Công thức tính độ bất bão hòa k lớp 11 (hay, chi tiết)

Bài viết Công thức tính độ bất bão hòa k lớp 11 trình bày đầy đủ công thức, ví dụ minh họa có lời giải chi tiết và các bài tập tự luyện giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm về Công thức tính độ bất bão hòa k từ đó học tốt môn Hóa học.

Công thức tính độ bất bão hòa k lớp 11 (hay, chi tiết)

Quảng cáo

I. Lý thuyết và phương pháp giải

- Tính độ bất bão hòa k: tổng số liên kết pi (π) và số vòng có trong hợp chất hữu cơ.

k=π+v=2S4+2+S3S12

Trong đó:

S4: là số nguyên tử có hóa trị IV như carbon…

S3: là số nguyên tử có hóa trị III như nitrogen…

S1: là số nguyên tử có hóa trị I như hydrogen, chlorine, bromine…

- Dựa vào k để xác định loại liên kết:

k = 0: trong phân tử chỉ chứa liên kết đơn;

k = 1: xảy ra các trường hợp:

Quảng cáo

+ Trường hợp 1: π=1, vòng = 0; trong phân tử chứa 1 liên kết đôi “=”.

+ Trường hợp 2: π=0, vòng = 1; trong phân tử chứa 1 vòng, chỉ có liên kết đơn.

k = 2: xảy ra các trường hợp:

+ Trường hợp 1: mạch hở, π=2, vòng = 0; phân tử chứa 2 liên kết đôi “=” hoặc chứa 1 liên kết ba “≡”.

+ Trường hợp 2: mạch vòng, π=1, vòng = 1; phân tử chứa 1 liên kết đôi “=” và 1 vòng.

+ Trường hợp 3: mạch vòng, π=0, vòng = 2; phân tử chỉ chứa liên kết đơn, 2 vòng.

II. Ví dụ minh hoạ

Ví dụ 1: Viết các công thức cấu tạo mạch hở ứng với các công thức sau: C4H8;C4H10.

Hướng dẫn giải

(*) C4H10 có độ bất bão hòa k=2.4+2102=0phân tử C4H10 chỉ có liên kết đơn.

Các công thức cấu tạo là:

(1): CH3CH2CH2CH3

(2): Công thức tính độ bất bão hòa k lớp 11 (hay, chi tiết) (ảnh 1)

Quảng cáo

Vậy ứng với công thức C4H10 có 2 đồng phân cấu tạo.

(*) C4H8 có độ bất bão hòa k=2.4+282=1trong phân tử C4H8 có 1 liên kết đôi (vì đề bài đã cho mạch hở tức là không có vòng). Các công thức cấu tạo là:

(1): CH2=CHCH2CH3

(2): CH3CH=CHCH3

(3): Công thức tính độ bất bão hòa k lớp 11 (hay, chi tiết) (ảnh 2)

Vậy ứng với công thức phân tử C4H8 có 3 đồng phân cấu tạo mạch hở.

Ví dụ 2: Viết các đồng phân cấu tạo mạch hở ứng với công thức: C3H8O;C4H9Cl.

Hướng dẫn giải

(*) C3H8O có độ bất bão hòa k=2.3+282=0phân tử C3H8O chỉ có liên kết đơn.

Trường hợp 1: Nhóm chức -OH có các đồng phân:

Công thức tính độ bất bão hòa k lớp 11 (hay, chi tiết) (ảnh 3)Công thức tính độ bất bão hòa k lớp 11 (hay, chi tiết) (ảnh 4)

Quảng cáo

Trường hợp 2: Nhóm chức O có 1 đồng phân: CH3OCH2CH3

Vậy ứng với công thức phân tử C3H8O có tất cả 3 đồng phân.

(*) C4H9Cl có độ bất bão hòa k=2.4+2102=0 phân tử C4H9Cl chỉ có liên kết đơn. Các công thức cấu tạo là:

Công thức tính độ bất bão hòa k lớp 11 (hay, chi tiết) (ảnh 5)

Công thức tính độ bất bão hòa k lớp 11 (hay, chi tiết) (ảnh 6)

Công thức tính độ bất bão hòa k lớp 11 (hay, chi tiết) (ảnh 7)

Công thức tính độ bất bão hòa k lớp 11 (hay, chi tiết) (ảnh 8)

C4H9Cl có 4 công thức cấu tạo.

III. Bài tập minh hoạ

Câu 1. Hợp chất X2 có công thức cấu tạo như sau:

Công thức tính độ bất bão hòa k lớp 11 (hay, chi tiết) (ảnh 9)

Độ bất bão hòa của X2

A. k = 0.

B. k = 1.

C. k = 2.

D. k = 3.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

X2 là hợp chất no, có chứa một vòng nên độ bất bão hoà k = 1.

Câu 2. Hợp chất X3 có công thức cấu tạo như sau:

Công thức tính độ bất bão hòa k lớp 11 (hay, chi tiết) (ảnh 10)

Độ bất bão hòa của X3

A. k = 3.

B. k = 4.

C. k = 5.

D. k = 6.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

X3 có 4 liên kết pi và 1 vòng nên có độ bất bão hoà là 5.

Câu 3. Hợp chất X1 có công thức cấu tạo như sau:

Công thức tính độ bất bão hòa k lớp 11 (hay, chi tiết) (ảnh 11)

Độ bất bão hòa của X1

A. k = 0.

B. k = 1.

C. k = 2.

D. k = 3.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Hợp chất X1 có 1 liên kết ba và 1 liên kết đôi nên độ bất bão hoà là k = 3.

Câu 4. Hợp chất nào sau đây không tồn tại?

A. C4H4O2.

B. C3H8O2.

C. C6H12O6.

D. C2H6N.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Hợp chất C2H6N không tồn tại do k = 0,5 không đảm bảo hoá trị các nguyên tố trong hợp chất.

Câu 5. Số lượng đồng phân ứng với công thức phân tử C5H12

A. 3.

B. 5.

C. 4.

D. 2.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

C5H12: k = 0.

Hợp chất no, mạch hở, có các đồng phân là:

CH3 – CH2 – CH2 – CH2 – CH3;

CH3 – CH2 – CH(CH3)2;

C(CH3)4.

Câu 6. Số lượng đồng phân ứng với công thức phân tử C3H9N là

A. 5.

B. 7.

C. 6.

D. 4.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

C3H9N: k = 0, hợp chất no, mạch hở.

Các công thức cấu tạo thoả mãn:

CH3CH2CH2NH2; CH3CH(NH2)CH3; CH3CH2NHCH3; N(CH3)3.

Câu 7. Số đồng phân cấu tạo, mạch hở ứng với công thức phân tử C4H6

A. 2.

B. 5.

C. 4.

D. 3.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

C4H6: k = 2. Vậy hợp chất có 1 liên kết ba hoặc có 2 liên kết đôi.

Công thức thỏa mãn:

(1) CH2=CH-CH=CH2;

(2) CH≡C-CH2-CH3;

(3) CH2=C=CH-CH3;

(4) CH3-C≡C-CH3.

Câu 8. Số lượng đồng phân mạch hở, có hai liên kết đôi, ứng với công thức phân tử C5H8

A. 6.

B. 8.

C. 9.

D. 7.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Các đồng phân:

CH2=C=CH2-CH2-CH3; CH2=CH-CH=CH-CH3; CH2=CH-CH2-CH=CH2;

CH2=C=C(CH3)-CH3; CH2=CH-C(CH3)=CH2; CH3-CH=C=CH-CH3.

Câu 9. Số lượng đồng phân mạch hở, có một liên kết ba, ứng với công thức phân tử C5H8

A. 3.

B. 4.

C. 5.

D. 2.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Các đồng phân:

CH≡C-CH2-CH2-CH3; CH3-C≡C-CH2-CH3; CH≡C-CH(CH3)-CH3.

Câu 10. Công thức đơn giản nhất của một hydrocarbon là CnH2n+1. Hydrocarbon đó thuộc dãy đồng đẳng của

A. alkane.

B. alkyne.

C. alkadiene.

D. alkene.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Hydrocarbon: (CnH2n+1)x.

Ta có với một hydrocarbon bất kì: CaHb luôn có b ≤ 2a + 2

⇒ 2nx + x ≤ 2nx + 2 ⇒ x ≤ 2.

Vậy x = 2 thoả mãn ⇒ X là alkane.

Xem thêm các bài viết về công thức Hóa học 11 hay, chi tiết khác:

ĐỀ THI, GIÁO ÁN, SÁCH LUYỆN THI DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 6

Bộ giáo án, bài giảng powerpoint, đề thi, sách dành cho giáo viên và khóa học dành cho phụ huynh tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official

Tổng đài hỗ trợ đăng ký : 084 283 45 85

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Loạt bài 500 Công thức, Định Lí, Định nghĩa Toán, Vật Lí, Hóa học, Sinh học được biên soạn bám sát nội dung chương trình học các cấp.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.


Đề thi, giáo án các lớp các môn học