Giáo án Lịch Sử 6 Cánh diều Bài 7: Ấn Độ cổ đại

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập.

- GV treo bản đồ thế giới và bản đồ Ấn Độ (theo sách giáo khoa), yêu cầu HS xác định vị trí của Ấn Độ trên bản đồ và trả lời câu hỏi:

I. Điều kiện tự nhiên ở lưu vực sông Ấn và sông Hằng

? Xác định vị trí địa lí của Ấn Độ cổ đại.

? Nêu những nét chính về điều kiện tự nhiên của lưu vực sông Ấn và sông Hằng.

? Điều kiện tự nhiên của Ấn Độ cổ đại có điểm gì giống với các quốc gia cổ đại trước đó mà em đã học?

- Ấn Độ cổ đại nằm ở khu vực Nam Á với 3 mặt giáp biển. Phía Bắc là những dãy núi cao như bức tường thành. Phía Đông Nam và Tây Nam giáp Ấn Độ Dương.

- Nét chính về điều kiện tự nhiên:

+ Có sự hiện diện của các dòng sông lớn: sông Ấn, sông Hằng.

+ Phía Tây và phía Đông là những đồng bằng châu thổ mà mỡ, trù phú được tạo nên bởi sự bồi đắp của sông Ấn và sông Hằng.

+ Khí hậu thuận lợi (nền nhiệt và độ ẩm cao, mưa nhiều).

- Đặc điểm tự nhiên của Ấn Độ giống với Ai Cập và Lưỡng Hà (đều có các dòng sông lớn)

? Điều kiện tự nhiên có tác động như thế nào đến sự hình thành của nền văn minh Ấn Độ cổ đại?

* Tác động của điều kiện tự nhiên:

- Địa hình phía Bắc; Đông Nam, Tây Nam được bao bọc bởi đại dương và núi cao hiểm trở => hạn chế được sự nhòm ngó của  ngoại bang; góp phần bảo lưu bản sắc văn hóa.

- Các dòng sông lớn có vai trò lớn trong đời sống của cư dân Ấn Độ:

+ Cung cấp nguồn nước dồi dào; nguồn thủy sản phong phú.

+ Là những tuyến giao thông huyết mạch, liên kết giữa các vùng.

+ Sông Ấn và sông Hằng có vị trí rất linh thiêng trong tâm thức của người Ấn Độ.

- Sông lớn và các đồng bằng phù sa màu mỡ đã: thúc đẩy sự ra đời sớm của các nhà nước cổ đại ở Ấn Độ đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất nông nghiệp.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. 

- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời HS trả lời câu hỏi. 

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập.

II. Xã hội Ấn Độ cổ đại

Nhiệm vụ 1: GV yêu cầu HS đọc SGK và trả lời các câu hỏi:

? Người Ấn Độ bản địa đầu tiên là người nào? Họ đã làm gì ở hai bên bờ sông Ấn? 

- Người Ấn Độ bản địa đầu tiên là Dravida, họ đã xây dựng các thành thị dọc sông Ấn.

? Vào năm 1.500 TCN, tộc người nào xâm nhập vào Bắc Ấn? Sau khi xâm nhập vào, họ làm gì với người bản địa Dravida? 

- Vào năm 1.500 TCN, tộc người Arya đã xâm nhập vào Bắc Ấn. Sau khi xâm nhập vào, họ đã thống trị người bản địa Dravida bằng chế độ đẳng cấp khắc nghiệt.

Nhiệm vụ 2: GV chia lớp thành các nhóm thảo luận về chế độ đẳng cấp với các câu hỏi:

?     Chế độ đẳng cấp trong xã hội Ấn Độ cổ đại được phân chia dựa trên những cơ sở nào?

- Chế độ đẳng cấp Vác-na dựa trên sự phân biệt về chủng tộc và màu da

? Qua sơ đồ 7.3, em hãy cho biết chế độ đẳng cấp chia xã hội Ấn Độ cổ đại thành mấy đẳng cấp? Hãy liệt kê? Đẳng cấp nào có vị thế cao nhất và đẳng cấp nào có vị thế thấp nhất?

- Chế độ đẳng cấp Vác-na chia xã hội Ấn Độ cổ đại thành 4 đẳng cấp:

+ Đẳng cấp Brama là cao nhất.

+ Đẳng cấp Ksatri có vị trí cao thứ hai trong xã hội.

+ Đẳng cấp Vaisia là đẳng cấp cao thứ ba trong xã hội.

+ Đẳng cấp Suđra là những người thấp kém nhất trong xã hội.

? Mối quan hệ giữa các đẳng cấp này như thế nào?

- Quan hệ giữa các đẳng cấp trong đời sống thường nhật được luật pháp quy định rất chặt chẽ:

+ Những người khác đẳng cấp không được kết hôn với nhau.

+ Những người thuộc đẳng cấp dưới buộc phải tôn kính và phục tùng những người thuộc đẳng cấp trên.

? Em có nhận xét gì về chế độ đẳng cấp Vác-na?

- Nhận xét: khắc nghiệt; tàn dư của chế độ đẳng cấp vẫn còn tồn tại trong xã hội Ấn Độ hiện tại.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. 

- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời HS trả lời câu hỏi. 

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập.

III. Những thành tựu văn hóa tiêu biểu

Nhiệm vụ 1: GV chia nhóm yêu cầu HS theo dõi SGK và hoàn thiện sơ đồ tư duy về các thành tựu văn hóa tiêu biểu của Ấn Độ.

- Tôn giáo, tín ngưỡng:

+ Ấn Độ là nơi khởi phát của: Phật Giáo, Ấn Độ giáo; Jaina giáo…

+ Hai tôn giáo có ảnh hưởng lớn nhất ở Ấn Độ là: Phật giáo và Ấn Độ giáo.

- Chữ viết: chữ Phạn (San-krít).

- Văn học: 2 bộ sử thi nổi tiếng là: Mahabharata và Rammayana.

- Lịch pháp học: chia 1 năm làm 12 tháng, mỗi tháng có 30 ngày, sau 5 năm có thêm 1 tháng nhuận.

- Khoa học tự nhiên

+ Toán học: sáng tạo ra hệ thống chữ số từ 0 – 9

+ Y học: biết sử dụng thuốc tê, thuốc mê khi phẫu thuật…

- Lĩnh vực kiến trúc: chùa hang A-gian-ta; cột đá A-sô-ca…

Nhiệm vụ 2: GV chia thành nhóm nhỏ (nhóm 2 người) thảo luận một số câu hỏi trong sách giáo khoa:

? Hãy kể tên một số thành tựu về văn hóa của Ấn Độ cổ đại có ảnh hưởng đến Việt Nam.

- Một số thành tựu văn hóa của Ấn Độ có ảnh hưởng đến Việt Nam:

+ Phật giáo, Ấn Độ giáo

+ Chữ Phạn

+ Các phong cách kiến trúc, điêu khắc (theo phong cách tạo hình của Phật giáo, Ấn Độ giáo…)

? Em hãy cho một ví dụ về một phép toán có sử dụng thành tựu số 0 của Ấn Độ cổ đại.

- Ví dụ về phép toán có sử dụng thành tựu số 0 của Ấn Độ:

1 + 0 = 1

1 – 0 = 1

1 x 0 = 0

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. 

- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời HS trả lời câu hỏi. 

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới