Giáo án Lịch Sử 6 Cánh diều Bài 6: Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1. GV chuyển giao NV học tập

- GV treo bản đồ thế giới và lược đồ Ai Cập, Lưỡng Hà cổ đại, yêu cầu HS: xác định vị trí địa lí của Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại.

? Theo em, các dòng sông lớn như: sông Nin, Ti-gro và O-pho-rat có vai trò như thế nào đối với đời sống sinh hoạt và sản xuất của con người?

? Điều kiện tự nhiên đã tác động như thế nào đến sự hình thành các nền văn minh Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. 

- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời HS trả lời câu hỏi. 

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới

1. Điều kiện tự nhiên của Ai Cập và Lưỡng Hà

- Vị trí:

+ Ai Cập thuộc khu vực Bắc Phi, là một thung lũng dài, hẹp  nằm dọc lưu vực sông Nin, giáp Địa Trung Hải và Biển Đỏ.

+ Lưỡng Hà ở khu vực Tây Á, là vùng đất nằm giữa 2 con sông Ti-gro và O-pho-rat; giáp sa mạc A-ra-bi-an và Vịnh Ba Tư.

- Vai trò của các dòng sông:

+ Cung cấp nguồn nước dồi dào; nguồn thủy sản phong phú.

+ Bồi đắp phù sa => hình thành nên những đồng bằng châu thổ rộng lớn và màu mỡ. 

+ Là con đường giao thông huyết mạch, giúp kết nối các vùng.

- Tác động của điều kiện tự nhiên:

+ Điều kiện tự nhiên thuận lợi sự phát triển sản xuất nông nghiệp.

+ Điều kiện tự nhiên cũng là một yếu tố tác động, thúc đẩy sự ra đời sớm của các nhà nước cổ đại ở Ai Cập và Lưỡng Hà.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1. GV chuyển giao NV học tập

GV yêu cầu HS theo dõi nội dung kiến thức và các kênh hình trong mục II và trả lời câu hỏi

? Nêu quá trình thành lập nhà nước ở Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại.

? Theo em, chế độ chính trị ở Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại có điểm gì giống nhau?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. 

- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời HS trả lời câu hỏi. 

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới

2. Quá trình thành lập nhà nước của người Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại

* Quá trình thành lập nhà nước:

- Ở Ai Cập:

+ Từ khoảng thiên niên kỉ IV TCN, cư dân Ai Cập sống trong các công xã. 

+ Vào khoảng năm 3200 TCN, Mê-nét đã thống nhất các công xã thành nhà nước Ai Cập.

-  Lưỡng Hà:

+ Cuối thiên niên kỉ IV TCN, nhiều quốc gia ra đời ở lưu vực hai con sông Ti-grơ và Ơ-phrát. 

+ Về sau, các tiểu quốc nhỏ này thống nhất thành một vương quốc lớn mạnh, tiêu biểu là Vương quốc Ba-bi-lon.

- Giống nhau: đều là các nhà nước quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền:

+ Đứng đầu nhà nước là vua, nắm mọi quyền hành.

+ Giúp việc cho nhà vua là một bộ máy quan lại.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao NV học tập

- GV giới thiệu kiến thức: Một số thành tựu văn hóa chủ yếu của Ai Cập cổ đại trên các lĩnh vực: chữ viết, toán học, kiến trúc và điêu khắc, y học… 

III. Những thành tựu văn hóa tiêu biểu

- GV yêu cầu đọc thông tin và các kênh hình trong mục III, thiết kế sơ đồ tư duy những thành tựu của văn hóa Ai Cập và Lưỡng Hà :

- HS thiết kế sơ đồ tư duy theo ý tưởng của nhóm (GV cần định hướng hình thức thể hiện sơ đồ; các từ khóa chính…)

- GV chia HS làm 3 nhóm, yêu cầu HS thảo luận và trả lời câu hỏi vào Phiếu học tập số 1:

? Nhóm 1: Trong các thành tựu văn hóa của người Ai Cập, Lưỡng Hà cổ đại, em ấn tượng nhất với thành tựu nào? Vì sao?

- Nhóm 1: HS trả lời bất cứ thành tựu nào em thích, giải thích được tại sao các em có ấn tượng với thành tựu đó. (GV cần định hướng cho HS về cách giải thích hướng tới ý nghĩa ứng dụng, thành tựu đó vẫn có những đóng góp cho hiện tại).

? Nhóm 2: Em biết từ “paper” (giấy viết trong tiếng Anh) có nguồn gốc từ từ nào?

- Nhóm 2: Từ “paper” có nguồn gốc từ gốc từ "Papyrus" (pa-pi-rút). Người Ai Cập đã dùng thân cây Pa pi-rut để tạo giấy.

? Nhóm 3: Tại sao hình học ở Ai cập cổ đại lại phát triển? 

- Nhóm 3: Hình học ở Ai cập cổ đại lại phát triển vì hằng năm, nước sông Nin dâng cao khiến ranh giới giữa các thửa ruộng bị xoá nhoà, nên mỗi khi nước rút, người Ai Cập cổ đại phải tiến hành đo đạc lại diện tích.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. 

- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời HS trả lời câu hỏi. 

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới