. Khi Dế Choắt chết đã khuyên Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ sớm muộn rồi cũng mang họa vào thân”. Điều này giúp Dế Mèn nhận ra bài học đường đời đầu tiên cho bản thân.

Dế Mèn là một nhân vật trong truyện đồng thoại, vừa mang đặc điểm của loài vật, vừa mang những đặc điểm của con người. Qua nhân vật này, Tô Hoài cũng muốn gửi gắm bài học ý nghĩa cho bạn đọc.

Phân tích nhân vật dế mèn phiêu lưu ký - mẫu 6

Một trong những tác phẩm tiêu biểu của Tô Hoài là Dế Mèn phiêu lưu kí. Nổi bật trong đoạn trích là nhân vật Dế Mèn. Nhân vật này đã được khắc họa vô cùng sinh động trong đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”.

Trước tiên, Dế Mèn được khắc họa về ngoại hình. Đoạn văn mở đầu là lời Dế Mèn tự giới thiệu về bản thân với giọng điệu tự hào.Vì ăn uống điều độ, làm việc có chừng mực nên Dế Mèn rất chóng lớn. Chẳng bao lâu thì Mèn đã trở thành một chàng dế thanh niên khỏe mạnh, cường tráng. Những bộ phận trên cơ thể của Dế Mèn được tác giả miêu tả chi tiết. Đôi càng “mẫm bóng” cùng “những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Thân hình “rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn”. Đầu “to ra và nổi từng tảng, rất bướng”. Hai cái răng thì đen nhánh và “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc” cùng với sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”. Hình ảnh Dế Mèn hiện lên giống như một con người - một chàng thanh niên tràn trề sức khỏe, năng lượng. Từng hành động được miêu tả của Dế Mèn gợi ra sự khỏe khoắn. Với những cái móng vuốt nhọn hoắt của mình, khi muốn thử sự lợi hại của chúng, chú lại “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ”. Dế Mèn còn tự nói về mình đầy tự hào: “Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu”, “thỉnh thoảng, tôi ngứa chân đá một cái”. Giọng phần có phần hài hước, pha chút kiêu ngạo.

Tiếp đến, Dế Mèn hiện lên qua nét tính cách. Một chàng thanh niên hung hăng, ngang ngược và kiêu ngạo. Dế Mèn nghĩ mình là nhất nên dám cà khịa với tất cả mọi bà con trong xóm: quát mắng chị Cào Cào, đá ghẹo anh Gọng Vó. Đặc biệt là với anh bạn hàng xóm Dế Choắt: “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế. Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng… Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn..”. Cả khi Dế Choắt muốn nhờ giúp đỡ, thì Dế Mèn lại khinh khỉnh: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”. Hình ảnh Dế Mèn càng thêm sinh động, gần gũi với nét tính cách như một con người.

Nhưng bởi vì thói kiêu căng, ngạo mạn mà Dế Mèn đã phải nhận bài học đắt giá. Dế Mèn bày trò trêu chị Cốc, khiến chị ta tức giận. Nhưng sau đó, cậu ta chỉ dám nằm yên trong tổ, không dám ra nhận lỗi. Cuối cùng, Dế Choắt đáng thương bị chị Cốc mổ cho đến chết. Hành động của Dế Mèn có phần xốc nổi, cho thấy sự thiếu chín chắn, trưởng thành của nhân vật này. Đó chính là sự đối lập giữa ngoại hình và tính cách của nhân vật. Lời khuyên của Dế Choắt - người mà Dế Mèn luôn coi thường nay lại có sức cảm hóa lớn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ sớm muộn rồi cũng mang họa vào thân”. Cái chết của Dế Choắt khiến Dế Mèn ân hận, xót xa. Rõ ràng, Dế Mèn cũng có tình cảm, Chính nhờ câu nói đó, Dế Mèn mới thức tỉnh, nhận ra lỗi lầm. Có thể thấy rằng nhân vật Dế Mèn là nhân vật tiêu biểu của truyện đồng thoại - được tác giả xây dựng vừa mang những đặc điểm của loài vật, vừa mang những đặc điểm của con người.

Phân tích nhân vật dế mèn phiêu lưu ký - mẫu 7

"Bài học đường đời đầu tiên" là đoạn trích đặc sắc trong tác phẩm "Dế Mèn phiêu lưu ký" của Tô Hoài kể về hành trình phiêu lưu đầu tiên của Dế Mèn. Đoạn trích tập trung khắc họa đặc điểm ngoại hình, tính cách cũng như những trải nghiệm đầu đời của nhân vật Dế Mèn. Dế Mèn có thể được coi như một hình ảnh đại diện cho tuổi trẻ, luôn tràn đầy sức sống, luôn khát khao chinh phục khó khăn nhưng vẫn có phần xốc nổi, bồng bột và thiếu hiểu biết về cuộc sống.

Dế mèn là một loài côn trùng nhỏ bé ở đồng ruộng thường chẳng mấy ai để ý nhưng đã được nhà văn Tô Hoài khắc họa qua những nét vẽ thật đẹp. Trong suốt đoạn một của bài văn đều dành cho việc đặc tả hình ảnh của một chú dế trẻ trai tráng, đầy sức sống, một đoạn văn mẫu mực nhất về miêu tả loài vật. Tác giả miêu tả rất kĩ từng bộ phận trên cơ thể của Dế Mèn, những bộ phận làm nổi bật lên vẻ cường tráng: đôi càng "mẫm bóng", những cái vuốt ở chân, khoeo "cứng dần và nhọn hoắt", đầu "to ra và nổi từng tảng", răng "đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp" như lưỡi liềm máy. Đôi cánh dài như "cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi" vỗ nghe tiếng phành phạch giòn giã. Cặp râu "dài và uốn cong một vẻ rất hùng dũng", khi đi bộ thì cả người cứ rung rinh màu nâu bóng mỡ "soi gương được".

Không chỉ đẹp về ngoại hình, Dế Mèn còn có phong thái, điệu bộ rất chững chạc, oai vệ, "trịnh trọng và khoan thai" vuốt râu, mỗi bước đi đều dún dẩy khoeo chân, rung lên rung xuống chiếc râu như muốn khoe với tất cả mọi người thấy vẻ đẹp của mình. Cách miêu tả với một loại hệ thống tính từ của tác giả không chỉ làm nổi bật được các đặc điểm ngoại hình rất sống động, toát lên vẻ đẹp tràn đầy sức sống của Dế Mèn. Việc miêu tả ngoại hình này còn là tiền đề bộc lộ ra tính cách, thái độ, phong cách sống của Dế Mèn. Nếu như bên ngoài là vẻ đẹp hoàn hảo, mạnh mẽ, thì bên trong lại có những nét chưa đẹp, chưa hoàn thiện xuất phát từ ý thức còn non trẻ của một thanh niên dế mới lớn. Đó là tính kiêu căng tự phụ, không quan tâm đến người khác, thấy Dế Choắt yếu ớt đã không giúp đỡ lại lên giọng dạy đời, mắng mỏ "Chú mày có lớn mà chẳng có khôn".

Dế Mèn thường nói năng cho sướng miệng chứ chẳng quan tâm người khác ra sao, luôn vỗ ngực tự đắc về bản thân mình, luôn muốn thể hiện rằng mình là đẹp nhất, mạnh nhất "Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa". Vì thế mà Dế Mèn sinh ra thói coi thường người khác, khinh chê những kẻ yếu đuối, vật lộn mà không sống nổi "Cò gầy vêu vao ngày ngày bì bõm lội bùn tím cả chân và vẫn hếch mỏ, chẳng được miếng nào". Dế Mèn còn là kẻ có thói hung hăng, xốc nổi hay trêu trọc kẻ khác, đoạn Dế Mèn trêu chọc Cốc để khoe mẽ trước Dế Choắt chính là minh chứng rõ nhất về thói hung hăng, xốc nổi, nghịch ranh của Mèn. Nhưng Dế Mèn cũng sớm phải trả giá cho thói xốc nổi ngông cuồng và dại dột đó của mình khi mà cái chết thảm thương của người bạn xấu số Dế Choắt đã thức tỉnh Dế Mèn, cho Dế Mèn một bài học nhớ đời. Ban đầu Dế Mèn huênh hoang với Dế Choắt là trêu chị Cốc nhưng sau đó lại chui tọt vào hang ẩn nấp, sau khi chị Cốc bay đi mới dám mò ra khỏi hang. Dế Mèn đã vô cùng hối hận khi Dế Choắt lại phải chịu đòn từ những lời trêu đùa của mình "Anh mà chết là chỉ tại cái tội ngông cuồng dại dột của tôi".

Trước cái chết của Dế Choắt, Dế Mèn mới được tỉnh ngộ, suy nghĩ về bài học đường đời đầu tiên, đó là "hung hăng, hống hách láo chỉ tổ đem thân mà trả nợ cho những cử chỉ ngu dại của mình thôi" và "nếu đã trót không suy tính, lỡ xảy ra những việc dại dột, dù về sau có hối cũng không thể làm lại được". Từ đó trở đi Dế Mèn đã thật sự trưởng thành, biết suy nghĩ hơn, sống điềm đạm hòa nhã hơn, điều đó được thể hiện trong các chương tiếp theo của truyện "Dế Mèn phiêu lưu ký". Cụ thể ở chương 2 và 3 Dế Mèn bị bắt đi chọi với những con dế khác nhưng đã trốn và tìm đường về nhà, trên đường về còn đánh bọn Nhện cứu chị Nhà Trò. Ở bảy chương tiếp theo là toàn bộ chuyến phiêu lưu khắp miền đầm lầy, vùng cỏ may, trải qua rất nhiều chuyện, vượt nhiều gian nan Dế Mèn đã trở thành một hình tượng đẹp trong lòng mọi người.

Nhân vật Dế Mèn là một hình ảnh đáng yêu, gần gũi với tuổi trẻ, nhìn vào Dế Mèn chúng ta thấy có mình trong đó, tự nhìn nhận ra những nét chưa đẹp, những điểm còn thiếu sót để từ đó cố gắng hoàn thiện bản thân. Dế Mèn cũng dạy cho chúng ta bài học đường đời đó chính là không nên cao ngạo, hống hách, kiêu căng, làm việc gì cũng phải suy tính kỹ càng nếu không sẽ phải hối hận suốt đời.

Xem thêm những bài văn mẫu đạt điểm cao của học sinh trên cả nước hay khác:

• Phân tích nhân vật Giôn xi
• Phân tích nhân vật Kiều Nguyệt Nga
• Phân tích nhân vật Liên trong hai đứa trẻ
• Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên
• Phân tích nhân vật Lượm

---