Kiến thức trọng tâm Lịch sử 10 Bài 24: Tình hình văn hóa ở các thế kỉ XVI-XVIII

---

---

Kiến thức trọng tâm Lịch sử 10 Bài 24: Tình hình văn hóa ở các thế kỉ XVI-XVIII

Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức môn Lịch sử lớp 10 năm 2021, VietJack biên soạn Lịch sử 10 Bài 24: Tình hình văn hóa ở các thế kỉ XVI-XVIII theo bài học đầy đủ, chi tiết nội dung lý thuyết, câu hỏi trắc nghiệm và giải các bài tập trong sgk Lịch sử 10.

A. Lý thuyết bài học

I. TƯ TƯỞNG TÔN GIÁO

- Thế kỷ XVI - XVIII Nho giáo từng bước suy thoái, trật tự phong kiến bị đảo lộn.

- Phật giáo có điều kiện khôi phục lại, nhưng không phát triển mạnh như thời kỳ Lý - Trần.

- Kiến trúc Phật giáo như: Chùa Thiên Mụ (Huế), Phật bà Quan âm nghìn tay nghìn mắt, các tượng La Hán chùa Tây Phương (Hà Tây)....

- Nhiều vị chúa quan tâm cho sửa sang chùa chiền, đúc đồng, tô tượng.

- Thế kỷ XVI - XVIII đạo Thiên chúa được truyền bá ngày càng rộng rãi.

- Tín ngưỡng truyền thống phát huy: thờ cúng tổ tiên, thần linh, anh hùng hào kiệt.

- Đời sống tín ngưỡng ngày càng phong phú.

II. PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC VÀ VĂN HỌC

1. Giáo dục

Trong tình hình chính trị không ổn định, giáo dục Nho học vẫn tiếp tục phát triển.

  + Giáo dục ở Đàng Ngoài vẫn như cũ nhưng sa sút dần về số lượng.

  + Đàng Trong: 1646 chúa Nguyễn tổ chức khoa thi đầu tiên.

  + Thời Quang Trung: đưa chữ Nôm thành chữ viết chính thống.

Chiếu Nôm- Bút tích của Nguyễn Huệ gửi La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp

Nhận xét

  +Giáo dục tiếp tục phát triển nhưng chất lượng giảm sút.

  + Nội dung giáo dục vẫn là Nho học, SGK vẫn là Tứ Thư, Ngũ Kinh. Các nội dung khoa học không được chú ý, vì vậy giáo dục không góp phần tích cực để phát triển nền kinh tế thậm chí còn kiềm hãm sự phát triển kinh tế.

2. Văn học

- Nho giáo suy thoái. Văn học chữ Hán giảm sút so với giai đoạn trước.

- Văn học chữ Nôm phát triển mạnh những nhà thơ nổi tiếng như: Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đào Duy Từ, Phùng Khắc Khoan…..

- Bên cạnh dòng văn học chính thống, dòng văn học trong nhân dân nở rộ với các thể loại phong phú: ca dao, tục ngữ, lục bát, truyện cười, truyện dân gian... mang đậm tính dân tộc và dân gian.

- Thể hiện tinh thần dân tộc của nguyên nhân Việt. Người Việt đã cải biến chữ Hán thành chữ Nôm để viết văn, làm thơ...

* Điểm mới trong văn học thế kỷ XVI - XVIII:

  + Văn học dân gian rất phát triển trong khi văn học chữ Hán suy giảm.

  + Phản ánh thực tế Nho giáo ngày càng mất uy tín đồng thời chứng tỏ cuộc sống tinh thần của nhân dân được đề cao góp phần làm cho văn học thêm phong phú, đa dạng

  + Thế kỷ XVIII chữ Quốc ngữ xuất hiện nhưng chưa phổ biến.

Alexandre De Rhodes đã dùng ký tự Latin ghi lại giọng nói của dân chúng nước Việt

III. NGHỆ THUẬT VÀ KHOA HỌC - KỸ THUẬT

Nghệ thuật

- Kiến trúc điêu khắc không phát triển như giai đoạn trước.

- Nghệ thuật dân gian hình thành và phát triển phản ánh đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Đồng thời mang đậm tính địa phương.

Khoa học - kỹ thuật

  + Về khoa học: đã xuất hiện một loạt các nhà khoa học, tuy nhiên khoa học tự nhiên không phát triển.

  + Về kĩ thuật: đã tiếp cận với một số thành tựu kĩ thuật hiện đại của phương Tây nhưng không được tiếp nhận và phát triển. Do hạn chế của chính quyền thống trị và sự hạn chế của trình độ nhân dân đương thời.

Tượng Quan Âm nghìn mắt nghìn tay

Hải Thượng Lãn Ông: Lê Hữu Trác

Toàn cảnh chùa Thiên Mụ

Tượng 16 vị Tổ Thiền Tông ở chùa Tây Phương

B. Câu hỏi trắc nghiệm

Câu 1. Hệ tư tưởng hay tôn giáo giữ địa vị thống trị ở nước ta trong các thế kỉ XVI – XVIII là

A. Đạo giáo      B. Nho giáo

C. Phật giáo      D. Thiên Chúa giáo

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Câu 2. Trong các thế kỉ XVI – XVIII, tôn giáo mới được truyền bá vào nước ta là

A. Nho giáo      B. Đạo giáo

C. Phật giáo      D. Thiên Chúa giáo

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Câu 3. Đạo Thiên Chúa được truyền bá vào nước ta thông qua

A. Thương nhân phương Tây

B. Giáo sĩ phương Tây

C. Thương nhân Trung Quốc

D. Giáo sĩ Nhật Bản

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Câu 4. Thiên Chúa giáo bắt đầu truyền bá vào nước ta từ khi nào?

A. Nửa đầu thế kỉ XVI

B. Cuối thế kỉ XV

C. Thế kỉ XVII

D. Thế kỉ XVIII

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Câu 5. Cơ sở khẳng định trong các thế kỉ XVI – XVIII, Thiên Chúa giáo đã trở thành một tôn giáo lan truyền trong cả nước là

A. Nhân dân không coi trọng Nho giáo như trước nữa

B. Số người theo Thiên Chúa giáo ngày càng đông

C. Nhà thờ Thiên Chúa giáo mọc lên ở nhiều nơi

D. Nhà nước phong kiến cho phép các giáo sĩ nước ngoài tự do truyền đạo

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Câu 6. Chữ Quốc ngữ xuất hiện ở nước ta từ thời gian nào và có đặc điểm gì?

A. Từ thế kỉ XVI – theo mẫu chữ Nôm

B. Từ giữa thế kỉ XVII – theo mẫu tự Latinh

C. Từ thế kỉ XVIII – theo mẫu chữ tượng hình

D. Từ đầu thế kỉ XX – theo mẫu chữ tượng ý

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Câu 7. Lúc đầu, Quốc ngữ ra đời xuất phát từ nhu cầu nào?

A. Truyền đạo

B. Viết văn tự

C. Sáng tác văn học

D. Gồm cả A,B và C

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Câu 8. Nội dung giáo dục ở nước ta trong các thế kỉ XVI – XVIII chủ yếu là

A. Các môn khoa học

B. Các môn khoa học tự nhiên

C. Giáo lí Nho giáo

D. Giáo lí Phật giáo

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Câu 9. Ý không phản ánh đúng sự hạn chế trong nội dung giáo dục nước ta ở các thế kỉ XVI – XVIII là

A. Vẫn dùng chữ Hán, chữ Nôm trong học hành thi cử

B. Nội dung giáo dục chủ yếu vẫn là kinh sử

C. Các môn khoa học tự nhiên không được chú ý

D. Không được đưa nội dung các môn khoa học vào thi cử

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Câu 10. Khoa học tự nhiên trong các thế kỉ XVI – XVIII không có điều kiện phát triển chủ yếu là do

A. Thiếu sách vở

B. Những hạn chế về quan niệm và giáo dục đương thời

C. Không được ứng dụng vào thực tế

D. Trong chương trình thi cử không có các môn khoa học tự nhiên

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Câu 11. Trong các thế kỉ XVI – XVIII, nền văn học nước ta tồn tạo nhiều bộ phận phong phú, ngoại từ

A. Văn học chữ Hán

B. Văn học dân gian

C. Văn học chữ Nôm

D. Văn học chữ Quốc ngữ

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Câu 12. Nghệ thuật dân gian ở các thế kỉ XVI – XVIII chủ yếu phản ánh điều gì

A. Mâu thuẫn trong xã hội

B. Sự sao chép của nghệ thuật cung đình

C. Cuộc sống ấm no của nhân dân

D. Những hoạt động thường ngày của nhân dân

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Câu 13. Tác phẩm điêu khắc gỗ tiêu biểu nhất ở nước ta trong các thế kỉ XVI – XVIII là

A. Tượng Phật chùa Tây Phương (Hà Nội)

B. Tượng Phật Bà Quan Âm nghìn mắt nghìn tay (Bắc Ninh)

C. Tượng Phật chùa Quỳnh Lâm (Hà Nội)

D. Chùa Một Cột

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Câu 14. Bộ phận văn học rất phát triển ở nước ta trong các thế kỉ XVI – XVIII là

A. Văn học chữ Hán

B. Văn học dân gian

C. Văn học chữ Nôm

D. Văn học chữ Quốc Ngữ

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Câu 15. Bộ quốc sử tiêu biểu của Việt Nam thời phong kiến là

A. Lê triều công nghiệp thực lục của Hồ Sĩ Dương

B. Ô châu cận lục của Dương Văn An

C. Đại Nam thực lục của Quốc sử quán triều Nguyễn

D. Đại Việt sử kí toàn thư của Ngô Sĩ Liên

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Câu 16. Nét nổi bật về tình hình kĩ thuật Việt Nam trong các thế kỉ XVII – XVIII là

A. Nhiều thành tựu kĩ thuật được du nhập từ phương Tây

B. Tiếp cận được với sự phát triển của kĩ thuật thế giới

C. Được du nhập từ phương Tây nhưng vì nhiều lí do nên không có đk phát triển

D. Quá lạc hậu so với sự phát triển chung của các nước trong kv và thế giới

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

C. Giải bài tập sgk

• Trả lời câu hỏi Bài 24 (trang 122): Em cho biết lúc bấy giờ ...

• Trả lời câu hỏi Bài 24 (trang 123): Văn học Việt Nam ...

• Trả lời câu hỏi Bài 24 (trang 124): Hãy nêu những thành tựu ...

• Bài 1 (trang 124 sgk Lịch Sử 10): Phân tích đặc điểm ...

• Bài 2 (trang 124 sgk Lịch Sử 10): Lập bảng thống kê ...

• Bài 3 (trang 124 sgk Lịch Sử 10): Thống kê các thành tựu ...

Xem thêm các bài học Lịch sử lớp 10 đầy đủ, chi tiết khác:

• Lịch sử 10 Bài 25: Tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa dưới triều Nguyễn (nửa đầu thế kỉ XIX)
• Lịch sử 10 Bài 26: Tình hình xã hội ở nửa đầu thế kỉ XIX và phong trào đấu tranh của nhân dân
• Lịch sử 10 Bài 27: Quá trình dựng nước và giữ nước
• Lịch sử 10 Bài 28: Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam thời phong kiến
• Lịch sử 10 Bài 29: Cách mạng Hà Lan và cách mạng tư sản Anh

Lời giải bài tập lớp 10 sách mới:

• Giải bài tập Lớp 10 Kết nối tri thức
• Giải bài tập Lớp 10 Chân trời sáng tạo
• Giải bài tập Lớp 10 Cánh diều

---

---

---